H καρδιαγγειακή νόσος ευθύνεται για τους μισούς σχεδόν θανάτους (περίπου 18 εκατομμύρια κάθε έτος παγκοσμίως) από μη μεταδοτικές ασθένειες και αποτελεί τη νούμερο ένα αιτία θνητότητας και νοσηρότητας στον κόσμο. Με κύριο εκπρόσωπο τη στεφανιαία νόσο, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, μπορούν να προκληθούν από έναν συνδυασμό συμπεριφορικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων κινδύνου, όπως η χρήση καπνού, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η ανθυγιεινή διατροφή, η υψηλή χοληστερόλη, ο σακχαρώδης διαβήτης, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η παχυσαρκία, η νεφρική νόσος, έλλειψη σωματικής άσκησης, επιβλαβής χρήση αλκοόλ και το άγχος.
Το οικογενειακό ιστορικό, το εθνικό υπόβαθρο, το φύλο και η ηλικία μπορούν επίσης να επηρεάσουν δυσμενώς τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου ενός ατόμου. Το ψυχολογικό στρες, από την άλλη πλευρά, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Η άσκηση, η ξεκούραση και ο επαρκής ποιοτικός ύπνος συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων στρες. Αντιστεκόμενοι στις επιβλαβείς και κακές συνήθειες που προκαλούνται από το στρες, μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε την υγεία της καρδιάς μας.
Οι αδυναμίες - προκλήσεις
Σε ορισμένες από τις αδυναμίες στην παροχή καρδιαγγειακής φροντίδας αναφέρθηκε πρόσφατα ο ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας, Γεώργιος Γουδέβενος. «Εδώ και 50 χρόνια η επιστημονική γνώση διδάσκει ότι η πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων (στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά, νόσος περιφερικών αρτηριών, καρδιακή ανεπάρκεια) είναι μια δια βίου υπόθεση επικεντρωμένη σε τέσσερις παράγοντες συμπεριφοράς (Lifestyle): κάπνισμα, κακή διατροφή, παχυσαρκία, καθιστικός τρόπος ζωής και σε τρεις κύριους παράγοντες κινδύνου: δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη.
Παρ όλα αυτά οι καρδιαγγειακές παθήσεις συνεχίζουν να είναι η κύρια αιτία θανάτου στη χώρα μας και παγκοσμίως και τούτο παρότι πρόκειται για παθήσεις που προλαμβάνονται», ανέφερε ο καθηγητής, τονίζοντας ότι οι αδυναμίες πρέπει να διορθωθούν στα πρώτα στάδια, άμεσα, προκειμένου να επιτευχθεί ακόμη μεγαλύτερη μείωση του φορτίου των καρδιαγγειακών παθήσεων και να αποφευχθούν περιττά κόστη.
Αδυναμία στην τροποποίηση παραγόντων κινδύνου
Τα ποσοστά των διαβητικών ασθενών αυξάνουν, τα δε ελληνόπουλα είναι στις πρώτες θέσεις παχυσαρκίας, διεθνώς. Το κάπνισμα, παρά την απαγόρευση στους δημόσιους χώρους συνεχίζει και ιδιαίτερα με τη μορφή του ατμίσματος. Η σύγχρονη αύξηση των καρδιομεταβολικών παθήσεων (διαβήτη, παχυσαρκία) έχει να κάνει με τη κακή διατροφή, τη μη άσκηση και είναι μια από τις αιτίες μη περαιτέρω μείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αδυναμία ανταπόκρισης στους στόχους και τις ανάγκες των ασθενών
Οι προσεγγίσεις των ασθενών εξαρτώνται από το είδος των καρδιαγγειακών αναγκών υγείας. Στα πρώιμα στάδια η εστίαση αφορά την τροποποίηση παραγόντων κινδύνου, όπου υπάρχουν και οι ευκαιρίες συζήτησης υιοθέτησης ειδικών συμπεριφορών υγείας και μείωσης των ανισοτήτων.
Οι προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας έχουν μετατοπίσει το κέντρο βάρους λήψεων αποφάσεων από τον γιατρό στον ασθενή (ασθενοκεντρική προσέγγιση). Η σωστή, όμως, ενημέρωση του ασθενούς παραμένει το κύριο πρόβλημα. Ευθύνη το φορέων είναι να εκπαιδεύσουν τον κόσμο στους νέους τρόπους παροχής υγείας (άυλη συνταγογράφηση, τηλεπαρακολούθηση).
Αδυναμία στη διάγνωση
Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, το 20-40% των καρδιακών επεισοδίων συμβαίνει σε ασθενείς που δεν έχουν ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων και -το χειρότερο ακόμη- συμβαίνουν αιφνίδια, χωρίς καμία προειδοποίηση και οι ασθενείς καταλήγουν χωρίς να προλάβουν να βοηθηθούν. Οχι μόνο οι κλασσικοί παράγοντες κινδύνου αλλά και παθήσεις (βαλβιδοπάθειες, κολπική μαρμαρυγή) παραμένουν αδιάγνωστες ή υποθεραπεύονται. Το 1/3 των ηλικιωμένων δεν γνωρίζει ότι έχει κολπική μαρμαρυγή. Χωρίς σωστή διάγνωση, ο ασθενής δεν θα λάβει την κατάλληλη συμβουλή, θεραπεία και αντιμετώπιση. Στη μη διάγνωση συμπεριλαμβάνεται και η λάθος διάγνωση (ιατρικό λάθος).
Αδυναμία στη χρήση αποδεδειγμένων θεραπειών πρώτης γραμμής
Και οι πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν σημαντικά κενά στη χρήση θεραπειών πρώτης γραμμής, όπως είναι οι στατίνες (οι μισοί τις διακόπτουν μετά τον πρώτο χρόνο) και τα αντιυπερτασικά (οι μισοί υπερτασικού ρυθμίζουν την υπέρτασή τους). Το 30% διακόπτει κάθε αντιπηκτική αγωγή στα 2 χρόνια. Τα εμπόδια στη συμμόρφωση σχετίζονται με χαρακτηριστικά του ασθενούς, του συνταγογραφούντα και των συστημάτων υγείας
Αδυναμία στη χρήση προχωρημένων θεραπειών
Όταν οι παράγοντες κινδύνου δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τις παρεμβάσεις και θεραπείες πρώτης επιλογής ή όταν η νόσος εξελίσσεται παρά τη χρήση των θεραπειών αυτών, οι προκλήσεις στην πρόσβαση και στη χρήση προχωρημένων και ειδικών θεραπειών παραμένουν (συσκευές υποστήριξης στην καρδιακή ανεπάρκεια, μεταμόσχευση καρδιάς). Ακόμη και σωτήριες θεραπείες, όπως στα εγκεφαλικά η θρομβόλυση, θρομβεκτομή, στη χώρα μας εφαρμόζονται σε πολύ μικρό ποσοστό (έλλειψη κατάλληλων κέντρων αδυναμία συνεννόησης ιατρικών ειδικοτήτων).
Αδυναμία προσφοράς παρηγορητικής φροντίδας
Η πλειονότητα των θανάτων στη χώρα μας συμβαίνει στα σπίτια ή στα νοσοκομεία και λίγων στα γηροκομεία. Το είδος παρηγορητικής θεραπείας είναι άγνωστο στη χώρα μας, αφού εκλείπουν οι κατάλληλοι χώροι.
Αδυναμία παραγωγής νέων φαρμάκων
Η βιομηχανική παραγωγή νέων φαρμάκων είναι σχεδόν ανύπαρκτη, σε σύγκριση με την παραγωγή στην ογκολογία.
Αδυναμία να αντιμετωπιστεί το κόστος
Παρ ότι όλοι παραδέχονται το μέγεθος των παρεχόμενων θεραπειών, οι ασθενείς συχνά εγείρουν το θέμα του κόστους. Ακόμη, οι ασθενείς παραπονιούνται ότι δεν τυγχάνουν όλοι της ίδιας βελτιωμένης φροντίδας υγείας, με επακόλουθο και διαφορά στη θνητότητα και έκβαση. «Οι εμπλεκόμενοι στο μεγάλο πρόβλημα της καρδιαγγειακής υγείας και φροντίδας (ασθενείς, γιατροί, νοσηλευτές, εργαζόμενοι, ερευνητές, φαρμακοβιομηχανία, λειτουργοί δημόσιας υγείας) έχουν συνειδητοποιήσει το επείγον του προβλήματος και πρέπει να δράσουν γρήγορα με νέους τρόπους για την επιτυχή αντιμετώπισή του. Η πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων θα χρειαστεί στρατηγικές προσεγγίσεις, που θα εφαρμόζονται όχι μόνο εξατομικευμένα, όπως γίνεται, αλλά και στον πληθυσμό.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
