Ο όρος ναρκισσισμός χρησιμοποιείται από επιστήμονες της ψυχικής υγείας προκειμένου να σκιαγραφήσουν έναν τύπο διαταραχής προσωπικότητας και από απλούς ανθρώπους που θέλουν να περιγράψουν ένα άτομο που συμπεριφέρεται υπέρμετρα εγωκεντρικά. Όμως ο νάρκισσος δεν έχει σχέση με τον άνθρωπο που είναι εγωκεντρικός, αφού ο δεύτερος μπορεί να μην πάσχει από διαταραχή προσωπικότητας.
Τι είναι ο ναρκισσισμός;
Πρόκειται για παθογενή διαταραχή προσωπικότητας στην οποία ένας εγωκεντρικός άνθρωπος δεν μπορεί πλέον να ζήσει εάν δεν ικανοποιήσει την ανάγκη του να τον θαυμάζουν. Ο νάρκισσος πιστεύει πως είναι ανώτερος όλων, κάνει τα πάντα για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του και μπορεί να βάλει σε κίνδυνο όχι μόνο τον ίδιο του τον εαυτό, αλλά και την οικογένεια, τους φίλους, το κράτος κτλπ. Αυτά τα άτομα είναι συναισθηματικά ασταθή, χαρακτηρίζονται από διπολικότητα, έχουν συναισθήματα ανεπάρκειας, ακραία ευαισθησία σε κριτική ενώ βιώνουν μοναξιά και ταυτόχρονα αγχώνονται και θυμώνουν ανεξέλεγκτα. Δίπλα τους συνήθως βρίσκονται άνθρωποι που παίζουν το ρόλο των θαυμαστών τους. Οι συγκεκριμένοι δεν αισθάνονται ικανοί να φθάσουν τον νάρκισσο, αλλά αυτή είναι η επιθυμία τους. Βάσει επιστημονικών ερευνών, τα παρακάτω χαρακτηριστικά είναι τυπικά στις προσωπικότητες των νάρκισσων. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν διάγνωση ναρκισσισμού, αλλά μπορούν να δώσουν μία ιδέα για τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Ιδού τα 20 χαρακτηριστικά των ναρκίσσων:
- Δεν είναι καλοί στα αθλήματα
Οι νάρκισσοι δεν μπορούν να δεχτούν εύκολα τις ήττες και απεχθάνονται να νιώθουν πως είναι οι χαμένοι. Αν δεν τα καταφέρουν σε ένα αθλητικό γεγονός που συμμετέχουν, πιθανότατα θα πιστέψουν ότι φταίει ο διαιτητής ή θα φθάσουν μέχρι και στο σημείο να τον προσεγγίσουν για να τον πείσουν πως έκανε λάθος. Όταν κερδίζουν, μπορεί να αντιδράσουν υπερβολικά κάνοντας μέχρι και bullying στους ηττημένους.
- Νιώθουν ότι δεν τους εκτιμούν
Οι «μεγαλοπρεπείς ναρκισσιστές» είναι πάντα παραπονεμένοι από τον κόσμο. Έχουν το συναίσθημα του ανεκπλήρωτου πιστεύοντας πως αξίζουν κάτι καλύτερο, αφού οι άνθρωποι δεν τους προσφέρουν την αναγνώριση που τους αξίζει.
- Εάν δεν είναι μεγαλοπρεπείς ναρκισσιστές, είναι εσωστρεφείς, υπερευαίσθητοι και αγχώδεις
Οι ψυχολόγοι κάνουν λόγο για τα «δύο πρόσωπα του ναρκισσισμού». Στη πρώτη περίπτωση πρόκειται για θορυβώδεις και επιθετικούς ανθρώπους. Στη δεύτερη περίπτωση, μιλάμε για τον «συγκεκαλυμμένο ναρκισσισμό» με τους ανθρώπους που πάσχουν να είναι εσωστρεφείς, υπερευαίσθητοι, αγχώδεις ενώ μονίμως βρίσκονται σε μία αμυντική στάση απέναντι στους άλλους.
Ωστόσο οι νάρκισσοι και στις δύο περιπτώσεις έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό την αλαζονεία και στόχο τον εξής: Να ικανοποιούνται οι ανάγκες τους χωρίς να τους ενδιαφέρει κανένας.
- Θεωρούν πως όλοι οι άλλοι είναι... χαζοί
Πολλοί νάρκισσοι θεωρούν ότι γνωρίζουν τα πάντα και δυσκολεύονται να συζητήσουν και να συνεργαστούν με συναδέλφους και φίλους. Ο βασικός λόγος που δεν επικοινωνούν είναι η πεποιήθηση τους ότι δεν κάνουν ποτέ λάθος. Οι συγκεκριμένοι ναρκισσιστές έχουν το αίσθημα της ανωτερότητας, αφού θεωρούν πως είναι καλύτεροι από τους άλλους ανθρώπους.
- Αυτοαποθεώνονται
Συχνά πιστεύουν ότι οι δικές τους απόψεις είναι οι σωστές. Ωστόσο το γεγονός ότι τις υπερασπίζονται με τόσο σθένος, δεν έχει να κάνει με το αν τις πιστεύουν, αφού απώτερος στόχος είναι να τους δοθεί η απαραίτητη προσοχή από τους ανθρώπους με τους οποίους αλληλεπιδρούν. Η προσοχή είναι μια πραγματική απόλαυση για τον ναρκισσιστή που την αποζητά κάθε στιγμή της ημέρας. Για παράδειγμα, ένας ναρκισσιστής μπορεί να πιστεύει πως έχει στενότερη σχέση με το Θεό, αλλά αυτό που έχει σημασία στα μάτια του είναι να το γνωρίζουν οι όλοι και να τον θαυμάζουν γι αυτό.
- Πιστεύουν πως έχουν το δικαίωμα να είναι κακοί με τους ανθρώπους
Οι «εκδικητικοί» ναρκισσιστές γνωρίζουν πως η αντικοινωνική και εχθρική συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή, ωστόσο, αισθάνονται ικανοποιημένοι όταν την υιοθετούν. Γιατί; Διότι συχνά πιστεύουν πως έχουν αδικηθεί και αυτόματα τους δίνεται το δικαίωμα να συμπεριφερθούν άσχημα στους ανθρώπους. Σε πολύ συχνή βάση ξεπερνούν τα όρια και φθάνουν τα «θύματά» τους σε σημείο να απολογούνται, ενώ δεν φταίνε.
- Θέλουν να καθοδηγούν ανθρώπους και να τους λένε τι να κάνουν
Οι ναρκισσιστές απολαμβάνουν να βρίσκονται σε θέση ισχύος αφού μπορούν να κυριαρχήσουν πάνω σε άλλους ανθρώπους.
- Είναι καλλιτέχνες
Έχει παρατηρηθεί πως αρκετοί καλλιτέχνες είναι ταυτόχρονα και ναρκισσιστές. Τρανταχτό παράδειγμα είναι ο Kanye West.
- Απεχθάνονται να νιώθουν
Η ύπαρξη συναισθημάτων κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπων, υποδηλώνει πως οι διαπροσωπικές τους σχέσεις έχουν ουσία, ακόμα και σε περιπτώσεις που τελειώνουν. Οι ναρκισσιστές θεωρούν τα συναισθήματα... εφιάλτη, διότι παραβιάζουν την αίσθηση της απόλυτης αυτονομίας που επιθυμούν διακαώς. Και αυτό διότι η αποδοχή ενός συναισθήματος σημαίνει για τους ανθρώπους ότι μπορεί να επηρεαστούν από άλλους και όχι αποκλειστικά από τον εαυτό τους. Το αποτέλεσμα είναι οι ναρκισσιστές να αλλάζουν το θέμα της συζήτησης κάθε φορά που μπορεί να νιώσουν κάποιο συναίσθημα ή αν αντιληφθούν ότι οι συνομιλητές τους... νιώθουν.
- Συνήθως είναι νέοι άνδρες
Από 34.653 συνεντεύξεις προέκυψε πως οι ναρκισσιστές τείνουν να είναι άνδρες. Ο ναρκισσισμός φθάνει στο ζενίθ κατά τη διάρκεια της εφηβείας και μειώνεται με την ηλικία.
- Τους δίνουν συγχαρητήρια επειδή είναι ελκυστικοί και ντύνονται με στιλ
Οι ναρκισσιστές θεωρούνται πιο στιλάτοι και με πιο ελκυστική εμφάνιση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ακούν περισσότερα κομπλιμέντα.
- Δεν ακούν, απλά περιμένουν για να μιλήσουν
Οι ναρκισσιστές θέλουν οι συζητήσεις να επικεντρώνονται στους εαυτούς τους και συνήθως κάνουν κινήσεις με τα χέρια τους, μιλούν δυνατά και δείχνουν να μην ενδιαφέρονται όταν μιλούν οι άλλοι.
- Είναι απίστευτα ρομαντικοί
Οι ναρκισσιστές ερωτεύονται πολύ συχνά ανθρώπους που δεν ξέρουν. Θεωρούν πως το ταίρι τους είναι τέλειο, είναι η αντανάκλαση του εαυτού τους. Τελικά διαπιστώνουν πως ο παρτενέρ τους είναι... ελαττωματικός και όσο γρήγορα ερωτεύονται, τόσο γρήγορα φεύγουν!
- Απατούν τους συντρόφους τους
Οι ναρκισσιστές έχουν παραπάνω πιθανότητες να απατήσουν τους συντρόφους τους από τον μέσο άνθρωπο. Παράλληλα πείθουν τους ανθρώπους να προβούν σε σεξουαλικές πράξεις μαζί τους, οι οποίες δεν συνηθίζουν να τις κάνουν ούτε οι ίδιοι.
- Οι άνθρωποι τους... παρατούν αφού πρώτα βγουν μαζί τους για τέσσερις μήνες
Από μελέτη διαπιστώθηκε πως στους τέσσερις μήνες φαίνεται το πραγματικό πρόσωπο ενός ναρκισσιστή.
- Τους αρέσει να υποτιμούν
Οι ναρκισσιστές θέλουν να μειώνουν τους άλλους ανθρώπους επειδή νιώθουν πως με αυτό τον τρόπο αποκτούν κύρος. Η αναζήτηση θαυμαστών για τους ναρκισσιστές είναι σαν «ναρκωτικό». Αποζητούν να έχουν δίπλα τους ανθρώπους που τους... χειροκροτούν. Και μπορεί στην αρχή να το καταφέρνουν, όμως στη συνέχεια διαπιστώνουν πως δεν μπορούν να το έχουν για πάντα. Η μόνιμη αναζήτηση θαυμαστών εξηγεί γιατί οι ναρκισσιστές δημιουργούν ανούσιες διαπροσωπικές σχέσεις.
- Οι γονείς τους αγνοούν ή τους λατρεύουν
Σύμφωνα με τον Σίγκμουντ Φρόυντ, η απόρριψη ή η λατρεία των γονιών προς τα παιδιά, τα οδηγεί στο ναρκισσισμό στην ενήλικη ζωή τους. Ουσιαστικά η συμπεριφορά των γονιών και στις δύο περιπτώσεις κάνει τα παιδιά να αναζητούν σε όλη τους τη ζωή θαυμαστές και να ανεβάζουν το «εγώ» τους.
- Διαλέγουν φίλους που τους δίνουν κύρος ή για να τους εκμεταλλεύονται
Οι ναρκισσιστές, άνδρες και γυναίκες, επιλέγουν τους φίλους τους με διαφορετικά κριτήρια. Ειδικότερα, οι γυναίκες επιλέγουν άνδρες με επιφανείς κοινωνικές θέσεις προκειμένου να έχουν την αίσθηση πως αξίζουν και οι άνδρες επιλέγουν πάλι τους άνδρες που θεωρούν ότι τους δίνουν πλεονέκτημα για να προσεγγίζουν γυναίκες.
- Είναι χειριστικοί
Αφού αποφεύγουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, δεν μπορούν να διαχειριστούν τον εαυτό τους όταν βρίσκονται σε κατώτερες θέσεις, διότι αυτό τους υπενθυμίζει ότι δεν είναι άτρωτοι και ανεξάρτητοι. Οπότε κάνουν τα πάντα για να έχουν το πλεονέκτημα, αφού είναι χειριστικοί. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι οι ναρκισσιστές δεν εκφράζουν με λόγια το θυμό τους. Για παράδειγμα, όταν θυμώνουν στις ερωτικές τους σχέσεις «ελέγχουν» τον άνθρωπό τους κοιτώντας τον άγρια, αλλάζοντας τα σχέδια τους και καθυστερώντας. Ουσιαστικά πρόκειται για μια μορφή ελέγχου και εκδίκησης σε περίπτωση που επιλέγουν όταν δεν ικανοποιείται το «εγώ» τους. Με αυτή τη συμπεριφορά οι ναρκισσιστές θεωρούν πως έχουν την αίσθηση της απόλυτης αυτονομίας που τόσο απεγνωσμένα χρειάζονται.
- Ψάχνουν τους «τέλειους» ανθρώπους
Η σκέψη των ναρκισσιστών είναι η εξής: Αν βρω έναν τέλειο άνθρωπο, θα γίνω ακόμα καλύτερος, οπότε τέλειος, άρα τελειότερος. Αυτή είναι η βασική τους σκέψη κάθε φορά που προσεγγίζουν ανθρώπους. Εν τέλει πάντα απογοητεύονται αφού διαπιστώνουν πως δεν ήταν τέλειοι οι άνθρωποι που επέλεξαν να συναναστραφούν. Όμως για τους ναρκισσιστές, τα πάντα στη ζωή πρέπει να είναι τέλεια, αφού θεωρούν πως και οι ίδιοι είναι τέλειοι.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
