Ημερομηνία ορόσημο για την Ιστορία του ελληνικού έθνους αποτελεί η 25η Μαρτίου καθώς και σηματοδοτεί την απαρχή του αγώνα για την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Συγκεκριμένα, κάθε 25η Μαρτίου γιορτάζουμε την έναρξη της Επανάστασης του 1821 που έγινε εναντίον του τουρκικού ζυγού μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς.
Στην ουσία αναφερόμαστε στην ένοπλη εξέγερση των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών με σκοπό την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους, του ελληνικού κράτους που υπάρχει ακόμη και σήμερα. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως σε διπλωματικό επίπεδο η Επανάσταση είχε ξεκινήσει ήδη από τα τέλη Φεβρουαρίου του 1821 από τη μακρινή Μολδοβλαχία (σημερινή Ρουμανία) με πρωτεργάτη της τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη. Στην Ελλάδα η εξέγερση ξεκίνησε από την Πελοπόννησο και γρήγορα εξαπλώθηκε στη Στερεά Ελλάδα και από εκεί σε ολόκληρη τη χώρα.
Σημαντικό ρόλο για την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα έπαιξε η Φιλική Εταιρεία, μία μυστική οργάνωση που, σύμφωνα με τους ιστορικούς, ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό της -τότε- Ρωσικής Αυτοκρατορίας από τους Εμμανουήλ Ξάνθο, Νικόλαο Σκουφά και Αθανάσιο Τσακάλωφ. Μάλιστα, στα απομνημονεύματά του, ο Εμμανουήλ Ξάνθος ανέφερε πως στόχος της Φιλικής Εταιρείας ήταν «η ανέγερσις και η απελευθέρωσις του Ελληνικού Έθνους και της Πατρίδoς μας». Στις τάξεις της εν λόγω οργάνωσης φαίνεται πως εντάχθηκαν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, o Αναγνωσταράς, ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας), οι Φαναριώτες Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και Νέγρης και ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός, μεταξύ άλλων προσωπικοτήτων.
Εναρξη της Επανάστασης από τη Μολδοβλαχία
Η Επανάσταση άρχισε, επί της ουσίας, τον Φεβρουάριο του 1821 από την περιοχή της Μολδοβλαχίας, όταν μια μικρή ομάδα με επικεφαλής τον Βασίλειο Καραβία, έχοντας έμμισθους Αλβανούς και Ίωνες ναύτες, επιτέθηκε στην Οθωμανική φρουρά στο Γαλάτι και στους λίγους μουσουλμάνους του χωριού. Ακόμα, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης σήμανε τη «Μάχη υπέρ πίστεως και πατρίδος» και μέσω σχετικής προκήρυξης καλούσε για επανάσταση τους Έλληνες της Μολδοβλαχίας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα είχαν τη στήριξη της Ρωσίας.
Το φιτίλι, πλέον, είχε ανάψει και την άνοιξη του 1821, το επαναστατικό πνεύμα επεκτάθηκε στην Πελοπόννησο όπου στη Μάνη η Επανάσταση άρχισε στις 22 Μαρτίου, με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη να καταλαμβάνει σημαντικά σημεία και να εισέρχεται στην πόλη, με τους Μουσουλμάνους να παραδίδονται. Στη συνέχεια, στη Στερεά Ελλάδα, η Επανάσταση κηρύχθηκε επίσημα 27 Μαρτίου, στη Μονή Οσίου Λουκά κοντά στη Λιβαδειά, από τους οπλαρχηγούς Αθανάσιο Διάκο και Βασίλη Μπούσγο καθώς και προκρίτους της περιοχής.
Χαρακτηριστικά, η Επανάσταση ξέσπασε στα Καλάβρυτα στις 21 Μαρτίου 1821 και, δύο ημέρες αργότερα, στην Καλαμάτα και στο Αίγιο. Έπειτα, ακολούθησαν η Πάτρα (25 Μαρτίου 1821), το Γαλαξίδι (26 Μαρτίου 1821), το Άργος, η Καρύταινα, η Μεθώνη, το Νεόκαστρο, το Φανάρι, η Γαστούνη, το Ναύπλιο, τα Σάλωνα (27 Μαρτίου 1821), το Μαλανδρίνο (30 Μαρτίου 1821), η Λιβαδειά (31 Μαρτίου 1821), η Θήβα, οι Σπέτσες, ο Πόρος, η Αίγινα (3 Απριλίου 1821), τα Ψαρά (10 Απριλίου 1821).
Κήρυξη της Επανάστασης την 25η Μαρτίου 1821 από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό
Εφόσον από τις 21 Μαρτίου 1821 είχε αρχίσει να ξεσηκώνεται ο Ελληνισμός στην Πελοπόννησο εναντίον των Οθωμανών Τούρκων, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός κήρυξε επίσημα την Επανάσταση στις 25 Μαρτίου 1821, διατυπώνοντας μια διακήρυξη, μαζί με τον επίσκοπο Καλαβρύτων Προκόπιο και τους Ανδρέα Ζαΐμη, Ανδρέα Λόντο και Μπενιζέλο Ρούφο, στην οποία αναφερόταν: «Ημείς, το Ελληνικόν Έθνος των Χριστιανών, βλέποντες ότι μας καταφρονεί το οθωμανικόν γένος και σκοπεύει τον όλεθρον εναντίον μας, απεφασίσαμεν σταθερώς ή να αποθάνωμεν όλοι ή να ελευθερωθώμεν. Και τούτου ένεκα, βαστούμε τα όπλα εις χείρας, ζητούντες τα δικαιώματά μας.
Όντες λοιπόν βέβαιοι ότι όλα τα Χριστιανικά Βασίλεια γνωρίζουν τα δίκαιά μας και όχι μόνον δεν θέλουν μας εναντιωθή, αλλά και θέλουν μας συνδράμει, και ότι έχουν εις μνήμην ότι οι ένδοξοι πρόγονοί μας εφάνησαν ποτέ ωφέλιμοι εις την ανθρωπότητα, διά τούτο ειδοποιούμεν την Εκλαμπρότητά σας και σας παρακαλούμεν να προσπαθήσετε να είμεθα υπό την εύνοιαν και προστασίαν του υμετέρου μεγάλου κράτους». Μάλιστα, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός φέρεται να ύψωσε τη Σημαία του Αγώνα και κήρυξε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, στα Καλάβρυτα, που τότε αποτελούσε σημείο συγκέντρωσης προεστών, οπλαρχηγών και κληρικών.
Η καθιέρωση του εορτασμού της 25ης Μαρτίου ως εθνική επέτειος
Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου καθιερώθηκε στην ανεξάρτητη πλέον Ελλάδα το 1838, με σχετικό Βασιλικό Διάταγμα της τότε κυβέρνησης επί βασιλείας Όθωνος και συγκεκριμένα του Γεώργιου Γλαράκη, γραμματέα της Επικρατείας επί των Εκκλησιαστικών, Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και Εσωτερικών. Ακόμα, ο πρώτος επίσημος εορτασμός της 25ης Μαρτίου ως εθνικής επετείου, η οποία συμπίπτει και με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου προσθέτοντας και θρησκευτική διάσταση, έγινε στην Αθήνα και σε αυτόν συμμετείχαν ο Βασιλιάς Όθωνας και η Βασίλισσα Αμαλία, πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές καθώς και πλήθος λαού.
Παρέλαση 25ης Μαρτίου
Η αρχική αναφορά για στρατιωτική παρέλαση προς τιμήν της 25ης Μαρτίου είναι του 1875 μπροστά από τα -τότε- βασιλικά ανάκτορα στο πρότυπο γαλλικών και γερμανικών δημόσιων εκδηλώσεων της εποχής. Μαθητική παρέλαση εκείνη την ημέρα, ωστόσο, καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1899. Επίσης, τα σχολεία είχαν παραταχθεί και κατά τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου του 1924, όταν ανακηρύχθηκε η Δημοκρατία. Τα επόμενα χρόνια την παρέλαση του στρατού πλαισίωναν και πρόσκοποι και μαθητές στρατιωτικών σχολών. Ακόμα, κατά τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, οι παρελάσεις μαθητών και φαλαγγιτών-μελών της ΕΟΝ προσέλαβαν μεγάλη σημασία και συνδέθηκαν με τη στρατιωτική παρέλαση. Εν τέλει, η πρακτική των μαθητικών και στρατιωτικών παρελάσεων τηρήθηκε στη Μεταπολίτευση και συνεχίζεται μέχρι και τις ημέρες μας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
