Από εκείνο το μεσημέρι, η 7η Οκτωβρίου 2020 θα έγραφε διαφορετικά από όλες τις άλλες μέρες στο ημερολόγιο. Η Δικαιοσύνη απεφάνθη ότι η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση (57 κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι για διεύθυνση ή ένταξη σε εγκληματική οργάνωση), ο Γιώργος Ρουπακιάς κρίθηκε ένοχος για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και 5 μέλη της Χρυσής Αυγής κρίθηκαν ένοχοι για απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά των Αιγυπτίων αλιεργατών, μεταξύ άλλων κατηγοριών κατά των μελών της Χρυσής Αυγής.
Μια ιστορική ημέρα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα καθώς παρόλο που οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν για τις πράξεις τους και όχι για τις ιδεολογικές τους πεποιθήσεις, εγχώρια και διεθνή μέσα έγραψαν για πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη δίκη φασιστών μετά τη Νυρεμβέργη.
Η διεξαγωγή της δίκης σε πρώτο βαθμό διήρκησε σχεδόν 5,5 χρόνια ενώ σειρά πήρε η δίκη σε δεύτερο βαθμό, μετά από έφεση που άσκησε τόσο ο Εισαγγελέας όσο και οι κατηγορούμενοι. Πρόκειται επίσης για μια δίκη εξαιρετικά σημαντική, καθώς πρόκειται να εκδώσει την τελεσίδικη απόφαση και να πέσει επιτέλους η αυλαία.
Το χρονικό της έναρξης της δίκης σε δεύτερο βαθμό
Μια εβδομάδα περίπου μετά την έκδοση της απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών, η οποία έστειλε στη φυλακή την πλειοψηφία των κατηγορουμένων στην υπόθεση της εγκληματικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής, ο Εισαγγελέας Εφετών Στέλιος Κωσταρέλος (αναπληρωτής Εισαγγελέας στη δίκη κατά τον πρώτο βαθμό) άσκησε έφεση για το ύψος των ποινών που επιβλήθηκαν στους καταδικασθέντες ως διευθύνοντες την εγκληματική οργάνωση, αφού έκρινε ότι έπρεπε να επιβληθούν μεγαλύτερες ποινές. Η έφεση αφορούσε επίσης και τους καταδικασθέντες για την απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά του Αιγύπτιου αλιεργάτη Αμπουσίντ Εμπάρακ.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί πως η άσκηση έφεσης από τον Εισαγγελέα δεν είναι συχνό φαινόμενο στην πράξη. Τι σημαίνει λοιπόν η άσκηση έφεσης σε μια δίκη και πόσα μπορούν να αλλάξουν;
Μιλήσαμε με τον Λουκά Σταμέλλο, δημοσιογράφο και μέλος της συντακτικής ομάδας του Παρατηρητηρίου Golden Dawn Watch από το 2016, για να μάς ενημερώσει ως προς το πού βρίσκεται σήμερα η δίκη, τι μπορεί να αλλάξει και τι όχι ως προς τις ποινές των κατηγορουμένων και για να καταγράψουμε μαζί το χρονικό και τη σημασία που έχει η παρακολούθηση της δίκης μέχρι και την έκδοση της απόφασης του Εφετείου - της τελεσίδικης δηλαδή απόφασης.
Τι μπορεί να συμβεί στον δεύτερο βαθμό της δίκης;
«Το Παρατηρητήριο παρακολουθεί με την ίδια αμείωτη ένταση και ανεβάζει τα reports από κάθε δικάσιμο. Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί 184 δικάσιμοι σε δεύτερο βαθμό. Είναι εξαιρετικά σημαντική η διαδικασία στο Πενταμελές Εφετείο γιατί η υπόθεση δικάζεται εκ νέου από ανώτερο δικαστήριο και είτε μπορεί να προκύψουν νέα στοιχεία, είτε μπορεί να ανατραπούν ή να ενισχυθούν τμήματα της απόφασης του δικαστηρίου», σχολιάζει ο κος Σταμέλλος, προσθέτοντας ότι οι απολογίες κατά τον δεύτερο βαθμό έχουν ήδη ξεκινήσει. «Η εκτίμηση του Παρατηρητηρίου είναι πως η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του έτους».
Συζητώντας για την έφεση που ασκήθηκε από τον Εισαγγελέα επί της πρωτόδικης απόφασης, ο κος Σταμέλλος σημειώνει πως οι κατηγορούμενοι ως προς τους οποίους ασκήθηκε η έφεση, αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο μεγαλύτερων ποινών. «Αυτό βέβαια δεν αφορά τους υπολοίπους, δηλαδή τα μέλη της Χρυσής Αυγής και τους συναυτουργούς τους. Κατά τη δικονομική παράδοση βέβαια αναγνωρίζονται κάποια αυτόματα ελαφρυντικά με την πάροδο του χρόνου». Έφεση επίσης - πέρα από αυτή του Εισαγγελέα - έχει ασκηθεί και από τους κατηγορούμενους.
Ζητώντας του να μάς περιγράψει την ατμόσφαιρα και όσα συμβαίνουν κατά τον δεύτερο βαθμό, σχολιάζει μεταξύ άλλων πως στο Εφετείο δεν υπάρχει το τόσο έντονο κλίμα που επικρατούσε στον πρώτο βαθμό. «Σκέφτομαι μόνο κάποια διαφορετικά στοιχεία που συνθέτουν τη διαδικασία. Για παράδειγμα σε αντίθεση με τον πρώτο βαθμό που κανένα στέλεχος ηγετικό ή μη δεν εμφανιζόταν στο δικαστήριο, παρά μόνο στις απολογίες, παρατηρούμε πως στο Εφετείο εμφανίζεται λ.χ. ο Γιάννης Λαγός στην αίθουσα». Συζητάμε πως ένα ακόμη έντονο σκηνικό κατά τον δεύτερο βαθμό της δίκης, ήταν οι ναζιστικοί χαιρετισμοί του Κωνσταντίνου Πλεύρη εντός της αίθουσας, πράξη που τον οδήγησε και στην οριστική διαγραφή του από τον δικηγορικό σύλλογο Αθηνών.
Το Παρατηρητήριο της Δίκης στο στόχαστρο
Από το χρονοδιάγραμμα της πολύκροτης δίκης σε δεύτερο βαθμό, αξίζει να αναφερθεί και η νομοθέτηση ενάντια στα Παρατηρητήρια, κάτι που έθεσε στο στόχαστρο και το Παρατηρητήριο της Δίκης της Χρυσής Αυγής, που ήταν αυτό που εξασφάλισε τη διαφάνεια σε μια τόσο φορτισμένη δίκη.
«Κατά τον δεύτερο βαθμό, οι συνήγοροι των Μιχαλολιάκου και Ματθαιόπουλου κατέθεσαν αίτημα στο δικαστήριο να ασκηθεί αυτεπαγγέλτως δίωξη από τον Εισαγγελέα εναντίον του Παρατηρητηρίου για την παράβαση του νέου νόμου Φλωρίδη, του νόμου που απαγορεύει τη δημοσιότητα της δίκης».
«Σαν Παρατηρητήριο δεν φοβηθήκαμε όλα αυτά τα χρόνια. Άλλωστε ποτέ δεν εκφράζουμε αξιολογική κρίση και καλύπτουμε με διαφάνεια τη διαδικασία από την πρώτη ημέρα». Μάλιστα σε κάθε μετάδοση του Παρατηρητηρίου, αναφέρει, πως η συντακτική ομάδα ολοκληρώνει λέγοντας πως πρέπει να καταργηθεί το άρθρο του νόμου που θέτει στο στόχαστρο τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τόσο σημαντικές δίκες. «Πρόκειται για ένα άρθρο τόσο γενικό, που σε κάθε δίκη παρατηρούμε διαφορετική αντιμετώπιση. Άλλα δικαστήρια έχουν απαγορεύσει εντελώς την καταγραφή από δημοσιογράφους κι άλλα την δέχονται».
«Το Δικαστήριο δεν απάντησε την ημέρα εκείνη που κατατέθηκε το αίτημα της δίωξης του Παρατηρητηρίου, παρέπεμψε μονάχα τα πρακτικά με τους ισχυρισμούς στην Εισαγγελία ώστε να επιληφθεί το θέματος και να αποφασίσει αν τελείται κάποια παράνομη πράξη. Δεν έχουμε ενημερωθεί ακόμη ως προς αυτό».
| EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ
Ρωτώντας τον για την πιο δυνατή στιγμή της δίκης για τον ίδιο, μου απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη, τη στιγμή που οι Αιγύπτιοι αλιεργάτες στάθηκαν με παρρησία στο έδρανο και έδειξαν τους δράστες της επίθεσης εναντίον τους. «Γύρισαν στους κατηγορουμένους και υπέδειξαν στην έδρα ποιοι συμμετείχαν στην επίθεση στο σπίτι τους».
Ακολουθήστε το Reader στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις και τα νέα από την Ελλάδα και τον κόσμο.
