Λίγους μήνες μετά από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, τον Ιούλιο του 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοινώνει στις 3 Σεπτεμβρίου την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα παίρνει σάρκα και οστά και τα επόμενα χρόνια θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.
Με κεντρικό σύνθημα την «Αλλαγή» το ΠΑΣΟΚ ιδρύθηκε με - σύμφωνα με την ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος - για να επαναφέρει να επιφέρει στη χώρα την Εθνική Ανεξαρτησία, τη Λαϊκή Κυριαρχία, την Κοινωνική Απελευθέρωση και τη Δημοκρατική διαδικασία.
Στην πρώτη του συμμετοχή στις εκλογές το 1974, τις πρώτες στη μεταπολίτευση, το ΠΑΣΟΚ θα αποσπάσει ποσοστό 13,58% και τρία χρόνια αργότερα θα το διπλασιάσει και θα γίνει με 93 βουλευτές, αξιωματική αντιπολίτευση. Ενδιάμεσα είχε προηγηθεί μια πρώτη εκκαθάριση στις τάξεις του Κινήματος με τη διαγραφή στελεχών που διαφωνούσαν, ομάδας τροτσκιστών αλλά και στελεχών που προέρχονταν από τη Δημοκρατική Άμυνα. Από την ίδρυσή του το ΠΑΣΟΚ στηριζόταν σε τρεις ομάδες όπως τις είχε προσδιορίσει ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης Μιχάλης Σπουρδαλάκης. Ήταν οι αριστεροί σοσιαλιστές, οι εκσυγχρονιστές ή μεταρρυθμιστές σοσιαλδημοκράτες και οι «παλαιοκομματικοί» ή παλιοί βενιζελικοί και παλιοί φιλελεύθεροι.
Το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία
Στις εκλογές του 1981 το σύνθημα «Αλλαγή» αλλά και το «η Ελλάδα στους Έλληνες» φέρνει το Κίνημα στην εξουσία. Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εθνικές εκλογές με ποσοστό 48,07% και 172 έδρες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου στη δήλωσή του το βράδυ των εκλογών αναφέρει: «Γιορτάζουμε την νίκη της Αλλαγής. Και θα’ θελα να σας παρακαλέσω, μέσα στην γιορτή σας και στην χαρά σας, να μην ξεχάσετε πως το ΠΑΣΟΚ είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων, πως το ΠΑΣΟΚ ζητά τώρα από τον λαό μας συμφιλίωση. Λήθη στο παρελθόν: όλοι μαζί εμπρός για το μεγάλο, αξιόλογο έργο της οικοδόμησης της Νέας Ελλάδας». Την ίδια μέρα διεξάγονται για πρώτη φορά ευρωεκλογές στην Ελλάδα.
Το ΠΑΣΟΚ θα επικρατήσει και στις εκλογές του 1985 λαμβάνοντας το 45,82% των ψήφων και 161 έδρες.
Τον Ιούνιο του 1989 θα είναι δεύτερο κόμμα με 39,13% ενώ στις εκλογές του Νοεμβρίου την ίδια χρονιάς θα ανεβάσει ποσοστό του σε 40,67%. Θα είναι δεύτερο και στις εκλογές του 1990 με ποσοστό 38,61%.
Επιστροφή στη διακυβέρνηση
Μετά από την περίοδο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας με Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, το ΠΑΣΟΚ θα επιστρέψει στην εξουσία καθώς στις 10/10/1993 η νίκη του θα είναι συντριπτική με 46,88% και 170 έδρες.
Το 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου θα παραιτηθεί λόγω υγείας με τον Κώστα Σημίτη να αναδεικνύεται διαδοχικά Πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος. Με εκείνον στο τιμόνι το ΠΑΣΟΚ θα παραμείνει κυβέρνηση και μετά τις εκλογές του 1996 (41,49%) και του 2000 (43,79%).
Τον Φεβρουάριο του 2004 στην ηγεσία του Κινήματος περνά ο Γιώργος Παπανδρέου, που τρία χρόνια αργότερα θα κερδίσει στις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου τους Ευάγγελο Βενιζέλο και Κώστα Σκανδαλίδη.
Μετά την ήττα στις εκλογές του 2004, το 2009 το ΠΑΣΟΚ επικρατεί με με ποσοστό 43,92% και 160 έδρες και σχηματίζει και πάλι κυβέρνηση.
Πτώση και συνεργασίες
Τη δεκαετία του '10 αρχίζει η πτώση του κινήματος όπως αποτυπώνεται στα εκλογικά ποσοστά. Στις 11/11/11 ο Γιώργος Παπανδρέου παραιτείται από πρωθυπουργός και το ΠΑΣΟΚ στηρίζει κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου ενώ στις 18/3/2012 ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκλέγεται πρόεδρος.
Στις εκλογές του Μαΐου του 2012 το ΠΑΣΟΚ έρχεται τρίτο στις εκλογές με ποσοστό 13,18% και σε εκείνες του Ιουνίου συγκεντρώνει το 12,28% και συμμετέχει τρικομματική κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ.
Τον Ιούνιο του 2015 Φώφη Γεννηματά εκλέγεται πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και στις εκλογές του ίδιου έτους το Κίνημα συμμετέχει στο σχήμα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και λαμβάνει ποσοστό 6,28%.
Από το 2018 συμμετέχει στο Κίνημα Αλλαγής που στις τελευταίες εκλογές, στις 7/7/2019, έλαβε 8,10% και 22 έδρες.
Το ΠΑΣΟΚ είναι ιδρυτικό και πλήρες μέλος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PES). Οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ είναι μέλη της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (S&D). Ταυτόχρονα, είναι μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και της Προοδευτικής Συμμαχίας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
