Το «John» της Annie Baker είναι ένα έργο που δεν μοιάζει με τίποτα απ' ό,τι έχεις δει στο παρελθόν. Είναι μια θεατρική εμπειρία με όλη την έννοια της λέξης. Αν δεν το έχεις ήδη δει, σίγουρα θα έχεις δει σχόλια γι' αυτό σε θεατρόφιλες σελίδες των social media ή άρθρα στον τύπο. Είναι από αυτά τα έργα που μετά το τέλος της παράστασης, σίγουρα δεν σε αφήνουν ανεπηρέαστο.
«Και τελικά αυτό είναι το στοίχημα» θα μου πει και ο Μιχάλης Πανάδης, ο σκηνοθέτης της παράστασης που παίζεται στο Θέατρο Δίπυλον, με πρωταγωνιστές την Κόρα Καρβούνη, τον Χρήστο Κοντογεώργη, τη Γιούλη Τσαγκαράκη και την Καλλιόπη Παναγιωτίδου.
Πρόκειται για το πολυβραβευμένο έργο της Baker, ένα έργο που πραγματεύεται τις ανθρώπινες σχέσεις, το αδιέξοδο και την ανθρώπινη ευαλωτότητα.
Διαδραματίζεται σ' ένα μικρό πανδοχείο με «βούληση» μιας πρόσχαρης ξενοδόχου (Κόρα Καρβούνη) όπου καταφθάνει ένα ζευγάρι (Χρήστος Κοντογεώργης και Καλλιόπη Παναγιωτίδου) που αντιμετωπίζει προβλήματα στη σχέση του και παλεύει να μείνει μαζί. Ιδιαίτερη παρουσία στο έργο, η η τυφλή φίλη (Γιούλη Τσαγκαράκη) της ξενοδόχου, με το σκοτεινό παρελθόν.
Παιδικά τραύματα, ξόρκια, λίστες πουλιών, πλάσματα του Lovecraft, το άγρυπνο σύμπαν που παρακολουθεί, φαντάσματα και υπερφυσική δραστηριότητα, νεοπλατωνισμός, μια θυμωμένη κούκλα, δυσπιστία και απιστία, όλα αυτά ξεπηδούν σε ένα σκηνικό γεμάτο ένταση και μυστήριο, όπου κάθε λεπτομέρεια έχει σημασία.
«H Baker για μένα είναι ιδιοφυής. Συνδέομαι πολύ μαζί της. Όλα της τα έργα φαινομενικά έχουν μια ρεαλιστική φόρμα αλλά δεν συμβαίνει τίποτα ρεαλιστικό, είναι όλο σουρεάλ» θα μου σχολιάσει για το έργο ο Μιχάλης Πανάδης στην αρχή της συζήτησης μας.
Η πρώτη επαφή του Μιχάλη Πανάδη με την Annie Baker ήταν το 2019, με τη συμμετοχή του στην παράσταση «The Flick» του Βασίλη Μαυρογεωργίου, στο Θέατρο Skrow. «Σκηνοθετώ μόνο όταν έχω την ανάγκη να εκφράσω κάτι όταν μαζευτούν οι σωστοί άνθρωποι» θα μου πει. Έτσι και έγινε στην περίπτωση του «John».
«Για μένα είναι τόσο ρηξικέλευθη η δραματουργία της γιατί ανατρέπει αυτό που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα ρεαλιστικά έργα. Εδώ δεν δίνεται καμία λύση, απλώς ανοίγονται κάποια θέματα. Και τελικά νομίζω έτσι γίνεται και ο θεατής πιο συμμετοχικός. Είναι σαν να του κλείνεις το μάτι και να του λες "Δεν θα σου πω εγώ τη λύση, βρες τη"».
«Την Baker ή την λατρεύεις ή τη μισείς. Έχουν υπάρξει θεατές που δεν τους αρέσει το έργο ή μπορεί να μου πουν πως δεν κατάλαβαν το τάδε σημείο ή πώς κύλησαν τα πράγματα τελικά αλλά πέρασαν πολύ ωραία. Βλέπω στα social media επίσης σχόλια θεατών που έχουν πολύ ενδιαφέρον. Είδα θυμάμαι ένα που έγραφε μια κυρία “Πολύ καλά πέρασα, μου άρεσε η παράσταση, αλλά, δεν κατάλαβα τι έγινε με το ζευγάρι" και της απαντάει μια άλλη κυρία από κάτω "Την είδα και εγώ την παράσταση και αυτό ακριβώς ήθελε να δείξει, το αδιέξοδο των ανθρώπινων σχέσεων". Όλο αυτό το απολαμβάνω και είναι μεγάλο κέρδος για τη δουλειά μας.
«Εχουμε συνηθίσει στα έργα να υπάρχει ένα τέλος και ένα ηθικό δίδαγμα. Στην Baker δεν γίνεται έτσι, όπως δεν γίνεται και στις ζωές μας. Δεν υπάρχει μια γραμμική ροή στη ζωή, είναι πιο μπλεγμένα τα πράγματα.
«Στην Αμερική αυτό το έργο παίζεται σε 3,5 ώρες. Εγώ δεν έχω κόψει τίποτα από το έργο, αλλά διαρκεί 1 ώρα και 45 λεπτά. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι ένα έργο που στηρίζεται σε σιωπές και παύσεις. Στην Ελλάδα επειδή είμαστε πιο μικρή χώρα και με πολύ πιο μικρό θεατρόφιλο κοινό, σκέφτηκα να μειώσω αυτό το κομμάτι. Τσίμπησα έτσι άλλα στοιχεία της για να μείνει η ουσία του έργου».
Αναλύοντας τους χαρακτήρες του έργου, και το πώς επιδρά ο ένας στον άλλον, ο Μιχάλης θα μας επαναφέρει στον πυρήνα της παράστασης.
«Για μένα το κέντρο του έργου είναι η έννοια του παρατηρητή». Στη δυτική κοινωνία, όλοι είμαστε κάπως στοιχειωμένοι από κάποιον παρατηρητή και σε κάποιον που λογοδοτούμε. Για κάποιους είναι ο Θεός, για άλλους το αφεντικό τους, για άλλους μια σχέση, για τους νεότερους τα social media.
Όλοι έχουμε τρομερά μεγάλη ανάγκη να επιβεβαιωθούμε από τους άλλους και από το τι θα πουν για μας. Όλα αυτά μας εγκλωβίζουν και εξυπηρετούν με ένα σύστημα που μας κατατρώει.
Η αλήθεια και η ζωή όμως βρίσκεται αλλού. Όταν το συνειδητοποιήσεις αυτό, τότε είσαι ελεύθερος».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
