Αν για το “Milky way” ήταν αναμενόμενο ότι θα κέρδιζε την προτίμηση και τα εγκωμιαστικά σχόλια του νεανικού κοινού, η σειρά του ΑΝΤ1+ «Ψυχοκόρες», μια σειρά εποχής, που καταγράφει τη ζωή στην Ελλάδα του ‘50 μέσα από τις ιστορίες τεσσάρων φτωχών αδερφών, έκανε την έκπληξη.
Παρά το ότι ήταν «κλειδωμένη» στη συνδρομητική συχνότητα του σταθμού, κέρδισε θριαμβευτικά σχόλια, έγινε επανειλημμένως trend στα social media και οδήγησε τον ΑΝΤ1 στην απόφαση να τη μεταφέρει από την αρχή στην ελεύθερη συχνότητα (από την Τετάρτη 6/3 με διπλό επεισόδιο), ενώ στη συνδρομητική παίζεται ήδη ο δεύτερος κύκλος.
ΟΙ «Ψυχοκόρες» φέρνουν για πρώτη φορά στο τηλεοπτικό προσκήνιο το θλιβερό φαινόμενο των κοριτσιών, που με αντάλλαγμα την επιβίωση παραχωρούσαν σε άγνωστους τον πλήρη έλεγχο των ζωών τους στο πλαίσιο του θεσμού της «ψυχοκόρης» ή οικιακής βοηθού (που στον ελληνικό κινηματογράφο έχει προσεγγιστεί με ελαφρότητα και μοντέλα «αφελούς υπηρέτριας»). Είναι μια σειρά εποχής, που προσεγγίζει το παρελθόν με νεανική ματιά κι αισθητική, φτιαγμένη με βάση τα δεδομένα και τις απαιτήσεις του σημερινού κοινού, που μπορεί εύκολα να βρει τα πάντα σε γενναίες δόσεις.
Ταξίδι στο παρελθόν, με σύγχρονους πειραματισμούς
Χαρακτηριστικό δείγμα της αισθητικής της, είναι το soundtrack που τη συνοδεύει. Αποτελείται τόσο από πρωτότυπα κομμάτια νέων καλλιτεχνών όπως η ιδιαίτερη Alkyone, η οποία συμμετέχει με τρία αγγλόφωνα δικά της τραγούδια, αλλά και διασκευές σε παλιότερα τραγούδια, όπως το «Μονοπάτι», που ακούγεται στους τίτλους έναρξης με τη φωνή της μιας εκ των τεσσάρων «αδερφών» Ασημένιας Βουλιώτη ή το παραδοσιακό ηπειρώτικο «Ξενιτεμένα μου πουλιά» (σε διασκευή της Alkyone).
Αυτή η συνύπαρξη οικείων μελωδιών από το παρελθόν σε μια φρέσκια, σημερινή απόδοση, με την προσθήκη σύγχρονων ακουσμάτων και τραγουδιών (που υπογράφει ο Σταμάτης Σταματάκης), δίνει στη σειρά μια “φρεσκάδα”, μια διαφορετική νότα, που όχι μόνο δεν συγκρούεται, αντιθέτως υπογραμμίζει την πειστική απεικόνιση της εποχής.
Κι εδώ φτάνουμε στο μεγάλο στοίχημα που κάθε σειρά εποχής καλείται να κερδίσει: Τη ρεαλιστική -κι όχι αποκριάτικη- απεικόνιση της ζωής και της ατμόσφαιρας μιας άλλης εποχής. Οι «Ψυχοκόρες» πετυχαίνουν το ζητούμενο, καταφέρνουν από το πρώτο κιόλας επεισόδιο να ταξιδέψουν τον θεατή σε μια εποχή αδικίας, πατριαρχίας, φτώχειας, ιστορικών αλλαγών, αλλά και ελπίδας, στην Ελλάδα του ‘50, όπου ο ντροπιαστικός θεσμός της «ψυχοκόρης» ακόμα ευημερούσε.
Ο θεσμός της “ψυχοκόρης”
Μια από τις συνθήκες, που χαρακτήρισαν την ελληνική κοινωνία του περασμένου αιώνα λέει πως για δεκαετίες η κοινωνική θέση της γυναίκας ήταν ξεκάθαρη: ή είχε υπηρέτρια ή ήταν υπηρέτρια.
Η μετανάστευση νεαρών κοριτσιών από τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα με προορισμό να γίνουν οικιακοί βοηθοί, είχε ξεκινήσει από τα τέλη του 19ου αιώνα. Κίνητρό τους ήταν αποκλειστικά η επιβίωση. Χωρίς άλλη επιλογή ζωής, νεαρά κορίτσια στέλνονταν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ως «ψυχοκόρες». Χωρίς συμβάσεις εργασίας, χωρίς μισθό, χωρίς ασφάλεια, χωρίς φωνή, στο έλεος της φιλευσπλαχνίας των «κυρίων».
Τη δεκαετία του ‘50, στα αστικά σπίτια η οικιακή βοηθός εκτός από υπηρεσίες πρόσφερε και αίγλη, η παρουσία της έδινε στο σπίτι σημάδια κοινωνικής ανέλιξης. Τα μικρά κορίτσια που πήγαιναν σε μια οικογένεια ως ψυχοκόρες, εξαρτώνταν αποκλειστικά από τους εργοδότες τους, οι οποίοι ασκούσαν πλήρη έλεγχο στη ζωή τους.
Έχοντας την απόλυτη εξουσία επάνω τους, συχνά τις εξόντωναν στις καθημερινές δουλειές, τις κακοποιούσαν σεξουαλικά, τους ασκούσαν βία ή τις άφηναν να επιβιώνουν σε άθλιες συνθήκες (χωρίς να λείπουν και κάποιες τυχερές περιπτώσεις, που κατάφεραν να βρουν ζεστασιά κι αποδοχή στα νέα τους σπίτια) .
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα και πλέον τραγική ιστορία είναι αυτή της Σπυριδούλας από την Αιτωλοακαρνανία, που στα 12 της πήγε ως ψυχοκόρη σε ένα σπίτι στον Πειραιά, όπου για δύο χρόνια κακοποιήθηκε συστηματικά, μέχρι που το 1955 βασανίστηκε και μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο με εγκαύματα με σίδερο σε όλο της το σώμα (σε μια ιστορία, που συγκλόνισε την Ελλάδα της εποχής).
Η ψυχοκόρη – οικιακή βοηθός στην οθόνη
Στον ελληνικό κινηματογράφο, η φιγούρα της ψυχοκόρης – υπηρέτριας είναι παρούσα, συνήθως όμως ως μια αφελής, αδαής κι επιπόλαιη, κωμική φιγούρα, που τρελαίνεται να δοκιμάζει τα ρούχα της κυράς της.
Ελάχιστα άγγιξαν την πραγματικότητα της ζωής των νεαρών κοριτσιών από την επαρχία, που ανέλαβαν να ικανοποιήσουν τις καθημερινές οικιακές ανάγκες της ανερχόμενης αστικής τάξης, κάποιες ελληνικές ταινίες (όπως βεβαίως και η συγκλονιστική θεατρική “Αγγέλα” του Γιώργου Σεβαστίκογλου).
Δείχνει αναπάντεχο, αλλά ευτυχές, το γεγονός ότι μια τηλεοπτική σειρά έρχεται να καλύψει το κενό και να ασχοληθεί σοβαρά με αυτή τη διακίνηση κοριτσιών της εποχής, παρουσιάζοντας κάποιες από τις πτυχές της ζωής τους, μέσα από ένα προσεκτικά επιμελημένο σενάριο (των Πέννυς Φυλακτάκη, Βαγγέλη Νάση), που στηρίζεται σε αληθινές ιστορίες και μαρτυρίες γυναικών που έζησαν ως “ψυχοκόρες”.
Ιστορίες και ερμηνείες που συναρπάζουν
Η ιστορία μας μεταφέρει αρχικά σε ένα χωριό της Θράκης, στην Κρυοπηγή, το 1950. Το κλίμα είναι χαρούμενο, η οικογένεια Πολύζου γιορτάζει τον αρραβώνα της μεγάλης από τις τέσσερις κόρες της. Η ζωή φέρνει τα πάνω κάτω, όταν ο πατέρας οδηγείται στην εξορία, ο αρραβώνας διαλύεται, η μητέρα πεθαίνει και οι τέσσερις αδερφές, πάμφτωχες, στέλνονται ως ψυχοκόρες και χωρίζονται σε διαφορετικά σπίτια (σε μια εξαίσια ζυγισμένη σπαραχτική σκηνή).
Η πλοκή εξελίσσεται γρήγορα, αλλά όχι επιφανειακά, η σκηνοθεσία του Μιχάλη Χαραλαμπίδη υπηρετεί πιστά την ατμόσφαιρα της εποχής και τις ιστορίες των ηρώων, ενώ οι ερμηνείες των ηθοποιών προβάλλουν ως άλλο ένα από τα μεγάλα ατού της σειράς.
Δεν είναι μόνο οι νεότερες πρωταγωνίστριες, που υποδύονται τους κεντρικούς ρόλους των τεσσάρων αδερφών, δηλαδή η εξαιρετική Μαριάννα Κιμούλη ως μεγάλη αδερφή Μαρίκα, η Μαργαρίτα Αλεξιάδη ως η επαναστάτρια Βασιλική, η Μένια Βουρλιώτη ως η “νεράιδα” Δεσποινιώ και η Άννα Λουιζίδου, που έχει συγκλονίσει με την ερμηνεία της (όπως π.χ. στη σκηνή που πλένεται στον καταρράκτη) ως Φρόσω.
Μεγάλο πλεονέκτημα της σειράς είναι και οι καταξιωμένοι ηθοποιοί που εμφανίζονται στους υπόλοιπους ρόλους, συμβάλλοντας τα μέγιστα στη ρεαλιστική όσο κι ευαίσθητη απόδοση του σεναρίου (όπως οι Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Δήμητρα Ματσούκα, Αλέξανδρος Αντωνόπουλος, Γιούλικα Σκαφιδά, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και η υπέροχη ως Ευανθία Νάτση, Μαρίνα Ασλάνογλου).
Οι “Ψυχοκόρες”, που θα προβάλλονται κάθε Τετάρτη με διπλό επεισόδιο, θα ολοκληρωθούν σε τρεις κύκλους των 20 επεισοδίων και δεν αποκλείεται αργότερα να πάρουν το δρόμο τους και για μια μεγάλη ψηφιακή πλατφόρμα (Netflix λογικά, αφού εκεί βρίσκονται ήδη δύο σειρές του ΑΝΤ1+, το «Σώσε με» και οι «Σέρρες»). Τους αξίζει.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
