Η βασιλόπιτα είναι ένα από τα κύρια έθιμα της χώρας μας για την Πρωτοχρονιά, που σύμφωνα με την ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση έχει τις ρίζες της από την Καισάρεια της Καππαδοκίας.
Οι Μικρασιάτες καθιέρωσαν τη γλυκιά βασιλόπιτα, που λεγόταν «πολίτικη» ή «σμυρνέικη». Παρασκευάζεται από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα, σε διάφορα μεγέθη.
Σε μερικά μέρη παρασκευάζεται και με μπαχαρικά ή άλλους τρόπους, όπως για παράδειγμα στη δυτική Μακεδονία η βασιλόπιτα μπορεί να είναι μια τυρόπιτα ή πρασόπιτα.
Αλμυρή ή γλυκιά, η βασιλόπιτα συνήθως αναγράφει πάνω τον αριθμό του νέου έτους και έχει πάντα ένα φλουρί στο εσωτερικό της που μερικές φορές είναι χρυσό (κωνσταντινάτο) ή ασημένιο.
Βασιλόπιτα γεμάτη από άχυρο μέχρι και τυρί
Στην επαρχία μπορεί στο εσωτερικό της βασιλόπιτας να υπάρχει ένα μικρό κομμάτι άχυρο, κληματόβεργας ή ελιάς, ενώ σε κτηνοτροφικές περιοχές ένα κομμάτι τυρί.
Ακόμα, σε μερικές περιοχές φτιάχνουν ένα μικρό στεφάνι κληματόβεργας, το οποίο όποιος βρει στα χωράφια θα έχει τύχη στον αγροτικό τομέα.
Η βασιλόπιτα κόβεται πάντα μετά την αλλαγή του χρόνου και ο «νοικοκύρης» του σπιτιού παίρνει ένα μαχαίρι και τη σταυρώνει τρεις φορές πριν κόψει πρώτα ένα κομμάτι του Χριστού, ένας της Παναγίας, ένα του σπιτιού και έπειτα κατά ηλικιακή σειρά στα υπόλοιπα άτομα. Τέλος, κόβουν και ένα κομμάτι του φτωχού και μετά πάλι του σπιτιού.
Το έθιμο της βασιλόπιτας πιθανολογείται ότι ξεκίνησε τα αρχαία χρόνια και συγκεκριμένα από την εορτή των Κρονίων και των ρωμαϊκών Σατουρναλίων.
Το έθιμο για την τοποθέτηση του φλουριού ήρθε από τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος είχε ζητήσει να κατασκευαστούν άρτοι που θα μοιραστούν στους πολίτες. Οι άρτοι μέσα είχαν ένα νόμισμα και μοιράστηκαν τυχαία στον κόσμο την επόμενη του εκκλησιασμού.
Το τυχερό φασόλι και ο φασουλοβασιλιάς
Ακόμα σε μερικές περιπτώσεις έβαζαν αντί για φλουρί ένα φασόλι και αυτός που το έβρισκε ήταν ο «φασουλοβασιλιάς».
Μια θρησκευτική εκδοχή για την ιστορία του φλουριού λέει πως κάποτε ο Έπαρχος της Καππαδοκίας προσπάθησε να λεηλατήσει την Καισαρεία της Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία.
Ο Μέγας Βασίλειος ήταν επίσκοπος και ήθελε να προστατεύσει το μέρος. Έτσι, ζήτησε από όλους τους πλούσιους της πόλης να του δώσουν χρυσαφικά ώστε να τα χρησιμοποιήσει ως λύτρα.
Όντως μαζεύτηκαν πολλά χρυσαφικά, αλλά τελικά ο Έπαρχος μετάνιωσε και ζήτησε από τον στρατό του να κάνει πίσω.
Τότε, ο Μέγας Βασίλειος δεν γνώριζε σε ποιον άνηκε τι και έτσι μοίρασε τυχαία τους μικρούς άρτους, ώστε να επιστρέψει τα χρήματα στους δικαιούχους.
Έτσι, έμεινε και η παράδοση που τότε θεωρούνταν διπλή χαρά για την ελευθερία της πόλης αλλά και ως τίμηση της μνήμης του Μέγα Βασιλείου μετά τον θάνατο του.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
