«Στον απόηχο μιας εκπληκτικής αντεπίθεσης, κατά την οποία οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν περισσότερα από 1.000 μίλια εδάφους, η Ρωσία βρίσκεται σε δύσκολη θέση» γράφει στους New York Times η διευθύντρια του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών, Ρωσικών και Ευρασιατικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο George Washington, Μαρλένε Λορέλ, συγγραφέας του βιβλίου «Είναι η Ρωσία φασιστική;», εξηγώντας τους μπελάδες που έχει βρει ο Βλαντίμιρ Πούτιν στην έκβαση του πολέμου. Όσοι έχουν ταχθεί ενάντια σε αυτόν τον πόλεμο - για παράδειγμα 40 αξιωματούχοι από δημοτικά συμβούλια της χώρας - έχουν ζητήσει ήδη την καθαίρεση του προέδρου. Ως ένδειξη γενικής δυσαρέσκειας, η Alla Pugacheva, η πιο διάσημη ποπ σταρ της Ρωσίας του 20ου αιώνα, έχει ταχθεί ενάντια στον πόλεμο, με το δημοσίευμα να αναφέρει πως η κοινωνία δεν αντέχει άλλο τα «παιχνίδια» του Πούτιν.
Διαβάστε ακόμη: Μεντβέντεφ: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά όπλα
Ο πόλεμος μείωσε σημαντικά τα περιθώρια διαφωνίας μεταξύ των πολιτών, εξακολουθούν όμως να υπάρχουν αρκετά ανταγωνιστικά ιδεολογικά στρατόπεδα εντός της άρχουσας ελίτ, ικανά να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί. Για παράδειγμα, οι λεγόμενοι συστημικοί φιλελεύθεροι, συγκεντρωμένοι κυρίως σε κρατικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και πίσω από ολιγάρχες, έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις συνέπειες του πολέμου στη ρωσική οικονομία. Και υπάρχουν και άλλοι που βλέπουν πως ο Πούτιν έχει αποτύχει. Αυτοί ανήκουν ακόμα και στο ίδιο το κόμμα του Πούτιν και ασκούν τη μεγαλύτερη πίεση.
Το «κόμμα του πολέμου» που βάζει δύσκολα στον Πούτιν
Αυτοί συσπειρώνουν το λεγόμενο «κόμμα του πολέμου» που αποτελείται από τις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, το Υπουργείο Άμυνας, σκληροπυρηνικά μέσα ενημέρωσης και πολιτικές προσωπικότητες, περιλαμβάνοντας ολόκληρο τον εθνικιστικό χώρο και ασκώντας διαρκή κριτική στον χειρισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Ισχυροί, καλά τοποθετημένοι και ιδεολογικά αφοσιωμένοι, θέλουν μια επιθετικότερη πολεμική επιχείρηση. «Και αν κρίνουμε από την ομιλία του Πούτιν την Τετάρτη» λέει η γράφουσα «όπου ανακοίνωσε την επιστράτευση περίπου 300.000 στρατιωτών, την υποστήριξή του σε δημοψηφίσματα στις τέσσερις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας για την ένταξη στη Ρωσία και απείλησε με πυρηνικό πόλεμο, φαίνεται πως αυτή η "γκρίνια" πιάνει τόπο και οδηγούν τον Πούτιν σε αδιέξοδα».
Το «κόμμα του πολέμου» φώναζε ήδη από τον Απρίλιο, όταν έγινε σαφές ότι ο ρωσικός στρατός δεν μπόρεσε να κατακτήσει το Κίεβο και να ανατρέψει την κυβέρνηση Ζελένσκι. Ο πιο μετριοπαθής στόχος της Μόσχας - η κατάκτηση του Ντονμπάς και η εξασφάλιση μιας χερσαίας γέφυρας στην προσαρτημένη Κριμαία - φαινόταν να γυρνά μπούμερανγκ. Μεγάλο ρόλο έπαιξαν και τα κανάλια στο Telegram, πολλά εκ των οποίων έχουν μέχρι και 1 εκατ. ακολούθους. Σε αυτά γράφουν και δημοσιογράφοι που βρίσκονται στον ρωσικό στρατό και επικρίνουν τα λάθη της επιχείρησης, την αναποφασιστικότητα της ρωσικής κυβέρνησης για την επόμενη μέρα.
Η στιγμή που φάνηκε πως όλα καταρρέουν
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το επίπεδο της κριτικής ήταν διαχειρίσιμο για το καθεστώς. Όμως τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν τον Αύγουστο, όταν η Ντάρια Ντούγκινα , κόρη ενός από τους πιο γνωστούς αυτοκρατορικούς ιδεολόγους της Ρωσίας, του Αλεξάντερ Ντούγκιν, δολοφονήθηκε στη Μόσχα. Άγνωστοι οι δράστες και ο σκοπός της επίθεσης. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν ξεκάθαρο. Φέρνοντας τη σύγκρουση σε μια από τις πιο όμορφες γειτονιές της πρωτεύουσας, η δολοφονία έδειξε στο «κόμμα του πολέμου» πως τα πράγματα έχουν αρχίσει και ζορίζουν.
Η στρατιωτική ανατροπή των τελευταίων εβδομάδων έσκασε σαν βόμβα στα χέρια τους. Ο διαβόητος αρχηγός του κράτους της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ , κάλεσε τις περιφερειακές ελίτ να στρατολογήσουν τουλάχιστον 1.000 πολίτες η καθεμία, συγκεντρώνοντας περίπου 85.000 νέους στρατιώτες συνολικά. Ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Gennady Zyuganov ζήτησε τη «μέγιστη κινητοποίηση δυνάμεων και πόρων», με το Κρεμλίνο να αναφέρει τη «σύγκρουση» ως «πόλεμο» και όχι ως «ειδική επιχείρηση». Και ο Yevgeny Prigozhin, ο de facto επικεφαλής μιας σκιερής ομάδας μισθοφόρων γνωστής ως Ομάδα Βάγκνερ, στρατολογεί κρατούμενους για να τους στείλει στο μέτωπο.
Η «μερική κινητοποίηση» του Πούτιν με την επιστράτευση περίπου 300.000 στρατιωτών ερμηνεύεται ως απάντηση στο «κόμμα του πολέμου». Παρομοίως, τα σχέδια για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων στα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας - Ντόνετσκ και Λουχάνσκ στα ανατολικά, Χερσώνα και Ζαπορίζια στα νότια - έχουν σχεδιαστεί για να επαναπροσδιορίσουν τους όρους της σύγκρουσης, με τρόπο που να συμφωνούν οι επικριτές του προέδρου. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι ο Πούτιν μπορεί να στραφεί και στο εσωτερικό, για να φιμώσει την... πολυφωνία που δεν τον εξυπηρετεί. Πάντως, με ένανε ξαντλημένο στρατό, ο Πούτιν πρέπει να βρει έναν τρόπο να επιτύχει ένα στρατιωτικό αποτέλεσμα που να θεωρηθεί ως «μικρή νίκη». Πάντως, δεν βοηθάει το γεγονός ότι οι μεγάλοι υποστηρικτές της χώρας, η Κίνα και η Ινδία, έχουν αρχίσει να εκφράζουν ανησυχίες.
Σημειώνεται, ότι ακόμη και εν μέσω τέτοιων δυσκολιών, θα ήταν λάθος να προβλεφθεί η κατάρρευση του καθεστώτος, που κυβρνά την περιοχή επί δύο δεκαετίες. Όμως ο Πούτιν, όπως κάθε ηγέτης, εξαρτάται από τη νομιμότητα για να διασφαλίσει την κυριαρχία του. Και τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, μπορεί να ανακαλύψει ότι το έδαφος κάτω από τα πόδια του έχει αρχίσει να μετατοπίζεται.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
