Οδηγώντας το βράδυ της Δευτέρας άκουγα στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ μια συζήτηση του συγγραφέα Πέτρου Μάρκαρη με τον συνάδελφο Βασίλη Κουφόπουλο. Άκρως προβληματισμένος από τα όλο και πολλαπλάσια περιστατικά βίας, ο Μάρκαρης προσπαθούσε να εξηγήσει τι είναι αυτό που βιώνουμε, με αιχμή του πόσο πιο απλό έχει γίνει στη σύλληψη και την αντίληψη το έγκλημα, έστω και χαμηλότερης διαβάθμισης εν σχέσει με μια δολοφονία σαν αυτή στα Γλυκά Νερά. Για σκεφτείτε, όμως: ένας συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας που, από τη δεκαετία του ’90, έχει κάνει την ανατομία του εγκλήματος μέσω του Αστυνόμου Χαρίτου, εμφανιζόταν σχεδόν σοκαρισμένος από το πόσο ευκολότερα γίνονται εγκλήματα.
Ας ξεκινήσουμε από μια βασική παραδοχή: σήμερα δεν είναι υποχρεωτικό ότι γίνονται περισσότερα εγκλήματα σε σχέση με το παρελθόν. Ούτε, αν γίνονται, είναι όλα ίδιας διαβάθμισης εγκλήματα. Ναι, βεβαίως, δεν είναι ευχάριστο να απειλείται κανείς με κάποιο όπλο και να τον ληστεύουν, αλλά η απαξία της ένοπλης ληστείας δεν είναι η ίδια με τον φόνο εκ προ μελέτης και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Πλέον, όμως, βλέπουμε πολύ περισσότερο το έγκλημα πάσης φύσεως. Και αν σε περιόδους βαριάς επικαιρότητας ορισμένα περιστατικά μπορεί να περιοριστούν σε ένα μονόστηλο, σε πιο κανονικές περιόδους είναι πολύ πιο ορατά.
Το έγκλημα, επίσης, αλλάζει. Σε αυτό παίζει ρόλο και η πανδημία που απελευθέρωσε τα βασικά ένστικτα κάποιων ανθρώπων, αλλά και οι προσλαμβάνουσες που έχει ο καθένας. Για παράδειγμα, η υπερέκθεση σε ένα βίαιο ψηφιακό περιβάλλον, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα ακραίες εξάρσεις. Το έγκλημα δεν είναι απλώς μια τηλεοπτική είδηση, αλλά μια κανονικότητα. Ένα σκηνικό βίας είναι σήμερα πολύ πιο εύκολα προσβάσιμο από παντού και ανά πάσα ώρα, έστω και σε δραματοποιημένη μορφή.
Η χώρα, βεβαίως, δεν είναι Σικάγο, ούτε Φαρ Ουέστ, να λύνονται οι διαφορές με τα πιστόλια στους δρόμους. Κολυμπάμε, όμως, σε έναν ωκεανό εγκλήματος, ακόμα και αν καμιά φορά δεν το καταλαβαίνουμε. Η προσλαμβάνουσα εγγράφεται στο υποσυνείδητο και περιμένει το κατάλληλο ερέθισμα για να εκδηλωθεί. Πώς να εξηγήσει, για παράδειγμα, κανείς την ευκολία που μερικά 16χρονα παιδιά πήραν ένα μαχαίρι και έλυσαν μια ερωτική αντιζηλία του Λυκείου, στην καρδιά της Αθήνας, με αίμα; Το έγκλημα είναι κοινός τόπος, όχι άγνωστη και ανεξερεύνητη γη.
Και μέσα σε όλα αυτά, είμαστε κι εμείς, τα ΜΜΕ, να εξάπτουμε την περιέργεια του τηλεθεατή και αναγνώστη. Ναι, προφανώς θα καλύψουμε την υπόθεση των Γλυκών Νερών, θα συζητήσουμε και θα ξανασυζητήσουμε. Πόσες λεπτομέρειες όμως; Πόσες ανατριχιαστικές περιγραφές; Πόσες σπαραξικάρδιες μαρτυρίες και πόσες φωτογραφίες από τον τόπο του εγκλήματος; Μετά τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου, ο οποίος καλύφθηκε σε 24ωρη βάση από το CNN, ένα φαινόμενο κατεγράφη ως CNN effect: η τάση να θεωρείται σημαντικό και ενδιαφέρον για τους πολίτες ό,τι θεωρούν σημαντικό και ενδιαφέρον τα ειδησεογραφικά δίκτυα και ιδίως αυτά με συνεχή ενημερωτική ροή. Κάπως έτσι και με τα Γλυκά Νερά. Η κάλυψη θρέφεται από την περιέργεια και τη διάθεση του κόσμου να ρίξει άλλη μια ματιά στην κλειδαρότρυπα της Κάρολαϊν και του Μπάμπη. Και άλλη μια.
Ο ωκεανός, λοιπόν, δεν έχει μόνο βία. Έχει και άφθονο σπλάτερ. Πώς θα κολυμπήσει ο καθένας, είναι δική του υπόθεση από ένα σημείο και μετά.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
