Το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990 ήταν η περίοδος που το ελληνικό μπάσκετ γιγαντώθηκε. Η προεργασία που είχε γίνει στα 80s, η έκρηξη του 1987 και βέβαια στη συνέχεια τα κεφάλαια - ιδιωτικά, τηλεοπτικά κοκ - που «έπεσαν» στις ομάδες και κατ' επέκταση στη λίγκα, δημιούργησαν «το καλύτερο πρωτάθλημα στην Ευρώπη» όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο τότε πρόεδρος της ΕΣΑΚ (νυν ΕΣΑΚΕ), Θόδωρος Καρατζάς.
Παρότι όλα άρχισαν να κινούνται σε επαγγελματικά επίπεδα, ιδίως μετά από το 1992 όταν και η λίγκα έγινε και επίσημα επαγγελματική, διατηρήθηκε για χρόνια ο «ρομαντισμός» των 80s με όχημα ομάδες, κυρίως από την ευρύτερη περιοχή της Αττικής, που με την παρουσία τους και με τους παίκτες που είχαν στο δυναμικό τους κέρδισαν την καθολική συμπάθεια.
Ομάδες που κατά καιρούς κατάφεραν να τρυπήσουν το ταβάνι τους, να αφήσουν το στίγμα στα πρώτα χρόνια του επαγγελματικού μπάσκετ και να μνημονεύονται ακόμα ως κομμάτι από τα «καλύτερα μας χρόνια». Σε αυτές τις ομάδες που έζησαν την ακμή τους και στη συνέχεια - μοιραία - βρέθηκαν και συνεχίζουν να βρίσκονται σε χαμηλότερες κατηγορίες, θα ασχοληθούμε στη συνέχεια. Πολλές από αυτές κατά καιρούς έκαναν την προσπάθειά τους να επανέλθουν και πάλι στην Α1 ωστόσο πλέον το σκηνικό έχει αλλάξει και τις περισσότερες φορές οι συνθήκες δεν ευνοούν ρομαντισμούς...
Σπόρτιγκ
Η ιστορική ομάδα με έδρα τα Πατήσια με τεράστιες επιτυχίες στα χρόνια του ερασιτεχνικού μπάσκετ που ήταν παρούσα και στα πρώτα βήματα του επαγγελματικού. Τη δεκαετία του 1990 είχε διαδοχικές ευρωπαϊκές παρουσίες φτάνοντας ως και τα προημιτελικά του Κυπέλλου Κόρατς, ενώ είχε στις τάξεις του παίκτες, Έλληνες και Αμερικανούς, που ακόμη μνημονεύονται. Ποιος δεν θυμάται τον τεράστιο σκόρερ Μίτσελ Ουίγκινς (έπαιξε ακόμη σε Μίλωνα και Πανιώνιο), τον Τόνι Κόστνερ, τον αείμνηστο Αλφόνσο Φορντ αλλά και τους Άγγελο Παπαδημητρίου, Χρήστο Χριστοδούλου, Αλέξη Παπαδάτο, Ντίνο Αγγελίδη, Δημήτρη Αβδάλα, Κώστα Ζέρβα κ.α.
Από το 2000 και μετά άρχισε η πτώση προς χαμηλότερες κατηγορίες. Το 2007 κέρδισε και πάλι την άνοδό του στην Α1 όμως η διοικητική αστάθεια δεν του επέτρεψε να αγωνιστεί. Πλέον συμμετέχει στο τοπικό πρωτάθλημα και ιδιαίτερα στην Α' ΕΣΚΑ.
Παγκράτι
Οι «ροσονέρι» αγωνίστηκαν για έξι χρόνια στην Α1 στις αρχές της δεκαετίας του 1990 συμμετέχοντας και στα πλέι οφ, ενώ το 1993 έφτασε ως και τα ημιτελικά του κυπέλλου. Στο θρυλικό Μετς αγωνίστηκαν ο Θύμιος Μπακατσιάς, ο Ντίνος Καλαμπάκος, ο Παναγιώτης Καρατζάς, ο Σταύρος Ελληνιάδης, ο Μιχάλης Ρωμανίδης, αλλά και ο Ριτς Ρέλφορντ, ο Τόμας Τζόρνταν, ο Τζον Χάτσον και ο Σλάβισα Κοπρίβιτσα. Στο Παγκράτι έκανε τα πρώτα του μπασκετικά βήματα και ο οσκαρικός σκηνοθέτης Γιώργος Λάνθιμος.
Από το 1995 και μετά αγωνίζεται σε χαμηλότερες κατηγορίες και για πάρα πολλά χρόνια συμμετείχε στην Α2. Φέτος η ομάδα αγωνίζεται στο πρωτάθλημα της National League 1 την πάλαι ποτέ Β' Εθνική.
Παπάγου
Οι «στρατηγοί» της Α1 ήταν πρωταγωνιστές σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Από το «Σαλούν» πέρασαν αθλητές που έφεραν νέο κόσμο κοντά στο μπάσκετ. Εκεί άλλωστε πρωτοέπαιξε στην Ελλάδα ο Αλφόνσο Φορντ. Εκεί έπαιξαν ακόμα ο Τόνι Γουάιτ, ο Γκρεγκ Φόστερ, ο Τζον Σάσκι, ο Τοντ Μίτσελ και ο Γκρεγκ Ρόμπινσον. Αλλά και οι Έλληνες παίκτες που φόρεσαν τη φανέλα του (για πολλά χρόνια είχε και την επωνυμία Κατσέλης) ήταν πολλοί. Αρχίζοντας από τους «διόσκουρους» Μιχάλη Υφαντή και Βαγγέλη Λογοθέτη και συνεχίζοντας με τους τοπ σκόρερς Γιώργο Διαμαντόπουλο και Αλέξη Κυρίτση, τον Γιώργο Λιμνιάτη, τον Μέμο Ιωάννου, τον Κώστα Μωραΐτη και πολλούς άλλους. Εκεί πήρε και το προσωνύμιο «στρατηγός» ο άλλοτε ομοσπονδιακός τεχνικός, Κώστας Μίσσας.
Ο Παπάγος έφτασε να παίξει δύο χρονιές και στο Κύπελλο Κόρατς ενώ τα τελευταία χρόνια είναι και πάλι σε ανοδική πορεία συμμετέχοντας με καλές παρουσίες στο πρωτάθλημα της Α2.
Αμπελόκηποι
Η ομάδα «τρένο» που με τον Γιώργο Καλαφατάκη στον πάγκο βρέθηκε μέσα σε πέντε χρόνια από τη Β' ΕΣΚΑ στην Α1 με έναν κορμό Ελλήνων παικτών όπως ο Τζανής Σταυρακόπουλος, ο Γιώργος Φλώρος, ο Πάνος Παναγιωταράκος που στη συνέχεια είχαν δίπλα τους Αμερικανούς σαν τον Ασράφ Αμάγια και τον Λώρενς Φάντεμπεργκ.
To 1996 άρχισε η πτωτική πορεία της ομάδας που έφτασε να παίξει μέχρι και την τελευταία κατηγορία, τη Δ' ΕΣΚΑ! Τη φετινή σεζόν αγωνίζεται στην τρίτη τοπική κατηγορία (Γ' ΕΣΚΑ) της Αθήνας...
Νήαρ Ήστ
Έχοντας «γράψει» συμμετοχές στην Α' Εθνική, πριν από την αναδιάρθρωση του 1986, η Νήαρ Ήστ επέστρεψε στην Α1 το 1998 έχοντας κατακτήσει νωρίτερα το πρωτάθλημα της Α2. Έμεινε στα «μεγάλα σαλόνια» για πέντε διαδοχικές σεζόν πριν υποβιβαστεί και αρχίσει μία μεγάλη αγωνιστική κατηφόρα. Στην Καισαριανή είδαμε μεταξύ άλλων τον Κώστα Τσαρτσαρή, τον Φράνκο Νάκιτς, τον Γιώργο Πανταζόπουλο, τους νεαρούς τότε Κώστα Καϊμακόγλου και Βασίλη Ξανθόπουλο, αλλά και τον Λιν Γκριρ, τον... τρελό Λι Μπένσον, τον Σέιν Χιλ και τον Αρσέν Αντέ Μενσά.
Η Νήαρ Ηστ που έπαιξε και δύο σεζόν στον Κύπελλο Κόρατς, έφτασε ως τα τοπικά της ΕΣΚΑ, ενώ φέτος αγωνίζεται στη Β' Εθνική, στον ίδιο όμιλο με τον Πανελλήνιο που θα δούμε και στη συνέχεια.
Δάφνη
Τη φανέλα της Δάφνης φόρεσαν μεταξύ άλλων ο Φάνης Χριστοδούλου (πριν πάει στον Πανιώνιο) και ο Θοδωρής Παπαλουκάς. Στο γήπεδό της μεγαλούργησαν στα 90s ο Ντέρεκ Τσίβιους, ο Ριτς Ρέλφορντ, ο Μέλβιν Τσίτουμ, ο Αχιλλέας Δεμέναγας, ο Τζον Μπρούγος, ο Μπλου Έντουαρντς, ο Μπακ Τζόνσον κ.α.
Αγωνίστηκε στην Α1 για οκτώ χρόνια σε τρεις διαφορετικές περιόδους και έκτοτε άρχισε η πτώση που έφερε την ομάδα κοντά στον... αφανισμό. Το τμήμα δραστηριοποιήθηκε και πάλι τα τελευταία χρόνια, με τον Τζιβελέκα και πάλι στα διοικητικά, με την ομάδα να αγωνίζεται φέτος στη Β' Εθνική διεκδικώντας και πάλι την άνοδό της.
Έσπερος
Δύο, με απόσταση μιας δεκαετίας, συμμετοχές στην Α1 «έγραψε» ο Έσπερος στα χρόνια του επαγγελματικού μπάσκετ ενώ ήταν... υποστηρικτής και του Ικάρου όταν κέρδισε την άνοδό του, αν και μετά οι δρόμοι των δύο ομάδων χωρίστηκαν. Στις δύο αυτές συμμετοχές της η ομάδα της Καλλιθέας δεν κατάφερε να κρατηθεί στην κατηγορία, είχε όπως στο δυναμικό της παίκτες που έγραψαν τη δική τους διαδρομή. Αχιλλέας Δεμέναγας, Κώστας Ταμπάκης, Νίκος Μίχαλος, Μάκης Νικολαΐδης, αλλά και ο Ρόι Τάρπλει (για δύο παιχνίδια) φόρεσαν τη φανέλα με το αστέρι.
Ο Έσπερος έφτασε ως και τη Β' ΕΣΚΑΝΑ κερδίζοντας ανόδους τα τελευταία χρόνια. Φέτος συμμετέχει στη Β' Εθνική, στον ίδιο όμιλο με τη Δάφνη και το Παγκράτι, που προαναφέραμε.
Πειραϊκός
Όπως και ο Έσπερος, έτσι και ο Πειραϊκός (Σύνδεσμος) έφτασε δύο φορές ως και την Α1 μέσα στη δεκαετία του 1990. Μία στο πρώτο πρωτάθλημα ως Α1 τη σεζόν 1992-93 και άλλη μία την περίοδο 1996-97. Από το Παπαστράτειο αυτές τις δύο σεζόν πέρασαν αρκετοί ταλαντούχοι παίκτες όπως ο Νίκος Μίχαλος, ο Γιώργος Τσιριγωτάκης (μέλος της παγκόσμιας Εφήβων του '95) φυσικά ο Σταύρος Ελληνιάδης, αλλά και ξένοι σαν τον Τζον Χάτσον, τον Γκρεγκ Σάτον αλλά και τον Πάτρικ Τόμπινς παλιότερα.
Παραμένει εδώ και πολλά χρόνια μακριά από τις Εθνικές κατηγορίες συμμετέχοντας στα τοπικά πρωταθλήματα. Φέτος αγωνίζεται στη Γ' ΕΣΚΑΝΑ, την τρίτη κατηγορία της Ένωσης Νότιας Αττικής.
Μίλων
Η έτερη δύναμη στη Νέα Σμύρνη, μαζί με τον Πανιώνιο. Έπαιξε για πρώτη φορά στην Α1 το 1993 δίχως ωστόσο να καταφέρει να κερδίσει την παραμονή του ωστόσο επέστρεψε και πάλι στο 2000, γνωρίζοντας νέο υποβιβασμό. με τη φανέλα του είδαμε τον Μίτσελ Ουίγκινς, τον Κέντρικ Τζόνσον, τον Γιάννη Σιούτη και τον Νίκο Μίχαλο.
Μετά από χρόνια στις χαμηλότερες κατηγορίες, φέτος συμμετέχει στην Α2 και είναι από τις ομάδες που αναμένεται να διεκδικήσουν την άνοδο στην Basket League.
Οι απόντες...
Κάτω: Ζαφειρόπουλος, Σταμάτης, Πανδρακλάκης, Ντάκουρης, Γιαννόπουλος | FB @Πανελλήνιος Γ.Σ.
Πιθανότατα να είδατε πως από την παραπάνω λίστα να λείπουν ομάδες που τις έχουμε συνδέσει με τα χρόνια της ακμής, ωστόσο έπαιξαν στην Α1 αργότερα. Για παράδειγμα ο ιστορικός Πανελλήνιος, στη δεκαετία του ’90 αγωνιζόταν στην Α2 και στη Β’ Εθνική. Μετέπειτα επέστρεψε στην Α1 με πολύ καλές παρουσίες. Τα τελευταία χρόνια το τμήμα μπάσκετ έμεινε ανενεργό, δραστηριοποιήθηκε ξανά παίζοντας στα τοπικά και φέτος βρίσκεται στη Β’ Εθνική.
Άλλη μία ομάδα που θα πρέπει να γίνει αναφορά είναι ο Ιωνικός Νέας Φιλαδέλφειας. Όπως ο Πανελλήνιος άκμασε στα χρόνια του αείμνηστου Μίνωα Κυριακού, έτσι και ο Ιωνικός έκανε το «μπαμ» υπό την ηγεσία του (επίσης αείμνηστου) Π. Βοϊλή. Η ομάδα μπάσκετ του συλλόγου πλέον αγωνίζεται στα τοπικά πρωταθλήματα και φέτος συμμετέχει σε αυτό της Β’ ΕΣΚΑ, όπου και είναι πρωτοπόρος στον όμιλό της…
Φυσικά στο... ύφος του κειμένου δεν ταιριάζουν δύο τεράστιες ομάδες που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία στο πρωτάθλημα, έχουν συμμετάσχει στην Ευρωλίγκα, αλλά έφτασαν κι αυτές να παίξουν ως και τη Β' Εθνική. Αναφερόμαστε στο Περιστέρι που τα τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει στην ελίτ του ελληνικού μπάσκετ μετά από σκαμπανεβάσματα που είχε για χρόνια, αλλά και τον Πανιώνιο που επίσης είναι σε διαδικασία... επιστροφής. Κι επειδή θα ήταν κρίμα να μην υπάρχουν στο συγκεκριμένο αφιέρωμα, ας τις «συμπεριλάβουμε» με το παρακάτω ρετρό βίντεο.
Διευκρινίσεις…
Για ιστορικούς λόγους αλλά και για να γίνει πιο κατανοητός ο παραπάνω διαχωρισμός, θα πρέπει να αναφέρουμε τα εξής: Μέχρι και το 1986 το πρωτάθλημα λεγόταν Α’ Εθνική και επί της ουσίας ήταν ερασιτεχνικό. Από την περίοδο 1986-87 θεσπίστηκε η Α1, με αναδιάρθρωση κατηγοριών. Αντίστοιχα, από το 1992 το πρωτάθλημα της Α1 είναι επαγγελματικό. Τη διοργάνωσή του έχει αναλάβει ο ΕΣΑΚΕ (άρχισε ως ΕΣΑΚ) και όχι η Ομοσπονδία ενώ πλέον έχει εμπορική ονομασία την «Basket League».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
