Η είδηση του θανάτου του ποιητή και στιχουργού Μιχάλη Γκανά, ενός από τους σημαντικότερους, σύγχρονους ποιητές της χώρας, άφησε φτωχότερη την κοινότητα των γραμμάτων και των τεχνών.
Η πηγαία και παράφορη ανάγκη για έκφραση, γεννήθηκε σε ένα χωριό της Ηπείρου, στον Τσαμαντά και ύστερα κατέβηκε στην Αθήνα για να βρει το δρόμο της. Από τη Νομική Σχολή που δεν ολοκλήρωσε ποτέ, το μονοπάτι τον οδήγησε σε ένα βιβλιοπωλείο ενώ έπειτα στο επάγγελμα του κειμενογράφου και του επιμελητή.
Ο συναισθηματικός του κόσμος και τα βιώματά του ξεδιπλώνονται μέσα από τη γραφή του, μια γραφή διαυγής και γεμάτη λυρισμό, που του έδωσε το βήμα για να αναδειχθεί σε μια από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες των γραμμάτων. «Ο ποιητής από τα ίδια του τα σπλάχνα τρέφεται. Και η ποίηση από τα σπλάχνα του ποιητή» θα πει σε συνέντευξή του.
Στη διαδρομή του τον ακολούθησαν τιμές και διακρίσεις. Το 1994 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο ποίησης για το έργο του «Παραλογή» και το 2011 βραβεύτηκε για το σύνολο του ποιητικού του έργου από την Ακαδημία Αθηνών. Το 2022, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, του απένειμε το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής.
Στα τέσσερά του ήρθε αντιμέτωπος με τις μαύρες σελίδες του ταραγμένου χειμώνα του '48 και τη φυγή της οικογένειας του για την Ουγγαρία, γεγονόταν που θα επηρεάσουν βαθιά το σύμπαν του. Κάπως έτσι, θα βρει καταφύγιο και οξυγόνο στο γράψιμο.
Το υλικό που συλλέγει καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, θα αποτυπωθεί μέσω της ποίησης με ποιητικές συλλογές, όπως «Ακάθιστος Δείπνος» (1978), «Μαύρα Λιθάρια» (1980), «Γυάλινα Γιάννενα» (1989) και «Παραλογή» (1993) αλλά και μέσω της πεζογραφίας, με τα έργα «Μητριά πατρίδα» (2007) και «Γυναικών: μικρές και πολύ μικρές ιστορίες» (2010).
Ο Μιχάλης Γκανάς μέσα από τους στίχους που αγαπήσαμε
Από την ποίηση θα στραφεί και στο συγγενικό κλάδο της στιχουργικής. Στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς Έλληνες και ξένους συνθέτες μεταξύ των οποίων είναι ο Μ. Θεοδωράκης, Ν. Μαμαγκάκης, Ν. Ξυδάκης, Δ. Παπαδημητρίου, Ν. Κυπουργός, G. Bregovic, A. Dinkjian κ.ά
Ελευθερία Αρβανιτάκη, Βασίλης Λέκκας, Γιώργος Νταλάρας, Γλυκερία, Έλλη Πασπαλά, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Σωκράτης Μάλαμας και Νατάσα Θεοδωρίδου, είναι κάποιοι από τους καλλιτέχνες που ερμήνευσαν τα αριστουργήματα του Μιχάλη Γκανά.
Κομμάτια όπως Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια (Λόγω Τιμής Mega), Μικρός Τιτανικός του Μαχαιρίτσα και το Να ‘χα δύο ζωές του Κότσιρα, θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στο συλλογικό υποσυνείδητο.
Με τον στίχο του «Αν είναι να μιλήσει κάποιος, ας πει για την αγάπη» τον αποχαιρέτησε νωρίτερα η κόρη του, επίσης ποιήτρια, η Μυρσίνη Γκανά.
Για όλα όσα πέρασαν και έφερε ο χρόνος, η συμβολή και το αποτύπωμα του Μιχάλη Γκανά, αδιαμφισβήτητα προστίθενται στην λογοτεχνική κληρονομιά αυτού του τόπου.
«Οι μέρες κι οι νύχτες μου
κι όλος ο χρόνος που πέρασε.
Αφημένος εδώ
ένα τίποτε ή ένα σημάδι
κάτω από το γλόμπο του ήλιου.
Καίει το σκοτάδι αθόρυβα
καταναλώνει τα δέντρα και τη φυλή μου.
Όλα τούτα
προστίθενται κάπου ή αφαιρούνται;»
(Από το ποίημα του «Οι μέρες κι οι νύχτες μου»)
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
