Στις 9 Φεβρουαρίου του 1943 ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής, Κωστής Παλαμάς δέχθηκε ένας ισχυρό πλήγμα. Πέθανε η αγαπημένη του σύζυγος, η Μαρία. Ο ίδιος ήταν βαριά άρρωστος εκείνη την περίοδο. Η θλίψη και ο πόνος από την απώλεια της συντρόφου του, επέφερε ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του. Τελικά, δεν άντεξε. Στις 27 Φεβρουαρίου, 18 ημέρες αργότερα, δηλαδή, την ακολούθησε και εκείνος... Ο Κωστής Παλαμάς πέθανε μέσα στο σπίτι του στην οδό Περιάνδρου 3 στην Πλάκα.
Ένας θάνατος που συντάραξε τους πάντες
«Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου. Ο Παλαμάς ήταν μια από τις σπουδαιότερες πνευματικές φυσιογνωμίες του νέου Ελληνισμού. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής «γενιάς του 1880» και της αποκαλούμενης «Νέας Αθηναϊκής Σχολής». Στο ποιητικό του έργο, που ξεπερνά τις είκοσι συλλογές, κυριαρχεί η Ελλάδα ως ιδανικό και αντικείμενο αγάπης, η πορεία του ελληνικού έθνους μέσα στους αιώνες, η προσπάθεια δημιουργικής αφομοίωσης του αρχαιοελληνικού πνεύματος και της λαϊκής παράδοσης και το πνεύμα της οικουμενικότητας του ελληνικού πολιτισμού. Είχε γεννηθεί στην Πάτρα τον Ιανουάριο του 1859.
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 28 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε η κηδεία του. Από το πρωί εκείνης της ημέρας, ωστόσο, φάνηκε πως δεν θα ήταν μια απλή ημέρα. Ο Αθηναϊκός λαός κατέκλυσε από πολύ νωρίς τους δρόμους του κέντρου της πρωτεύουσας και κυρίως αυτούς που οδηγούσαν στον Α' Νεκροταφείο της Αθήνας. Όλοι ήθελαν να πουν το τελευταίο αντίο στον μεγάλο ποιητή. Όλοι, όμως, αντιλαμβανόντουσαν πως δεν ήταν μόνο αυτό. Υπήρχε και κάτι άλλο στην ατμόσφαιρα. Φαίνεται πως αυτό το «κάτι άλλο» το είχαν αντιληφθεί και οι ιταλικές και γερμανικές κατοχικές δυνάμεις, που έστειλαν στην κηδεία τον ίδιο τον δοτό πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο και ανώτατους αξιωματικούς της γερμανικής και ιταλικής στρατιωτικής διοίκησης με την ελπίδα πως θα περιορίσουν τις αντιστασιακές εκδηλώσεις. Ο ίδιος ο Χίτλερ έστειλε προσωπικό στέφανο στη μνήμη του Κωστή Παλαμά, αεροπορικώς από το Βερολίνο!
«Οι σημαίες οι φοβερές της Λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα»
Η νεκρώσιμη πομπή μετατράπηκε σε πατριωτικό ξέσπασμα μέσα στις ζοφερές συνθήκες της Κατοχής και μπροστά στα μάτια των Γερμανών. Στο Α' Νεκροταφείο εκτυλίχθηκαν συγκλονιστικές στιγμές. Ο Άγγελος Σικελιανός διάβασε το ποίημα «Παλαμάς» που έγραψε τα ξημερώματα εκείνης της ημέρας:
«Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα»;
Η κηδεία του Κωστή Παλαμά είχε μετατραπεί σε κάτι διαφορετικό. Κάτι πολύ πιο έντονο... Όταν το φέρετρο οδηγήθηκε στην τελευταία κατοικία του μεγάλου ποιητή, ο γερμανός αξιωματικός, πλησίασε για να καταθέσει στεφάνιο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο: «''Σε γνωρίζω από την κόψη...''. Ακολούθησε το συγκεντρωμένο πλήθος, «πρώτα δειλά ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε Ζήτω η Ελευθερία!», περιέγραψε συγκλονιστικά ο Κωνσταντίνος Τσάτσος.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
