Μενού

Η Ήρα Κατσούδα πλέον δεν καμουφλάρει τη ΔΕΠΥ της

Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader
Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader | Τζίνα Σκανδάμη - Reader.gr
  • Α-
  • Α+

«Και σε αυτό το σημείο, θέλω να πω ότι ο πραγματικός λόγος που έδωσα αυτόν τον τίτλο σε αυτήν την παράσταση είναι ότι από εδώ και πέρα, όποιος πει τη φράση “Για Γυναίκα, Καλή Είναι” δεν θα εννοεί τίποτα παραπάνω, πέρα από τον τίτλο μίας παράστασης. Σατανικό;».

Στις 14 Απριλίου 2022, ημερομηνία βιντεοσκόπησης, ανάμεσα στα πολλά χειροκροτήματα, το κατάμεστο Θέατρο Αλκμήνη και τα συνεχή ευχαριστώ για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της, η Ήρα Κατσούδα, stand up κωμικός, έκλεισε τη δεύτερη σόλο παράστασή της με το μοτίβο του «punching up». Δεν χτύπησε τα συνηθισμένα «θύματα» της ελληνικής κωμωδίας των προηγούμενων δεκαετιών, όπως τα καθιέρωσαν άλλοι συνάδελφοί της σχηματίζοντας ρατσιστικά μοτίβα.

Έστρεψε τα «βέλη» της προς την πατριαρχία και τα κατάλοιπά της, τους ανθρώπους που κλήθηκε να αντιμετωπίσει στην αρχή της πορείας της ως stand up comedian, είτε μιλάμε για μαγαζάτορες, είτε για κοινό που κατάφερε να «εξοικειωθεί» σαν να είναι, όπως λέει η ίδια στο Reader, «δελφίνι το οποίο ανεβαίνει στη σκηνή να πει αστεία και έπρεπε να δοθεί χρόνος για να κάτσει η πληροφορία».

Η Ήρα Κατσούδα με τρεις σόλο παραστάσεις, με το αγαπημένο της project «MINIMAL - The Podcast Game Show» σε εξέλιξη αφηγείται στο Reader τις (σ.σ. hint για τα επόμενα σχέδιά της) «όμορφες σκέψεις» της στον χώρο του stand up.

Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader
Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader | Τζίνα Σκανδάμη - Reader.gr

Η Ήρα Κατσούδα στο Reader

1) Ας πάμε λίγο με τα πιο βιογραφικά για να σε μάθουμε καλύτερα. Ποια είναι η Ήρα Κατσούδα;

«Από όσο ξέρω, μεγάλωσε στην Πάτρα, είναι stand up κωμικός με τρεις solo παραστάσεις, τώρα λέει ετοιμάζει την επόμενη, κάνει podcast, δυνατές γκάφες και αβολιές, είναι αρκετά αφηρημένη, της αρέσει να γελάει και να τρώει (όχι ταυτόχρονα) και νιώθει περίεργα όταν μιλάει για τον εαυτό της σε τρίτο πρόσωπο. Γενικά συμπαθητική μου φαίνεται».

2) Κατηγοριοποιείς κάπως την κωμωδία σου; Για παράδειγμα, έχει τον αυστηρό χαρακτηρισμό του «βρετανικού χιούμορ» ή είναι κατά βάση κάτι αυθόρμητο και σουρρεάλ όπως αποκαλείς το «ΜΙΝΙΜΑΛ»;

«Δεν μου αρέσουν τα στεγανά ούτε οι ταμπέλες, εννοώ κάνουμε κρα να τις αποτινάξουμε. Ποτέ δεν είμαστε μόνο ένα πράγμα. Οπότε δεν θα περιέγραφα με κάποιον αυστηρό χαρακτηρισμό το συνολικό ύφος της κωμωδίας μου. Χρησιμοποιώ observational υλικό αλλά και storytelling και σουρεαλιστικά στοιχεία. Είναι ωραίο να τα παντρεύεις όλα αυτά μαζί.

Επίσης το σαγηνευτικό με το stand up, είναι ότι κάθε φορά που γράφεις κείμενα, περνάς μέσα σε αυτά και την κατάσταση, τη συνθήκη και την οπτική που έχεις για τα πράγματα την συγκεκριμένη αυτή περίοδο. Η κωμωδία σου εξελίσσεται και διαμορφώνεται παράλληλα με τον χαρακτήρα σου οπότε όλο αυτό είναι μια πολύ δυναμική σχέση που συνεχώς αναδιαμορφώνεται.

Για παράδειγμα, Το ΜΙΝΙΜΑΛ, η τελευταία μου solo παράσταση, ήταν μακράν πιο προσωπική και «καμένη» από τις προηγούμενες για τον λόγο ότι όσο μεγαλώνω, αγκαλιάζω πλευρές του εαυτού μου που πιο μικρή τις είχα σε άρνηση ή φοβόμουν ότι δεν θα γίνουν κοινωνικά αποδεκτές.

Το γεγονός ότι δεν μπορώ να συγκεντρωθώ σε τίποτα πάνω από 5 λεπτά λόγω ΔΕΠΥ, ήταν κάτι που με ζόριζε και προσπαθούσα να το καμουφλάρω.

Στο ΜΙΝΙΜΑΛ ήταν η πρώτη φορά που όχι μόνο δεν προσπάθησα να το κρύψω αλλά ήταν κάπως και το κεντρικό θέμα της παράστασης και βγήκε ένα πολύ ωραίο και αβίαστο υλικό! (Aνεβαίνει τον Νοέμβριο στο Youtube)».

Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader
Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader | Τζίνα Σκανδάμη - Reader.gr

3) Πόσο περιοριστικός είναι για τις γυναίκες κωμικούς ο χώρος του stand up; Πόσες ευκαιρίες έδινε και δίνει η ελληνική σκηνή;

«Το να είσαι γυναίκα σε οποιονδήποτε επαγγελματικό χώρο αποτελεί από μόνο του δυστυχώς ένα extra level δυσκολίας, πόσο μάλλον σε ένα επάγγελμα που παραδοσιακά χαρακτηριζόταν ως "ανδρικό"».

Όταν πρωτοξεκίνησα χρόνια πριν, είχα να αντιμετωπίσω από την επιφυλακτικότητα του κοινού, μέχρι το τι θα φορούσα στην σκηνή, μέχρι μαγαζάτορες που θεωρούσαν πολύ οκ να μου την πέσουν χοντροκομμένα και παρεμβατικά. Τα πράγματα πλέον είναι λίγο πιο εύκολα για τα κορίτσια που μπαίνουν στην κωμωδία, υπό την έννοια ότι οι γυναίκες έχουν γίνει established και το κοινό είναι πλέον εξοικειωμένο.

Άκου τι λέμε τώρα. «Εξοικειώθηκαν»! Λες και ανέβαινε στην σκηνή δελφίνι να πει αστεία και έπρεπε να δοθεί χρόνος για να κάτσει η πληροφορία. Τέλος πάντων. Στη σκηνή τώρα. Έχουν γίνει αρκετά βήματα, αλλά έχουμε ακόμα δρόμο μέχρι η σκηνή να δίνει ισότιμα και ισόποσα ευκαιρίες σε όλα τα άτομα ανεξαρτήτου φύλου».

4) Ποια είναι τα επόμενα βήματά σου; Γράφεις νέο κείμενο; 

«Τώρα ετοιμάζω την επόμενη παράσταση, με τίτλο «Όμορφες Σκέψεις». Έτσι λέω τις σκέψεις μου όταν αρχίζουν και ξεφεύγουν από οποιαδήποτε δομή και ραντομάρουν μόνες τους και εγώ περνάω υπέροχα μαζί τους. Π.χ. πώς θα ήταν ο κόσμος αν δεν είχαμε γωνίες, ή τα θετικά του να έρθει σήμερα το τέλος του κόσμου, ή όταν προσπαθώ να σκεφτώ κάτι που δεν έχω ξανασκεφτεί ΠΟΤΕ.

Μην το γελάς καθόλου είχα χάσει τρεις ώρες ύπνο προσπαθώντας να βρω! Οπότε καταλαβαίνεις, το μυαλό μου έχει βρει playground. Αλλά πέρα από αυτά, έχει και κείμενα παρατήρησης καθώς και storytelling. Θα ανέβει τον Φεβρουάριο και ανυπομονώ».

5) Πότε κατάλαβες ότι θες να γίνεις κωμικός και γιατί ο Έντι Μέρφι ήταν, όπως και για πολλούς συναδέλφους σου, το πρώτο σας ερέθισμα;

«Κοίταξε, ο Έντι Μέρφι ήταν το πρώτο μας ερέθισμα γιατί ήταν το μοναδικό ερέθισμα. Στα παλιά τα χρόνια όπου το ίντερνετ έκανε 12 ώρες να κάνει download μια εικόνα, ΑΝ δεν χτυπούσε το σταθερό να κόψει την σύνδεση και να πρέπει να ξαναρχίσεις από την αρχή, όπως καταλαβαίνεις δεν υπήρχε πρόσβαση σε ξένα special. Ελληνικά δεν είχαμε, ΑΛΛΑ πάντα μπορούσες να νοικιάσεις DVD.

Ε, και το σόλο του Μέρφι ήταν σε DVD. Για αυτό ακούς από όλους τους συναδέλφους που είναι παιδιά ‘90s, να έχουμε δει όλοι το ίδιο πράγμα. Βασικά, κωμικός θέλησα να γίνω όταν έμαθα ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Δηλαδή μετά από αυτό το διαφωτιστικό DVD!».

Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader
Η Ήρα Κατσούδα αφηγείται τις «όμορφες σκέψεις» της στο Reader | Τζίνα Σκανδάνη - Reader.gr

6) Λίγα λόγια για το MINIMAL - The Podcast Game Show, τη δομή του πρώτου ηχητικού τηλεπαιχνιδιού στην Ελλάδα και στο σύμπαν. Μετά το αχρησιμοποίητο παπάκι τουαλέτας και την πλαστική τάπα για σιφόνι, η παραγωγή τα λυπήθηκε φέτος τα έξοδα ή θα βγείτε εκτός μπάτζετ;

«Το πιο αγαπημένο μου προτζεκτ! Κάποια στιγμή λοιπόν, εκεί που έκανα «Όμορφες Σκέψεις», μου ήρθε η ιδέα ενός podcast που δεν θα είναι ούτε συζήτηση, ούτε μονόλογος, ούτε θα λέω την αποψάρα μου, αλλά ένα «τηλε-παιχνίδι» που θα παίζω με τους καλεσμένους ενώ παράλληλα θα μπορούν να «παίζουν» ταυτόχρονα μαζί μας και οι ακροατές και οι ακροάτριες.

Και έτσι ξεκίνησε το MINIMAL - The Podcast GameShow.

Σε κάθε επεισόδιο έχω κάποιον καλεσμένο/καλεσμένη και τους θέτω ερωτήσεις ήχου. Από απλές ηχο-ερωτήσεις π.χ. ήχος από σακουλάκι που ανοίγει να βρουν τι είναι μέχρι κατηγορίες Τέχνη, Ιστορία, Γεωγραφία και πολλές άλλες.

Σκέψου δηλαδή ηχητικό απόσπασμα από τον λόγο του Einstein στο Royal Albert Hall και ο καλεσμένος να προσπαθεί να βρει από πού είναι, μέχρι ηχητικά λογοπαίγνια ή ήχους από παζάρι στο Μαρόκο και να προσπαθεί να εντοπίσει από την γλώσσα την χώρα.

Φυσικά και δεν τα βρίσκουν. Φυσικά και σε κάθε επεισόδιο κερδίζω εγώ γιατί το θεωρώ δίκαιο γιατί είναι δικό μου το podcast, αλλά όλες και όλοι οι καλεσμένοι παίρνουν στο τέλος μη πλούσια δώρα. Στο τελευταίο δηλαδή, δόθηκε ένα πιστόλι σιλικόνης ΜΕ σιλικόνη, που είναι από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος δώρα που έχουν δοθεί ποτέ στο podcast.

Το καλύτερο είναι ότι το podcast Game Show πλέον γίνεται Live με κοινό και φυσικά τη βοήθεια του κοινού, κάθε πρώτη Τρίτη του μήνα στα TGI FRIDAYS Καπνικαρέα! Το πρώτο συνέβη ήδη με καλεσμένο τον Δημήτρη Μεντζέλο και ήταν μια σούπερ και άκρως διασκεδαστική βραδιά!

Επόμενο Τρίτη 5 Νοεμβρίου με καλεσμένο τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη, μάλλον θα του δώσω δώρο μια θήκη για κλαρινέτο, χωρίς το κλαρινέτο».

7) Πώς ξεκίνησε η φάση των standupers με τα podcasts; Γιατί βλέπουμε ολοένα και πιο πολλούς από εσάς να στρέφονται προς τα εκεί;

«Τα podcasts είναι ένα σχετικά νέο, τουλάχιστον στην Ελλάδα, δημιουργικό εργαλείο οπότε θεωρώ φυσική την κίνηση να στραφούν κωμικοί και γενικότερα δημιουργοί και προς τα εκεί. Για πολλούς standup comedians ξεκίνησε ως ένας τρόπος να εκφραστούν και να συνδεθούν με το κοινό πέρα από τη σκηνή.

Τα podcasts δίνουν την ελευθερία να συζητήσουμε θέματα που μας ενδιαφέρουν, να μοιραστούμε ιστορίες και απόψεις χωρίς τους περιορισμούς του χρόνου και της φόρμας που έχει μια παράσταση stand-up.

Είναι ένας πιο χαλαρός, αυθόρμητος τρόπος επικοινωνίας, όπου μπορείς να δείξεις περισσότερες πτυχές του εαυτού σου και να ασχοληθείς με θέματα που ίσως δεν χωράνε σε ένα κωμικό set».

8) Ποια είναι η άποψή σου για το political correct; Είναι κάτι εγκλωβιστικό για την έκφραση και τα κείμενά σας ή ένα μέσο που θα «εξελίξει» το χιούμορ και τα κείμενα των κωμικών μελλοντικά;

«Προσωπικά δεν το θεωρώ εγκλωβιστικό, ίσα ίσα αντικαθιστά τις θεματικές και γλωσσικές ευκολίες με νέες και αυτό το βρίσκω καταπληκτική γυμναστική για το μυαλό. Αυτό που λέω πάντα είναι ότι ο λόγος που δεν αυτολογοκρίνομαι, είναι γιατί έτσι και αλλιώς δεν θα ήμουν κόπανος.

Θέλω να πω δεν θα έκανα ποτέ πλάκα εις βάρος κοινωνικών ομάδων που βάλλονται. Δεν θα έκανα πχ πλάκα εις βάρος των μεταναστών. Είναι ταλαιπωρημένοι και πληγωμένοι άνθρωποι και δεν μου φαίνεται αστείο έτσι και αλλιώς, άρα δεν έχω να φοβάμαι την φίμωση.

Επίσης είναι και το άλλο. Στην κωμωδία μπορείς να στρέψεις τα βέλη σου προς όποια κατεύθυνση θέλεις. Το πιο σωστό ηθικά είναι να κάνεις αυτό που λέμε punching up και όχι punching down, δηλαδή να στοχεύει το χιούμορ σου στους πιο δυνατούς και όχι στους πιο αδύναμους».

Η Ήρα Κατσούδα μιλάει στο Reader
Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη της Ήρας Κατσούδα στο Reader | Τζίνα Σκανδάμη - Reader.gr

9) Θεωρείς πως οι κωμικοί κινούνται, πλέον, σε μία αντίστροφη λογική σε ό,τι αφορά το political correct; Έχεις παρατηρήσει, δηλαδή, από εκεί που ήταν πιο προσεκτικοί με τον φόβο του cancel, να μην τους νοιάζει πλέον τίποτα και τα κείμενά τους να έχουν αστεία που μπορεί να θεωρηθούν ή και να είναι προσβλητικά για διάφορες κοινωνικές ομάδες;

«Νομίζω πώς μιλάς ξεκάθαρα για Αμερική, εδώ δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αυτό που λες είτε το κάνουν για αντίδραση είτε για εμπορικούς σκοπούς είτε επειδή νιώθουν «πίεση» . Αν τους ρωτήσεις, θα βασίσουν όλο το επιχείρημα στο ότι η κωμωδία παραδοσιακά είχε την ικανότητα να εξερευνά τα όρια και να προκαλεί το κατεστημένο.

Επομένως, για κάποιους, το να αγνοήσουν τη "συμμόρφωση" με το πολιτικώς ορθό είναι μια δήλωση ενάντια στη λογοκρισία, διεκδικώντας τον ρόλο της κωμωδίας ως μια μορφή τέχνης που δεν πρέπει να περιορίζεται. Βέβαια, υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ του προκλητικού χιούμορ και του προσβλητικού περιεχομένου και εκεί πολλές φορές γίνεται το μπέρδεμα.

Εγώ, προσωπικά, πιστεύω ότι η κωμωδία μπορεί και πρέπει να σπάει τα ταμπού, αλλά με τρόπο που να ανοίγει τον διάλογο και όχι απλώς να διαιωνίζει στερεότυπα».

10) Η ίδια ερώτηση μπορεί να γίνει και για εμάς. Η Ελλάδα, ως κοινό, τι «θέλει» πλέον από μία κωμικό; Πέρα από περιπτώσεις όπως ο Μάρκος Σεφερλής, υπάρχει πιθανότατα κωμικοί να γεμίζουν σκηνές και θέατρα με κείμενα υποσχόμενοι ή γράφοντας αστεία κατά του political correct;

«Δεν είναι μόνο ένα το κοινό του stand up και δεν είναι μόνο μια η αισθητική των κωμικών. Και με τον καιρό και την τριβή του κόσμου με την κωμωδία, βλέπουμε σιγά σιγά η κάθε και ο κάθε κωμικός να έχει συναντηθεί το κοινό του, σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό.

Οπότε σίγουρα δεν μπορώ να σου πω τι θέλει η Ελλάδα. Γιατί υπάρχει η Ελλάδα που θέλει Σεφερλή, η Ελλάδα που θέλει πιο καμένο χιούμορ, πιο mainstream χιούμορ, που δεν έχει καν χιούμορ.

Όσον αφορά στο να γεμίζουν θέατρα με μη political correct αστεία στην Ελλάδα, υπάρχει ήδη μια σειρά παραστάσεων τα raw comedy nights που συνήθως συμβαίνουν σε φεστιβάλ όπου διάφοροι και διάφορες κωμικοί παίζουν raw υλικό».

11) Εάν παρακολουθείς, ποιες είναι οι διαφορές, πέρα από το χρηματικό, της ελληνικής με τη διεθνή stand up σκηνή ως προς τη δομή του αστείου και των κειμένων. Έχουν μεγαλύτερη επιτυχία οι «one-liners» ή οι «story tellers» κωμικοί με τις ανάλογες μιμήσεις;

«Διαφορά στην δομή αστείου δεν νομίζω ότι υπάρχει. Θέλω να πω από αυτούς το μάθαμε, δεν είναι ότι είχε αναπτύξει η Ελλάδα το ΄90 κάποια ειδική τεχνοτροπία συγγραφής αστείων και τώρα τις συγκρίνουμε να δούμε ποια δουλεύει.

Μεταξύ μας, φουλ παράσταση με one -liners δεν αντέχω να δω. Καλά χρυσά τα λογοπαίγνια και τα one - liners, έχω και φίλους που κάνουν one liners, αλλά να κάτσω 60 λεπτά να το πάρω ξεροσφύρι, δύσκολα είμαι. Αλλά όπως είπα και παραπάνω, έχει κοινό για όλους τους τύπους κωμωδίας».

Η Ήρα Κατσούδα στο Reader
Η Ήρα Κατσούδα στο Reader | Τζίνα Σκανδάμη - Reader.gr
Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.