Οι άνθρωποι εξαφάνισαν τον λύκο από την Πάρνηθα ή ο λύκος επανεμφανίστηκε επειδή ο ίδιος το... αποφάσισε γιατί ακολουθεί την τροφή του; Οι... guest εμφανίσεις άγριων ζώων όπως ο λύκος στο βουνό που φέρνει κοντά στη φύση τους περίπου 4 εκατομμύρια κατοίκους της Αττικής, αλλά και οι βόλτες των αγριογούρουνων δίπλα σε σπίτια στα προάστια της Αθήνας, προκάλεσαν εντύπωση σε όσους ζούμε μέσα στο γκρι «πέπλο» του μπετού.
Ο δασολόγος – περιβαλλοντολόγος και επιστημονικός συνεργάτης της κυνηγετικής ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης Θεοφάνης Καραμπατζάκης θεωρεί πως οι λύκοι εμφανίστηκαν στην Πάρνηθα ακολουθώντας την τροφή τους, δηλαδή τα αγριογούρουνα των οποίων ο πληθυσμός αυξήθηκε. «Πρώτα αυξήθηκε ο πληθυσμός των αγριόχοιρων και επειδή είναι τροφή του λύκου αυξήθηκε και ο πληθυσμός του λύκου», λέει στο Reader. Από την πλευρά του ο περιβαλλοντολόγος Μιχάλης Πετράκης, μιλώντας στο Reader ανέφερε πως στην Πάρνηθα «νομίζω ότι αυτά που εμφανίστηκαν είναι άγρια σκυλιά τα οποία τα έχουν παρατήσει οι ιδιοκτήτες και για να επιβιώσουν πρέπει να φάνε. Είναι σκυλιά εγκαταλελειμμένα τα οποία τα πηγαίνουν το καλοκαίρι οι γνωστοί Ελληνες στην Πάρνηθα, τα κατεβάζουν από το αμάξι και γίνονται “λούις”».
Λύκοι: Ο «Ελληνας» canis lupus και ο... ψεύτικος μονόλυκος
Όσον αφορά τον «μονόλυκο» που υποτίθεται ότι εμφανίστηκε στον Διόνυσο, ο κ. Καραμπατζάκης τονίζει πως δεν υπάρχει τέτοιο είδος αφού «στην Ελλάδα ζει ο γκρίζος λύκος (canis lupus) ενώ στον Καναδά και στις ΗΠΑ ζει ακόμα ένα είδος, ο κόκκινος λύκος (canis rufus)». Αυτά είναι και τα δύο είδη λύκων που υπάρχουν πλέον στη Γη, τα οποία χωρίζονται σε περίπου 30 υποείδη. Πώς ειπώθηκε όμως ο όρος «μονόλυκος»; Ο κ. Καραμπατζάκης έκανε την εξής εικασία: «πρέπει να ειπώθηκε επειδή πρόκειται για έναν λύκο που ζει μόνος του ή επιτέθηκε μόνος του και όχι σε αγέλη».
«Δεν κατέβηκαν οι λύκοι στο χωριό, εμείς μπήκαμε στο χωριό των λύκων»
«Είναι επιβεβαιωμένο νομίζω» πως εμφανίστηκαν λύκοι στην Πάρνηθα λέει ο κ. Καραμπατζάκης και υποστηρίζει πως τα άγρια ζώα εμφανίζονται σε κατοικημένες περιοχές στα πλαίσια αναζήτησης «εύκολης» τροφής και όχι επειδή οι άνθρωποι εισέβαλαν στο δασικό περιβάλλον. Στον αντίποδα ο κ. Πετράκης υποστηρίζει πως «όσο περνάει ο καιρός τόσο περιορίζονται οι φυσικοί χώροι στους οποίους πολλαπλασιάζονται και ζουν τα ζώα» αφού οι άνθρωποι εισβάλουν στα οικοσυστήματα. «Όπως μου είχε πει μια γιαγιά στη Βόρεια Ελλάδα που είχαμε πάει να κάνουμε πειράματα “παιδάκι μου έχουν κατέβει οι λύκοι στο χωριό μας”. Και της λέω “γιαγιά δεν έχουν κατέβει οι λύκοι στο χωριό σου, εσύ μπήκες στο χωριό των λύκων”. Η έντονη αστικοποίηση παρουσία του ανθρώπου καταστρέφει το περιβάλλον» δηλώνει στο Reader ο κ. Πετράκης.
«Η διείσδυση των ανθρώπων στο περιβάλλον του λύκου είναι παραμύθι»
«Η διείσδυση του ανθρώπου στο περιβάλλον του λύκου είναι ένα παραμύθι. Είναι μία ανόητη εικασία. Εγώ από παιδί θυμάμαι όταν πήγαινα στο χωριό του πατέρα μου που είναι ημιορεινό οι λύκοι προσέγγιζαν τον και τρώγανε γαϊδουράκια. Πάντα υπήρχαν λύκοι που έτρωγαν κατσίκια και μοσχάρια από τους κτηνοτρόφους. Ο λύκος είναι ένα ζώο που κάνει πολλά χιλιόμετρα αναζητώντας τη λεία του. Είναι αγελαίο και οι αγέλες βρίσκονται σε κάποιο τροφικό ανταγωνισμό και στην ουσία καταναλώνει ότι προλάβει. Ότι έρθει στη διάθεσή του, ότι βρει εύκολο. Είναι νόμος της φύσης τα αγρίμια να καταναλώνουν ότι βρουν πιο εύκολο. Αυτό το πράγμα ότι ο άνθρωπος διείσδυσε στην περιοχή του είναι ένα παραμύθι. Από την εποχή του Αισώπου ο λύκος επιτίθεται στα πρόβατα. Από τον 6ο αιώνα προ Χριστού ο λύκος επιτιθόταν και έτρωγε ζώα από τους βοσκούς», υποστηρίζει από την πλευρά του ο κ. Καραμπατζάκης.
Τι συμβαίνει με τα αγριογούρουνα της Αττικής
Οι εικόνες με τα αγριογούρουνα να κάνουν... βόλτες «μέρα μεσημέρι» στην Εκάλη έκαναν τον γύρο του διαδικτύου. Πώς βρέθηκαν τα συμπαθέστατα τετράποδα στην αστική περιοχή; Σύμφωνα με τον κ. Πετράκη, τα αγριογούρουνα προσπαθούν να βρουν τροφή αφού η αστικοποίηση έχει καταστρέψει τα σημεία στα οποία ζουν. «Τα ζώα βγαίνουν και ψάχνουν το εύκολο φαγητό, τα σκουπίδια», λέει στο Reader. Από την πλευρά του ο κ. Καραμπατζάκης υποστηρίζει πως τα αγριογούρουνα στην Εκάλη «δεν κατέβηκαν από ψηλά, χαμηλά. Τα αγριογούρουνα είναι ζώα που ζουν εκεί που βρίσκονται οι κατάλληλες συνθήκες, δηλαδή εκεί που βρίσκουν κάλυψη, τροφή και ασφάλεια. Ο πληθυσμός του αγριόχοιρου στην Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια έχει αυξηθεί πάρα πολύ και έτσι και έτσι ήρθε».
Οσον αφορά την ενδεχόμενη διατάραξη στις «ζωές» αγριόχοιρων και λύκων από τις φωτιές του καλοκαιριού του 2021 που είχαν ως αποτέλεσμα να φτάσουν τα εν λόγω ζώα μέχρι την Αττική, ο κ. Καραμπατζάκης λέει: «οι φωτιές δεν ευθύνονται, δεν έπιασε φωτιά στην Πίνδο. Επιασε φωτιά στην Εύβοια και οι λύκοι ήρθαν στην Αττική; Δεν λειτουργούν έτσι τα άγρια ζώα, απλά ακολουθούν την τροφή τους. Αν για κάποιους λόγους ήρθαν οι αγριόχοιροι στα πρόθυρα των Αθηνών, ήρθαν και οι λύκοι. Επίσης τα ελάφια που αυξήθηκαν στην Πάρνηθα είναι μία εύκολη λεία για τους λύκους».
Λύκος: Βλέπει σαν τροφή τον σκύλο και τη γάτα
Όσον αφορά τους ισχυρισμούς πως ο λύκος θεωρεί «κόκκινα πανιά» τα κατοικίδια όπως οι σκύλοι και οι γάτες, ο κ. Καραμπατζάκης εξηγεί: «όλα τα είδη που είναι υποδεέστερα είναι εν δυνάμει θηράματά του. Ο λύκος είναι ένα αγρίμι, είναι αρπακτικό ζώο, σαρκοφάγο και πτωματοφάγο. Οπότε ότι μπορεί να το υπερνικήσει σε δύναμη μπορεί να το καταναλώσει κιόλας. Μία γάτα και ένας σκύλος είναι πάρα πολύ εύκολη λεία. Οι σκύλοι και οι γάτες είναι πιο εύκολη τροφή για έναν λύκο, παρά ένας αγριόχοιρος που θα δώσει μάχη για να τον καταβάλλει και μετά μπορεί να έχει και απώλειες».
Ο λύκος προστατεύεται στη... μισή Ελλάδα
Στην Ελλάδα ο λύκος θεωρείται ως απόλυτα προστατευόμενο είδος νοτίως του 39ου παραλλήλου, περίπου από το ύψος της Λαμίας και κάτω σύμφωνα με την οδηγία 92/43 της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Ωστόσο από τον 39ο παράλληλο και πάνω, σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή και τη φύση «Καλλιστώ» το καθεστώς προστασίας του είδους είναι ελαστικότερο. Συγκεκριμένα: Ο λύκος βόρεια του 39ου παραλλήλου μπορεί να υπαχθεί σε κυνηγετικούς κανόνες. Επιπλέον, αν διαπιστωθεί ότι συντρέχει σημαντικός κίνδυνος για την πρωτογενή παραγωγή ή αν το επιβάλλουν λόγοι δημοσίας υγείας δύνανται να εκδοθούν ΚΥΑ για τον έλεγχο (αποφάσεις εξόντωσης ή αναφορά του λύκου ως θηρεύσιμο είδος, σε ρυθμιστικές αποφάσεις για το κυνήγι του πληθυσμού του.
Οταν οι λύκοι έκαναν αναδάσωση
Οι λύκοι αποτελούν έναν κρίκο στην αλυσίδα του οικοσυστήματος και η εξαφάνισή τους έχει συνέπειες για όλους, γεγονός που αποδεικνύεται με τον πλέον περίτρανο τρόπο από την... επική ιστορία 14 λύκων που έσωσαν το μεγαλύτερο πάρκο στις ΗΠΑ. Το εθνικό πάρκο του Γελοουστόουν δημιουργήθηκε το 1872. Τότε ήταν ήδη σε πτώση οι πληθυσμοί των λύκων στη Μοντάνα, το Αϊντάχο και το Γουαϊόμινγκ. Η δημιουργία του πάρκου δεν τους προστάτεψε και κυνηγήθηκαν μέχρι που το 1926 σκοτώθηκε ο τελευταίος λύκος.
Εκτοτε στο πάρκο εμφανίστηκαν αλλαγές και παρατηρήθηκε μέχρι και διάβρωση του εδάφους. Τα ελάφια πολλαπλασιάστηκαν αφού έλειπαν οι θηρευτές τους και με τη σειρά τους εξαφάνισαν τη βλάστηση, που είναι η τροφή τους. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 περιβαλλοντολόγοι, οικολόγοι και βιολόγοι ξεκίνησαν έναν τιτάνιο αγώνα για να επανεγκατασταθούν οι λύκοι στο Γελοουστόουν. Όταν το 1973 πέρασε ο νόμος για την προστασία των υπό εξαφάνιση ζώων άνοιξε ο δρόμος για την επιστροφή τους. Το 1995, απελευθέρωσαν 14 λύκους στην κοιλάδα Lamar και άρχισε να μειώνεται ο πληθυσμός των ελαφιών. Σημαντικότερο όμως ήταν ότι τα ελάφια απέφευγαν τις κοιλάδες και τα φαράγγια, καθώς εκεί κινδύνευαν από τους λύκους, με αποτέλεσμα η βλάστηση να αναγεννηθεί. Αξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι το ύψος των δέντρων πενταπλασιάστηκε σε έξι μόλις χρόνια.
Οι πλαγιές που καλύφθηκαν από λεύκα, ιτιά και κίτρινο ιβίσκο έφεραν την επιστροφή των πουλιών στο πάρκο Γελοουστόουν. Οι κάστορες που τρέφονται επίσης από τα δέντρα πολλαπλασιάστηκαν στο πάρκο, ενώ ο πληθυσμός των λύκων αυξανόταν. Οι κάστορες και οι λύκοι είναι οι «μηχανικοί» του δάσους εξαιτίας των φωλιών που «χτίζουν», οι οποίες μπορούν να φιλοξενήσουν και άλλα είδη. Ενδεικτικά, τα φράγματα που δημιουργούν οι κάστορες στα ποτάμια στεγάζουν τις βίδρες, τις πάπιες, είδη ερπετών αλλά και αμφίβια, οπότε πολλαπλασιάστηκαν και αυτά.
Οι λύκοι έτρωγαν κογιότ με αποτέλεσμα να πολλαπλασιαστεί ο αριθμός των κουνελιών και των μοσχοποντικών με αποτέλεσμα να εμφανιστούν γεράκια, αλεπούδες, ασβοί και αετοί. Στη συνέχεια οι αρκούδες πολλαπλασιάστηκαν επειδή τρέφονταν από τα μούρα των θάμνων που φύτρωσαν εκ νέου στο Γελοουστόουν καθώς επίσης και από τα ελάφια τα οποία κινδύνευαν από τους λύκους που πολλαπλασιάστηκαν και έγιναν 45 σε έκταση 8.987 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Η παρουσία των λύκων στο Γελοουστόουν όμως έκανε και κάτι συγκλονιστικό: στάθηκε η αφορμή για αλλαγή της γεωμορφολογίας του εδάφους αφού τα ανανεωμένα δάση σταθεροποίησαν με τις ρίζες τους τις όχθες των ποταμών. Ως αποτέλεσμα ήταν η μείωση της διάβρωσης. Στη συνέχεια στένεψαν τα ρυάκια και δημιουργήθηκαν περισσότερες μικρές λίμνες οι οποίες αποτελούν καταφύγιο της άγριας ζωής. «Το πείραμα στις ΗΠΑ πέτυχε» δηλώνει στο Reader ο Μιχάλης Πετράκης.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
