Ο φονικός τυφώνας Κατρίνα χτύπησε μια μέρα σαν σήμερα 28 Αυγούστου του 2005 τις ΗΠΑ. Στις 25 Αυγούστου, μια τυρβώδης ροή χαμηλής πίεσης επάνω από τις Μπαχάμες στον Ατλαντικό Ωκεανό εξελίχτηκε στον τυφώνα Κατρίνα.
Διαβάστε επίσης: Τυφώνας Ντόριαν: Φοβερές εικόνες από δορυφόρο
Για να καταλάβουμε πώς δημιουργούνται οι τροπικοί τυφώνες, να πούμε ότι η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας πρέπει να είναι τουλάχιστον 27°C. Το νερό εξατμίζεται ως συνέπεια της ηλιακής ακτινοβολίας, ανεβαίνει ως υγρός αέρας και σχηματίζει τα σύννεφα καθώς οι υδρατμοί συμπυκνώνονται και απελευθερώνουν ενέργεια.
Στις 25 Αυγούστου ο τυφώνας χτυπά τη Φλόριντα αφήνοντας πίσω του 4 νεκρούς και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές. Στις 28 Αυγούστου ενισχύεται στον Κόλπο του Μεξικού και στις 29 ξεσπάει στις ακτές της Λουιζιάνα.
Άνεμοι με ταχύτητα 220 χιλιομέτρων την ώρα, σε συνδυασμό με καταιγιστική βροχόπτωση βυθίζουν το 80% της Νέας Ορλεάνης στο νερό, προκαλώντας καταστροφές σε υποδομές και σπίτια, ενώ οι νεκροί που επιπλέουν στους δρόμους και τα χωράφια είναι πάνω από 1.800.
Το ξέσπασμα στη Νέα Ορλεάνη
Η Νέα Ορλεάνη κινδύνευε ιδιαίτερα. Το μέσο υψόμετρό της πόλης είναι περίπου 1,8 μέτρο κάτω από το επίπεδο της θάλασσας και απόλυτα περιτριγυρισμένο από νερό. Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, το Σώμα Μηχανικών του Στρατού είχε κατασκευάσει ένα σύστημα από αντιπλημμυρικά έργα και θαλάσσια τοιχώματα για να προστατεύσει την πόλη από πλημμύρες.
Οι παραπόταμοι του Μισισιπή ήταν ισχυροί και τα φράγματα γύρω τους ήταν ανθεκτικά. Εκείνα όμως που χτίστηκαν για να συγκρατήσουν τα νερά των λιμνών Pontchartrain και Borgne, αλλά και τα νερά των βάλτων, ανατολικά και δυτικά της πόλης ήταν σαθρά και παλαιάς κατασκευής.
Πριν από την καταιγίδα, οι αξιωματούχοι ανησυχούσαν ότι η ένταση θα μπορούσε να ξεπεράσει κάποια αναχώματα και να προκαλέσει πλημμύρες, αλλά ουδείς προέβλεψε ότι τα αναχώματα θα κατέρρεαν. Οι γειτονιές που βρίσκονταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, πολλές από τις οποίες φιλοξενούσαν τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους κατοίκους της πόλης, διέτρεχαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Μια μέρα πριν χτυπήσει η Κατρίνα, ο δήμαρχος της Νέας Ορλεάνης Ρέι Νάγκιν εξέδωσε την πρώτη υποχρεωτική εντολή εκκένωσης της πόλης. Μέχρι τη στιγμή που ο τυφώνας Κατρίνα έπληξε τη Νέα Ορλεάνη, νωρίς το πρωί τη Δευτέρα 29 Αυγούστου, έβρεχε ήδη έντονα επί ώρες. Όταν έφτασαν τα πρώτα κύματα - ύψους 9 μέτρων σε ορισμένα σημεία - κατέκλυσαν πολλά από τα ασταθή επίπεδα της πόλης και τα κανάλια αποστράγγισης. Το νερό άρχισε να γκρεμίζει αναχώματα και να τα παρασέρνει εντελώς.
Το πετρέλαιο έφερε την καταστροφή...
Πολλοί, τότε και σίγουρα μετά την καταστροφή, αναρωτήθηκαν γιατί η πόλη χτίστηκε χαμηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ η θάλασσα ήταν πολύ κοντά. Όμως, όταν οι Γάλλοι άποικοι έχτιζαν στα 1718 τα πρώτα τους σπίτια στην περιοχή, ο Κόλπος του Μεξικού ήταν αρκετά μακριά. Όπως και κανείς από τους πρώτους κατοίκους δεν μπορούσε να φανταστεί ότι, περίπου δύο αιώνες μετά την εγκατάστασή τους - το 1901 - η ανακάλυψη πετρελαίου και φυσικού αερίου και οι εγκαταστάσεις για την απαιτούμενη αναρρόφηση και μεταφορά τους, θα προκαλούσαν τις γεωμορφολογικές διεργασίες, που θα επιτάχυναν την καταβύθιση του εδάφους, με αποτέλεσμα ο Κόλπος να πλησιάσει προς την πόλη.
Για τις ανάγκες εξόρυξης και μεταφοράς του μαύρου χρυσού και του φυσικού αερίου, απαιτήθηκε ο τεμαχισμός της γης και η διάνοιξη ενός δαιδαλώδους δικτύου καναλιών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή των φυσικών φραχτών από πυκνή χαμηλή βλάστηση και δέντρα, την καταστροφή των ορυζώνων και την εξαφάνιση ομοιογενούς έκτασης λιβαδιών - ελών και υγροτόπων, ενώ τα εναπομείναντα ισχνά κομμάτια γης, καταβροχθίστηκαν από την αλμύρα των παλιρροϊκών κυμάτων, φέρνοντας το Κόλπο του Μεξικού πιο κοντά στη Νέα Ορλεάνη.
Πιο γρήγορα και από ατμομηχανή
Όταν ο τυφώνας χτύπησε τη Νέα Ορλεάνη «δύο κύματα καταιγίδας στριμώχτηκαν σε μια δίοδο που οδηγούσε κατευθείαν στην ευάλωτη 9η περιφέρεια. Τα δύο κύματα, ύψους δυόμισι μέτρων, συνδυάστηκαν τότε σε ένα κύμα ύψους πέντε μέτρων. Ο υδάτινος τοίχος προχωρούσε πιο γρήγορα κι από ατμομηχανή και σάρωνε την πιο πυκνοκατοικημένη συνοικία αφροαμερικανών απ’ όλες τις αντίστοιχες συνοικίες των ΗΠΑ.
Επί σειρά ετών οι επιστήμονες από το Κέντρο Τυφώνων του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα, αλλά και κάποιοι μηχανικοί, προειδοποιούσαν κάθε κυβερνητική υπηρεσία της πολιτείας αλλά και το Λευκό Οίκο, τόσο για την καταστροφή που μπορούσε να προκαλέσει ένας τυφώνας όσο και για την ανεπάρκεια των αναχωμάτων. Η τελευταία προειδοποίηση του Βαν Χίρντεν ήταν τον Ιούλιο του 2005 (ένα μήνα πριν την επέλαση του Κατρίνα), σε ένα ντοκιμαντέρ της βρετανικής τηλεόρασης για τη Νέα Ορλεάνη, αλλά...
Την επομένη της καταστροφής, η Ακτοφυλακή έσωσε περίπου 34.000 ανθρώπους μόνο στη Νέα Ορλεάνη και πολλοί απλοί πολίτες με βάρκες, πρόσφεραν φαγητό και στέγη και έκαναν ό, τι μπορούσαν για να βοηθήσουν τους γείτονές τους. Ωστόσο, η κυβέρνηση - ιδιαίτερα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση - φάνηκε απροετοίμαστη για την καταστροφή.
Οι αξιωματούχοι, ακόμη και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, έμοιαζαν να μη γνωρίζουν πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα στη Νέα Ορλεάνη και αλλού: Πόσοι άνθρωποι είχαν παγιδευτεί ή αγνοούνταν, πόσα σπίτια και επιχειρήσεις είχαν υποστεί ζημιές, πόση τροφή, νερό και βοήθεια χρειάζονταν. Στο στάδιο Superdome στη Νέα Ορλεάνη, οι αξιωματούχοι δέχθηκαν περισσότερους από 15.000 άστεγους και αναγκάστηκαν να κλειδώσουν τις πόρτες.
Η Κατρίνα σκότωσε 2.000 ανθρώπους!
Ο τυφώνας Κατρίνα προκάλεσε τις μεγαλύτερες καταστροφές από οποιαδήποτε φυσική καταστροφή στις ΗΠΑ και ήταν ο πέμπτος πιο θανατηφόρος τυφώνας που έχει πλήξει ποτέ τις ΗΠΑ. Επίσης, ήταν και ένας από τους ισχυρότερους τυφώνες που έχουν καταγραφεί στον Ατλαντικό.
Συνολικά, ο τυφώνας Κατρίνα σκότωσε σχεδόν 2.000 ανθρώπους και έπληξε περίπου 90.000 τετραγωνικά μίλια. Εκατοντάδες χιλιάδες άστεγοι εγκατέλειψαν την περιοχή. Σύμφωνα με το The Data Center, έναν ανεξάρτητο ερευνητικό οργανισμό στη Νέα Ορλεάνη, η καταιγίδα εκτόπισε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους από την περιοχή της ακτής του Κόλπου.
Έπαθαν, πλήρωσαν, έμαθαν;
Οι αποτυχίες της διαχείρισης του τυφώνα προκάλεσαν μια σειρά μεταρρυθμίσεων. Η κυριότερη από αυτές ήταν η απαίτηση να εκπαιδεύονται σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης για την εκτέλεση συντονισμένων σχεδίων αντιμετώπισης καταστροφών. Στη δεκαετία που ακολούθησε την Κατρίνα, η δαπανήθηκαν δισεκατομμύρια για να εξασφαλίσει καλύτερη ετοιμότητα.
Εν τω μεταξύ, το Σώμα Μηχανικών του Στρατού δημιούργησε ένα δίκτυο λιμνών και αντιπλημμυρικών τειχών κόστους 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων γύρω από τη Νέα Ορλεάνη.
Να πούμε κλείνοντας ότι κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, τυφώνες έχουν πλημμυρίσει τη Νέα Ορλεάνη έξι φορές: το 1915, το 1940, το 1947, το 1965, το 1969 και το 2005.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
