Μενού
  • Α-
  • Α+

Στο Ελληνικό μετεμφυλιακό κράτος, οι άγριες διώξεις των ηττημένων συνεχίζονταν χωρίς έλεος. Βασικό μέλημα των Αρχών ήταν να ξεριζωθεί ο μηχανισμός του τότε παράνομου ΚΚΕ. Η σύλληψη κάθε σημαντικού στελέχους γινόταν «σημαία». Το ίδιο έγινε και στην περίπτωση του Νίκου Μπελογιάννη. Καταδικάστηκε, μαζί με τους συντρόφους του και οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα μια ημέρα σαν σήμερα. Κανείς δεν μπόρεσε να ανατρέψει την απόφαση του στρατοδικείου. Είτε βρισκόταν στο εσωτερικό της χώρας, είτε στο εξωτερικό. Ακόμα και η φωνή του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών αγνοήθηκε...

Ο «άνθρωπος με το γαρύφαλλο»

Ουσιαστικά ο Νίκος Μπελογιάννης αφιέρωσε ολόκληρη την, ούτως ή άλλως, σύντομη ζωή του στο κομμουνιστικό κίνημα. Ήδη από μαθητής γυμνασία ήταν μέλος του ΚΚΕ. Συνελήφθη για πρώτη φορά όταν ήταν φοιτητής στη Νομική. Φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία, στα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά. Ο πόλεμος του 1940 τον βρήκε έγκλειστο στην Ακροναυπλία, απ’ όπου μαζί με τους 600 συγκρατούμενούς του κομμουνιστές ζήτησε να πολεμήσει στην πρώτη γραμμή, αλλά η μεταξική κυβέρνηση όχι μόνο αρνήθηκε, αλλά τον Απρίλιο του 1941 τους παρέδωσε στις γερμανικές Αρχές Κατοχής

Το 1943 δραπετεύει από το νοσοκομείο «Σωτηρία» και εντάσσεται στον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου. Το 1949, μετά τη λήξη του Εμφυλίου, διαφεύγει στις σοσιαλιστικές χώρες και γίνεται τακτικό μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Τον Ιούνιο του 1950 επέστρεψε στην Ελλάδα με πλαστό διαβατήριο και ανέλαβε την οργάνωση του παράνομου μηχανισμού του κόμματος μαζί με τον Νίκο Πλουμπίδη. 

Συλλαμβάνεται τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς. Στις 19 Οκτωβρίου 1951 μαζί με 93 άτομα συλλαμβάνεται με την κατηγορία της προσπάθειας ανασύστασης του ΚΚΕ. Στις τρεις το πρωί της 16ης Νοεµβρίου 1951 εκδίδεται η απόφαση. Ο Μπελογιάννης, η σύντροφός του Ελλη και δέκα ακόµη από τους 93 κοµµουνιστές καταδικάζονται σε θάνατο. Ο µοναδικός στρατοδίκης που δεν ψήφισε υπέρ της θανατικής ποινής ήταν ο ταγµατάρχης… Γεώργιος Παπαδόπουλος, µετέπειτα πρωτεργάτης της χούντας. Ξεσπά διεθνής κατακραυγή, µε τον πρωθυπουργό Νικόλαο Πλαστήρα να δηλώνει ότι η απόφαση δεν θα εκτελεστεί.

∆ύο ηµέρες πριν εκδοθεί η απόφαση, ωστόσο, η Ασφάλεια Προαστίων της Ελληνικής Χωροφυλακής, µε τη συνεπικουρία των τεχνολογικών µέσων που διέθετε το αµερικανικό αεροπλανοφόρο «Roosevelt», που είχε αγκυροβολήσει ανοικτά του Πειραιά, ανακαλύπτει δύο παράνοµους ασυρµάτους. Εναν στην Καλλιθέα και έναν στη Γλυφάδα. Σύµφωνα µε την Αστυνοµία, οι ασύρµατοι αυτοί χρησίµευαν στην επικοινωνία των εγχώριων πυρήνων του ΚΚΕ µε τη Μόσχα. Ιθύνων νους θεωρείται ο Μπελογιάννης, που µαζί µε 28 ακόµη άτοµα κατηγορείται πλέον για κατασκοπεία, βάσει µεταξικού νόµου του 1936.

Η υπόθεση παίρνει τεράστιες διαστάσεις, όχι µόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσµο. Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις πραγµατοποιούνται εκδηλώσεις συµπαράστασης. Μέσα σε 15 ηµέρες το δικαστήριο καταδικάζει οµόφωνα τον Μπελογιάννη, την Ελλη Παππά, τον Νίκο Καλούµενο, τον ∆ηµήτρη Μπάτση, τον Ηλία Αργυριάδη και τον Τάκη Λαζαρίδη σε θάνατο. Μέσα σε περίπου µία εβδοµάδα η κυβέρνη Πλαστήρα λαµβάνει 250.000 τηλεγραφήµατα προοδευτικών ανθρώπων από όλο τον κόσµο που ζητούν να µην πραγµατοποιηθεί η εκτέλεση. Μορφές σαν τον ηθοποιό Τσάρλι Τσάπλιν, τον ποιητή Ζαν Κοκτό, τον φιλόσοφο Ζαν-Πολ Σαρτρ, τον συγγραφέα Πολ Ελιάρ, τον Ναζίµ Χικµέτ, τον ζωγράφο Πάµπλο Πικάσο, τον Γάλλο στρατηγό Ντε Γκολ και 159 βουλευτές των δύο µεγάλων κοµµάτων της Μεγάλης Βρετανίας προβαίνουν σε παρεµβάσεις.

Ακόμα και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος αναφέρει µε επιστολή του προς τον βασιλιά ότι «έχω συγκλονιστεί από το ηθικό µεγαλείο του Μπελογιάννη. Το θεωρώ ανώτερο και από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει µέλλουσα ζωή». 

Τελικά, η Ελλη Παππά δεν θα εκτελεστεί επειδή κυοφορούσε το παιδί του Νίκου, το οποίο θα γεννήσει αργότερα στις φυλακές, ενώ ο Τάκης Λαζαρίδης τη γλιτώνει λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Για τους υπόλοιπους τέσσερις η αντίστροφη μέτρηση είχε ξεκινήσει.

«Ετσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα, με την καρδιά μας και με το αίμα μας»

Το βράδυ του Σαββάτου 29 Μαρτίου, οι δημοσιογράφοι που βρίσκονται έξω από τη φυλακή στην Καλλιθέα, που κρατείται ο Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, ρωτάνε τους φρουρούς και αξιωματικούς που φεύγουν από την υπηρεσία τους, αν έχει αλλάξει κάτι με την αίτηση χάριτος. Η απάντηση που πέρνουν απ' όλους είναι αρνητική και έτσι, με δεδομένο πως Κυριακή δεν έκαναν εκτελέσεις ούτε οι Ναζί την περιοδο της κατοχής, αποφασίζουν να φύγουν και να επανέλθουν ξημερώματα Δευτέρας.

Οι αποφάσεις, ωστόσο, είχαν παρθεί και κανείς δεν το ήξερε. Ξημέρωνε μια ημέρα σαν σήμερα, Κυριακή 30 Μαρτίου 1952. Περίπου στις 3 το πρωί, οι δεσμοφύλακες πάνε στο κελί του Μπελογιάννη και ανοίγουν την βαριά πόρτα. Ο Μπελογιάννης χαμογελάει και ρωτάει το δεσμοφύλακα:

-Πάμε για καθαρό αέρα;

-Ναι Νίκο, ήρθαν να σας πάρουν για εκτέλεση.

Στις 3:20 το πρωί η φάλαγγα βγαίνει με ιλιγγιώδη ταχύτητα από τις φυλακές με κατεύθυνση το Γουδή. Η εκτέλεση πρέπει να γίνει πριν ξημερώσει. Το εκτελεστικό απόσπασμα περιμένει. Εκεί, ένας από τους φαντάρους, είναι φίλος του Μπελογιάννη και αρνείται, όταν κατάλαβε ποιον θα εκτελούσαν, να κατέβει από το καμιόνι παρά τις απειλές. Παρατάσσονται με τα όπλα. Στρέφουν τους προβολείς των αυτοκινήτων στα πρόσωπα των μελλοθανάτων. Κανείς δεν δέχεται να του δέσουν τα μάτια. Η ώρα είναι 4:12. Την ησυχία της νύχτας σπάνε οι ριπές των πολυβόλων. Οι Μπελογιάννης, Καλούμενος, Αργυριάδης και Μπατσης πέφτουν νεκροί.

Τα μαύρα νέα ταξίδεψαν γρήγορα σε όλη την Αθήνα. Σε όλη την Ελλάδα αλλά και έξω από αυτή. Έφτασαν μέχρι το στρατόπεδο συγκέντρωσης στον Άγιο Ευστράτιο, όπου ζούσε εξόριστος ο Γιάννης Ρίτσος. Την ίδια μέρα θα γράψει το ποίημα «Ο Άνθρωπος με το Γαρύφαλλο».

«Σήμερα το στρατόπεδο σωπαίνει.

Σήμερα ο ήλιος τρέμει αγκιστρωμένος στη σιωπή

όπως τρέμει το σακάκι του σκοτωμένου στο συρματόπλεγμα.

Σήμερα ο κόσμος είναι λυπημένος.

Ξεκρέμασαν μια μεγάλη καμπάνα και την ακούμπησαν στη γη.

Μες στο χαλκό της καρδιοχτυπά η ειρήνη.

Σιωπή. Ακούστε τούτη την καμπάνα.

Σιωπή. Οι λαοί περνούν σηκώνοντας στους ώμους τους

το μέγα φέρετρο του Μπελογιάννη».

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA