Το μόνο που έλειψε από το αναποφάσιστο μεσημέρι της Δευτέρας ήταν λίγο χιονόνερο για να περάσουμε μέσα από τις τέσσερις εποχές σε λιγότερο από μια ώρα. Από την φθινοπωρινή μουντάδα, στον ανοιξιάτικο ήλιο, πίσω στη βροχή και μετά πάλι ζέστη.
Δεν έχει αποτυπωθεί πιο άρτια στο σινεμά το πέρασμα του χρόνου από την σκηνή που ο Χιου Γκραντ διασχίζει τον δρόμο στο Νότινγκ Χιλ. Κάπως έτσι εμφανίστηκε και ο Γιώργος Καραμίχος στον πεζόδρομο της Ερμού, παρέα με τα δύο σκυλάκια του, τον Λούξορ και την Ασόκα.
Μια ομάδα ποδηλατών σταματάει τη φωτογράφιση, με τον υπεύθυνο να αποθεώνει τον Γιώργο για την ερμηνεία του στον «VANYA», που έκανε πρεμιέρα αρχές Μαρτίου στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ραπτοτάσιου.
Ο Λουξ ήταν σε μουντ φωτογράφισης, με τη μικρή Ασόκα να κοιτάει από μακριά σε ρόλο art director. Με υπομονή και εμπιστοσύνη, ο Γιώργος Καραμίχος κατάφερε να ξεκλειδώσει ένα ζωάκι που ήταν κλεισμένο τρία χρόνια σε ένα δωμάτιο.
Κάθεται στα γρασίδια και πίσω του ένα ζευγάρι φιλιέται κάτω από τον ήλιο, αδιαφορώντας για τα κλισέ που κάνουν την Δευτέρα να μοιάζει με την πιο δύσκολη μέρα της εβδομάδας (κι ας είναι, οκ). Ανεβαίνουμε λίγο πιο πάνω για να δούμε την θέα της Αθήνας, η ερώτηση για το ζώδιο μου από τον Γιώργο, φέρνει στη κουβέντα το Co Star και τη μητέρα μου, που με μεγάλωσε σε ένα σπίτι που τα σαββατοκύριακα κάναμε ησυχία όταν η Άση έλεγε για τον Παρθένο. Δεν υπήρχε και replay TV τότε.
Αυτή ήταν και η ιδανική πάσα. Όχι τα ζώδια, αλλά το πώς είναι να μεγαλώνεις ένα παιδί και αν υπάρχει τελικά αυτό που λέμε ανιδιοτελής αγάπη. Unconditional love, όπως μας μάθαινε το Tumblr.
«Νομίζω ότι ήταν ο βασικός παράγοντας που έχει καθορίσει την εξέλιξη μου από τα 23 και μετά. Η κόρη μου γεννήθηκε στα 24 μου, αλλά από τα 23 είχε ήδη ξεκινήσει η αναμονή. Η κουβέντα για την ανιδιοτελή αγάπη είναι πολύ μεγάλη. Δεν σημαίνει ότι επειδή γίνεσαι γονιός μαθαίνεις την ανιδιοτελή αγάπη. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει από την πείρα μου, από αυτό που βλέπω από τους περισσότερους γονείς γύρω μου αλλά κι από τον εαυτό μου. Νομίζουμε ότι είναι ανιδιοτέλεια αλλά στην ουσία προσπαθείς κάτι να περάσεις μέσα από τα παιδιά σου. Είτε να δώσεις ένα μάθημα σε άλλους, είτε στα παιδιά, είτε στον εαυτό σου.
Τώρα πια, μετά από 27 χρόνια πατρότητας μπορώ να πω ότι δεν έχω απαιτήσεις από τα παιδιά μου. Εύχομαι να είναι ευτυχισμένα και κάνω ό,τι μπορώ. Όχι μόνο με την έννοια του να παρέχουμε. Το πιο σημαντικό είναι να μάθουμε να κάνουμε πίσω. Να βάζουμε όρια προστασίας και ασφάλειας ώστε το παιδί να ανθίσει και ταυτόχρονα να δίνουμε και τον χώρο μέσα σε αυτά τα όρια ώστε να εξελιχθεί όπως θέλει η καρδιά του.
Το πρόβλημα της κοινωνίας και του εκπαιδευτικού συστήματος είναι ότι επιβάλλουμε κοινά σταθμά για όλα τα ανθρώπινα όντα. Είναι εγκληματικό. Ακούγεται βαρύ αλλά είναι εγκληματικό. Η βία, οι πόλεμοι κι ό,τι προκαλείται από την επιθετικότητα των παιδιών, προκύπτει επειδή οι γονείς δεν αφήνουμε χώρο αποδοχής. Τα παιδιά δεν αποδέχονται τον εαυτό τους και βρίσκουν τρόπους έκφρασης μέσα από παραβατικούς τομείς.
Το πρώτο διάστημα δεν είχα τόσο επαφή με το παιδί μου. Αυτό που μέσα μου λειτούργησε πολύ χαρακτηριστικά ήταν μια θλίψη, μια απώλεια. Τώρα εξελίχθηκε σε μια πολύ ειλικρινή σχέση αγάπης, αλλά ξεκίνησε μέσα από την απώλεια. Δεν είχα απώλεια της δικής μου ελευθερίας, αλλά δεν είχα την δυνατότητα να ζω το παιδί μου. Ήταν πάντα υπό όρους και ήταν πολύ τραυματικό».
Ο Γιώργος Καραμίχος δεν θα ξεχάσει ποτέ εκείνα το ταξίδι για δύο στη Νίσυρο, στις αρχές του 2000. Δύο εισιτήρια, έναν για εκείνον και ένα για την μικρή του κόρη. Δύο εξιτήρια, από την πραγματικότητα.
«Η πρώτη φορά που φύγαμε οι δυο μας, ήταν 4,5 ετών η Ρεγγίνα, την πήρα και πήγαμε για ελεύθερο κάμπινγκ στην Ελαφόνησο. Στήσαμε αντίσκηνο για μια εβδομάδα και ήμασταν μόνοι μας στην παραλία. Μετά από 4 μέρες ήρθαν κάτι φίλοι. Εγώ, η Ρεγγίνα και ο σκύλος μας. Ήταν κάτι μαγικό, ονειρικό», μου λέει και χαμογελάει.
Η Ρεγγίνα μεγάλωσε, η απόσταση μειώθηκε. Η ανησυχία πάντα υπάρχει, αλλά καμιά φορά πέντε λέξεις είναι αρκετές για να αντέχεις.
«Η πιο απλή κουβέντα, είναι κι αυτή που περιμένουμε πιο πολύ οι γονείς από τα παιδιά μας. Μου είπε κάποια στιγμή "μπαμπά είμαι καλά, μην ανησυχείς". Και το εννοούσε και ήξερα ότι το εννοούσε. Και τότε έπαψα να ανησυχώ. Πάντα είχα εμπιστοσύνη στα παιδιά μου. Από τότε που γεννήθηκαν. Είναι σημαντικό το να μην ανησυχούμε.
Είναι σημαντικό τα αυτιά του γονέα να είναι εκπαιδευμένα για να το ακούσουν. Η αίσθηση της ανησυχίας είναι προσωπική. Όταν μας βλέπουν ανήσυχους τα παιδιά, ψάχνουν να βρουν εκείνα την λύση. Είναι σε φάση άμυνας, μεγαλώνει αλλιώς το σώμα. Έχω αποφασίσει να μην σκέφτομαι πολύ το μέλλον, παρά μόνο το άμεσο, για πρακτικούς λόγους επιβίωσης.
Ελπίζω το παρόν που προσφέρω στα παιδιά μου να τους δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν το δικό τους μέλλον. Δεν έχω καμία προσδοκία να μου αποδείξουν κάτι. Θέλω απλώς όταν πέφτουν για ύπνο να κοιμούνται ήσυχα τα βράδια και να ξέρουν ότι δεν υπάρχει κάτι άλυτο».
Μπορεί να λιαζόμασταν ωραία εκείνη τη μέρα, αλλά κανένας ήλιος δεν είναι αρκετός για να κρύψει τα αόρατα σύννεφα πάνω από το κεφάλι μας. Η Ελλάδα είναι μια μουντή χώρα, παρά το ηλιόλουστο καμουφλάζ της.
«Αυτό που λέμε επαναπροωθήσεις, στην πραγματικότητα σημαίνει πνιγμός. Βλέπουν το πλοίο να βουλιάζει και σπρώχνουν τους ανθρώπους πιο βαθιά. Πριν λίγο καιρό, έγινε αυτό το φρικαλέο περιστατικό στην Εθνική Πινακοθήκη και βγήκαν όλοι με τους σταυρούς. Δεν έχω δει κανέναν από όλους αυτούς να μιλάνε για την ασέλγεια των νεκρών στα Τέμπη. Το μπάζωμα δεν είναι απλώς μπάζωμα. Είναι ασέλγεια νεκρών. Το πνίξιμο στην Πύλο.
Σε πάρα πολλά νησιά οι άνθρωποι έχουν να φάνε ψάρι εδώ και χρόνια από αυτά που έχουν δει. Γιατί ξέρουν ότι αυτά τα ψάρια τρώνε ανθρώπινα πτώματα. Δεν υπερβάλλω, ξέρω ανθρώπους που δεν έχουν φάει ψάρι εδώ και χρόνια. Ξέρουν ότι τα ψάρια έχουν τραφεί με ανθρώπινη σάρκα από ανθρώπους που έχουν μείνει άταφοι.
Υπάρχουν άνθρωποι με αυξημένη ενσυναίσθηση που αγωνίζονται, αλλά δεν είναι το ίδιο. Είναι αλλιώς να ακούς τις σειρήνες και να ψάχνεις το κοντινότερο καταφύγιο. Όσο και να φιλοσοφούμε, όσο και να κλαίμε για τη Γάζα, την Ουκρανία, δεν ζούμε σε κατάσταση πολέμου. Ζούμε σε μια διαφορετική συνθήκη, μια κατάσταση βίας. Είναι βία να μη σε αφήνουν να θρηνήσεις τα παιδιά σου. Τα στάδια του πένθους είναι πολύ συγκεκριμένα.
Όταν δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη, ο θυμός δεν καταλαγιάζει. Όταν λοιπόν δεν αποδίδεται δικαιοσύνη, δεν μπορείς να ξεπεράσεις το πρώτο στάδιο του πένθους, τον θυμό. Αν μείνεις χρόνια στο πένθος, εξαντλείται το νευρικό σύστημα. Αυτό που ζούμε είναι καθεστώς βίας. Η έννοια της δικτατορίας και του φασισμού είναι αυτή ακριβώς. Η εξουσία να βρίσκεται σε συγκεκριμένα χέρια και να επιβάλλεται σε άλλα. Αυτό δεν έχει να κάνει με χρώματα.
Όταν βλέπουμε έναν τύπο να βανδαλίζει ένα έργο, δίνει τη δυνατότητα σε οποιονδήποτε και ειδικά στα νέα παιδιά, ό,τι δεν τους αρέσει να το καταστρέφουν. Δεν τους αρέσει το φόρεμα ενός συμμαθητή; Μπορούν να το βανδαλίσουν. Δεν μου αρέσει το χρώμα στα μαλλιά της δασκάλας; Θα το γελοιοποιήσω. Δεν καταλαβαίνουν πόση βία προκαλεί ένας βανδαλισμός που προβάλλεται και δεν τιμωρείται. Εκείνη τη στιγμή έπρεπε αυτός ο άνθρωπος να απομακρυνθεί από το ελληνικό κοινοβούλιο. Δεν γίνεται να εκπροσωπεί το ελληνικό κοινοβούλιο ένας βάνδαλος. Είναι απλό.
Είναι δυνατόν να μην έχει πει κανείς ποιανού παραγγελία είναι αυτή; Όταν στέλνουμε ένα δέμα, δεν έχει αποστολέα, παραλήπτη και περιεχόμενο; Είναι τρομακτικό να μη μας λένε δύο χρόνια μετά τι έχει συμβεί. Πέρα από τον άλλον που θα έπρεπε να είναι ήδη φυλακή και να έχει κατασχεθεί η περιουσία του, να έχει επιστραφεί όλο το χρήμα που έχει πάρει.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει να ζεις με 700 ευρώ, ή να μην έχεις να πληρώσεις το δάνειο ή το νοίκι. Δεν ξέρουν τι σημαίνει «δουλεύω για 4-5 ευρώ» που δουλεύουν τα παιδιά στις καφετέριες, δεν ξέρουν τι σημαίνει οκτάωρο. Αυτοί οι άνθρωποι δεν παίρνουν το μετρό, δεν πληρώνουν για τα ψώνια τους, είναι κηφήνες, καρεκλοκένταυροι κηφήνες».
Το βραδινό νανούρισμα μέσα από ιστορίες του Αστερίξ και η σύνδεση με το σώμα, απορροφούν όλα τα παραπάνω. Χρειάζεται αποσυμπίεση τόσο για να μπορείς να αντέχεις, τον εαυτό σου κι όλα όσα συμβαίνουν γύρω σου.
«Προσωπικά, στην τέχνη ξεκουράζομαι, που λέει και ο Καβάφης. Θα δω έργα τέχνης για να ξεκουραστώ. Θα ασχοληθώ με κάτι δημιουργικό, θα διαβάσω ένα βιβλίο, θα πάω σε ένα μουσείο ή θα ασχοληθώ με την πιο ωραία τέχνη, την τέχνη του σύμπαντος. Μια ωραία βόλτα στη φύση. Μια βόλτα στου Φιλοπάππου όταν είμαι στην Αθήνα ή θα ασχοληθώ με τα ζωάκια.
Εστιάζω στα απλά και στα λίγα. Όταν διαβάζω Αστερίξ και Οβελίξ με τον γιο μου πριν κοιμηθεί, φεύγει ο θυμός. Έτσι ήταν πάντα η ζωή. Άλλαξε πολύ ο τρόπος που σκέφτομαι όταν έκανα την εγχείρηση στη μέση στα 25 μου και, μετά από 25 χρόνια, όταν έκανα την επέμβαση στον πνεύμονα και άλλαξα τον τρόπο που ανασαίνω.
Ήταν αποδείξεις ότι δεν ακούω το σώμα μου, το υποτιμούσα. Θέλουν ισορροπία όλα, κι όταν δεν το κάνουμε, το σώμα φωνάζει. Αναπνέω πολύ καλύτερα τώρα. Ειδικά τώρα που έχει αεράκι και είμαστε κοντά στη φύση. Το μόνο που έχουμε είναι η ανάσα μας, το μόνο απαραίτητο είναι η αναπνοή μας. Αν τη χάσουμε, δεν ζούμε. Είναι τρομακτικό να μη σου επιτρέπεται να ανασάνεις, να μην έχεις οξυγόνο. Μόλις τραυματιστεί το σώμα, εκεί καταλαβαίνεις πόσο σημαντικό είναι να στέκεσαι όρθιος, να περπατάς».
Η διαδρομή από τα παρασκήνια στη σκηνή, ήταν δυσβάσταχτη για τον Γιώργο. Τώρα πλέον ξέρει ότι αυτό το πλατύσκαλο δεν είναι τόσο μεγάλο.
«Όταν είσαι μικρός, έχεις τεράστια αγωνία, είναι τεράστιο αυτό το πλατύσκαλο για να βγεις στη σκηνή. Όταν μεγαλώσεις, νιώθεις ότι δεν έχεις τόσα πολλά να αποδείξεις και το πλατύσκαλο γίνεται λίγο νερό, λίγο αέρας. Νιώθεις πλέον ότι θέλεις να περάσετε όλοι μαζί καλά, να ταξιδέψετε, να ζήσουν οι άνθρωποι μια εμπειρία. Είναι πολύ σημαντικό την ίδια ώρα όμως να συγχωρείς και τον εαυτό σου αν δεν κατάφερες να συνδεθείς κάποια μέρα.
Ήταν η πρώτη φορά που δεν έκανα εμετό πριν την παράσταση. Το στομάχι είναι καθρέφτης του επικριτικού νου. Τώρα, φαντάζομαι ότι οι υποδοχείς μου έχουν αλλάξει. Ένας από τους λόγους που δεν αδειάζει πλέον το στομάχι είναι η χρόνια ψυχοθεραπεία. Η ψυχανάλυση είναι πολλές μικρές αποκαλύψεις. Κάθε φορά που κάτι ανακαλύπτεις, νομίζεις ότι ανακάλυψες την Αμερική. Τι ωραία, το λύσαμε. Και στην επόμενη καταλαβαίνεις ότι υπάρχει αρκετός δρόμος ακόμα. Είναι ένα ενοχλητικό μπρος-πίσω, αλλά έτσι είναι η ζωή. Από εκεί που έχεις κλαδέψει το δέντρο, έρχεται ένα χαλάζι και τα καταστρέφει όλα.
Υπάρχουν πράγματα που αναγνωρίζω ότι το σύστημά μου δεν τα αντέχει, τα αφήνω στην άκρη. Παλιά έπρεπε να επιμείνω. Τώρα μπορώ και να περιμένω. Κι αν μείνει ένας λογαριασμός απλήρωτος, δεν χάθηκε ο κόσμος. Παλιά δεν κοιμόμουν. Για τη σωτηρία της δικής μας ψυχής αγωνιζόμαστε.
Το πιο καθοριστικό turning point στη ζωή μου, που άλλαξε τα πράγματα, ήταν η συνειδητοποίηση του πόσο μικροί είμαστε, πόσο ελλιπείς. Καμιά φορά είναι ανυπόφορο, δεν αντέχεται η συνειδητοποίηση του τίποτα. Είμαστε μια μικρή διάσταση ενός ατέλειωτου σύμπαντος, που είναι μέρος ενός ολόκληρου συνδυασμού διαφορετικών συμπάντων, ακριβώς όπως είναι οι νευρώνες του εγκεφάλου μας».
Εισιτήρια και περισσότερες πληροφορίες για τον Vanya, εδώ
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
