Άμυνες ζώνης, ελεύθερα σουτ, miss match, ριμπάουντ. Είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που μπορούν να κρίνουν έναν αγώνα μπάσκετ. Είναι συνθήκες που θα συναντήσουν οι ομάδες μέσα στο παιχνίδι και τις περισσότερες φορές έχουν «δουλευθεί» στην προπόνηση. Υπάρχει όμως και ένας ακόμη τομέας, όχι τόσο εμφανής όσο οι παίκτες είναι μέσα στο γήπεδο, που πάνω του στηρίζονται εν πολλοίς όλα τα παραπάνω. Και δεν είναι άλλος από την ψυχολογία. Από το πόσο δουλεμένη είναι πνευματικά μια ομάδα για να παίξει ένα παιχνίδι και μέσα σε αυτό είτε να επιβεβαιώσει την καλή της φόρμα και ενδεχομένως την αγωνιστική ανωτερότητα της και στον αντίποδα, πώς μπορεί η άλλη ομάδα να καλύψει τις δικές της αδυναμίες και να βρει πλεονεκτήματα μέσα στο παιχνίδι. Η κουβέντα, «άνοιξε» μετά από το ντέρμπι στο μπάσκετ και τη νίκη –με ανατροπή στο τελευταίο πεντάλεπτο- του Παναθηναϊκού στην έδρα του Ολυμπιακού.
Οι δύο «αιώνιοι» παρατάχθηκαν για το τζάμπολ το βράδυ της Δευτέρας στο ΣΕΦ με ευδιάκριτα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αυτά που έχουν δείξει από τις αρχές της σεζόν. Ωστόσο, για μία ακόμη φορά σε αντίστοιχο παιχνίδι, οι εκτιμήσεις πήγαν… περίπατο αποδεικνύοντας αφενός πως μέσα σε ένα παιχνίδι όλα μπορούν να συμβούν, αφετέρου πως η ψυχολογία μιας ομάδας μπορεί να αλλάξει τη ροή ενός αγώνα. Κι εδώ ακριβώς είναι που χρειαζόμαστε τη γνώμη του ειδικού. Η αθλητική ψυχολόγος Ειρήνη Ρέρα -επιστημονική συνεργάτης τα τελευταία χρόνια στις υποδομές της ομάδας ποδοσφαίρου του ΠΑΟΚ- μας βοηθά να «ξεκλειδώσουμε» τον όρο ψυχολογία πριν και κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου αγώνα.
Όπως τονίζει η ίδια μιλώντας στο Reader.gr «Η ψυχολογία επηρεάζει τουλάχιστον στο 50%. Παίζει ρόλο το πως θα μπει μία ομάδα σε ένα παιχνίδι και πολύ περισσότερο πόσο θα καταφέρει να διατηρήσει τη συγκέντρωση της». Και κάνοντάς το λίγο πιο συγκεκριμένο, εξετάζοντας το πρόσφατο ντέρμπι στην Basket League θα πει πως: «Σημαντικός παράγοντας σε τέτοια παιχνίδια ανατροπής είναι η διατήρηση της ψυχραιμίας. Είναι βασικό πλεονέκτημα για να διατηρήσεις το πλάνο που έχεις εξ’ αρχής».
«Ο σημαντικός ρόλος του προπονητή»
Το βασικό ερώτημα είναι πώς μια ομάδα που δείχνει πως δεν είναι ανώτερη αγωνιστικά, προετοιμάζεται για ένα παιχνίδι που μπαίνει με την ταμπέλα του αουτσάιντερ. «Πολλές φορές παρατηρούμε μια ομάδα λόγω ψυχολογίας να βρίσκεται από τον πάτο στην κορυφή ή το αντίστροφο. Δεν είναι μόνο το κομμάτι της αθλητικής προετοιμασίας. Είναι σημαντικός ο ρόλος που παίζει στην ψυχολογία των παικτών ο προπονητής, ο οποίος πρέπει να έχει μια φιλοσοφία, ένα πλάνο, να δίνει στρατηγικές ξεχωριστά για το κάθε παιχνίδι. Αλλά και πόσο μια ομάδα θέλει το παιχνίδι για να παλέψει γι αυτό», αναφέρει.
Πόσο, όμως, επηρεάζεται η ψυχολογία ενός αθλητής κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Πώς μπορεί κάποιος να μείνει προσηλωμένος και να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή. Και γι’ αυτό σύμφωνα με την Ειρήνη Ρέρα υπάρχει απάντηση: «Πολλές φορές κατά τη διάρκεια ενός αγώνα συναντάμε το φαινόμενο της ψυχολογικής ορμής. Είναι ένα φαινόμενο που σχετίζεται με την ανατροπή του σκορ, σε μικρό μάλιστα χρονικό διάστημα. Ουσιαστικά είναι μια ανεπτυγμένη ψυχολογική δύναμη που επιδρά στην απόδοση της ομάδας και οι αθλητές εξαιτίας αυτής της δύναμης κατευθύνονται προς τον στόχο τους. Αυτό βοηθά ώστε να παρουσιάζει μια ομάδα υψηλά επίπεδα ενεργητικότητας, υψηλό αίσθημα ελέγχου και αυτοπεποίθησης. Και βλέπουμε πως έτσι μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα».
«Οι προσωπικότητες των αθλητών»
Όσο για το κομμάτι της προετοιμασίας του αγώνα: «Είναι αυτονόητο πως υπάρχει ψυχολογική προετοιμασία. Ετοιμάζεται ξεχωριστά για το κάθε παιχνίδι της ανεξάρτητα της κατάστασης στην οποία βρίσκεται. Το σημαντικότερο είναι η συγκέντρωση. Ωστόσο έχει να κάνει και με την προσωπικότητα του κάθε αθλητή. Είναι η αθλητική ανθεκτικότητα που βοηθά ώστε να προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες αλλά να είναι προετοιμασμένος και στις αντιξοότητες. Να ξέρεις πως θα διατηρήσεις το πλάνο σου, θα παίξεις με τον τρόπο σου και να έχεις εμπιστοσύνη τόσο σε εσένα όσο και στην ομάδα πως αν παίξεις με τον τρόπο σου θα κερδίσεις».
«Αυτό είναι το παιχνίδι της ψυχολογίας. Ειδικά στο μπάσκετ που είναι καθαρά ένα παιχνίδι ψυχολογίας και λαθών» συμπληρώνει.
«Ο εφησυχασμός φέρνει ανατροπή ψυχολογίας»
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος. Η ομάδα που πριν από το παιχνίδι δείχνει να έχει –θεωρητικά πάντα- το πάνω χέρι, αλλά στην πορεία του αγώνα δεν καταφέρνει να το επιβεβαιώσει. Και μάλιστα κάτι τέτοιο έχει συναντηθεί πολλές φορές σε αντίστοιχες αναμετρήσεις Ολυμπιακού – Παναθηναϊκού, με αποτέλεσμα εκτός έδρας νίκες. «Στην περίπτωση μιας ομάδας που δείχνει να έχει πλεονέκτημα τη δεδομένη στιγμή και μπαίνει στο παιχνίδι με έναν αέρα πιο "χαλαρό", ουσιαστικά εφησυχάζει» θα σημειώσει η κ. Ρέρα και θα συμπληρώσει «Δίνει το ψυχικό της απόθεμα στην αρχή και σταδιακά αυτό φθίνει και αυτό οφείλεται στον εφησυχασμό. Και αυτό αποτελεί πλήγμα στην ψυχολογία. Είναι ανατροπή ψυχολογίας κατά τη διάρκεια του αγώνα. Ειδικά αν η αντίπαλη ομάδα παραμένει συγκεντρωμένη ακόμα και όταν το πλάνο της δεν αποδίδει.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
