Το τσεκούρι της μοναξιάς και το τραύμα-αποστολή του να είσαι άνθρωπος. Η ζωή (σου) ξεκινά με μια πόρτα που ανοίγει. Μπαίνεις και αντικρίζεις πτώματα, διαμελισμένα κορμιά, σώματα ενωμένα, ακινητοποιημένα την ώρα που έκαναν έρωτα, την ώρα που έτρωγαν τις σάρκες τους, την ώρα που έβγαζαν από πάνω τους το λευκό, μαύρο, κίτρινο, δέρμα….
Στέκεσαι στο παράθυρο και ετοιμάζεσαι να βγεις. Κοιτάς τους φράχτες που υψώνονται και τις φυλακές που καλύπτουν κάθε τετραγωνικό μέτρο του τόπου (σου). Κρατήρες από βόμβες φιλοξενούν το αίμα και το σπέρμα, τις μάνες και τα αδέρφια, τους εραστές και τους δολοφόνους.
Έξι νέες κυκλοφορίες βιβλίων για να ανακαλύψεις την άνοιξη
Κάποιος στέκεται κάτω από ένα καμένο δέντρο και παίζει με μια χειροβομβίδα. Σου γνέφει και συ εστιάζεις στο χέρι του. Αυτό κόβεται και ανεβαίνει στο στόμα του, ρίχνει τη χειροβομβίδα στο στομάχι του αγνώστου και περιμένει. Η εσωτερική έκρηξη διαλύει τα πάντα. Ο άγνωστος στέκει αγέρωχος.
Κάνει δυο βήματα και ανοίγει το στόμα του. Αρχίζει να ξερνά κι ένα ποτάμι από βλέννες, μαύρο αίμα, κάρβουνα, νεκρά μωρά, ηλιόλουστα λουλούδια, δάκρυα που ανυψώνονται και καρδιές που ραγίζουν ξεχύνεται. Ανοίγεις το παράθυρο και από τον τελευταίο όροφο του κτηρίου πέφτεις. Το μόνο που έχει σημασία είναι να αγκαλιάσεις, αγαπήσεις, τον άνθρωπο και τα έργα του. Η Σάρα Κέιν ήταν εδώ -είναι εδώ- και μας αγάπησε όσο κανείς.
Ήθελε να αγαπάει και να την αγαπούν
Τα λόγια που προηγήθηκαν είναι αυτά που υπήρχαν πάντα. Και πλέον είναι συγκεντρωμένα στο βιβλίο «Σάρα Κέιν. Άπασα. Όλα τα έργα» (Κάπα Εκδοτική). Αυτές οι λέξεις επιστροφές-καταστροφές, οι λέξεις αναταραχές, ασταμάτητες βροχές, εκλάμψεις παντοτινές, είναι το πρόσωπο κάτω από το πρόσωπο των έργων της σπουδαίας θεατρικής συγγραφέως Σάρα Κέιν.
Το κείμενο-«συνομιλία» μαζί της προκύπτει από την κατά πρόσωπο προσέγγιση που η ίδια επέλεξε. Να πέφτεις στη φωτιά με τα χίλια και να ξέρεις ότι αυτά που έγραψες ήταν τα πιο δυνατά λόγια. Η Κέιν ήταν συγγραφέας, ίσως το πιο μοναχικό και πιο βασανιστικό επάγγελμα του κόσμου τούτου. Η ίδια αναμετρήθηκε με τη μοναξιά, με τα βάσανα της ψυχής και με την ωμή αλήθεια της ζωής. Σε αυτό το πεδίο δημιουργήθηκαν τα πέντε θεατρικά της και το κείμενο για τη μικρού μήκους ταινία.
Η Κέιν ήθελε να αγαπάει και να την αγαπούν. Ήταν πάντα σε στάση επιφυλακής, εγρήγορσης, απέναντι στη βία και δεν σταματούσε να ψάχνει, να βρίσκει, την ομορφιά μέσα στην απελπισία. Το ύφος της ωμό, προκλητικό και σίγουρο καινοτόμο. Πολλοί κριτικοί δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν εν ζωή. Ορισμένοι, μάλιστα, ζητούσαν να λογοκριθούν τα έργα της. Όταν αυτοκτόνησε, στα 28, όλοι την αγάπησαν και όλοι θέλησαν να επανορθώσουν. Η ίδια δεν θα το ήθελε. Στα θεατρικά της η υποκρισία καταγγέλλεται και μόνο η σκληρή, πληγωτική, αλήθεια μένει.
Στα έργα της υπάρχει ένας «τραχύς λυρισμός» που οδηγεί σε μια υφέρπουσα ελεγεία. Φανταστείτε τα λόγια της ως τον δυναμίτη που ανατινάζει ένα άδειο, άσχημο, τσιμεντένιο, κτήριο και μέσα από τα ερείπια βλέπουμε ανεμπόδιστα τον γαλανό, ηλιόλουστο, ουρανό.
Λόγια ορμητικά
Η λιτή και απέριττη έκδοση των απάντων της την καθρεφτίζει απόλυτα. Ο Αντώνης Γαλέος ανέλαβε τη μετάφραση και κατάφερε να αναδείξει τη δύναμη, την καθαρότητα του λόγου της και την τολμηρή, πρωτοποριακή θα λέγαμε, μορφή, δομή, των έργων της. Η φιλολογική επιμέλεια ανήκει στη Σωτηρία Αποστολάκη. Ιδού το έργο/έργα της: «Κομμάτια», Ιανουάριος 1995, θέατρο «Royal Court, Eπάνω σκηνή». «Η αγάπη της Φαίδρας», Μάιος 1996, θέατρο «Gate». «Δέρμα», Ιούνιος 1997, «Channel 4». «Εξιλεώθηκαν», Απρίλιος 1998, θέατρο «Royal Court, Κεντρική σκηνή». «Λαχταρώ», Αύγουστος 1998, θέατρο «Traverse». «Η ψύχωση των 4.48», Ιούνιος 2000, θέατρο «Royal Court-Jerwood, Επάνω σκηνή».
Κάθε θεατρικό και μια αυτόνομη πορεία και μια σύνδεση με τα επόμενα, προηγούμενα. Για τη Σάρα Κέιν ο κόσμος, οι άνθρωποι, δεν είναι μόνο κόκαλα, δέρμα, αίμα, σωματικά υγρά… Το μυστήριο του μηχανισμού της ανθρώπινης σκέψης, του ενστίκτου, των συναισθημάτων και των ακραίων πράξεων που αυτά γεννούν, οδήγησε τη γραφή της. Ορμητικά τα λόγια της και ακαταμάχητη η πρόζα της. Αδάμαστη ποίηση οι τυπωμένες ανησυχίες της. Να πώς κλείνει το «Η ψύχωση των 4.48», (ίσως το πιο προσωπικό έργο της): Τον εαυτό μου δεν συνάντησα ποτέ, το πρόσωπο που είναι εντυπωμένο στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Η Σάρα Κέιν αυτοκτόνησε στις 20 Φεβρουαρίου 1999.
*Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το «Remembering Sarah Kane» [The Theatre Times, από Aleks Sierz]
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
