«Αυτό είναι το δικό μας Τσέρνομπιλ», με μία ιστορική αναλογία, που τοποθετείται χρονικά στο μακρινό και ταυτόχρονα κοντινό 1986, ταυτίζουν ορισμένοι χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα όσα έγιναν το βράδυ της 3ης Φεβρουάριου σε πόλη που βρίσκεται κοντά στα σύνορα του Οχάιο και της Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών, και είναι γνωστή ως Ανατολική Παλαιστίνη. Στην πόλη κατοικούν περίπου 5.000 άνθρωποι και από το περιστατικό, το οποίο σημειώθηκε στις 9 το βράδυ, προκλήθηκε μία τεράστια περιβαλλοντολογική καταστροφή που, σύμφωνα με το «USA Today», έχει στερήσει τη ζωή σε τουλάχιστον 43.000 ζώα μέσα και έξω από την πόλη.
Ο λόγος, φυσικά, για τον εκτροχιασμό του τρένου, που λειτουργούσε κάτω από την επωνυμία της σιδηροδρομικής εταιρείας «Norfolk Southern» της εταιρείας με 9 δισεκατομμύρια τζίρο για το 2020, με τα 150 βαγόνια το οποίο ξεκίνησε από την πόλη Μάντισον στην πολιτεία του Ιλινόι και είχε ως «τέρμα» την πόλη «Conway» στην πολιτεία της Πενσυλβάνια, μία απόσταση που υπολογίζεται με αυτοκίνητο στις 9 ώρες. Η ανεξάρτητη κυβερνητική υπηρεσία, που είναι υπεύθυνη για τη διεξαγωγή έρευνας σε περίπτωση ατυχημάτων σε δημόσια μέσα μεταφοράς, «National Transportation Safety Board» ανέφερε ότι 38 βαγόνια του τρένου, το οποίο μετέφερε -μεταξύ άλλων- και χημικά και εύφλεκτα υλικά όπως το χλωραιθένιο, εκτροχιάστηκαν με αποτέλεσμα να ξεσπάσει φωτιά και να προκληθούν ζημιές σε άλλα 12 βαγόνια.
Η αιτία του εκτροχιασμού
Αιτία του εκτροχιασμού του τρένου με τα επικίνδυνα χημικά, όπως αποκαλύπτει και σχετική έρευνα της «Washington Post», εικάζεται ότι είναι η υπερθέρμανση ενός ρουλεμάν τροχού σε ένα από τα βαγόνια του (σ.σ. τρένου). Ειδικότερα, ανιχνευτής, ο οποίος ήταν τοποθετημένος κατά μήκος των γραμμών, κατάφερε να εντοπίσει το πρόβλημα με την υπερθέρμανση και ειδοποίησε το πλήρωμα του τρένου, με τον μηχανοδηγό του να ενεργοποιεί τα φρένα και να προσπαθεί να σταματήσει το όχημα. Ομως, ήταν ήδη αργά, η φωτιά είχε ξεσπάσει και το μόνο που κατάφεραν όλοι όσοι επέβαιναν στο τρένο, ήταν να ειδοποιήσουν τις Αρχές.
Η βλάβη στο ρουλεμάν του τροχού σημειώθηκε σε ένα από τα μπροστινά βαγόνια της αμαξοστοιχίας, το οποίο και μετέφερε πλαστικά σφαιρίδια πολυαιθυλενίου. Βίντεο - ντοκουμέντο, που συλλέχθηκε από κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης σπιτιού στην ευρύτερη γειτονιά, κατάφερε να καταγραψει την υπερθέρμανση του ρουλεμάν, λίγα λεπτά πριν σημειωθεί ο εκτροχιασμός. Συγκεκριμένα, όταν η αμαξοστοιχία βρισκόταν περίπου 48 χιλιόμετρα δυτικά της Ανατολικής Παλαιστίνης στο Οχάιο, ο ανιχνευτής «μέτρησε» τη θερμοκρασία του ρουλεμάν του τροχού και διαπίστωσε πως βρισκόταν 38 βαθμούς πάνω από τη θερμοκρασία της περιοχής, η οποία εκείνη τη στιγμή ήταν περίπου 10 βαθμοί Φαρενάιτ με το αμερικάνικο σύστημα μέτρησης και -12 βαθμούς Κελσίου με το «δικό μας» σύστημα μέτρησης.
Καθώς το τρένο πλησίαζε την πόλη, ο ανιχνευτής «είδε» οτι η θερμοκρασία του υπερθερμαινόμου τροχού άγγιζε τους 122 βαθμούς Κελσίου. Αμέσως σήμανε καμπανάκι στο σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο ορίζει ότι όταν η θερμοκρασία είναι κατά 93 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, ενεργοποιείται συναγερμός, ενώ τα πρωτόκολλα της Norfolk Southern Railway, της εταιρείας που ανήκε το τρένο, ορίζουν ότι πρέπει να σταματήσει άμεσα η αμαξοστοιχία.
Μιλώντας για το περιστατικό, η πρόεδρος της ανεξάρτητης κυβερνητικής υπηρεσίας «NTSB», Jennifer Homendy, σημείωσε ότι από τη στιγμή που ενεργοποιήθηκε ο σχετικός αισθητήρας, το πλήρωμα του τρένου άρχισε να ενεργοποιεί τα φρένα και να προσπαθεί να το επιβραδύνει. Ηταν κατά τη διάρκεια της επιβράδυνσης, που έγινε η ζημιά στο ρουλεμάν του τροχού, με αποτέλεσμα να γίνει ο εκτροχιασμός και συνεπώς να ξεσπάσει η φωτιά στην αμαξοστοιχία. Η πλήρης έκθεση για τα αίτια του εκτροχιασμού αναμένεται τις επόμενες μέρες.
Η παρέμβαση της EPA και η ενεργοποίηση της κυβέρνησης
Λόγω και της μεταφοράς επικίνδυνων υλικών ενεργοποιήθηκε άμεσα και η ομοσπονδιακή υπηρεσία για την προστασία του περιβάλλοντος ή αλλιώς EPA στα αγγλικά, η οποία φτάνοντας στο σημείο, ξεκίνησε άμεσα τον έλεγχο της ατμόσφαιρας, για να εντοπίσει πιθανές πτητικές οργανικές ενώσεις, όπως είναι το χλωραιθένιο και το ακρυλικό βουτύλιο, τα οποία εντοπίστηκαν στα υλικά που μετέφερε το τρένο και συνιστούν, σύμφωνα με την υπηρεσία, απειλή για την ανθρώπινη ζωή. Παράλληλα, εντοπίστηκε ακρυλικός αιθυλεξυλεστέρας, αλλά και μεθυλοπροπένιο, τα οποία μόλυναν το χώρα, το νερό και τον αέρα της «Ανατολικής Παλαιστίνης».
Δύο μέρες μετά και τον εκτροχιασμό, δηλαδή στις 5 Φεβρουαρίου, η πολιτεία του Οχάιο και ο κυβερνήτης της, Μάικ ΝτεΓουάιν, αποφασίζουν να λάβουν δράση. Πιο συγκεκριμένα και ενώ η φωτιά «έκαιγε» ακόμα το τρένο, δόθηκε εντολή στους κατοίκους που έμεναν κοντά στο χώρο του εκτροχιασμού να εγκαταλείψουν άμεσα το σημείο, καθώς υπήρξε φόβος για έκρηξη. «Στις περασμένες δύο ώρες, υπήρξε μία ραγδαία αλλαγή στη θερμοκρασία σε βαγόνι της αμαξοστοιχίας, γεγονός που προκάλεσε βλάβη στο βυτιοφόρο. Η μεταβολή σε αυτές τις συνθήκες ενδέχεται να προκαλέσει έκρηξη, με τα θανατηφόρα θραύσματα της αμαξοστοιχίας να μπορούν να "ταξιδέψουν" μέχρι και στα 1,5 χλμ», σημείωσε, μεταξύ άλλων, την Κυριακή (5/2) ο κυβερνήτης της πολιτείας.
Ο κυβερνήτης δήλωσε, παράλληλα, πως «τα συνεργεία της πολιτείας εργάζονται για να αποτρέψουν την έκρηξη, αλλά οι κάτοικοι που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση πρέπει να φύγουν αμέσως». Παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι, που έμεναν σε ακτίνα 1,5 χιλιομέτρου από το σημείο του εκτροχιασμού, είχαν απομακρυνθεί, περισσότεροι από 500 κάτοικοι αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, σύμφωνα με τους τοπικούς αξιωματούχους. Στο ίδιο πλαίσιο, τέθηκε και το ζήτημα της σύλληψης από τις αστυνομικές Αρχές, οι οποίες προειδοποιούσαν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα απελευθέρωσης τοξικών αερίων ή και έκρηξης, ενώ ανακοινώθηκε ότι τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά.
Ο κίνδυνος της έκρηξης και η ελεγχόμενη φωτιά
Τοπικοί αξιωματούχοι, όπως ο δήμαρχος της «Ανατολικής Παλαιστίνης», προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους κατοίκους της πόλης, αναφέροντας ότι τόσο ο αέρας είναι «καθαρός», όσο και το νερό είναι πόσιμο, γεγονός που αμφισβητήθηκε από την πρώτη στιγμή. Η προειδοποίηση για έκρηξη «πήγαζε» από το γεγονός ότι πέντε από τα εκτροχιασμένα βαγόνια της αμαξοστοιχίας μετέφεραν 435 λίτρα χλωραιθενίου, το οποίο πέρα από τις καρκινογόνες του ουσίες, είναι και ιδιαίτερα εύφλεκτο. Προκειμένου να αποτρέψουν μία φονική έκρηξη, οι Αρχές απομάκρυναν τα χημικά από τα βαγόνια, τα οποία κατέληξαν σε τάφρο που βρισκόταν δίπλα από το τρένο, όπου και τους έβαλαν φωτιά. Είμαστε στην τρίτη ημέρα του εκτροχιασμού του τρένου και η κατάσταση συνεχίζει να προκαλεί προβληματισμό.
Περισσότεροι από 2.000 πολίτες κλήθηκαν τόσο από την πόλη του ανατολικού Οχάιο, όσο και από γειτονικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένου και της Πενσυλβάνια, να απομακρυνθούν από την τάφρο, στην οποία οι Αρχές προχώρησαν σε μία «προληπτική καύση» των χημικών, γεγονός που επέφερε και ένα τεράστιο μαύρο σύννεφο στην ατμόσφαιρα. Επέστρεψαν στα σπίτια τους δύο ημέρες αργότερα (8/2), ενώ την ίδια ώρα η ομοσπονδιακή υπηρεσία για την προστασία του περιβάλλοντος συνέχιζε τον έλεγχο της ατμόσφαιρας και η Πυροσβεστική Υπηρεσία τον έλεγχο του νερού, το οποίο και έκρινε ότι δεν είχε επηρεαστεί από τις χημικές ουσίες και ήταν πόσιμο.
Παράλληλα, η υπηρεσία ενημέρωσε τους πολίτες της «Ανατολικής Παλαιστίνης» ότι μπορεί να διακρίνουν οσμές εξαιτίας της ελεγχόμενης καύσης των υποπροϊόντων, αλλά δε διατρέχει κίνδυνος καθώς βρίσκονται σε μικρότερη συγκέντρωση από το ποσό, που θεωρείται επικίνδυνο. Παρά τις διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών υπηρεσιών για την ποιότητα του νερού, οι πολίτες συνεχίζουν να είναι προβληματισμένοι. Το γεγονός αυτό προκάλεσε και την αντίδραση τοπικών αξιωματούχων, οι οποίοι σε συνέντευξή τους πρότειναν στους κατοίκους να καθαρίσουν τα σπίτια τους και να πάνε στο τοπικό νοσοκομείο, σε περίπτωση που χρειαστεί.
Τα προβλήματα υγείας
Προβληματισμό, ωστόσο, στις Αρχές προκάλεσε το γεγονός ότι στις 11 Φεβρουαρίου, 8 μέρες μετά και τον εκτροχιασμό του τρένου, αρκετοί κάτοικοι της πόλης ανέφεραν ότι εμφάνισαν εξανθήματα, πονόλαιμο, ναυτία και πονοκεφάλους από τη στιγμή που πήραν το «πράσινο φως» για να επιστρέψουν στα σπίτια τους. «Εχω έναν επίμονο βήχα που χειροτερεύει, όσο είμαι στο σπίτι», αναφέρουν, μεταξύ άλλων, στα αμερικάνικα μέσα ενημέρωσης αρκετοί από τους κατοίκους.
Αξιο αναφοράς είναι ότι στην ατμόσφαιρα, όταν διασπάται το χλωραιθένιο, απελευθερώνονται χημικές ενώσεις, όπως είναι το φωσγένιο, το υδροχλώριο, το ακρυλικό βουτύλιο κ.α., τα οποία έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν, όταν διασπώνται, και, όταν αντιδρούν με άλλες ουσίες στο περιβάλλον, να σχηματίσουν μία «αλυσίδα» πιθανών τοξινών. Οι έλεγχοι από την EPA είναι εντατικοί, καθώς έχουν πραγματοποιηθεί περισσότεροι από 500 εσωτερικοί έλεγχοι σπιτιών, όπου και δε βρέθηκαν πιθανοί κίνδυνοι για την ομαλή διαβίωση των ανθρώπων.
Παράλληλα, συνεχίστηκαν οι δοκιμές του νερού από τη βρύση από τις αρμόδιες υπηρεσίες, που εμφανίστηκαν καθησυχαστικές υπογραμμίζοντας ότι δεν έχουν βρεθεί χημικές ουσίες σε επίπεδα, τα οποία θα μπορούσαν να απειλήσουν την υγεία των κατοίκων. Στη σχετική ενημέρωση, σημείωσαν ότι οι έλεγχοι θα είναι διαρκείς. Τα παράπονα και οι απορίες των πολιτών αρκετά για την ποιότητα του νερού, καθώς πέρα από το ότι ποτέ δεν πήραν ξεκάθαρες απαντήσεις από την εταιρεία, κάτω από την οποία σημειώθηκε ο εκτροχιασμός, είδαν ότι περίπου 3.500 ψάρια, 12 διαφορετικών ειδών, είχαν πεθάνει.
Τα γεγονότα αυτά επιθύμησαν να εκφράσουν και στους αρμόδιους της εταιρείας και κατά τη διάρκεια μίας συζήτησης, που πραγματοποιήθηκε σε ένα από τα σχολεία της περιοχής, αλλά έμειναν και πάλι με... τις απορίες. Παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις της «Norfolk Southern» ότι θα στείλει αντιπροσωπεία, για να συζητήσει με τους πολίτες της Ανατολική Παλαιστίνης, η σιδηροδρομική εταιρεία ανακάλεσε την τελευταία στιγμή την απόφασή της, επικαλούμενη φόβους για τη «σωματική ακεραιότητα» των υπαλλήλων της. Το ζήτημα του νερού τέθηκε στο επίκεντρο της συγκεκριμένης συνάντησης των -απογοητευμένων με τη στάση των αξιωματούχων της εταιρείας- πολιτών και των αυτοδιοικητικών της πόλης, με τη σιδηροδρομική εταιρεία να υπόσχεται τη χορήγηση μπουκαλιών με καθαρό νερό. Παράλληλα, οι κάτοικοι εξέφρασαν και τα παράπονά τους σχετικά με την ελλιπή ενημέρωση, που είχαν, για τις προεκτάσεις της περιβαλλοντολικής καταστροφής.
Οι περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις - Περισσότερα από 43.000 νεκρά ζώα
Παρά τις ανησυχίες, που συνεχίζουν να εκφράζονται για την ποιότητα του νερού και αέρα, και παρά τις διαβεβαιώσεις των Αρχών, το «ρήγμα» στις σχέσεις τους έχει δημιουργηθεί. Εμφανές, όμως, είναι και ο περιβαλλοντολογικός αντίκτυπος του εκτροχιασμού και στο ζωικό βασίλειο. Ειδικότερα, το αρμόδιο τμήμα προστασίας της φυσικής ζωής του Οχάιο σημείωσε ότι περισσότερα από 43.000 ζώα είχαν πεθάνει τόσο στην Ανατολική Παλαιστίνη, όσο και στις γύρω περιοχές.
Μάλιστα, αξιοσημείωτες είναι και οι σχετικές αναφορές των ειδικών, που υπογραμμίζουν ότι από τη στιγμή του εκτροχιασμού, σχεδόν όλα τα ψάρια των γύρω ποταμών είχαν πεθάνει. Οι αξιωματούχοι υπολόγισαν ότι 38.222 ψάρια και περίπου 5.550 άλλα είδη, όπως είναι οι καραβίδες και άλλα αμφίβια, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του εκτροχιασμού, με το μέσο εύρος των θανάτων των ζώων να αγγίζει τα 80 χιλιόμετρα. Πρόσθεσαν, ωστόσο, ότι κανένα από αυτά τα είδη δεν είναι είδος προς εξαφάνιση.
Επίσης, κατά τη διάρκεια του εκτροχιασμού και της ελλιπούς ενημέρωσης, κυκλοφόρησαν από πολίτες πληροφορίες, οι οποίες δεν επιβεβαιώθηκαν, ότι είχαν δει σε μεγάλη ακτίνα νεκρά ψάρια, βατράχια, αλλά και πτηνά και θηλαστικά, τύπου οπόσουμ. Σε έλεγχο, που έγινε σε εργαστήριο του αρμόδιου τμήματος προστασίας της φυσικής ζωής του Οχάιο, ξεκαθαρίστηκε ότι ο θάνατός τους δεν είχε καμία σχέση με τον εκτροχιασμό του τρένου.
Οι νομικές συνέπειες για τη σιδηροδρομική εταιρεία
Μετά και τις πρώτες μέρες της σύγχυσης, η EPA αποφάσισε να «κυνηγήσει» την περασμένη Τρίτη (21/2) τη σιδηροδρομική εταιρεία και της ζήτησε να προχωρήσει στην απορρύπανση που απαιτείται και να επωμιστεί όλο το κόστος του εγχειρήματος, απειλώντας πως θα πληρώσει «τα τριπλάσια» κόστη εάν δεν συμμορφωθεί. Ειδικότερα, η ομοσπονδιακή υπηρεσία προστασίας του περιβάλλοντος (EPA) τόνισε σε δελτίο Τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα χθες πως έδωσε διαταγή στην εταιρεία Norfolk Southern να «καθαρίσει το έδαφος και τους υδάτινους πόρους που μολύνθηκαν» και να «αποζημιώσει την EPA για τις υπηρεσίες απορρύπανσης που θα προσφερθούν στους κατοίκους και στις επιχειρήσεις για να έχουν περαιτέρω εγγύηση».
Πρόκειται για διαταγή η συμμόρφωση προς την οποία είναι υποχρεωτική, τόνισε η EPA. Η υπηρεσία διευκρίνισε πως θα καταρτίσει σχέδιο που θα περιγράφει λεπτομερώς «όλα τα απαραίτητα μέτρα καθαρισμού της περιβαλλοντικής ζημιάς που προκάλεσε ο εκτροχιασμός». «Αν η εταιρεία δεν ολοκληρώσει τις ενέργειες που θα διαταχθούν από την EPA, η υπηρεσία θα επέμβει αμέσως, θα φέρει εκείνη σε πέρας το έργο και θα υποχρεώσει τη Norfolk Southern να πληρώσει τριπλάσιο κόστος», υπογραμμίζεται στο δελτίο Τύπου. «Επιτρέψτε μου να γίνω σαφής: Η Norfolk Southern θα πληρώσει για να καθαριστούν οι ζημιές που προκάλεσε και το τραύμα που κατάφερε στον πληθυσμό», τόνισε ο επικεφαλής της EPA, ο Μάικλ Ρίγκαν, πάντα σύμφωνα με την ανακοίνωση της υπηρεσίας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
