Παραμονές Χριστουγέννων του 1975 πέφτει νεκρός από σφαίρες αγνώστων ο σταθμάρχης της CIA στην Ελλάδα, Ρίτσαρντ Γουέλς. Οι καιροί είναι ύποπτοι. Οι πληγές από την επτάχρονη δικτατορία ακόμα ανοιχτές. Αν κάποιος διαβάσει τα όσα έγραφαν οι εφημερίδες τότε, σε συνδυασμό με όσα ξέρουμε σήμερα, σίγουρα θα βάλει τα γέλια. Μέχρι και για κάποιους… «πολύ μελαψούς» οι οποίοι «δε μιλούσαν καθόλου ελληνικά» έγραφαν. Προφανώς και οι δημοσιογράφοι δεν τα έβγαζαν αυτά από την «κοιλιά» τους. Αυτή ήταν η άτυπη ενημέρωση από την αστυνομία που ήθελε γρήγορα - γρήγορα να διαλύσει κάθε πιθανότητα η δολοφονία αυτή να δημιουργήσει πολιτικό πρόβλημα στην Ελλάδα.
Τα πράγματα περιπλέκονται όταν μια… κάποια «Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη» με προκήρυξη αναλαμβάνει την ευθύνη. Η αστυνομία εξακολουθεί και δεν θέλει μπλεξίματα, αυτοί στους οποίους έφτασε το κείμενο της πρωτοεμφανιζόμενης οργάνωσης δεν δίνουν σημασία και τελικά αυτό ξεχνιέται μέσα σε κάποιο συρτάρι.
Μια δολοφονία και η αρχή μιας ιστορίας
Μια ημέρα σαν σήμερα, προπαραμονή Χριστουγέννων, ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα παραθέτει δεξίωση. Το κλίμα είναι γιορτινό. Ανάμεσα στους καλεσμένους ο ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας, Pίτσαρντ Σκίφινγκτον Γουέλς, με τη σύζυγό του Μαρία-Χριστιάνα. Το ζευγάρι περίπου στις 10 το βράδυ αποφασίζει να γυρίσει στο σπίτι του στην οδό Βασιλίσσης Φρειδερίκης 5, στο Ψυχικό. Καθώς η μαύρη λιμουζίνα σταματάει έξω από την έπαυλη, κάνει την εμφάνισή του ένα άλλο αυτοκίνητο, από το οποίο αποβιβάζονται τρεις ένοπλοι μασκοφόροι οι οποίοι αφού παραμερίζουν τη γυναίκα και τον οδηγό του Γουέλς, Ευάγγελο Χρυσοχόο, εκτελούν τον 45χρονο διπλωμάτη με τρεις πυροβολισμούς. Στη συνέχεια οι δράστες μπαίνουν ξανά στο πράσινο όχημα και εξαφανίζονται. Αποσβολωμένοι η σύζυγός και ο οδηγός του Γουέλς καλούν την αστυνομία. Το σημείο αποκλείεται και ξεκινούν οι έρευνες. Από τις πρώτες ώρες φαίνεται πως οι δράστες έδρασαν με ψυχραιμία και επαγγελματισμό. Δεν άφησαν κανένα στοιχείο πίσω τους. Και κάπως έτσι προκύπτει πως πιθανότατα πρόκειται για ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ πρακτόρων της CIA. Από τον βαλλιστικό έλεγχο προέκυψε πως για τη δολοφονία του Ρίτσαρντ Γουέλς χρησιμοποιήθηκε ένα πιστόλι Colt. M1911, 45άρι. Είναι αυτό που μετέπειτα χαρακτηρίστηκε ως το «ιστορικό 45άρι της 17 Νοέμβρη» που ακόμα και σήμερα δεν έχει βρεθεί.
Και κάπως έτσι, μέσα σε λίγες γραμμές, έχετε ένα γενικό περίγραμμα του πρώτου χτυπήματος της «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη». Και επειδή, πάντα σε αυτή τη χώρα, λατρεύουμε τις θεωρίες συνωμοσίας, ένα από τα ζητήματα που τέθηκαν τότε αλλά και στα επόμενα χρόνια είναι πώς η 17Ν ήξερε ποιος είναι ο Γουέλς. Πώς είναι δυνατόν να είχε τόσο καλή πληροφόρηση. Η αλήθεια είναι πως δε χρειάστηκε να κάνει και καμία σπουδαία έρευνα. Για την ακρίβεια αρκούσε να μπορούν τα μέλη της να... διαβάζουν.
Ένα χρόνο πριν την εκτέλεση, το αμερικανικό ανεξάρτητο πολιτικό περιοδικό «Counter Spy», είχε αποκαλύψει την ιδιότητα του Ρίτσαρντ Γουέλς, ως σταθμάρχη της CIA στο Περού. Η εμπλοκή του Γουέλς στα εσωτερικά της λατινοαμερικάνικης χώρας, στην ανατροπή της κυβέρνησης και στην επιβολή στρατιωτικού νόμου προκάλεσε αίσθηση. Τον Ιούλιο του 1975 ο Γουέλς είχε έρθει στην Ελλάδα ως επικεφαλής του κλιμακίου της CIA με την επίσημη ιδιότητα του βοηθού του αμερικανού πρέσβη. Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιά η εφημερίδα «Athens News» δημοσιεύει λίστα με ονόματα στελεχών της CIA που δρουν στην Αθήνα· πρώτο είναι του Ρίτσαρντ Γουέλς!
Ο Γουέλς ήταν ο πρώτος εν ενεργεία πράκτορας της CIA που δολοφονήθηκε από τρομοκρατική οργάνωση. Με προεδρικό διάταγμα του Τζέραλντ Φορντ ο Γουέλς ενταφιάστηκε στο Εθνικό Νεκροταφείο Άρλινγκτον, στη Βιρτζίνια. Η δολοφονία του Γουέλς συνέβαλε στην ψήφιση νόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες ο οποίος απαγορεύει τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των πρακτόρων των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Οι περιπέτειες μιας προκήρυξης
Πριν φύγουν από τον τόπο της εκτέλεσης, τα μέλη της, πρωτοεμφανιζόμενης τότε, 17Ν αφήνουν πίσω τους μια προκήρυξη με την οποία αναλαμβάνουν την ευθύνη. «Εκτελέσαμε παραδειγματικά τον αρχιπράκτορα της CIA κι αρχηγό του κλιμακίου της στην Ελλάδα, Ρίτσαρντ WELCH που κάτω από διπλωματική κάλυψη, και με τη βοήθεια των πέντε αρχηγών τομέων της CIA στην Ελλάδα, διευθύνει ένα πελώριο δίκτυο, αληθινή στρατιά ντόπιων έμμισθων πρακτόρων, μέσα στην Κυβέρνηση, τα Υπουργεία, το Στρατό, την Ασφάλεια, μέρος απ’ τα κόμματα και μέρος του Τύπου, πέμπτη φάλαγγα του ιμπεριαλισμού στη χώρα μας [...] Ο Ρίτσαρντ WELCH, σαν αρχηγός, είναι συνυπεύθυνος για όλα τα εγκλήματα που έκανε η CIA σε βάρος του λαού μας. Δεν είναι κανένας απλός υπαλληλάκος, δεν είναι απλό εκτελεστικό όργανο, αλλά αρχηγός με συγκεκριμένη προσωπική ευθύνη στις αποφάσεις. Κι η ευθύνη του γίνεται ακόμη μεγαλύτερη απ’ τη μακρόχρονη προϋπηρεσία του στην Ελλάδα στη δεκαετία 50-60 και στην Κύπρο το 60-64» γράφει η προκήρυξη, μεταξύ άλλων.
Το θέμα, ωστόσο, είναι πως κανείς δεν πήρε στα σοβαρά (ή δεν ήθελε να πάρει στα σοβαρά) την συγκεκριμένη προκήρυξη. Έτσι 2-3 μέρες μετά η 17Ν τη στέλνει στις εφημερίδες. Ο εισαγγελέας, ωστόσο, είχε προλάβει αυτή την κίνηση και με διάταξή του είχε απαγορεύσει τη δημοσίευση. Και κάπως έτσι η προκήρυξη έμεινε στα αζήτητα και τα σενάρια φούντωναν.
Τα μέλη της 17Ν δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια. Λίγο καιρό αργότερα μια γυναίκα πλησιάζει τον Γάλλο φιλόσοφο Ζαν Πολ Σαρτρ και του δίνει ένα κλειστό φάκελο ο οποίος περιέχει την προκήρυξη. Ο Σαρτρ εκτιμά πως είναι κάτι σημαντικό και πηγαίνει την προκήρυξη στον διευθυντή της «Liberation» ο οποίος, ωστόσο, δεν της δίνει ιδιαίτερη σημασία και την κλείνει σε ένα συρτάρι.
Όλα θα αλλάξουν τον Δεκέμβριο του 1976 όταν η 17Ν εκτελεί τον αρχιβασανιστή της χούντας Ευάγγελο Μάλλιο. Εδώ δεν μπορεί να είναι «μελαψοι δολοφόνοι», δεν γίνεται να είναι «ξεκαθάρισμα μεταξύ πρακτόρων της CIA». Στην αστυνομία παγώνουν γιατί καταλαβαίνουν πως τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά απ' ότι νόμιζαν στην αρχή. Στη «Liberation» ο διευθυντής της, θυμήθηκε πως στο συρτάρι του έχει μια προκήρυξη που περιμένει να δημοσιευτεί...
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
