Μιχαήλ Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου. Οι πρωτομάρτυρες του αντιαποικιοκρατικού Κυπριακού Αγώνα. Έδωσαν τη ζωή τους για την απελευθέρωση και την ανεξαρτησία της Κύπρου. Πάλεψαν με όλες τους τις δυνάμεις μέσα από τις τάξεις της ΕΟΚΑ και όταν έπεσαν στα χέρια του εχθρού, δεν λύγισαν. Δεν έσπασαν. Και αυτό ήταν που τιμώρησαν οι Βρετανοί. Το ότι δε «κάρφωσαν» τους συναγωνιστές τους. Μια ημέρα σαν σήμερα, τους οδήγησαν στην κρεμάλα. Και αυτοί πήγαν μέχρι εκεί με βήμα υπερήφανο και ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο προκειμένου να περάσουν για πάντα στο πάνθεον των ηρώων της Κύπρου και του ελληνισμού.
Ο πολύμορφος αγώνας μέσα από τις τάξεις της ΕΟΚΑ
Ο Μιχαήλ (Μιχαλάκης όπως τον έλεγαν συγγενείς, φίλοι και συναγωνιστές) Καραολής γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο ορεινό Παλαιχώρι της Λευκωσίας. Ήταν γόνος μιας φτωχής, αγροτικής οικογένειας. Το τέταρτο παιδί του Σάββα και της Παναγιώτας Καραολή. Αποφοίτησε από την Αγγλική Σχολή Λευκωσίας με υποτροφία και διορίστηκε στο δημόσιο. Η μεγάλη του αγάπη ήταν ο αθλητισμός. Αγωνίστηκε με τα χρώματα του ΑΠΟΕΛ στον στίβο. Το ξέσπασμα του ξεσηκωμού ενάντια στον βρετανικό ζυγό τον βρήκε να είναι από τους πρώτους που εντάχθηκαν στην ΕΟΚΑ. Το μεγαλύτερο μέρος της δράσης του ήταν με την ομάδα του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη (μετέπειτα υπουργού Εσωτερικών της Κύπρου).
Τον Ιούνιο του 1955 τοποθέτησε ωρολογιακή βόμβα στην κυβερνητική υπηρεσία όπου εργαζόταν και ο ίδιος. Στις 28 Αυγούστου 1955, μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου σκότωσαν τον αστυνομικό και συνεργάτη των Βρετανών (ήταν μέλος ενός ειδικού κλιμακίου της Αστυνομίας που επιδιδόταν στη συλλογή πληροφοριών για την ΕΟΚΑ και συνεργαζόταν με το βρετανικό αποικιακό καθεστώς), Ηρόδοτο Πουλλή, την ώρα που παρακολουθούσε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ. Αποδείχθηκε πως εκείνος που σκότωσε τον Πούλλη ήταν ο Παναγιώτου αλλά ο Καραολής τιμωρήθηκε με την εσχάτη των ποινών γιατί αρνήθηκε να προδώσει τους συναγωνιστές του. Στη δίκη που άρχισε τον Οκτώβριο του 1955, με το διαβόητο Ραούφ Ντενκτάς να εκπροσωπεί την κατηγορούσα αρχή και να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, ο νεαρός Κύπριος καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ απαγχονισμού βάσει των μαρτυρικών καταθέσεων δύο τουρκοκυπρίων αστυνομικών
Ο Ανδρέας Δημητρίου γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στον Άγιο Μάμα Λεμεσού και καταγόταν από πάμπτωχη πολυμελή οικογένεια. Φοίτησε για τρία χρόνια στο Νυχτερινό Γυμνάσιο. Από μικρός αναμίχθηκε στον συνδικαλισμό και διατέλεσε γραμματέας της Συντεχνίας Αχθοφόρων Αμμοχώστου. Εντάχθηκε και αυτός σε νεαρή ηλικία στην ΕΟΚΑ, πρωτοστάτησε στην αρπαγή οπλισμού από τις κατοχικές αρχές της Αμμοχώστου. Τα όπλα προωθήθηκαν σε διάφορες αντάρτικες ομάδες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν εφοδιασμένες σχεδόν μόνο με κυνηγετικά. Στις 22 Νοεμβρίου 1955 κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της «Ιντέλιτζενς Σέρβις», Σίντνεϊ Τέιλορ. Συνελήφθη και καταδικάσθηκε σε θάνατο.
«Του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται»
Η καταδικαστική απόφαση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Παρά τις προσπάθειες που έγιναν στο εσωτερικό και το εξωτερικό για να μην εκτελεστούν οι δυο αγωνιστές οι βρετανοί δεν λύγισαν. Ακολούθησε μεγάλη αναταραχή. Διοργανώθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις από τους μαθητές της Κύπρου, ακολουθώντας οδηγίες της ΕΟΚΑ. Το αποικιακό καθεστώς αντέδρασε εφαρμόζοντας μια πολιτική διακοπής της λειτουργίας των σχολείων ή της κρατικής χρηματοδότησής τους. Το μέτρο αυτό όμως έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα αφού οι περισσότεροι μαθητές ήταν απαλλαγμένοι από τις ασχολίες τους και άρα... διαθέσιμοι για τη δημιουργία περισσότερων αναταραχών, οι οποίες συχνά κατέληγαν σε αιματηρές οδομαχίες με τις δυνάμεις καταστολής των Βρετανών.
Ο απαγχονισμός των Καραολή και Δημητρίου πραγματοποιήθηκε από τις βρετανικές αρχές τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Μαΐου 1956. Η ΕΟΚΑ σε αντίποινα εκτέλεσε τους Άγγλους στρατιώτες Γκόρντον Χιλ και Ρόναλντ Σίλτον, που είχαν απαχθεί και κρατούνταν ως όμηροι ενώ σχεδιάστηκε επίθεση στον αστυνομικό σταθμό Παλαιχωρίου η οποία ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή.
Στην Ελλάδα την προηγούμενη μέρα της εκτέλεσης, 4 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 200 τραυματίστηκαν στην Αθήνα, από τις συγκρούσεις αστυνομικών και διαδηλωτών σε μια πρωτοφανούς έντασης διαδήλωση, με κεντρικό αίτημα την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Οι σωροί των δύο ηρώων του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου θάφτηκαν μαζί με άλλους 11 στα λεγόμενα «Φυλακισμένα Μνήματα», ένα μικρό κοιμητήριο που είχαν κατασκευάσει οι Άγγλοι αποικιοκράτες στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας και το οποίο βρισκόταν δίπλα από τα κελιά των μελλοθάνατων και την αγχόνη.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
