Όσο και να κοροϊδεύουμε τα δημοσιογραφικά κλισέ, υπάρχουν πολλές φορές που μέσα στην ανέμπνευστη γενικολογία τους λένε την αλήθεια. Μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι και εκείνη που λέει ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι «εκλογές ιδιαίτερες». Τόσο στην Αθήνα όσο και στην περιφέρεια.
Η ιδιαιτερότητά τους αυτή προκύπτει από τη μάλλον μάταιη προσπάθεια να μεταφράσουμε τα αποτελέσματά τους με όρους εθνικών εκλογών. Αυτό έγινε μάλιστα ακόμα πιο γοητευτικό από τη στιγμή που οι φετινές αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν, μετά από καιρό, έντονα κομματικοποιημένες, πράγμα που έγινε για δύο λόγους:
α) την προσπάθεια της κυβέρνησης να επικυρώσει την κυριαρχία της μετά από ένα δύσκολο καλοκαίρι και β) από την προσπάθεια της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αίσθημα ρωγμής στην απόλυτη αυτή κυριαρχία μετά από το ίδιο δύσκολο καλοκαίρι.
Με έναν μαγικό τρόπο, τα κατάφεραν και οι δύο. Ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών ήταν θριαμβευτικός για τη Νέα Δημοκρατία με την απόλυτη κυριαρχία της να διαπιστώνεται κυρίως στις περιφέρειες. Ο δεύτερος γύρος από την άλλη ήταν η αφορμή για τα πρώτα χαμόγελα της αντιπολίτευσης, με έμφαση κυρίως στις κυβερνητικές ήττες στους δύο μεγάλους δήμους.
Ιδιαίτερα η ήττα του Κώστα Μπακογιάννη στον β’ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι ξεκάθαρα αφορμή για να σηκώσουν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ το κεφάλι μετά από πολύ καιρό. Η ήττα αυτή μπορεί να ερμηνευτεί με δεκάδες τρόπους.
H συσπείρωση πολιτικών δυνάμεων εναντίον του, διαχειριστική ανεπάρκεια και μεγάλοι περίπατοι, λάθη στην στρατηγική της εβδομάδας που μεσολάβησε των δύο γύρων, αποχή και πολλά ακόμα. Yπάρχει όμως και κάτι καινούργιο που αφορά το ίδιο το διακύβευμα των εκλογών στο οποίο η καμπάνια του δεν μπόρεσε να απαντήσει.
Η τιμωρητική ψήφος εκείνων που ζουν στην πόλη
Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι οι ήττα στην Αθήνα δεν υπέστη μόνο ο ίδιος ο Κώστας Μπακογιάννης. Από τους 8 δήμους του κεντρικού τομέα της Αθήνας, οι 6 άλλαξαν χέρια με κατά περιπτώσεις εμφατικό τρόπο και μόνο δύο εξ αυτών κατέληξαν σε ανθρώπους του κυβερνώντος κόμματος.
Συνολικά, από τους 35 αθηναϊκούς δήμους (κεντρικός, βόρειος, νότιος, δυτικός τομέας), οι 20 εξέλεξαν νέο δήμαρχο. Η αναλογία αλλαγής δημοτικής αρχής είναι πολύ μικρότερη σε ανατολική, δυτική Αττική και Πειραιά με 9 από τους 23 δήμους να αλλάζουν χέρια. Αντίστοιχα, στη Θεσσαλονίκη από τους 7 από τους 14 δήμους άλλαξαν δημοτική αρχή.
Την εικόνα της ψήφου διαμαρτυρίας συμπληρώνει και το γεγονός ότι η Νέα Δημοκρατία δεν εξέλεξε κανέναν δικό της υποψήφιο στις 5 μεγαλύτερες πόλεις της χώρας (εξαιρείται η περίπτωση του Μώραλη στον Πειραιά που όμως είναι ούτως ή άλλως ιδιαίτερη). Όλοι αυτοί οι δήμοι κατέληξαν σε χέρια προερχόμενα από την κεντροαριστερά (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, θεωρητικά Πειραιάς) ή το κομμουνιστικό κόμμα (Πάτρα).
Αν δούμε τη γενική εικόνα δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι σε αυτές τις αυτοδιοικητικές εκλογές αποτυπώθηκε στην κάλπη η ευρύτερη κρίση της αστικής διαβίωσης. Η ζωή στην πόλη και ιδιαίτερα στην Αθήνα γίνεται διαρκώς χειρότερη για τους πολίτες της. Από το παρκάρισμα, την έλλειψη πρασίνου, την ηχορύπανση και την κίνηση στην ακρίβεια, την αδιανόητη αύξηση των ενοικίων, το airbnb, την πολυκοσμία, τον υπερτουρισμό.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι όλη αυτή η αγανάκτηση που δεν είχε εκφραστεί σε επίπεδο εθνικών εκλογών και περιφέρειας, εκφράστηκε τελικά στους δήμους που είναι ούτως ή άλλως πιο συνδεδεμένοι με την καθημερινότητα των πολιτών. Ας επιστρέψουμε όμως στην Αθήνα.
Η μεγάλη αλλαγή στον δήμο της Αθήνας
Ο Μεγάλος Περίπατος, για παράδειγμα, έβλαψε τόσο πολύ τη δημαρχία του Κώστα Μπακογιάννη ακριβώς γιατί η κριτική σε αυτόν έγινε στο επίπεδο της εικόνας με φωτογραφίες από τα διαρκή έργα στα πιο εμβληματικά σημεία της αστικής εμπειρίας της πόλης. Κατά κάποιον τρόπο, λοιπόν, έγινε το σύμβολο πολλών από τα προβλήματα της ευρύτερης αστικής διαβίωσης: κίνηση, τουρισμός, έλλειψη πρασίνου (βλ. αστεία για την επιλογή των φυτών), θόρυβος, ασχήμια.
Τα ζητήματα της ασφάλειας, της μετανάστευσης και της εγκληματικότητας μπήκαν στο περιθώριο και στη θέση τους κυριάρχησαν εκείνα που αφορούν την καθημερινότητα. Δεν είναι τυχαία τα μέτρια έως απογοητευτικά (για τον ίδιο) αποτελέσματα του Κασιδιάρη και, αντιθέτως, τα εντυπωσιακά αποτελέσματα υποψηφιοτήτων που πρεσβεύουν ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο διαχείρισης της καθημερινότητας και των προβλημάτων της(Σοφιανός, Παπαδάκης).
Χωρίς να μπορούμε να το διαχωρίσουμε από αυτά, θα ήταν προφανώς άδικο και κυρίως επιδερμικό να ταυτίσουμε συνολικά όλα τα προβλήματα της ζωής στην πόλη με τη δημαρχία Μπακογιάννη. Φαίνεται όμως ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι περισσότεροι από τους δημάρχους της Αθήνας πλήρωσαν την κρίση της ζωής στην πόλη μέσω της τιμωρητικής ψήφου όσων προσήλθαν στις κάλπες.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που το μαρτύριο του να ζει κανείς στην Αθήνα (και στη Θεσσαλονίκη) αποτυπώθηκε σε εκλογικά αποτελέσματα. Όσο όμως η κατάσταση χειροτερεύει και το ζήτημα θα αναλύεται περισσότερο, τόσο τα προβλήματα που αναφέρθηκαν θα γίνονται το βασικό διακύβευμα στις εκλογικές μάχες που έρχονται και όχι απαραίτητα αποκλειστικά σε τοπικό επίπεδο.
Εξάλλου, η κίνηση στους δρόμους, η εκτίναξη των ενοικίων, το πάρκινγκ και ο θόρυβος είναι πλέον τόσο πολύ μέρος της ζωής των πολιτών που είναι σχεδόν δεδομένο
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
