Από την Παρασκευή (23/9) έως και την Τρίτη (27/9), τέσσερις περιφέρειες της νοτιοανατολικής και ανατολικής Ουκρανίας, που βρίσκονται υπό τον πλήρη ή μερικό έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων, ψηφίζουν στα δημοψηφίσματα με τα οποία οι κάτοικοί τους αποφασίζουν για την ένταξη των περιοχών τους στη Ρωσία, μια διαδικασία την οποία η Ουκρανία και η Δύση έχουν χαρακτηρίσει ως «ψευδοδημοψήφισμα» και σηματοδοτεί μια μεγάλη κλιμάκωση της σύγκρουσης. Την ίδια ώρα μαίνονται οι μάχες στην ανατολική Ουκρανία, με τους ρωσόφωνους να προειδοποιούν για πιθανή ουκρανική αντεπίθεση καθώς οι δυνάμεις του Κιέβου συγκεντρώνονται στο βόρειο τμήμα του Ντονέτσκ. Οι ρωσόφωνες αρχές ξεκαθάρισαν ότι η διαδικασία θα προχωρήσει κανονικά.
Αξίζει να σημειωθεί πως μέλος της διορισθείσας από τη Ρωσία διοίκησης του τμήματος της ουκρανικής επαρχίας Ζαπορίζια δήλωσε σήμερα, Παρασκευή (23/9) πως δύο αυτοκίνητα με «Ουκρανούς σαμποτέρ» εισήλθαν στην περιοχή, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων TASS. Η ομάδα εντοπίστηκε κοντά στην πόλη Πολόχι και «αντιμετωπίστηκε», σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, επικαλούμενο τον αξιωματούχο, Γεβγκένι Μπαλίτσκι.
Η διαδικασία του δημοψηφίσματος, που ξεκίνησε στις 08:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) και αναμένεται να διαρκέσει ως τις 27 Σεπτεμβρίου, διεξάγεται στις αυτονομιστικές, ρωσόφωνες επαρχίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ (στην ανατολική Ουκρανία) καθώς και στις περιοχές Χερσώνα και Ζαπορίζια. Και οι τέσσερις περιοχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Τα εκλογικά κέντρα δεν θα λειτουργήσουν όλες τις ημέρες, για λόγους ασφαλείας, αλλά οι κάτοικοι θα ψηφίσουν από τα σπίτια τους καθώς η κάλπη θα μεταφέρεται από πόρτα σε πόρτα.
Κάλπες θα στηθούν και στη Ρωσία για όσους έχουν φύγει κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η Μόσχα έχει ανακοινώσει ότι έχει στείλει προσκλήσεις, ώστε να συμμετέχουν διεθνείς παρατηρητές στη διαδικασία της ψηφοφορίας και ότι μάλιστα κάποιοι τις έχουν αποδεχτεί, χωρίς ωστόσο να αναφέρει από ποιες χώρες. Οι αξιωματούχοι μιλούν για 750.000 εγγεγραμμένους ανθρώπους στη Χερσώνα, στη Ζαπορίζια, 500 χιλιάδες άτομα περιλαμβάνονται στους καταλόγους, ενώ εκτυπώθηκαν ψηφοδέλτια για 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόρους στο Ντονέτσκ. Παράλληλα υπάρχουν σχέδια για την ενσωμάτωση κατεχόμενων τμημάτων μιας άλλης ουκρανικής περιοχής, του Μικολάγιεφ, στην προσαρτημένη περιοχή της Χερσώνας.
Ενώ αναμένεται οι κάτοικοι να ψηφίσουν θετικά στην ένωση με τη Ρωσία, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία είναι ρωσόφωνοι, μια προσάρτηση θα οδηγήσει στον ισχυρισμό ότι νομιμοποιείται η έλευση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και η εγκατάστασή τους στις περιοχές αυτές αφού πλέον θα πρόκειται για ρωσικά εδάφη. Σε αυτή την περίπτωση, με την προσάρτηση ενός ακόμη 15% ουκρανικού εδάφους, η Ρωσία θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το έδαφός της δέχεται επίθεση από όπλα που παρέχονται από το ΝΑΤΟ και άλλες δυτικές χώρες στους Ουκρανούς. Μετά τα δημοψηφίσματα οι Ρώσοι αναμένεται να χαρακτηρίσουν τα ουκρανικά στρατεύματα που παραμένουν στις τέσσερις περιοχές ως κατοχικές δυνάμεις, οποιαδήποτε επιθετική ενέργειά τους θα θεωρηθεί απειλή κατά ρωσικού εδάφους και θα αντιμετωπιστεί τελείως διαφορετικά από ό,τι συνέβη μέχρι σήμερα.
Υπενθυμίζεται πως ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν την Κριμαία το 2014, χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός, η προσάρτηση της οποίας ακολούθησε μετά από ένα παρόμοιο δημοψήφισμα, το οποίο κατήγγειλε ως παράνομο και στημένο η διεθνής κοινότητα. Αν και το Κρεμλίνο υποστήριξε ότι το 96,7% υποστήριξε την προσάρτηση, μια έκθεση που διέρρευσε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ρωσίας ανέφερε ότι μόνο περίπου το 30% είχε ψηφίσει και μόλις οι μισοί την υποστήριξαν. Με την επιστράτευση 300.000 στρατιωτών, η Μόσχα μπορεί πλέον να υπερασπιστεί μια γραμμή μετώπου περίπου 1.000 χιλιομέτρων. Σημειώνεται ότι έχει ποινικοποιηθεί η λιποταξία, η παράδοση και η απουσία χωρίς άδεια κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης.
Τι σχέση έχουν τα δημοψηφίσματα με την επιστράτευση
Μία ημέρα μετά την ανακοίνωση της διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έσπευσε να κηρύξει μερική επιστράτευση εφέδρων για την ενίσχυση των δυνάμεών του στην Ουκρανία και δήλωσε επίσης ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να αποκρούσει τυχόν επιθέσεις στο ρωσικό έδαφος. Το υπουργείο Αμυνας, από την πλευρά του, δήλωσε ότι η επιστράτευση – η πρώτη της Ρωσίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – έχει ως στόχο να καλέσει περίπου 300.000 εφέδρους με προηγούμενη στρατιωτική εμπειρία.
Παρατηρητές σημείωσαν, ωστόσο, ότι το διάταγμα του Πούτιν είναι αρκετά ευρύ ώστε να επιτρέψει στον στρατό να αυξήσει τον αριθμό των στρατιωτών, αν χρειαστεί. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, μάλιστα, στόχος του Κρεμλίνου είναι η συγκέντρωση ενός εκατομμυρίου ανδρών. Το Κρεμλίνο αποφεύγει εδώ και καιρό να προβεί σε μια τέτοια βαθιά αντιλαϊκή κίνηση, φοβούμενο να υποδαυλίσει τη δυσαρέσκεια και να διαβρώσει τη βάση υποστήριξης του Βλαντίμιρ Πούτιν. Η τελευταία ουκρανική αντεπίθεση εξέθεσε την αδυναμία της Ρωσίας να ελέγξει τη γραμμή τού μετώπου των 1.000 χιλιομέτρων με την τρέχουσα περιορισμένη δύναμη εθελοντών της. Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες λένε, πάντως, ότι θα χρειαστούν μήνες για να καταστούν οι πρόσφατα κληθέντες έφεδροι έτοιμοι για μάχη.
Γιατί αυξάνονται οι αναφορές στα πυρηνικά
Καθώς ο Πούτιν αγωνίζεται να βρει τρόπους να αποφύγει νέες ταπεινωτικές ήττες, ανακοίνωσε την Τετάρτη την ετοιμότητά του να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να προστατεύσει το έδαφος της χώρας – μια ωμή προειδοποίηση προς την Ουκρανία να σταματήσει να πιέζει την επίθεσή της στις περιοχές που τώρα πρόκειται να γίνουν μέρος της Ρωσίας. Οι παρατηρητές είδαν την απειλή του Πούτιν ως ένα αποτελεσματικό τελεσίγραφο προς την Ουκρανία και τους δυτικούς υποστηρικτές της, να παγώσουν τη σύγκρουση ή να αντιμετωπίσουν μια πιθανή κλιμάκωση, ακόμη και μια πυρηνική σύγκρουση.
Ενώ το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα προβλέπει τη χρήση πυρηνικών όπλων ως απάντηση σε μια πυρηνική επίθεση ή σε μια επίθεση με συμβατικά όπλα, που «απειλεί την ίδια την ύπαρξη του κράτους», η δήλωση του Πούτιν μείωσε περαιτέρω το όριο για τη χρήση τους. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, ενίσχυσε την απειλή του προέδρου την Πέμπτη, λέγοντας ότι μετά την προσάρτηση των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών, η Μόσχα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει «οποιαδήποτε ρωσικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών πυρηνικών όπλων», για την υπεράσπισή τους.
Η αναφορά των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων, οι οποίες περιλαμβάνουν διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους και βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς, έστειλε ένα μήνυμα ότι η Ρωσία θα μπορούσε να στοχεύσει όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά και τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους με πυρηνικά όπλα, σε περίπτωση κλιμάκωσης. Ο Ζελένσκι απέρριψε τις πυρηνικές απειλές ως τυμβωρυχία και υποσχέθηκε να απελευθερώσει όλα τα κατεχόμενα εδάφη.
ΝΑΤΟ: «Δεν έχουν καμία νομιμότητα»
Μετά την Ουκρανία και τη Δύση, που έχουν χαρακτηρίσει την ψηφοφορία ως «ψευδοδημοψήφισμα», το ΝΑΤΟ, με δήλωσή του, καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο τη διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων. «Οι Σύμμαχοι δεν αναγνωρίζουν και δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσουν την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Τα εικονικά δημοψηφίσματα στις περιοχές του Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα της Ουκρανίας δεν έχουν νομιμότητα και θα αποτελέσουν κατάφωρη παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν θα αναγνωρίσουν την παράνομη προσάρτησή τους. Αυτά τα εδάφη είναι ουκρανικά. Καλούμε όλα τα κράτη να απορρίψουν τις κατάφωρες προσπάθειες της Ρωσίας για εδαφική κατάκτηση», αναφέρει το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο στη δήλωσή του.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι «οι ρωσικές δηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης της μερικής επιστράτευσης, αποτελούν μια περαιτέρω κλιμάκωση στον παράνομο πόλεμο της εναντίον της Ουκρανίας». Στην ίδια δήλωση υπογραμμίζεται επίσης ότι «οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παραμένουν αποφασισμένοι στην παροχή πολιτικής και πρακτικής υποστήριξης στην Ουκρανία, καθώς συνεχίζει να αμύνεται ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα». «Το ΝΑΤΟ είναι μια αμυντική Συμμαχία και θα συνεχίσει να αγωνίζεται για ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα σε ολόκληρο τον ευρωατλαντικό χώρο. Στεκόμαστε ενωμένοι για να υπερασπιστούμε και να προστατεύσουμε κάθε εκατοστό της συμμαχικής επικράτειας», καταλήγει η δήλωση.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
