Μπορεί να μην πήρε πότε το Νόμπελ Ιατρικής, αν και προτάθηκε δυο φορές, ωστόσο, αυτό μικρή σημασία έχει μπροστά στο σπουδαίο και πανανθρώπινο έργο που άφησε πίσω του. Ο Έλληνας γιατρός και ερευνητής Γεώργιος Παπανικολάου είναι ο άνθρωπος που έσωσε τη ζωή χιλιάδων γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο όταν ανακάλυψε τη μέθοδο πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, που φέρει το όνομά του («Τεστ Παπανικολάου» ή «Τεστ Παπ»).
Ο Γεώργιος Παπανικολάου πέθανε μια ημέρα σαν σήμερα αλλά παραμένει ένας επιστήμονας που το έργο του μνημονεύεται ακόμα και σήμερα.
Ο γιατρός με το ανήσυχο πνεύμα που λάτρευε τον Νίτσε
Στις 13 Μαΐου του 1883 γεννιέται στην Κύμη Ευβοίας ο γιος του γιατρού και πολιτικού Νικόλαου Παπανικολάου ο οποίος είχε διατελέσει δήμαρχος της περιοχής αλλά και βουλευτής. Ο Γεώργιος Παπανικολάου πέρασε τα παιδιά του χρόνια στην Κύμη αλλά όταν τελείωσε το σχολείο οι γονείς του, αντιλήφθηκαν πως ο τόπος αυτός είναι μικρός για να τον «χωρέσει» και τον έστειλαν να σπουδάσει στην Αθήνα. Σε ηλικία 15 ετών ο Παπανικολάου ήταν ήδη φοιτητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στα 21 του παίρνει το πτυχίο του με άριστα και τρια χρόνια αργότερα φεύγει για τη Γερμανία για μετεκπαίδευση.
Στα 27 του ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου με την εργασία «Περί των συνθηκών της διαφοροποιήσεως του φύλου των δαφνιδών»! Η πορεία του ήταν εντυπωσιακή αλλά ο ίδιος, όντας ανήσυχο πνεύμα, συνεχίζει να εμβαθύνει τις γνώσεις του μελετώντας φιλοσοφία και ιδιαίτερα Νίτσε και Σοπεγχάουερ. Έμαθα Γαλλικά και Γερμανικά, μυήθηκε στη μουσική και την ποίηση. Επέστρεψε στην Ελλάδα και παντρεύτηκε τη Μαρία-Ανδρομάχη Μαυρογένους, απόγονο της ηρωίδας του '21 Μαντούς Μαυρογένους.
Η μετανάστευση στις ΗΠΑ που τον οδήγησε στην κορυφή
Το 1913 μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί τον ανακαλύπτει ο διάσημος εκείνη την εποχή γενετιστής Τ. Μόργκαν, ο οποίος είχε χρησιμοποιήσει στο έργο του τα πορίσματα της διδακτορικής διατριβής του νεαρού Παπανικολάου και μεσολαβεί για την πρόσληψή του στο παθολογοανατομικό εργαστήριο του Νοσοκομείου της Νέας Υόρκης. Ο Παπανικολάου μένει εκεί για λίγο καιρό και στη συνέχεια ξεκινά να εργάζεται στο ανατομικό εργαστήριο του πανεπιστημίου Κορνέλ. Το 1917 μελέτησε το κολπικό επίχρισμα των κατώτερων θηλαστικών και συσχέτισε τη μορφολογία του με τον ορμονικό κύκλο και τις ανάλογες μεταβολές στη μήτρα και τις ωοθήκες των ζώων. Στη συνέχεια πραγματοποίησε κλινικές και εργαστηριακές μελέτες για τη διαγνωστική αξία της εξέτασης των κυττάρων του κολπικού επιχρίσματος στον άνθρωπο.
Αξίζει να σημειωθεί πως πρώτο «πειραματόζωο» ήταν η ίδια η γυναίκα του Παπανικολάου ενώ στη συνέχεια η έρευνα επεκτάθηκε σε γυναίκες του «Women’s Hospital» της Νέας Υόρκης. Το 1928 έκανε την πρώτη του ανακοίνωση με τίτλο «Νέα διάγνωση του καρκίνου», η οποία αρχικά αντιμετώπισε τη δυσπιστία του ιατρικού κόσμου των ΗΠΑ. Ο ίδιος, όμως, ήταν σίγουρος για την αξία της μεθόδου του για την κυτταρολογική διάγνωση του καρκίνου της μήτρας, δεν κάμφθηκε από τα όσα άκουγε και συνέχισε απερίσπαστος το ερευνητικό του έργο.
Σήμερα, πλέον, το «Τεστ Παπ» χρησιμοποιείται παγκοσμίως για τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, επί της προκαρκινικής δυσπλασίας και άλλων κυτταρολογικών ασθενειών του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος και μπορεί ο ίδιος ο Παπανικολάου, που πέθανε μια ημέρα σαν σήμερα το 1962, να μην πήρε ποτέ το Νόμπελ Ιατρικής, ωστόσο, του απονεμήθηκαν πολλά αμερικάνικα ιατρικά βραβεία και μεταθανατίως το Βραβείο του ΟΗΕ. Το 1932 έγινε το πρώτο επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1949 η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών τον ονόμασε επίτιμο διδάκτορα. Το Καρκινολογικό Ινστιτούτο στο Μαϊάμι φέρει τιμητικά το όνομά του.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
