Ο χάρτης με τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων, που είχε παρουσιάσει ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, σε αξιωματούχους ασφαλείας της χώρας του μία εβδομάδα μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, είχε προκαλέσει έντονη ανησυχία στη Δύση και ειδικότερα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το ενδεχόμενο ο πόλεμος να επεκταθεί και εκτός των ουκρανικών συνόρων. Αιτία η επί χάρτου αποτυπωμένη επίθεση στην Υπερδνειστερία, την αποσχισθείσα ρωσόφωνη περιοχή της Μολδαβίας, στην οποία υπάρχει ρωσικός στρατός κατοχής εδώ και τρεις δεκαετίες.
Διαβάστε ακόμη: Φυσικό αέριο: «Η Ρωσία μας έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο» λένε στην Πολωνία - Ποιες είναι οι εναλλακτικές λύσεις
Το μπαράζ των βομβιστικών επιθέσεων σε κρατικά κτίρια και στρατιωτικές υποδομές της Υπερδνειστερίας τα τελευταία 24ωρα και η πολεμική ρητορική, που αναπτύσσεται, σε αυτή τη γεωγραφική λωρίδα των μόλις 4.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων και των 500.000 κατοίκων, έχει σημάνει παγκόσμιο συναγερμό. Οι εξελίξεις αυτές σε συνδυασμό με τις ευθείες απειλές της Μόσχας για πιθανά στρατιωτικά πλήγματα και κατά ευρωπαϊκών χωρών-μελών του ΝΑΤΟ δημιουργούν μία δυνητικά νέα εμπόλεμη ζώνη, που εκτός της στρατηγικής της σημασίας για την εξέλιξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία, πλησιάζει ακόμα περισσότερο προς την «καρδιά» της Ευρώπης.
Με το μήκος των συνόρων της με την Ουκρανία να φτάνει τα 405 χιλιόμετρα η αυτόνομη Υπερδνειστερία αποτελεί έναν άσσο στο μανίκι του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην προσπάθειά του να ελέγξει τη νότια Ουκρανία και να πλαγιοκοπήσει τις ουκρανικές δυνάμεις από τα δυτικά. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως με ορμητήριο τη συγκεκριμένη αυτόνομη περιοχή, όπου κυριαρχεί το ρωσόφωνο στοιχείο, θα ενίσχυε τις πιθανότητες να «ξεκλειδώσει» έναν σημαντικό στόχο της ρωσικής εισβολής, την κατάληψη της Οδησσού, που προς το παρόν μοιάζει ανέφικτος.
Η μοίρα των κατοίκων της στενής κοιλάδας, που εκτείνεται προς την κατεύθυνση Βορρά-Νότου κατά μήκος της όχθης του ποταμού Δνείστερου, ο οποίος αποτελεί φυσικό σύνορο στο μεγαλύτερο μέρος των συνόρων με τη Μολδαβία, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Μόσχα. Η οικονομική επιβίωση των κατοίκων της εξαρτάται απόλυτα από το Κρεμλίνο, το οποίο παρέχει στον πληθυσμό αυτής της στρατηγικής σημασίας περιοχής, σειρά προνομίων, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, επιδοτούμενο φυσικό αέριο, συντάξεις και πρόσβαση στην αγορά εργασίας της Ρωσίας.
Η αυτοανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Υπερδνειστερίας, που στερείται διεθνούς αναγνώρισης, είχε ως αφορμή την καθιέρωση της μολδαβικής γλώσσας ως επίσημης γλώσσας της χώρας οδηγώντας τους ρωσόφωνους αυτονομιστές στην ανάληψη στρατιωτικής δράσης συνεπικουρούμενοι από τη 14η πρώην Σοβιετική Μεραρχία. Η παρέμβαση των Ρώσων υπήρξε καταλυτική για την εξέλιξη των συγκρούσεων και η ήττα των στρατιωτικών δυνάμεων της Μολδαβίας προδιαγεγραμμένη.
Στη συμφωνία τερματισμού των εχθροπραξιών, που άφησαν πίσω τους 1.000 νεκρούς και 4.000 τραυματίες ενώ προκάλεσαν τον εκτοπισμό 200.000 ατόμων, που υπογράφηκε το καλοκαίρι του 1992, προβλεπόταν η εγκαθίδρυση ειρηνευτικής δύναμης αποτελούμενη από δυνάμεις της Μολδαβίας, της Ρωσίας και της Υπερδνειστερίας. Με τον τρόπο αυτό, ουσιαστικά επιβεβαιώθηκε η μόνιμη στρατιωτική παρουσία της Μόσχας σε μία περιοχή, που αντιστοιχεί στο 11% της εδαφικής επικράτειας της Μολδαβίας συνορεύοντας με την Ουκρανία.
Η ρωσική δύναμη στην Υπερδνειστερία
Η ρωσική δύναμη στην Υπερδνειστερία υπολογίζεται μεταξύ 1.500 έως 1.700 στρατιωτικών. Οι επικεφαλής της είναι Ρώσοι ενώ οι περισσότεροι στρατιώτες είναι ντόπιοι, που έχουν ρωσική υπηκοότητα. Σημαντικός παράγοντας, που πρέπει να προσμετρηθεί σε πιθανά πολεμικά σενάρια το αμέσως προσεχές διάστημα, είναι πως η πλειοψηφία των νέων της αυτόνομης περιοχής διαθέτουν ρωσικό διαβατήριο. Στο πλαίσιο αυτό, οι στρατιωτικοί σχηματισμοί της Υπερδνειστερίας, που υπολογίζονται σε 7.000 με 8.000 άντρες, στην πραγματικότητα είναι υπό τις διαταγές των Ρώσων στρατηγών. Δεν είναι τυχαίο πως το 2020 ο Ρώσος υποστράτηγος Βιτάλι Ρασγκόνοβ εγκαταστάθηκε στην Τιράπσολ, την πρωτεύουσα της «Δημοκρατίας», ως σύμβουλος της προεδρίας και μέλος του συμβουλίου ασφαλείας.
Ποιες είναι οι δυνάμεις της Υπερδνειστερίας
Αντίστοιχα, οι δυνάμεις της Υπερδνειστερίας αποτελούνται από 4 μηχανοκίνητες ταξιαρχίες πεζικού, που κατανέμονται 2 στο νότο, 1 στο κέντρο και 1 στο βορρά. Εκτός από τις μηχανοκίνητες ταξιαρχίες πεζικού, υπάρχουν επίσης συντάγματα πυροβολικού και αντιαεροπορικού πυροβολικού, τάγματα ειδικών δυνάμεων, αρμάτων μάχης, αναγνώρισης και μηχανικού. Πριν την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, οι ρωσικές δυνάμεις στο κατεχόμενο τμήμα της Μολδαβίας διέθεταν άρματα μάχης T-64, πολλαπλούς εκτοξευτές MLRS, ελαφρά τεθωρακισμένα οχήματα, αντιαρματικά πυροβόλα και όλμους. Οι στρατιωτικές ασκήσεις από κοινού με τα στρατεύματα της Υπερδνειστερίας πολλαπλασιάστηκαν μετά το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα αυξάνοντας το βαθμό ετοιμότητας τους. Αν και οι δυνάμεις αυτές ήταν επιχειρησιακά και αριθμητικά σαφώς υποδεέστερες των μονάδων του ουκρανικού στρατού στα δυτικά και νότια της χώρας, οι δυνατότητες τους θα πρέπει να αξιολογηθούν πλέον υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι σοβαρές απώλειες και η καταπόνηση του ουκρανικού στρατού αλλά κυρίως οι άγνωστοι σχεδιασμοί του Κρεμλίνου για το γεωγραφικό αυτό τμήμα, που είναι ικανό να ανοίξει στρατιωτικά την πύλη της Ευρώπης.
Από τον πόλεμο στην Ουκρανία στο «ρωσικό κατεχόμενο έδαφος»
Με αυτά τα δεδομένα, χρειάστηκε να περάσουν 30 ολόκληρα χρόνια και να μεσολαβήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μέχρι να χαρακτηρίσει για πρώτη φορά το Συμβούλιο της Ευρώπης την Υπερδνειστερία ως «ρωσικό κατεχόμενο έδαφος». Στο ψήφισμα, που εγκρίθηκε πρόσφατα ομόφωνα από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας θεωρείται πλέον ως έδαφος κατεχόμενο από τη Ρωσία αίροντας τον έως τώρα ευρωπαϊκό χαρακτηρισμό της Υπερδνειστερίας ως γεωγραφική περιοχή «υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Οπως αποφασίστηκε, η στάση και οι ενέργειες της ηγεσίας της Ρωσίας αποτελούν ανοιχτή απειλή για την ασφάλεια στην Ευρώπη, ακολουθώντας μια πορεία, που περιλαμβάνει και τη στρατιωτική επίθεση κατά της Μολδαβίας και αντίστοιχα, την κατοχή της περιοχής της Υπερδνειστερίας.
Βέβαια, η Μόσχα φρόντισε να αποχωρήσει από το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο οποίο προσχώρησε το 1996, προλαμβάνοντας με αυτό τον τρόπο την προδιαγεγραμμένη αποπομπή της ύστερα από την επίθεση στην Ουκρανία. Συνεπώς, δεν είναι πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και οι πολίτες της δεν θα μπορούν πλέον να υποβάλλουν αιτήσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το ψήφισμα για την αναγνώριση της de facto ρωσικής κατοχής της αποσχισθείσας περιοχής της Υπερδνειστερίας εισήχθη από 21 βουλευτές, εκ των οποίων οι 9 Ρουμάνοι, καταγγέλλοντας την κλιμάκωση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων εναντίον της Ουκρανίας σε επίπεδα άνευ προηγουμένου, προκαλώντας χιλιάδες θύματα αμάχων, εκτοπίζοντας εκατομμύρια ανθρώπους και καταστρέφοντας τη χώρα. Οπως ήταν αναμενόμενο, η εξέλιξη αυτή δε βρήκε σύμφωνο το φιλορωσικό Σοσιαλιστικό Κόμμα της αντιπολίτευσης στη Μολδαβία, που καταδίκασε τον απόλυτο τρόπο, με τον οποίο τοποθετήθηκε, έστω και καθυστερημένα, το Συμβούλιο της Ευρώπης για το ρωσικό «ειδικό καθεστώς» εδώ και 3 δεκαετίες στην Υπερδνειστερία.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
