Μπορεί αντικειμενικά στη σημερινή πρώτη συνεδρία της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας να πρωταγωνιστήσει η ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία, λόγω της συμμετοχής της ίδιας και μετά το πράσινο φως που έδωσε ο Ταγίπ Ερντογάν αφού έφαγε απανωτές πόρτες στο εκβιαστικό ανατολίτικο παζάρι που είχε επιχειρήσει νωρίτερα με τις ΗΠΑ για τα F-16 και με την Ε.Ε. για την ενταξιακή της πορεία, αλλά για τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για σημαντικές συναντήσεις με ευρωπαίους ηγέτες μετά τη σαρωτική επανεκλογή του ίδιου και της ΝΔ.
Ο Πρωθυπουργός αναμένεται να έχει σήμερα τετ α τετ με τον Πρωθυπουργό της Αλβανίας Έντι Ράμα, στην πρώτη τους συνάντηση μετά την σοβαρή κρίση που έχει προκαλέσει στις ελληνοαλβανικές σχέσεις η σύλληψη του Φρέντη Μπελέρη, ενώ έχει προγραμματίσει διμερή συνάντηση και με τον Πρόεδρο του Μαυροβουνίου, Γιακόβ Μιλάτοβιτς. Το βράδυ θα παρακαθίσει σε δείπνο που θα παραθέσει στο Προεδρικό Μέγαρο ο Πρόεδρος της Λιθουανίας, στους ηγέτες των κρατών μελών του ΝΑΤΟ.
Το ενδιαφέρον της Αθήνας όπως διαφάνηκε και από τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού κατά την επίσκεψή του χθες στη Λετονία, εστιάζεται στη συζήτηση που θα γίνει μεταξύ των συμμάχων τόσο στη διεύρυνση της Συμμαχίας με τη συμμετοχή της Σουηδίας, όσο και στην αναθεώρηση της Δέσμευσης Αμυντικών Επενδύσεων ώστε να αυξηθούν οι πόροι που διατίθενται από τους Συμμάχους για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων τους.
Με δεδομένο ότι πλέον οι περισσότερες χώρες του ΝΑΤΟ δαπανούν περισσότερους δημοσιονομικούς πόρους για την άμυνά τους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρόκειται να επισημάνει την ανάγκη επανεξέτασης του τρόπου αντιμετώπισης των αμυντικών δαπανών στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
«Θεωρώ ότι οι αμυντικές δαπάνες διαφέρουν ποιοτικά από κάθε άλλο είδος δαπάνης, διότι πρόκειται για τον έναν τύπο δαπάνης που μας επιτρέπει να παραμένουμε ελεύθεροι και να ευημερούμε ως ελεύθερες κοινωνίες», επισήμανε στις κοινές δηλώσεις του με τον Λετονό ομόλογό του.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν για την ελληνική πλευρά και οι συζητήσεις για τη μακροπρόθεσμη προσαρμογή της αμυντικής και αποτρεπτικής διάταξης της Συμμαχίας στο νέο περιβάλλον ασφαλείας που διαμορφώνεται μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και σε εφαρμογή των αποφάσεων της Μαδρίτης, η ενταξιακή προοπτική της Ουκρανίας και το είδος της στήριξης που θα της παρασχεθεί, καθώς και η ενδυνάμωση της αμυντικής βιομηχανίας και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ΝΑΤΟ, καθώς και η μορφή που θα λάβει η συνέχιση της βοήθειας και ενίσχυσης της Ουκρανίας.
Παράθυρο ευκαιρίας για επανεκκίνηση η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν
Το βλέμμα της Αθήνας φυσικά είναι στραμμένο στην αυριανή συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών και των διπλωματικών συμβούλων των δύο ηγετών. Η λογική με την οποία προσέρχεται σε αυτό το ραντεβού ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαπνέεται από τη μηδενική υποχώρηση στις εθνικές κόκκινες γραμμές αναφορικά με ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας- που δεν μπορούν επουδενί να συζητηθούν- και ταυτόχρονα τη βαθιά πεποίθηση ότι μετά την αποκλιμάκωση της έντασης που επέφεραν οι καταστροφικοί σεισμοί στην Τουρκία υπάρχει ένα momentum για διάλογο σε άλλη βάση, το οποίο δεν πρέπει να χαθεί, αλλά αντιθέτως μπορεί να λειτουργήσει ως παράθυρο ευκαιρίας για την επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Το αν αυτό είναι εφικτό θα εξαρτηθεί – σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές και από τη διάθεση που θα επιδείξει η Άγκυρα για μία πραγματική αλλαγή σελίδας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιμείνει ότι μοναδική διαφορά αποτελεί η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, διαμηνύοντας εκ νέου ότι μπορεί να επιλυθεί μόνο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Και θα υπογραμμίσει ότι ένας νέος κύκλος έντασης δεν είναι προς το συμφέρον καμίας πλευράς.
Το σκεπτικό που θα μοιραστεί με τον Ταγίπ Ερντογάν είναι η πάγια θέση της Αθήνας, πως «ακόμη και αν διαφωνούμε, μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε αλλά να αποφεύγουμε τις εντάσεις και να εστιάσουμε στη θετική ατζέντα και σε όσα μας ενώνουν».
Ως προς το αποτέλεσμα της πρώτης αυτής συνάντησης μετά από μία μακρά περίοδο εμπρηστικής ρητορικής της Άγκυρας και το «Μητσοτάκης γιοκ» του Τούρκου Προέδρου, αλλά στη βάση της ύφεσης που επικρατεί μετά τη λεγόμενη διπλωματία των σεισμών; «Είμαστε αισιόδοξοι μεν, επιφυλακτικοί δε», ήταν η λιτή αλλά ξεκάθαρη περιγραφή του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη.
Ως προς κρίσιμες διμερείς επαφές του Πρωθυπουργού στο Βίλνιους πάντως που - πέραν των κοινών προκλήσεων των κρατών μελών της Ε.Ε και εκείνων του ΝΑΤΟ - σχετίζονται σε ένα βαθμό και με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, είναι αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη αύριο το πρωί με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, καθώς και αυτή που θα έχει μετά το ραντεβού με τον Τούρκο Πρόεδρο, με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, οι οποίες αποτελούν ευκαιρία για μία συνολική ανταλλαγή απόψεων για θέματα της ευρωπαϊκής και διμερούς ατζέντας.
Στο μεταξύ, οι αναλυτές παρακολουθούν με ενδιαφέρον το «παζάρι» Ερντογάν – Μπάιντεν για το τουρκικό αίτημα αναβάθμισης υφιστάμενων και αγοράς νέων F-16, στον απόηχο και των νέων «κεραυνών» του ισχυρού Γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ, τον οποίο θα πρέπει ο Αμερικανός Πρόεδρος να πείσει για τα οφέλη ενός «ναι» στο αίτημα της Άγκυρας εν μέσω δημόσιων ενστάσεων ελληνο-αμερικανών βουλευτών.
Πολλοί είναι πάντως εκείνοι που εκτιμούν ότι η κίνηση Ερντογάν να πει μετά από προκλητικές αξιώσεις το ναι στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ στοχεύει ακριβώς στη χορήγηση ενός «όπλου» στα χέρια του Αμερικανού ομολόγου του στην προσπάθεια αναστροφής της αρνητικής στάσης που επικρατεί στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων των ΗΠΑ και στο Κογκρέσο. Ενώ στοχεύει και σε μια επικοινωνιακή επίδειξη πρόθεσης βελτίωσης των σχέσεων Τουρκίας – ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν έχει να φοβάται τίποτα μετά τις διαρκείς «ενέσεις» αμυντικής θωράκισής της την τελευταία 4ετία και την ενίσχυση των διεθνών της συμμαχιών. Ενώ και ο Τούρκος Πρόεδρος απομένει να αποδείξει στην πράξη όσα δεσμεύτηκε στα λόγια, προωθώντας άμεσα την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Αύριο στη δεύτερη συνεδρίαση κορυφής του ΝΑΤΟ, θα συμμετάσχει για την πρώτη σύνοδο του Συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ουκρανίας ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι.
Θα συμμετάσχουν, ακόμη, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι εταίροι Ασίας-Ειρηνικού (οι Πρόεδροι Ε. Συμβουλίου και Ε. Επιτροπής, οι εταίροι Ασίας-Ειρηνικού (Αυστραλία, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία, Ν. Κορέα) και η Σουηδία (ως προσκεκλημένη).
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
