«Ο πόλεμος είναι σαν την ακτινογραφία: Μπορείς να δεις τι κρύβει πραγματικά ο κάθε άνθρωπος μέσα του».
Η παραπάνω διαπίστωση ανήκει σε Ουκρανό γιατρό που πάλευε να σώσει επί μέρες σε νοσοκομείο της Μαριούπολης πολίτες βαριά τραυματισμένους, κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022.
Το παραπάνω απόφθεγμα μετέφερε μέσα από το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «20 μέρες στη Μαριούπολη» ο Mstyslav Chernov, ο Ουκρανός σκηνοθέτης, πολεμικός ανταποκριτής και φωτορεπόρτερ που κάλυψε δημοσιογραφικά, για λογαριασμό του Associated Press την αιματηρή πολιορκία.
Το ντοκιμαντέρ καταγράφει τις είκοσι ημέρες που πέρασε ο Mstyslav Chernov, με τους συναδέλφους του κατά τη διάρκεια της μάχης της Μαριούπολης το 2022. Καθώς ξεκινά η ρωσική εισβολή, η ομάδα Ουκρανών δημοσιογράφων παγιδεύεται στην πόλη και παλεύει να καταγράψει εικόνες Αποκάλυψης, υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.
Το «20 μέρες στη Μαριούπολη» έκανε πρεμιέρα στις 20 Ιανουαρίου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sundance 2023 όπου κέρδισε τον Διαγωνισμό Ντοκιμαντέρ Παγκόσμιου Κινηματογράφου.
Επιλέχθηκε ως η ουκρανική υποβολή για την Καλύτερη Διεθνή Ταινία μεγάλου μήκους στα 96α Βραβεία Όσκαρ και μπήκε στη λίστα του Δεκεμβρίου, αλλά δεν προτάθηκε για διεθνή ταινία μεγάλου μήκους.
Ωστόσο, έλαβε υποψηφιότητα για το καλύτερο ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους.
Να σημειωθεί ότι στα 178 χρόνια ιστορίας του Associated Press, αυτή είναι η πρώτη υποψηφιότητα για Όσκαρ, για παραγωγή του ειδησεογραφικού οργανισμού.
20 μέρες στη Μαριούπολη: Διεθνής αναγνώριση
Η ταινία ήταν επίσης υποψήφια για BAFTA σε 2 κατηγορίες. Έλαβε διεθνή αναγνώριση από τους κριτικούς κινηματογράφου και αναδείχθηκε ως μία από τις 5 κορυφαίες ταινίες ντοκιμαντέρ του 2023 από το Εθνικό Συμβούλιο Κριτικής. Το ντοκιμαντέρ έχει λάβει περισσότερα από 20 βραβεία και 40 υποψηφιότητες.
Σύμφωνα με όσα μεταδίδουν διεθνή ΜΜΕ, σε κάθε κινηματογραφική αίθουσα που προβάλλεται το ντοκιμαντέρ «20 μέρες στη Μαριούπολη», η πλειοψηφία των θεατών ξεσπά σε λυγμούς. Κάποιοι ισχυρίζονται πως είναι ότι πιο σκληρό έχουν δει στη ζωή τους. Άλλοι λένε ότι δεν άντεξαν να το παρακολουθήσουν μέχρι το τέλος.
Γιατί τελικά το «20 μέρες στη Μαριούπολη» είναι τόσο ξεχωριστό; Το Reader παρακολούθησε το ντοκιμαντέρ και εξηγεί, με μεγάλη προσπάθεια να αποφύγει τα spoiler, τους λόγους που το καθιστούν μια επική δημοσιογραφική και κινηματογραφική δουλειά.
20 μέρες στη Μαριούπολη: Γιατί ξεχωρίζει
Ο Mstyslav Chernov και οι συνεργάτες του εστιάζουν στο προσωπικό δράμα που βίωσαν χιλιάδες οικογένειες.
Γονείς μεταφέρουν εσπευσμένα τα παιδιά τους στο νοσοκομείο και οι γιατροί δίνουν μάχη με περιορισμένα μέσα να σώσουν αθώες ζωές. Διάδρομοι πλημμυρισμένοι στο αίμα, πτώματα αραδιασμένα στο πάτωμα, πρόσωπα με κενά βλέμματα και ένα «γιατί;» να πλανάται σε κάθε σκηνή.
Ο κινηματογραφικός φακός καταγράφει στιγμές αρχαιοελληνικής τραγωδίας: Πατεράδες που θρηνούν τα διαμελισμένα παιδιά τους, μανάδες να μην μπορούν να συλλάβουν ότι τα μωρά τους άφησαν την τελευταία τους πνοή, γιατροί και νοσοκόμοι να προσπαθούν να χειρουργήσουν με δάκρυα στα μάτια.
Οι εικόνες του Mstyslav Chernov κάνουν και τον πιο σκληρό να λυγίσει. Ιδίως όταν καταγράφει την επίθεση σε μαιευτήριο της Μαριούπολης. Για τον ίδιο, οι νεκροί δεν είναι απλά αριθμοί. Όλοι τους έχουν όνομα, οικογένεια, ιστορία και άδικο τέλος.
«Αυτά τα πλάνα είναι πολύ σκληρά. Αλλά έτσι πρέπει να είναι», εξομολογείται ο ίδιος, αφού η καταγραφή των εικόνων έχει στόχο να δείξει στη διεθνή κοινότητα τι συμβαίνει πραγματικά στη Μαριούπολη.
Σε πολλά σημεία του το ντοκιμαντέρ θυμίζει την ταινία «For Sama»: Υγειονομικοί κάνουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να σώσουν ότι σώζεται. Ανελέητοι βομβαρδισμοί νυχθημερόν και παιδιά παγιδευμένα στην Κόλαση. Μαζικοί τάφοι με χιλιάδες σορούς.
Το «20 μέρες στη Μαριούπολη» είναι ένα βαθιά αντιπολεμικό ντοκιμαντέρ. Διαλύει τον συναισθηματικό κόσμο του θεατή και με εικόνες που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους εξηγεί ωμά και κυνικά τι συμβαίνει όταν βομβαρδίζονται κατοικημένες πόλεις.
20 μέρες στη Μαριούπολη: Σκληρό μήνυμα
Σε μια εποχή που οι πόλεμοι σε Ουκρανία και Γάζα προβληματίζουν έντονα τη διεθνή κοινότητα και ενώ η απειλή για γενικευμένες συρράξεις είναι πλέον ορατή, το ντοκιμαντέρ θα πρέπει να προβληθεί σε όλους όσοι πιστεύουν ότι οι συγκρούσεις λύνουν ζητήματα και δεν μπορούν να αποφευχθούν.
Παράλληλα, το «20 μέρες στη Μαριούπολη» βουτάει βαθιά στον εφιάλτη που ζουν οι άνθρωποι εμπόλεμων περιοχών και εστιάζει στον καλό ή κακό εαυτό που έρχεται στην επιφάνεια:
Από τη μία αυτοί που βρίσκουν την ευκαιρία να κάνουν πλιάτσικο και να επωφεληθούν της κατάστασης και από την άλλη οι άνθρωποι που δίνουν τη ζωή τους για να προστατεύσουν, να παρηγορήσουν και να βοηθήσουν ακόμα και αγνώστους.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
