Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες όλων των εποχών, ίσως ο πρώτος που δημιούργησε μια πλατιά βάση από φαν, που λάτρευαν κάθε του εκκεντρικότητα κι αφήνονταν πρόθυμα να τους οδηγήσει στο άγνωστο.
Ο Φρανσουά Τριφό είχε πει γι’ αυτόν ότι η σκηνοθετική του υπογραφή γίνεται αντιληπτή από το πρώτο κιόλας πλάνο. Δημιούργησε σχολή, ενέπνευσε σπουδαίους δημιουργούς κι ακόμα το έργο του υμνείται κι αποτελεί υπόδειγμα στον χώρο της 7ης τέχνης. Λένε, μάλιστα, πως δεν μπορείς να αντιληφθείς τι σημαίνει σινεμά, αν δεν έχεις δει ποτέ ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ.
Κι είναι τόση η επιρροή του στον κινηματογράφο, είναι τόσα τα βιβλία, οι μελέτες, οι αναλύσεις, που αφορούν τα σπουδαία κινηματογραφικά του επιτεύγματα, που η δουλειά του στην τηλεόραση, υποσκελίζεται, καταλαμβάνει χώρο μιας απλής «υποσημείωσης», ενός «αστερίσκου».
Χάρη σε αυτήν, όμως, ο ιδιοφυής δημιουργός, μπήκε σε κάθε σπίτι, ήρθε κοντά σε κάθε θαυμαστή κι έπλασε μια εμβληματική φιγούρα, που εξακολουθεί να εμπνέει, να συναρπάζει και να ασκεί επιρροή.
Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει
Ο σκηνοθέτης, που ταλαιπωρούσε με τις εμμονές του τους συνεργάτες του -ιδίως τις ξανθές πρωταγωνίστριες του, ο άνθρωπος, ο οποίος ντρεπόταν για το σώμα του, αλλά δεν δίσταζε να το χρησιμοποιεί ως εργαλείο προώθησης, ο μετρ του σασπένς που φοβόταν το σκοτάδι και τον συνωστισμό και χαλάρωνε βλέποντας «Λάσι», έπλασε τη μοναδική, λίγο μακάβρια και λίγο κωμική περσόνα του, σε μεγάλο βαθμό μέσα από την τηλεοπτική διαδρομή του.
Μέσα από τη σειρά «Alfred Hitchcock presents», που ξεκίνησε στο CBS το 1955 και μετονομαζόμενη αργότερα (1962) σε «The Alfred Hitchcock Hour» συνεχίστηκε μέχρι το 1965.
Όπως ο Χίτσκοκ είχε παραδεχτεί, πριν από τη σειρά έπαιρνε μονοψήφιο αριθμό γραμμάτων από θαυμαστές την εβδομάδα. Από τότε που ξεκίνησε η τηλεοπτική ανθολογία μυστηρίου που ο ίδιος παρουσίαζε, τα γράμματα θαυμαστών που έπαιρνε την εβδομάδα, ήταν εκατοντάδες.
Η φήμη και η δημοτικότητά του δεν συγκρίνονταν με κανενός άλλου από τους σπουδαιότερους των συναδέλφων του -τουλάχιστον μέχρι την εμφάνιση του Σπίλμπεργκ στα ‘70s.
Κι ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχει, όχι μόνο σκηνοθέτης ούτε καν κορυφαίος celebrity, που να είναι τόσο εύκολα αναγνωρίσιμος σε όλο τον κόσμο από ένα σκίτσο – καρικατούρα του προφίλ του, που μάλιστα ο ίδιος σχεδίασε! Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Good evening
Στη σειρά αυτοτελών ιστοριών μυστηρίου «Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει», ο τίτλος είναι σαφής. Ο Χίτσκοκ παρουσιάζει, προλογίζει και κλείνει όλα τα επεισόδια, δεν σκηνοθετεί (παρά μόνο 17).
Ωστόσο, το πρώτο και κυρίαρχο κληροδότημα της σειράς είναι η σφραγίδα, η ίδια η παρουσία του Χίτσκοκ, που έκανε την εμφάνισή της από τους τίτλους του κάθε επεισοδίου με τη χαρακτηριστική μουσική του «Funeral March of a Marionette», την είσοδό του μέσα στην καρικατούρα του και την κλασική «καλησπέρα» του στους τηλεθεατές.
Σε αυτές τις εισαγωγές, ο Χίτσκοκ δεν προλογίζει μόνο το μυστήριο που θα ακολουθήσει με βιτριολικό χιούμορ, λεπτή ειρωνεία, αργόσυρτη φωνή και βαριές ανάσες. Απευθύνεται στο κοινό ευθέως, μπορεί ακόμα και να το κατσαδιάσει, γιατί δεν ντύθηκε επίσημα πριν καθίσει απέναντι στην τηλεόραση, ενώ παράλληλα περιγελά τους πάντες, τους ήρωές του, κυρίως όμως τους χορηγούς του.
Χαρακτηριστικό είναι πως τα πρώτα χρόνια γυρίζονταν δύο εκδοχές στα intro, μία για την Αμερική, στην οποία ειρωνευόταν τα πάντα, ιδίως τα διαφημιστικά και τα προϊόντα τους και μία για τον υπόλοιπο κόσμο, στην οποία συχνά ειρωνευόταν τους Αμερικανούς.
Μυστήριο και ανατροπή στο φινάλε
Την περίοδο προβολής της σειράς, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ ήταν πολύ απασχολημένος με τον κινηματογράφο, κάνοντας ταινίες (όπως π.χ. το «Ψυχώ» το 1960) και δεν είχε πολύ χρόνο να διαθέσει στην τηλεόραση.
Όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν είχε θέσει τους όρους του, τουλάχιστον ως προς τη θεματολογία των επεισοδίων, που όφειλε να είναι του γούστου του. Κατά εντολή του Χίτσκοκ, οι ιστορίες που επιλέγονταν έπρεπε οπωσδήποτε να ανήκουν στην κατηγορία του μυστηρίου, του σασπένς ή του θρίλερ και να κορυφώνουν με μια μεγάλη ανατροπή στην τελευταία σκηνή ή φράση.
Στη σειρά συνεργάστηκαν σπουδαία ονόματα της εποχής, συγγραφείς όπως οι Ρέι Μπράντμπερι και Ρόαλντ Νταλ και σκηνοθέτες όπως οι Σίντνεϊ Πόλακ, Ρόμπερτ Άλτμαν και Γουίλιαμ Φρίντκιν (πριν ακόμα σκηνοθετήσει τον «Εξορκιστή»).
Κάποια από τα επεισόδια θεωρούνται μικρά αριστουργήματα, «διαμαντάκια», που παίζουν με το μυαλό την ηθική και την ψυχολογία, όχι μόνο των ηρώων αλλά και των θεατών.
Από τη σειρά πέρασαν, βεβαίως, και κορυφαίοι σταρ της εποχής, όπως οι Μπέτι Ντέιβις, Τσαρλς Μπρόνσον, Βίνσεντ Πράις, Ρότζερ Μουρ, Στιβ ΜακΚουίν. Ο τελευταίος πρωταγωνιστεί σε ένα από τα διασημότερα επεισόδια, με τίτλο «Ο άντρας από τον Νότο», στο οποίο ένας αθεράπευτος τζογαδόρος στοιχηματίζει αν θα ανάψει 10 φορές στη σειρά ο αναπτήρας του (κάτι που εξαπλώθηκε αργότερα και ως παιχνίδι, ενώ έγινε και remake σε σκηνοθεσία Κουέντιν Ταραντίνο στη σπονδυλωτή ταινία «Four rooms»).
Τα κορυφαία επεισόδια σε σκηνοθεσία Χίτσκοκ
Από τα 268, σχεδόν ημίωρα επεισόδια του «Alfred Hitchcock presents» ο ίδιος ο Χίτσκοκ σκηνοθέτησε μόλις 17 κι άλλο ένα από τα ωριαία του «The Alfred Hitchcock Hour» (ενώ η δουλειά του ως σκηνοθέτη στην τηλεόραση περιλαμβάνει κι ένα επεισόδιο της σειράς «Suspicion» με τίτλο «Four O’Clock»).
Το πρώτο από τα επεισόδια που σκηνοθέτησε ο Χίτσκοκ ήταν και το πρώτο της σειράς, με τίτλο «Revenge» (1955), που στην εισαγωγή του ο Χίτσκοκ περιγράφει ως «μια μικρή γλυκιά ιστορία» με θέμα τη νέα αρχή, που ένα ζευγάρι νιόπαντρων κάνει, όταν η γυναίκα δέχεται επίθεση από έναν άγνωστο με γκρι κοστούμι -το «γλυκό» το γκρι.
Την ίδια χρονιά, ο Χίτσκοκ σκηνοθετεί ακόμα ένα επεισόδιο που συγκαταλέγεται στα καλύτερα της σειράς με τίτλο «Breakdown», το οποίο καταγράφει την αγωνιώδη εσωτερική αφήγηση ενός ανθρώπου, που ύστερα από τροχαίο, όλοι θεωρούν για νεκρό.
Από τα πιο αγαπημένα επεισόδια και το «Back for Christmas», που ο Χίτσκοκ σκηνοθέτησε το 1956 (για ένα δολοφόνο με ειρωνικό φινάλε), όπως και το «One More Mile To Go», τo 1957 (με υποδειγματικά κλιμακούμενη αγωνία και ήρωα πάλι ένα δολοφόνο).
Το διασημότερο και απολύτως αντιπροσωπευτικό της σειράς επεισόδιο έχει τίτλο «Lamb to the Slaughter» (1958). Εδώ ο Χίτσκοκ περιπαίζει για άλλη μια φορά τους χορηγούς του (που επέμεναν να μη μένουν τα εγκλήματα ατιμώρητα), σκηνοθετώντας μια ιστορία του Ρόαλντ Νταλ με βιτριολικό χιούμορ και το πλέον αναπάντεχο «όπλο» εγκλήματος.
Το «Lamb to the Slaughter», που εκτυλίσσεται σε ένα σκηνικό οικογενειακής ευτυχίας στα ασπρόμαυρα ‘50s (με τον σύζυγο που γυρνάει κουρασμένος από τη δουλειά και την καλή, πειθήνια σύζυγο, με την τακτοποιημένη ποδιά, που του ετοιμάζει πρόσχαρα το φαγητό του), προτάθηκε για δύο Έμμυ (σεναρίου και σκηνοθεσίας) κι έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του TV Guide με τα 100 καλύτερα επεισόδια στην ιστορία της τηλεόρασης.
Στα καλύτερα επεισόδια, που ο Χίτσκοκ έχει σκηνοθετήσει, περιλαμβάνεται και μια σπάνια -για τα δεδομένα του- περιήγηση στο υπερφυσικό. Στο επεισόδιο με τίτλο «Banquo's Chair» (1959), ο «Χιτς» σκηνοθετεί την ιστορία ενός δολοφόνου αλλά κι ενός φαντάσματος, με τη βοήθεια της ατμοσφαιρικής κινηματογράφησης του διευθυντή φωτογραφίας του «Ψυχώ», Τζον Λ. Ράσελ.
Το τέλος της τηλεοπτικής δημιουργίας, που έφερε ατόφια τη σφραγίδα του ιδιοφυούς σκηνοθέτη ήρθε το 1965. Τρία χρόνια πριν, ο Χίτσκοκ υποδέχτηκε θετικά τη μετατροπή των επεισοδίων σε ωριαία, με την αιτιολογία ότι πλέον υπάρχει χρόνος για μια ολοκληρωμένη ιστορία.
Ωστόσο, τρεις κύκλους μετά, το NBC ανακοίνωσε το τέλος της σειράς, κυρίως λόγω της μεγάλης αύξησης του κόστους παραγωγής. Στις 10 Μαΐου του 1965, ο Χιτς πήρε βαθιά ανάσα και είπε στο τηλεοπτικό κοινό την τελευταία «καληνύχτα».
Φυσικά, η σειρά, που άφησε σπουδαίο στίγμα στην ιστορία της τηλεόρασης, είχε και συνέχεια. Πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Χίτσκοκ, το 1985, το NBC παρουσίασε μια νέα εκδοχή του «Alfred Hitchcock Presents», μέσα στην οποία υπήρχαν κάποια από τα αυθεντικά intro του Χίτσκοκ, που κράτησε για τέσσερις κύκλους και 76 επεισόδια (στο πλαίσιο της ίδιας μόδας που έφερε και την αναβίωση της κορυφαίας -των κορυφαίων- ανθολογίας μυστηρίου, «The Twilight zone»).
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
