Είναι κάτι σαν αναζήτηση μιας μετά-θρησκείας, σαν μια νέα πνευματικότητα που θέλει να ξεπεράσει τις αυστηρές, διαχωριστικές γραμμές της οργανωμένης θρησκείας και να αναζητήσει κάτι πιο βαθύ ή έστω να γελάσει και να συγκινηθεί παρέα με φίλους. Σήμερα συναντάμε συνεχώς σαφή δείγματα πως οι νεότερες γενιές πιστεύουν περισσότερο σε ενέργειες και πνεύματα που κατοικούν σε κρυστάλλους, λίμνες, δέντρα ή ζώα, όπως και πως ή ιδέα της μετενσάρκωσης ή της ζωής μετά τον θάνατο, ενώνει πια ανθρώπους ανεξαρτήτως θρησκείας.
Ιδιαίτερα οι νεότεροι ενήλικες φαίνεται να στρέφονται προς τέτοιες ιδέες με την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, ένταση από τους μεγαλύτερους, σε αντίθεση με την πίστη στον Θεό που παραμένει ισχυρότερη στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η στροφή αυτή δεν είναι τυχαία: Έρευνες δείχνουν ότι η Generation Z απομακρύνεται από την παραδοσιακή θρησκεία, αναζητώντας νόημα σε πιο προσωπικές μορφές πνευματικότητας - από την αστρολογία και τα Ταρό μέχρι τα ενεργειακά πεδία και τον αποκρυφισμό.
Καταγράφονται μέχρι στιγμή στοιχεία όπως αυτά της μελέτης του πανεπιστημίου Κορνέλ, που υπογραμμίζει ότι οι νέοι Αμερικάνοι αποχωρούν από τους κλασικούς θρησκευτικούς θεσμούς όχι για να γίνουν πιο ορθολογιστές ή άθεοι, αλλά για να ακολουθήσουν πνευματικές διαδρομές που εναρμονίζονται με τις προσωπικές τους αξίες. Τι σημαίνει αυτό; Πολλά και τίποτα. Αλλά το βέβαιο είναι πως προτιμούν να αφιερώσουν μισή ώρα στο stream του αγαπημένου τους ερμηνευτή καρτών Ταρό, από το να παρευρεθούν σε ακόμα μια κυριακάτικη λειτουργία.
Σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό Metro, η «βιομηχανία πνευματικών υπηρεσιών» είναι πλέον κάτι πολύ μεγαλύτερο απ' όσο μπορούμε να φανταστούμε. Χαρτορίχτρες, μέντιουμ, άτομα που ισχυρίζονται πως καλούν τα πνεύματα νεκρών, όλοι τους έχουν ανοίξει και δουλεύουν ασταμάτητα, εκεί έξω.
Η «βιομηχανία» αυτή εκτιμάται πως αξίζει 3.6 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Metro. Δεν δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε κάτι τέτοιου, δεδομένου ότι στο ΤikTok καταγράφονται σήμερα πάνω από 3.8 δισεκατομμύρια θεάσεις σε video με tag #astrology ενώ τα #astrologytiktok και #zodiacsigns έχουν 12.6 και 75 δισεκατομμύρια views αντίστοιχα.
Πώς γίνεται όλο αυτό
Είναι προσβάσιμο, είναι εύκολο και παράξενα ανακουφιστικό. Μια σχεδόν κινηματογραφική απεικόνιση της ζωής μας μέσα από πνευματικά εργαλεία όπως οι κάρτες ταρό, τα λευκώματα και η αστρολογία, μπορεί να βοηθήσει το μέσο gen z άτομο να αντιληφθεί τα συναισθήματα του, να διαχειριστεί το άγχος, να κάνει κάτι σαν αυτό-θεραπεία, όπως αναφέρει σχετική έρευνα του Forbes με συμμετέχοντες άτομα ως 29 ετών.
Τι γίνεται στην Ελλάδα;
Διαβάζουμε τη νέα έρευνα του Pew Research Center, με περισσότερους από 50.000 συμμετέχοντες από 35 χώρες σε έξι ηπείρους, η οποία κατέγραψε όχι μόνο απόψεις για τις μεγάλες θρησκείες (χριστιανισμό, ισλάμ, ιουδαϊσμό, ινδουισμό, βουδισμό), αλλά και για εναλλακτικές πεποιθήσεις όπως η ύπαρξη πνευμάτων στη φύση ή η πίστη στη μετενσάρκωση.
Τα ευρήματα για την Ελλάδα προκαλούν ενδιαφέρον, ιδιαίτερα λόγω της βαθιάς χριστιανικής της παράδοσης. Το 82% των Ελλήνων πιστεύει ότι τα ζώα φέρουν πνευματική υπόσταση ή ενσωματώνουν ενέργεια – ποσοστό συγκρίσιμο με εκείνο της Ινδίας και της Τουρκίας. Παράλληλα, σχεδόν οι μισοί (48%) αποδίδουν πνευματικότητα σε φυσικά στοιχεία όπως τα ποτάμια και τα δέντρα, ενώ το 56% δηλώνει πίστη στη μετά θάνατον ζωή.
Όταν πρόκειται για την οργανωμένη θρησκεία, το 32% των Ελλήνων δηλώνει πως η πίστη παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή τους. Ωστόσο, η σημασία αυτή διαφοροποιείται ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο: Στους πτυχιούχους το ποσοστό πέφτει στο 20%, ενώ ανεβαίνει στο 36% στις ομάδες χαμηλότερης εκπαίδευσης.
Ξόρκια, ζώδια και μαγεία
Η μελέτη αποκαλύπτει ότι το 27% των Ελλήνων πιστεύει σε ξόρκια, κατάρες ή άλλες μορφές μαγείας, ποσοστά παρόμοια με εκείνα σε άλλες περιοχές του δυτικού κόσμου. Σε περιοχές όμως όπως η υποσαχάρια Αφρική και η Κολομβία, πάνω από το 70% των πολιτών δηλώνει πεποίθηση στην ύπαρξη υπερφυσικών δυνάμεων που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων.
Ενδιαφέρον έχει ότι οι θρησκευόμενοι χριστιανοί και όσοι προσεύχονται τακτικά είναι πιθανότερο να πιστεύουν στη δύναμη των ξορκιών και της κατάρας από ό,τι οι άθεοι ή οι αγνωστικιστές. Αντίθετα, η χαρτομαντεία, η αστρολογία και οι προβλέψεις από μέντιουμ είναι λιγότερο διαδεδομένες: μόλις το 4% των Ελλήνων καταφεύγει σε τέτοιες πρακτικές, από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως.
Αναζητώντας υλικά που «κρατάνε ενέργεια»
Όπως εξηγεί η κα Ζ., ιδιοκτήτρια καταστήματος με αποκρυφιστικά είδη στην Αθήνα: «Έρχονται πολλοί νέοι άνθρωποι με επίγνωση. Ζητούν κρυστάλλους, πέτρες, υλικά που “κρατάνε ενέργεια”. Δεν έρχονται μόνο για ζώδια. Ψάχνουν κάτι βαθύτερο. Και το εντυπωσιακό είναι ότι δεν το κρύβουν. Παλιά αυτά ήταν ταμπού. Τώρα το δηλώνουν ανοιχτά – και μάλιστα προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα, ακόμα και απόφοιτοι πανεπιστημίου».
Η αστρολογία ως μοτίβο αυτοπροσδιορισμού
Τα ζώδια είναι ως και ξεπεράσμένα. Οι πειραματισμοί της Gen Z περιλαμβάνουν και πρακτικές όπως το manifestation, την εστίαση δηλαδή, σκέψεων και επιθυμιών σε φάσεις πανσελήνων ή σε μέρες «ενεργειακά φορτισμένες» ώστε να υλοποιηθούν. Η αστρολογία διδάσκεται στα πανεπιστήμια πια, ενώ οι νέες εκφράσεις αυτογνωσίας και πνευματικής έκφρασης γίνονται viral μέσα από μια κάμερα, με τον ιδανικό τίτλο και τα σωστά hashtags.
H θεραπεία της ψυχής δεν εγκλωβίζεται πια μόνο σε ντιβάνια με χαμογελαστούς τύπους που σε κοιτάνε στα μάτια Όπως είπε η Dua Lipa σε συνέντευξή της με την Όλγκα Τοκάρτσουκ: «Δεν έχω ψυχολόγο, έχω αστρολόγο». Και δεν είναι η μόνη.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
