Μενού
  • Α-
  • Α+

Την περασμένη εβδομάδα, η Wall Street με μία υπόδειξή της, ανάγκασε ουσιαστικά κάποιες πλατφόρμες αγοραπωλησίας μετοχών για απλούς επενδυτές, να διακόψουν τη δυνατότητά τους να αγοράζουν και να πωλούν συγκεκριμένες μετοχές, θεωρώντας - μάλλον αυθαιρέτως - ότι ο τρόπος που κινήθηκε μια ομάδα απλών επενδυτών μέσω ενός online forum ήταν παράνομος.

Του Άρη Σιφονιού

Η απόφαση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων αφού κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης των συναλλαγών για τους απλούς επενδυτές, τα μεγάλα hedge fund και οι πλούσιοι επαγγελματίες εξακολουθούσαν να μπορούν να προβαίνουν σε συναλλαγές.

Ας δούμε λοιπόν πως φτάσαμε σε αυτό το σημείο…

Η Wall Street ανέκαθεν ήταν ένα περιβάλλον στο οποίο είχαν πρόσβαση κυρίως οι ισχυροί επενδυτές και τα hedge funds. Όταν για τον απλό πολίτη η αγοραπωλησία μετοχών αποτελεί ακριβό τζόγο και μάλιστα με καταστροφικές συνέπειες, οι επαγγελματίες επενδυτές αυξάνουν σταθερά το κεφάλαιο τους, βασίζοντας τις αποφάσεις τους σε λεπτομερή report και εσωτερικές πληροφορίες.

Τα τελευταία χρόνια όμως, η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει δώσει τη δυνατότητα στους «κοινούς θνητούς» να έχουν, όχι μόνο πρόσβαση σε κομμάτια από αυτές τις πληροφορίες, αλλά και την ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά μέσω εξειδικευμένων online εφαρμογών που αναλαμβάνουν το ρόλο του broker.

Το 2019, το ποσοστό των επενδυτών στη Wall Street που αποτελούνταν από μη επαγγελματίες επενδυτές έφτανε στο 10%. Σήμερα το ίδιο ποσοστό έχει φτάσει το 20%, ενώ σε περιόδους ακμής έφτασε μέχρι και το ένα τέταρτο του συνόλου των επενδυτών, όπως αναφέρει η Joe Mecan, Head of Execution Service της επενδυτικής εταιρείας Citadel Services σε συνέντευξή της στο Bloomberg.

Online εφαρμογές όπως το E-Trade, το TD Ameritrade και το Robinhood δίνουν στους χρήστες τη δυνατότητα να αγοράζουν και να πουλάνε μετοχές με λίγα κλικ από το κινητό τους και μάλιστα χωρίς προμήθεια. Αυτό σημαίνει ότι πλέον ένας συνηθισμένος άνθρωπος μπορεί να «παίξει» στο χρηματιστήριο, όσο εύκολα μπορεί να παραγγείλει φαγητό. Ξαφνικά, η καρδιά του καπιταλισμού, η Wall Street και αυτοί που την ελέγχουν καλούνται να προστατέψουν το περιβάλλον τους από όλους αυτούς τους απλούς ανθρώπους που γίνονται ανταγωνιστές τους.

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τα γεγονότα της προηγούμενης εβδομάδας θα πρέπει να γίνουμε οικείοι με βασικά στοιχεία: Το πρώτο, η επενδυτική τακτική που ονομάζουμε «σορτάρισμα», είναι αρκετά γνωστό για όσους είναι μυημένοι στο ΧΑΑ ενώ το δεύτερο αναφέρεται στο r/wallstreetbets, ένα forum του Reddit.

«Σορτάρισμα»

Όσον αφορά στο «σορτάρισμα», η διαδικασία έχει ως εξής: Ο επενδυτής δανείζεται μία μετοχή από έναν broker και προβαίνει στην άμεση πώληση της στην τιμή που αγοράστηκε.

Στη συνέχεια ελπίζει ότι η αξία της μετοχής θα πέσει εντός ενός χρονικού διαστήματος έτσι ώστε να την αγοράσει πάλι σε μικρότερη τιμή και να την επιστρέψει στον broker κρατώντας τη διαφορά. Δηλαδή, αν υποθέσουμε ότι ένας επενδυτής θέλει να σορτάρει μετοχές της Χ εταιρείας οι οποίες έχουν αξία 10 ευρώ, θα δανειστεί μία μετοχή από τον broker και θα την πουλήσει άμεσα. Έτσι έχει 10 ευρώ και χρωστάει στον broker τη μετοχή που δανείστηκε. Αν στη συνέχεια όμως η μετοχή πέσει στα 7 ευρώ, την αγοράζει και την επιστρέφει στον broker. Με αυτόν τον τρόπο, έχει κέρδος 3 ευρώ αφού πούλησε τη μετοχή για 10 ευρώ όταν τη δανείστηκε και πλήρωσε μόλις 7 ευρώ για να την αγοράσει όταν την επέστρεψε.

Αν όμως η μετοχή πάει στα 20 ευρώ, εξακολουθεί να πρέπει να την επιστρέψει στον broker μόνο που τώρα θα του κοστίσει πολύ παραπάνω για να την αγοράσει. Η ζημιά του θα είναι 10 ευρώ, η διαφορά δηλαδή μεταξύ της αξίας που πούλησε τη μετοχή όταν τη δανείστηκε και της αξίας της όταν την αγόρασε για να την επιστρέψει. Και επειδή η άνοδος της αξίας δεν έχει όριο, το ίδιο ισχύει και την πιθανή ζημιά. Σε κάποιο σημείο θα χρειαστεί να την αγοράσει για να την επιστρέψει και όσο η αξία της μετοχής ανεβαίνει, τόσο ανεβαίνει και η ζημιά.

r/wallstreetbets

Το Reddit είναι μία πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης όπου οι χρήστες συμμετέχουν σε διαφορετικά forum γύρω από συγκεκριμένα θέματα. Ένα από αυτά τα forum είναι το r/wallstreetbets, το οποίο είναι αφιερωμένο στο stock trading. Τα 4 εκατομμύρια χρήστες -σε συντριπτική πλειοψηφία millennials- χρησιμοποιούν κυρίως την εφαρμογή Robinhood για broker και δημοσιεύουν στο forum τα απίστευτα κέρδη και τις συνταρακτικές απώλειες του portfolio τους μιλώντας ο ένας στον άλλο με όρους όπως “retard” και “autist”, αποκαλώντας τις μετοχές “stonks” αντί για “stocks” και προκαλώντας (αβάσιμο κυρίως) ενθουσιασμό για την πορεία μετοχών.

Τι έγινε την περασμένη εβδομάδα:

Πριν από μερικές εβδομάδες, ένας χρήστης του r/wallstreetbets με το username u/deepfuckingvalue (πραγματικό όνομα Keith Gill) παρατήρησε ότι ένα hedge fund, η Citron Research, είχε επενδύσει τεράστια ποσά στο σορτάρισμα μετοχών του Gamestop, ενός απαρχαιωμένου retailer βιντεοπαιχνιδιών που έχει δεχτεί μεγάλα πλήγματα τα τελευταία χρόνια, αλλά αποτελεί μία από τις αγαπημένες εταιρείες των millennials του r/wallstreetbets.

Ο χρήστης ώθησε το forum να ενωθεί και να αγοράσει μετοχές της Gamestop για να πλήξει τα “μισητά” hedge fund που είχαν στοιχηματήσει στην πτώση της μετοχής. Η κοινότητα του r/wallstreetbets έκανε ακριβώς αυτό. Χιλιάδες χρήστες ξεκινήσανε να αγοράζουν μετοχές του Gamestop και να δημοσιεύουν τις συναλλαγές τους στο forum προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό και παρακινώντας ακόμα περισσότερους χρήστες να αγοράσουν μετοχές. Μέσα σε λίγες ώρες η αξία της μετοχής του Gamestop ξεκίνησε να πολλαπλασιάζεται ταχύτατα και όσο οι χρήστες έβλεπαν τα κέρδη τους να εκτοξεύονται, το hedge fund που είχε κάνει το αρχικό σορτάρισμα άρχισε να χάνει δισεκατομμύρια.

Οι ζημιές για τη Citron Research, ξεπέρασαν τα 13,1 δις, την αξία της ίδιας της εταιρείας. Όταν το fund κατάλαβε τη θέση στην οποία βρισκόταν προέβη στο λεγόμενο “short squeeze”, αγόρασε δηλαδή τις μετοχές πίσω σε πολύ μεγαλύτερη τιμή μόνο και μόνο για να σταματήσει τις απώλειες. Η περαιτέρω αγορά μετοχών έφερε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της αξίας της και εξ ου κέρδη για τους χρήστες του r/wallstreetbets, που πανηγύρισαν μία εμβληματική νίκη απέναντι στο hedge fund, το οποίο εν τέλει κήρυξε χρεοκοπία.

Από εκεί και πέρα, τα γεγονότα εξελίχθηκαν ραγδαία. Αμέσως, η Wall Street, υπέδειξε ότι η κίνηση που έγινε από το κοινό και ο τρόπος με τον οποίο έγινε ήταν παράνομος και άσκησε έντονη πίεση στις online πλατφόρμες broker με σκοπό να αφαιρέσουν συγκεκριμένες μετοχές εταιρειών από τις πλατφόρμες τους συμπεριλαμβανομένων μετοχών της Gamestop.

Το Robinhood, η πλατφόρμα επιλογής των χρηστών του r/wallstreetbets, (το οποία έχει το slogan “Democratizing Finance for All”) υπέκυψε άμεσα και αφαίρεσε τις μετοχές από την πλατφόρμα του, απαγορεύοντας έτσι στους χρήστες τις συναλλαγές σε μετοχές της Gamestop. Οι χρήστες εξοργίστηκαν και το θέμα πήρε μεγάλες διαστάσεις, αναζωπυρώνοντας το δημόσιο ντιμπέιτ σχετικά με την τεράστια ανισότητα μεταχείρισης της μέσης τάξης σε σχέση με αυτούς που έχουν το μεγαλύτερο κεφάλαιο.

Το ηθικό δίδαγμα

Η παραπάνω σειρά πραγμάτων φέρνει στην επιφάνεια ένα βαθύ πρόβλημα του καπιταλιστικού DNA της αγοράς βασισμένο στις θεωρίες του Άγγλου οικονομολόγου John Maynard Kaynes, ο οποίος παρουσιάζει την απληστία και τον φόβο ως θεμελιώδη κινητήρια συναισθήματα για την οικονομία και την αγορά. Η θεωρία είναι ότι η αγορά δουλεύει με βάση την ισορροπία μεταξύ απληστίας και φόβου. Αν η απληστία για να βγάλεις λεφτά νικώντας τον ανταγωνισμό, εξισορροπεί τον φόβο της αποτυχίας, τότε ο καπιταλισμός δουλεύει. Κανέναν άλλο σύστημα (μέχρι τώρα) δεν δίνει στους ανθρώπους περισσότερο κίνητρο για να δημιουργήσουν ανάπτυξη. Οι «φούσκες» συμβαίνουν όταν η απληστία γίνεται υπερβολική ή όταν ο φόβος μειώνεται πολύ.

Ας μη ξεχνάμε, ότι ένας βασικός λόγος της οικονομικής κρίσης του 2008 ήταν το γεγονός ότι η πολιτική που ακολουθούνταν όλα τα προηγούμενα χρόνια είχε οδηγήσει τους επενδυτές να πιστεύουν ότι πάντα θα υπάρχει bailout. Έχασαν λοιπόν τον φόβο τους, ενώ η απληστία τους δεν είχε όριο.

Τα γεγονότα της προηγούμενης εβδομάδας εντείνουν τη συζήτηση για το αν υπάρχει «φούσκα» στην αγορά την προκειμένη στιγμή. Μπορεί οι αγορές να μην έχουν έλλειμμα φόβου (εξαιτίας και του κορονοϊού) και να υπάρχει παράλληλα η πεποίθηση ότι τα πράγματα θα ανακάμψουν. Σε καμία περίπτωση όμως δε μπορούμε να λάβουμε υπόψη μας ότι τα δεδομένα που ίσχυαν το 2000 και το 2010, ισχύουν και σήμερα.

Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος έχει αλλάξει και έχουν αναδειχθεί διαφορετικά κινητήριες δυνάμεις και συναισθήματα. Στη περίπτωση του Gamestop οι επενδυτές ήταν millennials, θυμωμένοι με τις γενικευμένες αδικίες, τη διαφθορά που αντιλαμβάνονται και την ανισότητα στον τρόπο με τον οποίο οι νόμοι εφαρμόζονται στους κατέχοντες κεφάλαιο, συγκριτικά με αυτούς.

Για πρώτη φορά λοιπόν έχουμε δυνατές αναταράξεις στο χρηματιστήριο ως αποτέλεσμα, όχι της απληστίας ή του φόβου, αλλά του θυμού. Και αυτό καθιστά κάθε υποθετική φούσκα διαφορετική από όλες τις υπόλοιπες που έχουν προηγηθεί. Ίσως η μέρα της απαγόρευσης των συναλλαγών για τις μετοχές της Gamestop, να αποδειχθεί ορόσημο στην ιστορία των χρηματιστηρίων διεθνώς.

Διαβάστε Ακόμα 

Μακελειό στην Οκλαχόμα – Νεκρός ένας άνδρας και πέντε παιδιά από πυροβολισμούς

Φον Ντερ Λάιεν για εμβόλια: Αργήσαμε, αλλά ήταν η σωστή απόφαση - Η Βρετανία ρίσκαρε

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA