«Δεν υπάρχει απολύτως καμία τοποθεσία πουθενά στη γη όπου δε θα συμβεί ποτέ σεισμός». Σε αυτή την απλοϊκή επιστημονική θέση της τουρκικής κυβέρνησης στηρίχτηκε η θεμελίωση του πρώτου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας στο Ακούγιου. Η βιβλική καταστροφή με τους χιλιάδες νεκρούς από τις «δίδυμες» δονήσεις των 7,8 και 7,7 Ρίχτερ στις νοτιοανατολικές επαρχίες της Τουρκίας επαναφέρουν τον προβληματισμό στη διεθνή κοινότητα αναφορικά με τους σοβαρούς κινδύνους, που εγκυμονεί τουλάχιστον για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, ειδικά την Κύπρο και την Ελλάδα, η κατασκευή και λειτουργία πυρηνικής εγκατάστασης σε μία ευρύτερη γεωγραφική περιοχή υψηλής σεισμικότητας.
Παρά το γεγονός ότι η ρωσική διοίκηση του σταθμού στο Ακούγιου διαβεβαιώνει ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν υπέστησαν ζημιές από το ισοπεδωτικό χτύπημα του Εγκέλαδου και οι εργασίες ολοκλήρωσης του εργοστασίου θα συνεχιστούν κανονικά, η πρωτοφανής σεισμική έξαρση και ο φόβος ενεργοποίησης γειτονικών ρηγμάτων πέριξ του πυρηνικής εγκατάστασης έχουν σημάνει παγκόσμιο συναγερμό.
Αποκάλυψη του Reader για την έκθεση της κρατικής εταιρείας
Το Reader.gr παρουσιάζει σήμερα την έκθεση της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού της Τουρκίας, για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου, με την οποία η Αγκυρα επιχείρησε στις αρχές του 2000 να διασκεδάσει τις αντιδράσεις για την ανάπτυξη του εθνικού πυρηνικού προγράμματος στη συγκεκριμένη περιοχή λόγω της έντονης σεισμικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι επικαλούνται ως επιχείρημα υπέρ της εν λόγω χωροθεσίας του σταθμού την προφανή διαπίστωση ότι η σεισμολογία δεν είναι το ίδιο πράγμα με την αστρολογία!
«Είναι σημαντικό να αποφευχθεί η βάση σημαντικών πολιτικών αποφάσεων σε προβλέψεις ψευδοεπιστημονικού χαρακτήρα. Η σεισμολογία και η σεισμική μηχανική δεν είναι φυσικά παρόμοιες με την αστρολογία, επομένως οι αβάσιμοι ισχυρισμοί δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως κατευθυντήριες αρχές στις αποφάσεις μηχανικής. Ολη η ανθρώπινη προσπάθεια περιλαμβάνει την αποδοχή κάποιου κινδύνου προκειμένου να επιτευχθεί κάποιο όφελος. Ακριβώς όπως η κοινωνία στο σύνολο της αποδέχεται τον κίνδυνο που σχετίζεται, με τις εμπορικές αερομεταφορές, και πετά σε μακρινούς προορισμούς για εξοικονόμηση χρόνου ή αυτόν που εμπλέκεται στον εμβολιασμό για μολυσματικές ασθένειες, οι μικροί κίνδυνοι, που συνδέονται με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της ειρηνικής χρήσης της πυρηνικής ενέργειας γίνονται αποδεκτοί χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας».
Η λεπτομερής αξιολόγηση σεισμικής ασφάλειας για την περιοχή του Ακούγιου από τις κρατικές υπηρεσίες και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Τουρκίας ξεκίνησε το 1977. Η τελική έκθεση για τη σεισμοτεκτονική της τοποθεσίας εκπονήθηκε το 1980 και παρουσιάστηκε σε μία πιο λεπτομερή έκδοση της 3 χρόνια αργότερα. Σύμφωνα με τον τουρκικό σεισμικό χάρτη, ο χώρος του πυρηνικού σταθμού βρίσκεται στη σεισμική ζώνη πέμπτου βαθμού, την ασφαλέστερη, σύμφωνα με την ταξινόμηση των σεισμών ζώνης. Κρίσιμος παράγοντας για την κατάταξη αυτή αποτελεί το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ιστορίας των παρατηρήσεων, δεν έχουν καταγραφεί μεγάλοι και καταστροφικοί σεισμοί στη ζώνη των 50 χλμ γύρω από την εγκατάσταση, η οποία έχει σχεδιαστεί για να αντέχει σε μέγιστο σεισμό έως και 9 της κλίμακας Ρίχτερ.
Παρ’όλα αυτά και αν και το επίκεντρο του καταστροφικού σεισμού ήταν περίπου 430 χλμ δυτικά του Ακούγιου το τεράστιο μέγεθος της δόνησης προκαλεί ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα καθώς δεν αποκλείεται να ενεργοποιήσει ρήγματα ανατολικότερα, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πυρηνική εγκατάσταση. Στο επίκεντρο αυτής της ανησυχίας βρίσκεται η ζώνη ρηγμάτων Ecemis, που εκτείνεται από τα βόρεια της Μερσίνας, περίπου 100 χλμ βορειοανατολικά του Ακούγιου, με βορειοανατολική κατεύθυνση σε απόσταση 320 χλμ από το σταθμό. Η συγκεκριμένη ζώνη ρηγμάτων είναι γνωστή στις τουρκικές αρμόδιες αρχές αλλά υποβαθμίζεται στην εν λόγω έκθεση ο κίνδυνος από πιθανή ενεργοποίηση της. Βέβαια, τα νέα επιστημονικά δεδομένα, που δημιουργεί η πρόσφατη έντονη σεισμική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή θέτουν εκ των πραγμάτων σε άλλη βάση το πλαίσιο ασφαλείας του πυρηνικού σταθμού.
Στο μεταξύ, το πυρηνικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής των 4800 MW απέχει μόλις 74 χλμ από τη βόρεια ακτή της Κύπρου θέτοντας αυτομάτως το νησί στην επικίνδυνη ζώνη σε περίπτωση ατυχήματος. Ηδη από τη χρονιά του 1998 ξεκίνησε εκστρατεία στην Κύπρο κατά της χρήσης πυρηνικής ενέργειας και κατασκευής του συγκεκριμένου εργοστασίου. Παρόμοιες εκστρατείες έγιναν τη δεκαετία του '90 και στην Τουρκία με βασικό αίτημα την κατάργηση των σχεδίων για την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στο Ακούγιου. Η ανησυχία της κυπριακής και τμήματος της τουρκικής κοινής γνώμης οφειλόταν στην σεισμικότητα της περιοχής και στο φόβο ενεργοποίησης μεγάλων ρηγμάτων στο μέλλον βάζοντας σε άμεσο κίνδυνο όχι μόνο τον τοπικό πληθυσμό αλλά και τις γειτονικές χώρες, με την Κύπρο να έχει τη μεγαλύτερη εγγύτητα στην τοποθεσία ανέγερσης του σταθμού. Οι κινητοποιήσεις πολλαπλασιάστηκαν μετά την καταστροφή στον πυρηνικό σταθμό στη Φουκουσίμα το Μάρτιο του 2011, ύστερα από ισχυρότατο σεισμό, όμως η τουρκική κυβέρνηση δεν έλαβε υπόψη της τις νέες αντιδράσεις υλοποιώντας το σχεδιασμό της.
Σε αυτή την κατεύθυνση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του 2016 κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να σταματήσει την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού επισημαίνοντας ότι η τοποθεσία κατασκευής του βρίσκεται σε σεισμογενή περιοχή, αιτία, που συνιστούσε μεγάλη απειλή όχι μόνο για την Τουρκία αλλά και για την περιοχή της Μεσογείου συνολικά. Στο πλαίσιο αυτό, οι Ευρωπαίοι βουλευτές ζήτησαν από την Αγκυρα να προσχωρήσει στη Σύμβαση Espoo, η οποία δεσμεύει τα μέρη της να κοινοποιούν και να διαβουλεύονται μεταξύ τους για μεγάλα υπό εξέταση έργα, που είναι πιθανό να έχουν σημαντικές δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις πέραν των συνόρων. Για το λόγο αυτό, καλούνταν η τουρκική κυβέρνηση να εμπλέξει, ή τουλάχιστον να συμβουλευτεί, τις κυβερνήσεις των γειτονικών της χωρών, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, σε οποιεσδήποτε περαιτέρω εξελίξεις στο πρόγραμμα της πυρηνικής εγκατάστασης χωρίς όμως να υπάρξει από την πλευρά της Τουρκίας καμία απάντηση στο σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου. Αντίθετα, η κατασκευή του εργοστασίου στο Ακούγιου προχώρησε σύμφωνα με το ρωσο-τουρκικό σχεδιασμό με την επίσημη έναρξη λειτουργίας του σταθμού να έχει προσδιοριστεί για τον Οκτώβριο του 2023.
Σε κάθε περίπτωση, οι τουρκικές αρχές υποστηρίζουν ότι ακόμα και εάν συμβεί κάποιο σοβαρό ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό εξαιτίας ενός σεισμού, εντός της ζώνης αποκλεισμού του 1 χλμ και της ζώνης χαμηλού πληθυσμού των 7 χλμ από το εργοστάσιο, τα όρια δόσης ακτινοβολίας δε θα υπερβαίνουν τα όρια αδειοδότησης. «Αυτό δείχνει ότι οι ζωές των ανθρώπων στη γύρω περιοχή και σε πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες δε θα απειληθούν από τον πυρηνικό σταθμό, ακόμη και στην απίθανη περίπτωση, που συμβεί ισχυρός σεισμός. Αυτά είναι τα βασικά επιστημονικά δεδομένα για τα οποία η κυβέρνηση της Τουρκίας αποφάσισε να ενταχθεί στην κοινότητα των εθνών, που λειτουργούν πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής». Μάλιστα, οι Τούρκοι σημειώνουν ότι το εργοστάσιο στο Ακούγιου έχει σχεδιαστεί με πρόσθετα μέτρα αντισεισμικής προστασίας, ειδικά η πλάκα θεμελίωσης του κτιρίου του αντιδραστήρα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
