Τώρα που σιγά-σιγά φτάνουν προς το τέλος τους, όλα μοιάζουν πιο καθαρά. O ΣΥΡΙΖΑ από την εποχή του Συνασπισμού εκπροσωπούσε την ιδεολογία των ονειροπόλων που πατούσαν σε αυτον τον κόσμο, σε αυτό το έδαφος. Στον δρόμο του 3% βρέθηκε ο Αλέξης Τσίπρας, παιδί των οικογενειών της μεσαίας τάξης από τα σπίτια με τις βιβλιοθήκες και τις ανοιχτές τηλεοράσεις, και μία πρωτοφανής οικονομική κρίση.
Η βίαιη φτωχοποίηση της χώρας, αποτέλεσμα των πολιτικών του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, και κυρίως των στρατηγικών επιλογών τους, γκρέμισε σε λίγα χρόνια έναν δικομματισμό δεκαετιών. Οι ονειροπόλοι που πατούσαν με το ένα πόδι στη Γη βρήκαν έναν χαρισματικό άνθρωπο για να εκφράσουν μία κοινωνία που ήταν έτοιμη να εκραγεί.
Αν το καλοσκεφτεί κανείς, η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ εντός εκείνης της πολιτικής συνθήκης ήταν σχεδόν μονόδρομος. Το κόμμα που χρεώθηκε την είσοδο των μνημονίων ήταν κεντροαριστερών αποχρώσεων, κατέρρευσε και οδήγησε τους οπαδούς του να στραφούν προς τα αριστερά για να βρουν καταφύγιο σε έναν καθαρά ταξικό πόλεμο που είχε κηρυχτεί εναντίον τους.
Όχι όμως στην αριστερά που ονειρεύεται άλλους κόσμους αλλά σε αυτή του εδώ και του τώρα, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμών, με όλες τις αντιφάσεις της.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε στην εξουσία, ονειροπόλησε όντως για ένα περίπου εξάμηνο και μετά ξύπνησε απότομα, αφού κουτούλησε το κεφάλι του στο χαμηλό ταβάνι των συσχετισμών. Με γρήγορα βήματα μεταξελίχθηκε σε διαχειριστή της συνθήκης την οποία εξελέγη για να αλλάξει και προσπάθησε να μεταμορφωθεί ο ίδιος για να υπάρξει την επόμενη ημέρα.
Η συντριβή που πολλοί περίμεναν να έρθει το 2019, ήρθε τελικά το 2023. Ο ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στο χάρισμα του Τσίπρα ο οποίος με την πάροδο των χρόνων και τη φθορά της εξουσίας έλαμπε όλο και λιγότερο. Τελικά η στρατηγική ήττα ήρθε, όταν πια τα συνθήματα στους τοίχους εναντίον του ΔΝΤ και των Μνημονίων άρχισαν να μοιάζουν με απολιθώματα μίας περιόδου που η ελληνική κοινωνία ούτε που θέλει να θυμάται.
Όταν ο Τσίπρας πήγε στο Ζάππειο, συνοδευόμενος από ελάχιστους στενούς του συνεργάτες, για να παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματός του, ένα μεσημέρι μέσα στο κατακαλόκαιρο, εκείνη η ιστορική περίοδος βρήκε τη σεμνή τελετή που της άρμοζε για να μας εγκαταλείψει και να αφεθεί πια για τα καλά στο παρελθόν μετατρέποντας τον άλλοτε σαραντάρη που κατάπινε τον έναν πολιτικό αντίπαλο μετά τον άλλο σε «ιστορικό ηγέτη».
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε υποστεί τη λεγόμενη στρατηγική ήττα και πλέον έχανε τον τελευταίο του συνδετικό κρίκο με τη μεσαία τάξη, τον Αλέξη που 50άρισε αλλά οι μαμάδες της μεσαίας τάξης τον έβλεπαν ακόμα σαν το αγαπημένο τους παιδί. Η επόμενη μέρα έμοιαζε ούτως ή άλλως δύσκολη για την Έφη Αχτσιόγλου που σύντομα φάνταζε ως η μόνη επιλογή για την επόμενη ημέρα.
Μέχρι που εμφανίστηκε ο Στέφανος Κασσελάκης με το επικοινωνιακό του επιτελείο να διαλύσει οτιδήποτε γνώριζε κανείς για τον ΣΥΡΙΖΑ σαν μία μεσσιανική εκδοχή του Τσίπρα που γεννήθηκε πολιτικά και αυτός από μία συγκυρία, αυτή τη φορά όχι της κρίσης αλλά των αλγορίθμων και του content και σε μία αντίστροφη διαδικασία. «Τα πάντα που γίνονταν τίποτα» πλέον είναι «το τίποτα που γίνεται τα πάντα».
«Δεν υπάρχει κακή διαφήμιση»
Οι 11 μήνες στους οποίους βρέθηκε στην ηγεσία του, ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε πάλι να γίνεται το πρώτο θέμα, να απασχολεί τον κόσμο. Ο Λιάγκας τον κυνηγούσε με τις κάμερες από την καφετέρια στο γυμναστήριο και από το γυμναστήριο στην Κουμουνδούρου. Το όνομα του Κασσελάκη αστραπιαία έγινε γνωστό σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας.
Με μία κακοχωνεμένη θεωρία του πώς λειτουργεί ο κόσμος, ο Κασσελάκης έμοιαζε ο άνθρωπος που θα αναγεννούσε το κόμμα. Τράβηξε το βλέμμα του κόσμου και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα σου βγει σε καλό. Το αμερικανικό «δεν υπάρχει κακή διαφήμιση» έγινε το νέο ευαγγέλιο που έκλεισε τους Πουλαντζάδες και τα βαριά πολιτικά κείμενα στις ντουλάπες με τα Pumaro. Η αριστερά χτυπούσε φλέβα χρυσού απαντώντας στο πιο βαθύ κόμπλεξ της: Δεν ήταν βαρετή για τους ανθρώπους που θέλει να εκπροσωπήσει.
Η βίαιη αποιδεολογικοποίηση του κόμματος είχε άμεσα αποτελέσματα, μάλλον όχι αυτά που περίμεναν στην Κοιυμουνδόυρου και σίγουρα όχι με αποκλειστική ευθύνη του Κασσελάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε γρήγορα να μοιάζει με ριάλιτι ιδιοφυούς σεναρίου.
Ένας υπέρλαμπρος, γυμνασμένος και πλούσιος 30άρης, πάντα στην πένα, ανέλαβε την ηγεσία ενός κόμματος της αριστεράς στην Ελλάδα με σύμμαχο έναν οργίλο Κρητικό με τη μουστάκα του. Από άποψη content, πραγματικά υπέροχο. Από άποψη επιπέδου δημοκρατίας στη χώρα, πραγματικά τρομακτικό.
Eκείνος έφτιαξε γρήγορα έναν μικρό αλλά ιδιαίτερα φανατισμένο κύκλο οπαδών. Απέναντι του στήθηκαν σχεδόν όλοι οι άλλοι. Πρώτα ο Φίλης, μετά ο Τσακαλώτος, μετά η Αχτσιόγλου και τελικά ο ίδιος ο Τσίπρας, η Γεροβασίλη, ο Φάμελλος και, στην ανατροπή των ανατροπών, ο Κρητικός με τη μουστάκα. Οι εσωκομματικές διαδικασίες άρχισαν να παίρνουν επίσης τον χαρακτήρα ριάλιτι.
Συμμαχίες στήνονται και ξεδιάντροπα διαλύονται, προκειμένου να στήσουν νέες συμμαχίες μέχρι να διαλυθούν και αυτές. Δολοφονίες χαρακτήρων που ξεκινούν από την ηγεσία και φτάνουν μέχρι τα τρολ του διαδικτύου, παιχνίδια εξουσίας που μοιάζουν με παρωδία πολιτικού θρίλερ, μέχρι και μία αποτυχημένη ελληνική εκδοχή εισόδου στο Καπιτώλιο με ένα τύπο που φορούσε καπέλο Trump και είχε κονκάρδα Killing Joke. Το content γίνεται όλο και καλύτερο.
Η απόλαυση να βλέπεις κάτι που δεν αφορά κανέναν
Ένα χαρακτηριστικό που κάνει τόσο θελκτικά στο μάτι τα ριάλιτι είναι ότι υπάρχει σαφής απόσταση του κόσμου του θεατή από εκείνον του ριάλιτι. Οι διαγωνιζόμενοι κλείνονται σε πολυτελείς βίλες, σε ζούγκλες ή νησιά, κόβεται η επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο και αναγκαστικά χάνονται στον μικρόκοσμό τους, τσακώνονται για ανοησίες. Σχεδόν ξεχνούν ότι τους παρακολουθούν οι κάμερες.
Κάπως έτσι ο τηλεθεατής μπορεί να συνδυάσει το ριάλιτι με την αποφόρτισή του. Κανείς πεσών του οκταώρου δεν θα άνοιγε την τηλεόραση για να φάει το βραδινό του συνοδεία τύπων που τσακώνονται για πράγματα που απασχολούν τον ίδιο. Οι τηλεοπτικές παραγωγές το γνωρίζουν πολύ καλά και τείνουν σε κάθε επεισόδιο να το υπενθυμίζουν στους τηλεθεατές τους: Όλος αυτός ο χαμός που βλέπεις είναι διασκεδαστικός, κυρίως γιατί δεν έχει κανένα απολύτως νόημα.
Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αυτό στο οποίο βάσισε τις ελπίδες του μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού σε μία από τις πιο δύσκολες στιγμές της ιστορίας του, παίρνει ένα θλιβερό μονοψήφιο ποσοστό. Πίσω φυσικά από το ΠΑΣΟΚ, από το ΚΚΕ και από τον Βελόπουλο.
Η μετεξέλιξη ενός κόμματος σε σόου είναι όλο και πιο κοντά: Το διακύβευμα του εσωκομματικού πολέμου είναι όλο και πιο μεγάλο για τους εμπλεκόμενους σε αυτόν και όλο και πιο μικρό για όσους του παρακολουθούν απ’ έξω.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
