Οι νέες φωνές της ποίησης έχουν κάτι να σου πουν. Η ποιητική συλλογή της Σταυρούλας Παπαδάκη «Και ο κόσμος τι θα πει;» από τις εκδόσεις Κάπα Εκδοτική, είναι το πρώτο έργο με το οποίο η ποιήτρια συστήθηκε στο αναγνωστικό κοινό, αλλά και το έργο με το οποίο κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα (2024) στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας. Ένα έργο που φέρει τον χαρακτήρα και τον δυναμισμό της νιότης και που επιχειρεί να ερμηνεύσει τον κόσμο, μέσα από προσωπικές, ελεύθερες πτώσεις.
Οι εκδόσεις Κάπα Εκδοτική και η σειρά «Φλέξη» έχουν καταθέσει τη δική τους τολμηρή πρόταση στη σκηνή της ποίησης. Μια σειρά από νέους ποιητές, που γράφουν για την πραγματικότητα όπως τη βιώνουν και προσπαθούν να τη μεταβολίσουν σήμερα. Ο ποιητής Γιώργος Δομιανός έχει αναλάβει τη διεύθυνση της σειράς, ενώ ο σχεδιαστής Ιωάννης Τσίγκας είναι το πρόσωπο πίσω από την επιμέλεια της καλλιτεχνικής σφραγίδας.
Η ποιητική συλλογή «Και ο κόσμος τι θα πει;» είναι το δεύτερο παιδί της σειράς. Η Σταυρούλα Παπαδάκη, σαν να χαράζει μέσα από τις σελίδες της, τα δικά της υπαρξιακά κεφάλαια απέναντι στον κόσμο που αλλάζει (ξεκινά με το ποίημα «Γέννα» και καταλήγει με ένα ποίημα - συνειδητοποίηση και ευχή για το μέλλον) γράφει όπως σκέφτεται: Λιτά και απέριττα, συχνά αιχμηρά αλλά και με αναλαμπές παιδικότητας, αυτής που παλεύουμε με νύχια και με δόντια να κρατήσουμε, στους καιρούς που αλλάζουν πρόσωπα.
Διαβάζοντας την, κράτησα το ταξίδι της αναζήτησης ταυτότητας, τις συνειδητοποιήσεις ενός αθέατου κόσμου που σου φέρνει κατάματα («Τι γιατί βιάζομαι; / Γιατί είμαι κορίτσι.»), τις ανήσυχες αναζητήσεις στα ανοιχτά πελάγη της ζωής και εκείνον τον παντοτινό δεσμό, με τη μητέρα, την αδελφή, τη φίλη και τελικά με τη γυναίκα.
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21/3) συζητάμε με την ποιήτρια Σταυρούλα Παπαδάκη για όσα συνθέτουν τον κόσμο, πίσω από τις λέξεις της:
Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα για το 2024, ποια συναισθήματα συνοδεύουν ένα βραβείο σαν κι αυτό;
«Συναισθήματα έκπληξης, χαράς, ευγνωμοσύνης, περιέργειας για το μέλλον. Είναι πολλά τα συναισθήματα, ακόμα επεξεργάζομαι τη συνθήκη» .
Πότε συναντιέσαι με την ποίηση και τελικά με το γράψιμο;
«Με την ποίηση συναντιέμαι καθημερινά. Συναντιόμαστε στην υγρασία ενός πρωινού στο πάρκο, στη λάμπα που καίει στο παράθυρο του απέναντι, στη φράση ενός έξαλλου περαστικού στο τηλέφωνο, στην απόλυτη μοναξιά ενός απογεύματος, σε ένα αποτυχημένο πάρτι, στη βαρεμάρα του οικείου, στα άδικα και τα δύσκολα της ζωής, στα πιο συνηθισμένα και αναπάντεχα μέρη.
Με το γράψιμο από την άλλη, συναντιέμαι πού και πού, συνήθως ήσυχα βράδια, που ο κόσμος σταματάει κάπως να τρέχει και συντονίζομαι με όλη αυτή την ποίηση της ζωής, την οποία έχω ανάγκη να ερμηνεύσω, να καταλάβω, να μεταβολίσω».
Στο σχολείο σήμερα, η ποίηση έχει τη θέση που θα έπρεπε;
«Πάνε χρόνια από τότε που ήμουν στο σχολείο ως μαθήτρια ή είχα επαφή με το σχολείο ως φιλόλογος, οπότε δεν έχω ακριβή εικόνα της θέσης της σήμερα. Για εμένα το πρόβλημα δεν είναι τόσο η θέση της. Η ποίηση υπάρχει διαχρονικά στη σχολική ύλη, από το δημοτικό έως και το λύκειο.
Το πρόβλημα είναι πως η ποίηση διδάσκεται αποσπασματικά, αναλύεται, εξετάζεται, βαθμολογείται και μέσα από όλη αυτή την προσέγγιση, χάνουμε την ολότητά της, τη μαγεία της, το συναίσθημα, την αφορμή για κουβέντα, την προσωπική ερμηνεία.
Στην προσπάθειά μας να ορίσουμε την ύλη, έχουμε προαποφασίσει τι ήθελε να πει μέσα από τα ποιήματά του ο Σολωμός, ο Καραγάτσης, η Δημουλά και δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να νιώσουν, να μαντέψουν, να συνομιλήσουν με τα ποιήματα με τον δικό τους τρόπο».
Διάβασα σε μια συνέντευξή σου πως δίσταζες να μπεις στη διαδικασία έκδοσης των γραπτών σου. Πότε ξυπνάει μέσα σου η στιγμή που λες «θα το κάνω» και ποια ψυχικά εφόδια χρειάζεται μια τέτοια απόφαση;
«Ναι, πράγματι δίσταζα να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Πίστευα πως έπρεπε να δουλέψω περισσότερο, να διαβάσω περισσότερο, να γράψω και να ωριμάσω κι άλλο και το απέφευγα. Όμως αυτό, στην πραγματικότητα, δεν έχει τέλος, ποτέ δεν είσαι αρκετά έτοιμος, ποτέ δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. Παράλληλα, επειδή για μένα το γράψιμο ήταν (και είναι) ένα καταφύγιο από τη σκληρότητα της ζωής, φοβόμουν να φέρω την ποίηση μου σε επαφή με την πραγματικότητα, την αξιολόγηση, τις επιταγές μιας έκδοσης, την πιο «επίσημη» έκθεση. Φοβόμουν πως θα γείωνα κάτι που για μένα ήταν στα σύννεφα.
Η στιγμή που αποφάσισα να το κάνω ήρθε μέσα από την ψυχοθεραπεία και τη συνειδητοποίηση πως όλες αυτές οι σκέψεις είναι ένα αυτοσαμποτάζ. Ο φόβος πώς θα κριθώ για τις σκέψεις, τα συναισθήματα, την ευαισθησία μου, αυτό που είμαι εν τέλει, με κρατούσε πίσω. Ένιωθα να απομακρύνομαι από παλιότερα κείμενα μου, από ένα κομμάτι του εαυτού μου, το οποίο αν δεν το υπερασπιζόμουν, θα το έτρωγε το μαύρο σκοτάδι. Τα ψυχικά εφόδια δεν τα είχα, τα απέκτησα και τα αποκτώ. Και φυσικά, πάντα έχω μια φαγούρα και μια περιέργεια να δω τι θα συμβεί αν…».
Τι είναι αυτό που θες να νιώσει αυτός που θα διαβάσει τα ποιήματά σου;
«Δεν θέλω να νιώσει κάτι συγκεκριμένο. Θέλω να νιώσει απλά, οτιδήποτε».
Τι σε συγκινεί και σε κάνει να θες εκφραστείς μέσω του γραψίματος;
«Πολλά με συγκινούν, οι άνθρωποι και οι ιστορίες τους, οι ανθρώπινες σχέσεις, η Αθήνα και οι δρόμοι της, η ζωή, η ομορφιά, η φθορά, ο θάνατος. Επιλέγω το γράψιμο, γιατί μάλλον με επέλεξε και αυτό. Δεν ξέρω πώς αλλιώς να εκφραστώ. Πολλές φορές ζηλεύω ανθρώπους που εκφράζονται ζωγραφίζοντας, γράφοντας μουσική, χορεύοντας. Από την άλλη, σκέφτομαι πως το γράψιμο δε θέλει πολλά για να συμβεί, ένα χαρτί, ένα μολύβι (ή ένα laptop) και αυτό έχει μια αυτάρκεια και μια ελευθερία. Μαζί με αυτά βέβαια, έρχεται και η ευθύνη των λέξεων. Και αυτό με συγκινεί η ευθύνη και το βάρος των λέξεων».
Πώς βλέπεις την ποίηση σήμερα;
«Αληθινή, άφιλτρη, τολμηρή, σύντομη, ουσιαστική, κάποιες φορές πιο πρόχειρη, άλλες φορές πιο δουλεμένη, καυστική, σκληρή, ευαίσθητη και πολλές φορές διασκεδαστική, πολλά υποσχόμενη, συγκινητική, συμπεριληπτική. Μού αρέσει πολύ η σύγχρονη ποίηση και είμαι φανατική αναγνώστρια της».
Μιας και είναι σήμερα η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, ένας ποιητής ή μια ποιητική συλλογή που διάβασες τελευταία και σε άγγιξε;
«Είναι ΠΟΛΥ δύσκολο να αναφερθώ σε ένα όνομα ή σε μία ποιητική συλλογή. Επειδή είναι γιορτή σήμερα, θα μου επιτρέψεις να αναφέρω τέσσερις.
Με άγγιξε η ποιητική συλλογή “Τη γλώσσα της την πέταξαν στη γάτα”, της Αντωνίας Μποτονάκη, η “Δυσανεξία στη λακτόζη”, του Αρεταίου Μπεζάνη, “Το τσακίρ κέφι” του Κώστα Βραχνού και η συλλογή “Καπνίζοντας τα δάχτυλα των άλλων” της Φωτεινής Σίμου».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
