Βρισκόμαστε στις αρχές Απριλίου του 1974, στην αίθουσα επισήμων του Δυτικού Αερολιμένα του Ελληνικού, από όπου η δημόσια τηλεόραση -το τότε ΕΙΡΤ- μεταδίδει την αναχώρηση της αποστολής, που θα εκπροσωπήσει για πρώτη φορά την Ελλάδα “στο μεγαλύτερο φεστιβάλ ελαφρού τραγουδιού στον κόσμο, τη Eurovision!”.
Ως κεντρικό πρόσωπο, η Μαρινέλλα -με τσιγάρο στο χέρι- δηλώνει συγκινημένη, δέχεται την ανθοδέσμη που της προσφέρει εκπρόσωπος του ΕΙΡΤ και χαμογελά δίπλα «στο αγόρι της, που είναι κάπου εκεί», όπως λέει ο εκφωνητής -για τον Τόλη Βοσκόπουλο.
Η σκηνή, που ακτινοβολεί άρωμα ‘70s -όσο και τα σκούρα κοκκάλινα γυαλιά και τα παρόμοια κουρέματα της Μαρινέλλας και του Τόλη- δίνει ξεκάθαρα το στίγμα της εποχής και οπτικά τουλάχιστον σηματοδοτεί την αρχή της περιπέτειας της Ελλάδας στον μουσικό διαγωνισμό της Eurovision, που τότε άρχιζε να γίνεται γνωστός στη χώρα μας -ιδίως μετά το 1972 και τη νίκη της Βίκυ Λέανδρος με το Après toi.
Όμως, πριν φτάσουμε στον με τιμή και δόξα αποχαιρετισμό στο αεροδρόμιο είχε προηγηθεί ένα σκάνδαλο, ένας αποκλεισμός και έντονες διαμαρτυρίες. Ας αφήσουμε τις δεκαετίες να γυρίσουν προς τα πίσω, κι ας επιστρέψουμε στα ‘70s, για να πιάσουμε την ιστορία από την αρχή...
Οι Νοστράδαμος, το σκάνδαλο κι ο αποκλεισμός από την Eurovision
Η αρχική επιλογή του ΕΙΡΤ ήταν το συγκρότημα Νοστράδαμος, που προσπαθούσε να ανακάμψει μετά το σκάνδαλο που κλόνισε τη φήμη του, κατά τη διάρκεια περιοδείας του στη Βόρεια Ελλάδα το 1973.
Οι Νοστράδαμος τότε βρίσκονταν στο απόγειο της επιτυχίας τους έχοντας κερδίσει το 1972 στο Φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης την τιμητική διάκριση «Πρωτοεμφανιζόμενου Συνθέτη και Εκτελεστή» (Στέλιος Φωτιάδης) με το τραγούδι «Δώσ’ μου το χέρι σου», το οποίο σημείωσε τεράστια επιτυχία. Λεπτομέρεια για τους λάτρεις των συμπτώσεων: εκείνη που παρέδωσε το βραβείο ήταν η Μαρινέλλα.
Ακολούθησε η περιοδεία τους το 1973, όμως η σύλληψη του μέλους του συγκροτήματος Ιπποκράτη Εξαρχόπουλου (Τσάρλι) και του ηχολήπτη, με την κατηγορία της αποπλάνησης και αρπαγής ανήλικης, στάθηκε η αρχή του τέλους για το συγκρότημα.
Παρά την απόσυρση των κατηγοριών και την έντονη φημολογία ότι η υπόθεση ήταν “στημένη” σε συνεργασία με το πολιτικό καθεστώς της δικτατορίας, ώστε να χτυπηθεί η απήχηση της ροκ σκηνής στην Ελλάδα, οι Νοστράδαμος ουσιαστικά δεν κατάφεραν να επανέλθουν, ενώ η προοπτική συμμετοχής τους στη Eurovision ματαιώθηκε από την άρνηση να τους επιτραπεί η έξοδος από τη χώρα.
Η ανάθεση και οι αντιδράσεις
Την ύστατη ώρα το ΕΙΡΤ στράφηκε στον Γιώργο Κατσαρό, ο οποίος με το τραγούδι “Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου” (σε στίχους Πυθαγόρα) και με το δέλεαρ της παρθενικής συμμετοχής σε ένα διαγωνισμό που απευθυνόταν τότε σε 600 εκατομμύρια τηλεθεατές, κατάφερε να πείσει και τη Μαρινέλλα.
End of story; Λάθος, είμαστε μόλις στην αρχή του. Η ανακοίνωση της συμμετοχής, προκάλεσε αντιδράσεις όχι τόσο ως προς το πρόσωπο της τραγουδίστριας με την υπέροχη φωνή ή των δημιουργών του τραγουδιού, αλλά ως προς τη διαδικασία.
Συγκεκριμένα, υπήρξε επιστολή διαμαρτυρίας προς το ΕΙΡΤ, με τις υπογραφές διακεκριμένων συνθετών, οι οποίοι εξέφραζαν την αντίθεση τους στην απουσία διαφάνειας στη διαδικασία επιλογής. Ήταν η πρώτη φορά, που η δημόσια τηλεόραση εγκαλείτο για τη διαδικασία επιλογής τραγουδιού για τη Eurovision. Φυσικά όχι, δεν ήταν η τελευταία.
Πέντε μέρες πριν από τον διαγωνισμό, η ελληνική αποστολή αναχωρεί για το Μπράιτον, ενώ ο Τύπος της εποχής, δεν περιμένει τίποτα λιγότερο από τη νίκη, χαρακτηρίζοντας φαβορί την ελληνική συμμετοχή.
Η ίδια η Μαρινέλλα δηλώνει βέβαιη πως το τραγούδι θα αρέσει κι όντως ο χρόνος τη δικαιώνει ασχέτως με την τελική του θέση. Εκείνη την εποχή, η σπουδαία τραγουδίστρια ζει τους πρώτους μήνες του -μυστικού- γάμου της με τον Τόλη Βοσκόπουλο, ο οποίος -όπως η ίδια δηλώνει- λατρεύει το τραγούδι κι είναι βέβαιος για τη νίκη της.
Καμπάνα, ντέφι και μπουζούκι
Τη βραδιά της 6ης Απριλίου, η Μαρινέλλα εμφανίζεται πέμπτη στη σκηνή του Brighton Dome, με ασπρόμαυρο ριγέ πουκάμισο (χειροποίητη δημιουργία του Μενέλαου Στογιάννη) και μαύρο παντελόνι καμπάνα. Συνοδεύεται από τετραμελή χορωδία, την οποία αποτελούν οι Μήτσα Ρούτση, Δαμιανός Σερέφογλου, Θεώνη Βασιλάκη και Σταμάτης Γκιουζέλης και τον δεξιοτέχνη στο μπουζούκι και στενό συνεργάτη της, Στέλιο Ζαφειρίου. Την πενηνταμελή Ορχήστρα του BBC διευθύνει ο συνθέτης του τραγουδιού, Γιώργος Κατσαρός.
Το πόσο έχει αλλάξει η Eurovision σε σχέση με σήμερα είναι εμφανές, όχι μόνο στο σκηνικό, στο φωτισμό, στη σκηνοθεσία, στο... κομμένο χέρι με το ντέφι που εμφανίζεται στο πλάνο της Μαρινέλλας λίγο πριν το φινάλε (στο 2.36), αλλά και στα πλάνα του κοινού, που χειροκροτά μια από τις πλέον αξιομνημόνευτες ελληνικές συμμετοχές στη Eurovision.
Η Μαρινέλλα γοητεύει με τη φωνή, την ερμηνεία, την κίνηση και το ντέφι της, αλλά η Ελλάδα συγκεντρώνει μόλις επτά βαθμούς (δύο από τη Σουηδία, τέσσερις από την Ολλανδία κι έναν από την Πορτογαλία) και μένει στην 11η θέση. Το τραγούδι, όμως, αντέχει στον χρόνο κι ακόμα μεταφέρει την αύρα ενός κόσμου νοσταλγικού, συνδεδεμένου με -αθάνατο- τουριστικό φολκλόρ, παλιές ταινίες του Δαλιανίδη κι ακαταμάχητο ελληνικό καλοκαίρι.
Το Waterloo, που δεν υπολόγιζε κανείς
Η νίκη των Abba, με μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του διαγωνισμού, το Waterloo, αποτελεί για πολλούς -συμπεριλαμβανομένων των μελών της ελληνικής αποστολής- έκπληξη, που αποδίδεται στην τύχη. «Δεν το είχε υπολογίσει κανείς» δηλώνουν κατά την επιστροφή τους, η Μαρινέλλα και ο Γιώργος Κατσαρός στην κάμερα του ΕΙΡΤ κι είναι αλήθεια πως η Σουηδία τότε δεν ήταν καμία υπολογίσιμη δύναμη στη Eurovision.
Αυτό που μάλλον δεν θυμάται επίσης κανείς είναι ότι σε εκείνο τον διαγωνισμό είχε κάνει την εμφάνιση της η Ολίβια Νιούτον Τζον -πριν μπει το Grease στη ζωή της- ως εκπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου κι είχε κατακτήσει την τέταρτη θέση με το -πολύ μέτριο- Long Live Love.
Μια τελευταία λεπτομέρεια, πίσω από την οποία βρίσκεται ελληνικός δάκτυλος είναι ότι η μία τραγουδίστρια των ABBA ανέβηκε για την απονομή με μια τρύπα στο παντελόνι της. Όπως είχε διηγηθεί ο Γιώργος Κατσαρός, την ώρα που οι καλλιτέχνες περίμεναν τα αποτελέσματα, άναψε ένα τσιγάρο από την αγωνία του χωρίς να καπνίζει κι εκεί που μιλούσε με τραγουδίστρια των ABBA, κατά λάθος της έκανε μια τρύπα στο παντελόνι ”...αλλά δεν παρεξηγήθηκε, αντιθέτως γέλασε”.
Κρίνοντας από την πορεία των ABBA μετά την πρώτη τους Eurovision, θα μπορούσαμε να το πούμε και γούρι...
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
