Μενού
diligiannis
Η δολοφονία του Θεόδωρου Δηλιγιάννη | Λιθογραφία της εποχής
  • Α-
  • Α+

Οι πολιτικές δολοφονίες στην Ελλάδα είναι κάτι που σίγουρα αξίζει να το μελετήσει κάποιος. Μέσα από αυτές μπορεί να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε τότε η κοινωνία. Βέβαια, υπάρχουν και κάποιες δολοφονίες που τα κίνητρά τους μόνο πολιτικά δεν ήταν. Πιθανότατα το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι αυτό της δολοφονίας του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Δράστης ήταν ένας χαρτοπαίκτης, ένας μπράβος της νύχτας όπως θα λέγαμε σήμερα, ο οποίος είχε δυσαρεστηθεί από την απόφαση του Δηλιγιάννη να βάλει λουκέτο στις χαρτοπαικτικές λέσχες!

Ο Δηλιγιάννης και η κόντρα με τον Τρικούπη

Κανονικά, στα λεξικά, στο λήμμα «δικομματισμός» θα έπρεπε να είχε τις φωτογραφίες του Θεόδωρου Δηλιγιάννη και του Χαρίλαου Τρικούπη. Για πολλά χρόνια οι δυο αυτοί πολιτικοί άνδρες είχαν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον στην πολιτική ζωή του τόπου. Ο Δηλιγιάννης συντηρητικός, ο Τρικούπης εκσυγχρονιστής, πολλές φορές είχαν φτάσει την κόντρα τους στα άκρα. Κατά συνέπεια, οι οπαδοί τους, βρέθηκαν πολλές φορές να... αλληλοσκοτώνονται στους δρόμους και να χρειάζεται η παρέμβαση της αστυνομίας για να τους χωρίσει.

Οι δύο πολιτικοί κυριάρχησαν στην ελληνική πολιτική σκηνή κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, με τον Τρικούπη να ενσαρκώνει τον εκσυγχρονισμό των δομών της ελληνικής κοινωνίας και τον Δηλιγιάννη να μετατρέπεται στον συντηρητικό εκφραστή της λαϊκής δυσαρέσκειας, των κρατικοδίαιτων στρωμάτων αλλά και της διευρυμένης δημοσιοϋπαλληλίας που πληττόταν από τα μέτρα του μεταρρυθμιστή αντιπάλου του. Στην πραγματικότητα, τα μόνα ουσιαστικά μέτρα που εφάρμοσε ως πρωθυπουργός ο Δηλιγιάννης ήταν η... κατάργηση των φορολογικών νομοσχεδίων του Τρικούπη!

diligiannis4
Γελοιογραφία που παρουσιάζει νικητή τον Δηλιγιάννη | Τύπος της εποχής

Το 1893 ο Τρικούπης λέει την ιστορική φράση «Δυστυχώς, κύριοι, επτωχεύσαμεν» και η διακυβέρνηση της χώρας περνάει στα χέρια του Δηλιγιάννη. Επί πρωθυπουργίας Δηλιγιάννη διοργανώθηκαν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες της σύγχρονης εποχής (1896) αλλά εκείνος ήταν που χρεώθηκε τον ατυχή πόλεμο με την Τουρκία το 1897, η τραγική έκβαση του οποίου τον εξανάγκασε σε παραίτηση. Η Ελλάδα αναγκάστηκε να δανειστεί για άλλη μια φορά ώστε να καλύψει τις πολεμικές αποζημιώσεις στην Τουρκία.

Παρά το γεγονός ότι η χώρα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο ο Δηλιγιάννης, με δεδομένο πως ο Τρικούπης είχε πεθάνει ήδη από τον Μαρτίου του 1896, «παίζει μπάλα» μόνος του στην πολιτική σκηνή της χώρας και κερδίζει και τις εκλογές του 1902 και εκείνες του 1905 όπου απέναντί του, πλέον, μπορεί να μην έχει τον μεγάλο του αντίπαλο, αλλά έχει του «Τρικουπικούς» του Θεοτόκη.

Με την χώρα να βρίσκεται σε κακό οικονομικό χάλι, στις προγραμματικές δηλώσεις του ο Δηλιγιάννης... «ντύθηκε» Τρικούπης και εξήγγειλε ένα σφιχτό δημοσιονομικό πρόγραμμα και πολιτική λιτότητας με την ελπίδα να φανεί «φως» στον οικονομικό ορίζοντα. Η κυβέρνηση αρχίζει να φέρνει το ένα φορομπηχτικό νομοσχέδιο μετά το άλλο και ο κόσμος έχει αρχίσει, πλέον, να αντιδρά ανοιχτά στις πολιτικές που εφαρμόζει ο Δηλιγιάννης.

diligiannis3
Η Ελλάς, τραβάει τ' αυτιά των Τρικούπη - Δηλιγιάννη | Τύπος της εποχής

Τότε, εκείνος θυμάται τον αγαπημένο του λαϊκισμό και παράλληλα με τα οικονομικά νομοσχέδια, φέρνει στη βουλή και ένα που θα προστάτευε την δημόσια ηθική και τις αποταμιεύσεις των μέσων και κατώτερων εισοδηματικών τάξεων, αυτών που αποκαλούνταν «στρώματα εθνικής εργασίας»: Ήταν ο νόμος για τη λειτουργία των χαρτοπαικτικών λεσχών. Και η αστυνομία πήρε εντολή να τον εφαρμόσει με κάθε αυστηρότητα. Την άνοιξη του 1905, οι περισσότερες λέσχες έκλεισαν.

Το «χαρτόμουτρο» που σκότωσε έναν πρωθυπουργό

Όπως είναι φυσικό η απόφαση αυτή του Δηλιγιάννη άφησε πολλούς δίχως... δουλειά. Ένας από αυτούς ήταν και ο Αντώνιος Γερακάρης γνωστός και ως «Κωσταγερακάρης» ο οποίος ήταν μπράβος και θυρωρός σε χαρτοπαικτική λέσχη, ενώ και ο ίδιος ήταν φανατικός τζογαδόρος. Μια ημέρα σαν σήμερα, το απόγευμα της 31ης Μαΐου 1905, ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης πήρε το δρόμο για τη Βουλή, προκειμένου να παραστεί σε μία συνεδρίαση ρουτίνας. Στις 5:05 μ.μ. έφθασε με την άμαξά του στην είσοδο του κτιρίου, στην οδό Σταδίου, (εκεί που σήμερα βρίσκεται η Παλιά Βουλή).

Τότε, ένας άνδρας περίπου 35 ετών προθυμοποιήθηκε να του ανοίξει την πόρτα της άμαξας. Ήταν ψηλού αναστήματος, μαυριδερός, με ρούχα κόκκινα σχεδόν ξεβαμμένα. Ο Δεληγιάννης, βγήκε από την άμαξα, κοίταξε τον νεαρό άνδρα, τον ευχαρίστησε και κατευθύνθηκε προς τη σκάλα της Βουλής. Τότε, ο άγνωστος προσπαθεί να ξαναπλησιάσει τον πρωθυπουργό, δήθεν πως θέλει να του δώσει κάτι. Ο Δηλιγιάννης κοντοστέκεται και περιμένει να δει τι είναι αυτό. Με μια αστραπιαία κίνηση, όμως, ο άνδρας έβγαλε ένα μαχαίρι και το βύθισε στην κοιλιά του άτυχου πολιτικού.

diligiannis1
Πρωτοσέλιδο μετά την δολοφονία | Τύπος της εποχής

Ο πρωθυπουργός σωριάζεται αιμόφυρτος στο έδαφος. Η φρουρά της Βουλής αλλά και ο προσωπικός σωματοφύλακας του Δηλιγιάννη, αιφνιδιάζονται. Οι πολίτες που έντρομοι παρακολούθησαν τη σκηνή, επιτίθενται στον δράστη με σκοπό να τον λιντσάρουν. Από τα χέρια του εξαγριωμένου πλήθους, σώζει τον δράστη, ένας λοχίας της Φρουράς ο οποίος βαριά τραυματισμένο τον μεταφέρει στο υπόγειο της Βουλής. Εκεί διαπιστώνεται πως δράστης είναι ο «Κωσταγερακάρης». Λέγεται πως ο επικεφαλής της φρουράς ρώτησε τον δράστη «τι έκανες εκεί μωρέ»; ο Γερακάρης του απάντησε  «έκλεισε τα χαρτοπαίγνια και εψόφησα από την πείνα».

Την ίδια ώρα η κατάσταση του Δηλιγιάννη χειροτέρευε. Ο πρωθυπουργός υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση (λαπαροτομία), στο ιατρείο της βουλής, από τρεις καθηγητές ιατρικής που έσπευσαν στο νοσοκομείο αλλά δεν μπόρεσαν να τον σώσουν. Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης ξεψύχησε πάνω στο χειρουργικό τραπέζι. Αυτή ήταν η δεύτερη δολοφονία σημαίνοντος πολιτικού προσώπου στη νεώτερη ελληνική ιστορία, μετά τη δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.

diligiannis2
Πρωτοσέλιδο μετά τη δολοφονία | Τύπος της εποχής

Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης κηδεύτηκε με μεγάλες τιμές, ενώ η καρδιά του φυλάσσεται στον Ναό των Αγίων Ταξιαρχών στη γενέτειρά του, τα Λαγκάδια, Γορτυνίας. Ο ανδριάντας του στήθηκε στην είσοδο της Παλαιάς Βουλής. «Λαός που τον καμάρωνε γονατιστός μπροστά του, κι αθάνατα τα νόμιζε τ’ άσπρα γεράματά του. Σαν όνειρο του φαίνεται το γέρο του πως χάνει. Πως μνήμα ανοίγει σήμερα του γέρου Ντεληγιάννη. Κι ακούς να λεν χίλιες φορές, ανάθεμα στο χέρι, που πήγε για το γέρο του κι ακόνισε μαχαίρι» έγραψε ο Γεώργιος Σουρής σε πρωτοσέλιδο ποίημα του στον στην εφημερίδα «Ρωμηός»

Ο «Κωστογερακάρης» δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Αποκεφαλίστηκε στο Παλαμήδι, στο Ναύπλιο. Το Εθνικό κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη διαλύθηκε. Οι χαρτοπαικτικές λέσχες (νόμιμες ή παράνομες) συνεχίζουν να λειτουργούν μέχρι και σήμερα.

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA