Δύο χρόνια συμπληρώθηκαν από το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στην πόλη Γουχάν της Κίνας και η ανθρωπότητα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με την πανδημία μετρώντας 5,4 εκατ. θανάτους και περισσότερα από 276 εκατ. καταγεγραμμένα κρούσματα. Εξαιρετικά βαρύς είναι και ο έως τώρα απολογισμός της Covid-19 στη χώρα μας. Οι ανθρώπινες απώλειες από επιπλοκές της νόσου ξεπέρασαν τις 20.000 με τα κρούσματα να έχουν υπερβεί το 1 εκατ. και το Εθνικό Σύστημα Υγείας να βρίσκεται ξανά μετά από πολύ καιρό στην κόκκινη ζώνη.
Το 2020 υπήρξε η χρονιά, κατά τη διάρκεια της οποίας, ολόκληρη η διεθνής επιστημονική κοινότητα επικεντρώθηκε στην πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση επιχειρώντας αρχικά να χαρτογραφήσει τη δυναμική της αποκωδικοποιώντας τους μηχανισμούς εξάπλωσής της και στη συνέχεια να βρει την αποτελεσματική απάντηση για να τη σταματήσει. Η έναρξη του 2021 επεφύλασσε χαμόγελα και αισιοδοξία καθώς η ανακάλυψη των εμβολίων κατά του κορονοϊού είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες ότι η νόσος θα ελεγχόταν σε βαθμό, που θα μπορούσε να εξελιχθεί σταδιακά από επιδημία σε μία εποχική γρίπη.
Η διάθεση μάλιστα των εμβολίων στο γενικό πληθυσμό σε χρόνο ρεκόρ σκόρπισε ενθουσιασμό τόσο στους λοιμωξιολόγους όσο και στις πιο ευπαθείς ομάδες, από τις οποίες θα ξεκινούσε ο εμβολιασμός, έχοντας την πεποίθηση ότι θα άφηναν πίσω τους έναν πραγματικό εφιάλτη, που δεν είχε ζήσει ξανά ο πλανήτης τον τελευταίο αιώνα. Οσο ενθαρρυντικές όμως διαγράφονταν οι προοπτικές για την εξέλιξη της Covid-19 έναν χρόνο πριν τόσο αβέβαιο μοιάζει το μέλλον σήμερα καθώς τα επιθετικά χαρακτηριστικά της μετάλλαξης «Ομικρον» έχουν σημάνει παγκόσμιο συναγερμό με τις κυβερνήσεις να προχωρούν στη λήψη έκτακτων μέτρων η μία μετά την άλλη και τον φόβο να επανέρχεται στην ζωή των ανθρώπων μετά από μία περίοδο ικανοποιητικής διαχείρισης της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο με ελεγχόμενους αριθμούς απωλειών.
Ακριβώς τα ίδια συναισθήματα βιώνουν αυτές τις μέρες και οι Ελληνες πολίτες, οι οποίοι 365 μέρες πριν υποδέχονταν την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς ως το τέλος μιας επώδυνης και μακράς περιόδου με αυστηρούς περιορισμούς για την αποφυγή της διασποράς το κορονοϊού, που είχαν ανατρέψει την καθημερινότητά τους αλλά και γενικότερα τον προγραμματισμό της ζωής τους. Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά του 2020 παρότι γιορτάστηκαν μέσα σε καθεστώς αυστηρών ελέγχων με SMS για τις μετακινήσεις και απαγόρευση νυχτερινής κυκλοφορίας έκρυβαν ένα αισιόδοξο μήνυμα, που έδειχνε το φως στην άκρη του τούνελ, με τις εκτιμήσεις όλων των ειδικών να συγκλίνουν στο ότι το εμβόλιο θα σηματοδοτούσε την αντίστροφη μέτρηση αυτής της απίστευτης πανανθρώπινης περιπέτειας.
Ηταν η 27η Δεκεμβρίου 2020, όταν ξεκινούσε η εθνική εμβολιαστική επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Ελευθερία». Οι πρώτοι, οι οποίοι έκαναν το εμβόλιο ήταν μία νοσηλεύτρια ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» και ένας φιλοξενούμενος σε Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων, με την πλειοψηφία της κοινωνίας να παρακολουθεί σε απευθείας μετάδοση τη διαδικασία. Το σήμα της νίκης, που έκανε η Ευσταθία Καμπισιούλη και η ικανοποίηση στο πρόσωπο του 88χρονου Μιχάλη Γιοβανίδη έδιναν το εναρκτήριο σύνθημα σε έναν αγώνα δρόμου με στόχο τη θωράκιση όλων των πολιτών στο συντομότερο δυνατό χρόνο. Οπως αποδείχτηκε, η πορεία της πανδημίας δεν αναχαιτίστηκε με τις δύο δόσεις εμβολιασμού της πλειοψηφίας του πληθυσμού και έναν χρόνο μετά το πρόγραμμα «Ελευθερία» τρέχει ξανά με εντατικούς ρυθμούς αυτή την φορά για να προλάβουν οι πολίτες να κάνουν την τρίτη δόση την ώρα που η «Ομικρον» έχει ήδη γίνει κυρίαρχη σε χρόνο d.t. στην χώρα μας.
Κι αν στην Ελλάδα δίνεται αγώνας ώστε το 2022 να βρει όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού εμβολιασμένο με την τρίτη δόση ενόψει της επέλασης της νέας μετάλλαξης στο Ισραήλ ανακοινώθηκε ήδη ότι όλα είναι έτοιμα για να ξεκινήσει ο εμβολιασμός των πολιτών άνω των 60 με την τέταρτη δόση. Η εξέλιξη αυτή αποδεικνύει ότι τα δεδομένα, που αφορούν στην πανδημία, είναι αστάθμητοι και ευμετάβλητοι παράγοντες ικανοί να ανατρέψουν κάθε επιστημονικό σχεδιασμό, ακόμα και εκτίμηση, σε πολύ σύντομο χρόνο.
Η διαρκής μάχη άλλωστε με τις μεταλλάξεις ήταν δεδομένη από την πρώτη στιγμή, που τα διαθέσιμα εμβόλια πέρασαν τις κλινικές δοκιμές έχοντας σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν τον αρχικό ιό, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Κίνα. Στο τέλος του 2021 οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι βρισκόμαστε λίγο πριν ξεσπάσει ένα νέο πανδημικό τσουνάμι, που όμοιό του δεν έχουμε δει έως σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό πως η μεταδοτικότητα της «Ομικρον» υπολογίζεται σε 70 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με την κυρίαρχη «Δέλτα». Με τη σειρά της η «Δέλτα» υπήρξε 50 έως 70% πιο μεταδοτική από τη μετάλλαξη «Αλφα» (βρετανική) και κατά 100% από το αρχικό στέλεχος του κορονοϊού που εντοπίστηκε στην Γουχάν.
Εκτός από τα μέτρα ατομικής προστασίας και κοινωνικής αποστασιοποίησης, που είναι γεγονός ότι ατόνησαν κατά τη διάρκεια του 2021 σε αντίθεση με την υποδειγματική και σχεδόν καθολική εφαρμογή τους το 2020, τα εμβόλια υπήρξαν ουσιαστικά το μοναδικό επιστημονικό όπλο έναντι του ιού. Παράλληλα με την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων εμβολίων για την μαζική ανοσολογική κάλυψη του παγκόσμιου πληθυσμού οι φαρμακευτικοί κολοσσοί επιδόθηκαν σε μία εντατική προσπάθεια ανάπτυξης φαρμάκου κατά της νόσου.
Η πολλά υποσχόμενη θεραπεία των μονοκλωνικών αντισωμάτων με στόχο την πρωτεΐνη-ακίδα του ιού σε ασθενείς, που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για σοβαρή νόσηση, εκ των πραγμάτων δε θα μπορούσε να καλύψει τον τεράστιο αριθμό ασθενών. Οι ελπίδες, που δημιουργήθηκαν σε ΗΠΑ και Ευρώπη το 2021 για την έστω περιορισμένη αλλά αποτελεσματική χρήση των μονοκλωνικών αντισωμάτων δείχνουν να εξανεμίζονται στον νέο πανδημικό χάρτη, που σχηματίζει η «Ομικρον». Το τέλος της χρονιάς συμπίπτει με τα απογοητευτικά αποτελέσματα των πρώτων εργαστηριακών μελετών, βάσει των οποίων, σχεδόν όλα τα μονοκλωνικά αντισώματα, που έχουν αναπτυχθεί έως σήμερα έναντι της σοβαρής λοίμωξης, μηδαμινή απόκριση κατά της νέας μετάλλαξης.
Συνεπώς, οι προσδοκίες για την θεραπευτική αντιμετώπιση του κορονοϊού μεταφέρονται στο 2022 οπότε και θα κυκλοφορήσουν τα δύο νέα αντιικά χάπια των αμερικανικών φαρμακευτικών εταιρειών MSD (Merck) και Pfizer, που αναπτύχθηκαν το 2021. Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις των εταιρειών, το χάπι της Pfizer μειώνει κατά 89% την πιθανότητα νοσηλείας ή θανάτου των ασθενών υψηλού κινδύνου με Covid-19, εφόσον αυτό χορηγηθεί μέσα σε τρεις μέρες από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, και κατά 85% αν χορηγηθεί μέσα σε πέντε μέρες. Αντίστοιχα, το χάπι της MSD (Merck) μειώνει την πιθανότητα νοσηλείας ή θανάτου κατά 50% στους ασθενείς με κίνδυνο βαριάς νόσου, αν το φάρμακο χορηγηθεί μέσα στο πρώτο πενθήμερο από την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Οσον αφορά στην χορήγηση των φαρμάκων αυτών, και τα δύο χάπια θα λαμβάνονται επί πέντε μέρες σε δύο δόσεις (Pfizer: 3 χάπια το πρωί και 3 το βράδυ, Merck: 4 χάπια το πρωί και 4 το βράδυ).
Τη στιγμή, που εξελίσσεται μία επιστημονική κοσμογονία με επίκεντρο τον κορονοϊό, οι αρνητές της νόσου και των εμβολίων κορύφωσαν τη δράση τους. Ιστορίες συνωμοσίας, αστήριχτες θεωρίες και ασύστολα ψεύδη έβαλαν σημαντικά εμπόδια στην εμβολιαστική διαδικασία επηρεάζοντας κρίσιμους πληθυσμούς με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να μην επιτευχθούν οι στόχοι, που είχαν τεθεί από τους επιστήμονες και τις κυβερνήσεις. Από το φαινόμενο αυτό δεν εξαιρέθηκε ούτε η χώρα μας καθώς στη διάρκεια του 2021 οι επικεφαλής του αντιεμβολιαστικού κινήματος επιδόθηκαν μέσω του διαδικτύου στη συστηματική διαστρέβλωση της πραγματικότητας προκαλώντας ρήγμα, στην επιχείρηση «Ελευθερία». Βέβαια, η χρονιά κλείνει με πολλούς εξ αυτών να βρίσκονται πλέον ενώπιον της Δικαιοσύνης ενώ η δράση πολλών ακόμα αξιολογείται ποινικά από τους εισαγγελείς της χώρας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
