Η ώρα περνά και εμείς ψάχνουμε ήδη αρκετή ώρα σε όλη την Αθήνα, κάποιο ζαχαροπλαστείο για την έκπληξη που έχει προγραμματιστεί. Όσο ο χρόνος μετρά αντίστροφα, συνειδητοποιούμε πόσο δύσκολο είναι για τους ανθρώπους που τρέφονται διαφορετικά, να ζουν μια ζωή στην Αθήνα όπως οι υπόλοιποι. Μια ζωή με άφθονες επιλογές σε γλυκά, σε street food, σε βρώμικο μετά το ξενύχτι και γεύματα σε εστιατόρια.
Εκείνο το Σάββατο πριν το πάρτι, στην αναζήτηση στο Google, εντοπίσαμε μόνο 2-3 ζαχαροπλαστεία στο λεκανοπέδιο Αττικής, με γλυκά χωρίς γλουτένη. Στο παρά πέντε, γνωστή αλυσίδα ζαχαροπλαστείων μας έδωσε τελευταία στιγμή, αυτό που ψάχναμε.
Η κοιλιοκάκη ή αλλιώς η δυσανεξία στην γλουτένη, είναι μια διαταραχή που επηρεάζει το λεπτό έντερο. Σε αριθμούς, επηρεάζει περίπου το 2% παγκοσμίως, αλλά οι είναι πολλές οι περιπτώσεις που περιμένουν αδιάγνωστες καθώς μπορούν να εμφανιστούν ξαφνικά, σε οποιαδήποτε ηλικία και με συμπτώματα που δεν εντοπίζονται.
Την θυμάμαι σε κάθε έξοδο να ψάχνει την κατάλληλη επιλογή για εκείνη. Από κοκτέιλ ή κάποιο γλυκό, μέχρι και κάτι απλό για να φάει στο χέρι. Ένα απλό βράδυ που για τους περισσότερους δεν μπορεί παρά ξέγνοιστο να είναι, για τους ανθρώπους με κοιλιοκάκη, κρύβει παγίδες. Πάντα κάτι, δεν σε αφήνει να το ευχαριστηθείς.
Η Ίριδα διαγνώστηκε πρώτη φορά με κοιλιοκάκη στα 20 της αλλά τα συμπτώματά είχαν αρχίσει από πολύ νωρίτερα, ήδη από την παιδική της ηλικία. Τη ρωτήσαμε πολλά, όπως για το πόσο εύκολο είναι να έχεις μια εύκολη καθημερινότητα όταν έχεις διαγνωσθεί με κοιλιοκάκη, για το πώς συνειδητοποιείς ότι κάτι δεν πάει καλά και γι' αυτό τελικά, φταίει η γλουτένη.
Με τη σειρά της, μας έκανε να καταλάβουμε το τι σημαίνει να βγαίνεις και να ξέρεις ότι υπάρχουν μονάχα συγκεκριμένα μαγαζιά στην Αθήνα με προϊόντα χωρίς γλουτένη που μπορούν να σε εξυπηρετήσουν, μάς ενημέρωσε για το τι συμβαίνει σε επίπεδο κρατικής μέριμνας (όπως το επίδομα ειδικής διατροφής) αλλά και για το ψυχολογικό κομμάτι, που συνοδεύει την ασθένεια.
Σε ποια ηλικία κατάλαβες ότι έχεις δυσανεξία στη γλουτένη ή αλλιώς κοιλιοκάκη και δεν μπορείς να τρέφεσαι με προϊόντα με γλουτένη;
Τον Σεπτέμβριο 2018 διαγνώστηκα για πρώτη φορά με κοιλιοκάκη, οπότε ήμουν 20 χρονών, αλλά τα συμπτώματα είχαν ξεκινήσει από πολύ πιο πριν, από την παιδική μου ηλικία. Είναι μία κληρονομική ασθένεια, δηλαδή με το που διαγνώστηκα, μας σύστησαν να κάνει και η υπόλοιπη οικογένεια εξετάσεις, οπότε και βρέθηκε και η μητέρα μου με κοιλιοκάκη.
Υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα που εμφανίζει κάποιος με δυσανεξία στη γλουτένη;
Υπάρχει πληθώρα συμπτωμάτων που μπορεί να εμφανίσει κανείς. Κάποια από αυτά που θα αναφέρω είναι εκείνα που μου έχουν εμφανιστεί σε μένα, καθώς και εκείνα που έχω ακούσει σε άλλα άτομα. Συγκεκριμένα εγώ έχω φούσκωμα και πόνο στην κοιλιά, χρόνια διάρροια/δυσκοιλιότητα, σιδηροπενική αναιμία που δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με σίδηρο, οστεοπενία/οστεοπόρωση.
Άλλα άτομα που γνωρίζουν έχουν παρουσιάσει εμετούς / απώλεια βάρους, κούραση / αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και επιρρεπές σε συνεχείς ιώσεις, χαμηλό ή μη πλήρες αναπτυγμένο ανάστημα, πόνους στις αρθρώσεις, δερματικά εξανθήματα, απώλεια του σμάλτου και της λευκότητας των δοντιών, επαναλαμβανόμενες αποβολές, άγχος ή κατάθλιψη. Επίσης, μπορεί η κοιλιοκάκη να πυροδοτήσει ή να συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα όπως χασιμότο, ή ασθένειες όπως ο διαβήτης.
Τι συμβαίνει στον οργανισμό σου αν τρέφεσαι με γλουτένη;
Είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου η λήψη γλουτένης πυροδοτεί αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος και παραγωγή αντισωμάτων, έναντι των κυττάρων του εντερικού βλεννογόνου. Τα αντισώματα καταστρέφουν τις μικροσκοπικές τριχοειδείς προεξοχές (λάχνες), που καλύπτουν το λεπτό έντερο. Οι λάχνες απορροφούν βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά από τις τροφές. Όταν καταστρέφονται οι λάχνες, δεν μπορεί να γίνει η απορρόφηση επαρκών θρεπτικών στοιχείων, ανεξάρτητα από την ποσότητα τροφής που προσλαμβάνεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται άλλα θέματα υγείας στον οργανισμό.
Επειδή δεν υπάρχει κάποιου είδους θεραπεία (πχ φαρμακευτική αγωγή), η μόνη λύση είναι η διατροφή/δίαιτα χωρίς γλουτένη, και μάλιστα αυστηρή διατροφή, καθώς μόλις τα 10mg γλουτένης την ημέρα θεωρούνται το όριο ανώτερης κατανάλωσης. Πρόκειται για πολύ μικρή ποσότητα που αντιστοιχεί σε λίγα ψυχούλα ψωμιού. Συνεπώς, κάποιος που έχει εκτεθεί και καταναλώσει γλουτένη, αυτό που μπορεί να συμβεί άμεσα είναι να έχει πόνο στο στομάχι, φουσκώματα, διάρροιες. Από την άλλη, μπορεί να είναι ασυπτωματικός, δηλαδή να καταναλώσει γλουτένη χωρίς να εμφανίσει κάτι τόσο εμφανές, όπως συμβαίνει στη δική μου περίπτωση.
Δηλαδή, εγώ μπορώ να καταναλώσω τροφές με γλουτένη και να μην πονέσει το στομάχι μου, αλλά ο οργανισμός στην ύπαρξη γλουτένης θα δημιουργήσει εν τέλει τα αντισώματα, τα οποία θα «επιτεθούν» στις λάχνες.
«Επειδή βλέπουν ένα κατά τα άλλα υγιή εξωτερικά άνθρωπο, δεν θεωρούν ότι είναι μια σοβαρή ασθένεια».
Στην Άρτα που μεγάλωσες, πόσο εύκολο είναι να έχεις πρόσβαση σε τροφές χωρίς γλουτένη στην επαρχία;
Ευτυχώς, όταν διαγνώστηκα έμενα στην Αθήνα και όχι στην Άρτα. Εντούτοις, υπάρχει διαφορά στην πρόσβαση σε τρόφιμα χωρίς γλουτένη σε Αθήνα και επαρχία. Όντως στην Άρτα, όπου και μεγάλωσα και μένει η μητέρα μου που έχει κοιλιοκάκη, υπάρχουν ελάχιστα τρόφιμα που μπορείς να αγοράσεις, καθώς μόνο το σουπερμάρκετ θα έχει κάποια προϊόντα και μετά ένα μαγαζί που πωλεί βιολογικά προϊόντα, και θα φέρει και προϊόντα χωρίς γλουτένη κατόπιν επικοινωνίας με άτομα που έχουν κοιλιοκάκη, ώστε να τους εξυπηρετήσει. Βέβαια, υπάρχει και η δυνατότητα να τα παραγγείλεις και μέσω ίντερνετ από eshops.
Το θέμα σε αυτή την περίπτωση είναι πόσο άμεση είναι η πρόσβαση, έχει διαφορά να μπορείς να πας σε οποιοδήποτε ψιλικατζίδικο, περίπτερο, σουπερ μάρκετ και να αγοράσεις οτιδήποτε θέλεις και άλλο να πρέπει να εξερευνήσεις/ψάξεις να βρεις συγκεκριμένο κατάστημα, για να αγοράσεις τα συγκεκριμένα προϊόντα.
Όλα τα ανωτέρω αναφέρονται σε προϊόντα που θα αγοράσεις, για να καταναλώσεις σπίτι σου και όχι για να βγεις έξω για φαγητό. Δηλαδή, το έξω στην επαρχία σημαίνει, να πας σε καμία ταβέρνα και να φας κρέας (αν είσαι κρεατοφάγος), σαλάτα και πατάτες τηγανητές και αυτό υπό προϋποθέσεις.
Στην Αθήνα βλέπεις αλλαγή σε αυτό το κομμάτι;
Η Αθήνα έχει όντως μεγαλύτερη ποικιλία σε μαγαζιά που πωλούν προϊόντα χωρίς γλουτένη, δηλαδή σουπερ μάρκετς, αλλά και καταστήματα με βιολογικά προϊόντα. Σχεδόν μπορείς να βρεις σε κεντρικά σημεία της πόλης αλλά και σε κάθε περιοχή της.
Πόσο εύκολο είναι να βρεις εστιατόρια, σούπερ μάρκετ ή ζαχαροπλαστεία για σένα;
Η αλήθεια είναι ότι έχουν αυξηθεί τα μαγαζιά που είναι ενημερωμένα για το συγκεκριμένο θέμα και είτε θα φέρουν περισσότερα προϊόντα, όπως σουπερ μάρκετ είτε προσθέτουν προϊόντα στους καταλόγους που μπορούν να καταναλωθούν και από πελάτες που έχουν κοιλιοκάκη. Δηλαδή πλέον στην Αθήνα υπάρχουν ζαχαροπλαστεία που πωλούν γλυκά και τούρτες χωρίς γλουτένη.
Υπάρχουν δύο φούρνοι που πωλούν μόνο προϊόντα χωρίς γλουτένη. Εστιατόρια που έχουν πιάτα χωρίς γλουτένη. Βέβαια στην τελευταία περίπτωση, είναι υποχρεωμένοι τόσο το προσωπικό της κουζίνας όσο και οι σερβιτόροι να είναι ενημερωμένοι σε τέτοιου είδους ζητήματα, όπως συμβαίνει αντίστοιχα στις περιπτώσεις με την ύπαρξη αλλεργίας σε κάποιο τρόφιμο ή συστατικό.
Πλέον βέβαια υπάρχουν και εφαρμογές όπου καταχωρούνται όλα τα μαγαζιά που πωλούν προϊόντα χωρίς γλουτένη και μπορείς να τα αναζητήσεις, πχ η εφαρμογή “Find Me GF”, και έχει έναν χάρτη και μπορείς να βρεις στην περιοχή που είσαι μαγαζιά που έχουν μενού χωρίς γλουτένη, ή που μπορείς να φας χωρίς γλουτένη.
Πλέον με το ίντερνετ είναι πιο εύκολο να βρεις μαγαζί τέτοιου είδους, γιατί είτε θα υπάρχουν blogs (για τα ταξίδια μου στο εξωτερικό τσεκάρω το https://wheatlesswanderlust.com/), εφαρμογές όπως το “Find Me GF” ακόμα και η Wolt, αλλά και με μία απλή αναζήτηση στο google.
Φαντάζομαι θα είναι πολύ πιο ακριβά…
Ναι στην Ελλάδα τουλάχιστον είναι πιο ακριβές οι τιμές, γιατί είναι και πιο ακριβά τα προϊόντα. Βέβαια, αν φας σε ένα μαγαζί τροφή που έτσι και αλλιώς δεν περιλαμβάνει γλουτένη (πχ κρέας) δεν θα είναι πιο αυξημένη η τιμή. Αλλά αν πας να φας μακαρονάδα ή πίτσα, θα είναι σίγουρα αυξημένη η τιμή κατά 1-3 ευρώ. Και εννοείται αν αγοράσεις προϊόντα από το σουπερμάρκετ είναι πολύ πιο ακριβά, όπως χαρακτηριστικό παράδειγμα 5 φέτες ψωμί τοστ χωρίς γλουτένη τις πληρώνω 4,50 ευρώ, ενώ τα κανονικά προϊοντα θα είναι 10 φέτες ψωμί τόστ 2 ευρώ κ.ο.κ. Πάντα υπήρχε όμως επίδομα που έδινε το κράτος για ειδική διατροφή, παλιότερα ήταν πιο πολλά τα χρήματα (γύρω στα 1.000 ευρώ) ενώ τώρα είναι στα 100 ευρώ.
Περιλαμβάνει και το αλκοόλ η διατροφή που πρέπει να ακολουθείς;
Εννοείται και το αλκοόλ μπορεί να έχει γλουτένη με χαρακτηριστικό παράδειγμα η μπύρα, που φτιάχνεται από βύνη κριθαριού. Αλλά και άλλα ποτά καλό θα είναι να αποφεύγοντα όπως το κρασί, η βότκα και το τζιν καθώς μπορεί να έχουν προσμίξεις με γλουτένη και ορισμένα ουίσκι επίσης, καθώς και αυτά φτιάχνονται από βύνη κριθαριού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η καλύτερη επιλογή είναι είτε το ρούμι που φτιάχνεται από ζαχαροκάλαμο είτε η τεκίλα που φτιάχνεται από αγαύη.
Υπάρχει το street food στην Αθήνα που μπορεις να καταναλώσεις;
Όχι ακριβώς, δηλαδή αν είσαι κρεατοφάγος έχεις περισσότερες πιθανότητες να φας σε σουβλατζίδικο, κάτι απλό σε μερίδα. Μετά, υπάρχει μόνο ένα μαγαζί όπου μπορεί κανείς να φάει μπεργκερ (Hard Rock Café). Μετά κατά κύριο λόγο θα μπορεί κανείς να φάει σε εστιατόριο, όπου θα είναι και πιο ενημερωμένοι, και συνήθως θα είναι μαγαζιά που διαφημίζουν μια κουζίνα που θα είναι για vegan και vegetarian άτομα (βλ. Veganaki), αλλά μπορεί να πας σε ένα εστιατόρια και απλώς θα σου φτιάξουν το ίδιο πιάτο αλλά με προϊόν χωρίς γλουτένη, όπως μακαρόνια, είτε θα σου πουν να φας πιάτα που έτσι κι αλλιώς δεν έχουν γλουτένη,, όπως κρέας, πατάτες, ρύζι, σαλάτες κλπ
Έχεις νιώσει αυτό το θέμα να σε “αποκλείει” από εμπειρίες; Λ.χ. Να μην μπορείς να πας σε κάποιο εστιατόριο, να συγκρατείσαι από το να διασκεδάσεις κλπ
Δυστυχώς ναι, ως άτομο που χρειάζεται να ακολουθώ μία αυστηρή διατροφή χωρίς γλουτένη λόγω κοιλιοκάκης, βιώνω ένα κοινωνικό και συναισθηματικό άγχος όταν τρώω έξω, λόγω του φόβου επιμόλυνσης της τροφής με γλουτένη, ενώ πολλές φορές λόγω του γεγονότος ότι είμαι ασυμπτωματική θα αποφύγω να κάνω διευκρινιστικές ερωτήσεις στο προσωπικό που θα με εξυπηρετήσει σε ένα μαγαζί / εστιατόριο, καθώς ντρέπομαι και νιώθω αμηχανία.
Έχει τύχει στη δική μου περίπτωση, να αγαπώ τη μαγειρική και τη γευσιγνωσία και θα ήθελα να δοκιμάζω νέες κουζίνες, ή να βγαίνω έξω για φαγητό, αλλά επειδή μετά δεν θα νιώθω καλά ψυχολογικά, θα το αποφύγω. Βέβαια, έχω σταθεί τυχερή σε επίπεδο κατανόησης από οικογένεια και φίλους και δεν με έχουν πιέσει σε ζητήματα να βγαίνουμε έξω μόνο για φαγητό. Νιώθω καλά όταν θα πάω σε ένα μαγαζί που ξέρω το μενού τους από πριν, και θα είναι ήδη ενημερωμένοι πάνω σε τέτοιου είδους θέματα.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή είναι ένα αυτοάνοσο που επηρεάζει και την συναισθηματική κατάστασή σου, δεν υπάρχει μία αντιμετώπιση του ζητήματος, δηλαδή άλλες φορές θα στεναχωρηθώ περισσότερο που δεν θα μπορώ να φάω εκτός σπιτιού, άλλες φορές δεν με ενοχλεί, καθώς έχω συνηθίσει αυτή την κατάσταση και αντιλαμβάνομαι ότι είμαι υγιέστερη αν αποφύγω φάω εκτός.
Σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, υπάρχει μεγαλύτερη πρόβλεψη για τα άτομα που έχουν κοιλιοκάκη;
Σίγουρα είναι πιο ενήμεροι στο εξωτερικό σε τέτοιου είδους ζητήματα, αλλά έχει να κάνει με την χώρα. Δηλαδή ξεκάθαρα η Ιταλία κρατάει τα πρωτεία σε αυτό το κομμάτι, είναι όλοι τους πιο ενήμεροι, πολλή μεγαλύτερη γκάμα εστιατορίων όπου μπορείς να βρεις κατάλογο με πιάτα χωρίς γλουτένη, δηλαδή είναι αρκετα συμπεριληπτικοί. Εστιατόρια που έχουν κατάλογο μόνο με πιάτα χωρίς γλουτένη σε κανονικές τιμές, φούρνοι και ζαχαροπλαστεία που πωλούν εξ ολοκλήρου τέτοιου είδους προϊόντα. Δηλαδή, έχω αποφασίσει να πηγαίνω ανά κάποια χρόνια Ιταλία, για να τρώω έτσι καλά και να τρέφω τον ψυχισμό μου.
Επίσης, θα ήθελα να ταξιδέψω σε χώρες που η γλουτένη δεν είναι βασικό συστατικό της παραδοσιακής τους κουζίνας, όπως Μεξικό και Ιαπωνία. Επίσης, όσο πιο πολυπολιτισμική είναι μια πόλη, τόσο περισσότερες επιλογές θα έχεις, όπως έχω δει ότι συμβαίνει στο Λονδίνο και ανυπομονώ να το επισκεφθώ, καθώς έχω βρει αρκετά πολλά μαγαζιά που είναι εξ ολοκλήρου gluten free.
Επίσης, πρέπει να πούμε ότι η Θεσσαλονίκη έχεις πολλές επιλογές για να φας χωρίς γλουτένη και τα περισσότερα είναι και στο κέντρο της πόλης. Δηλαδή από άποψη φαγητού είχα ευχαριστηθεί το ταξίδι μου στην Θεσσαλονίκη.
Τι εξετάσεις μπορεί να κάνει κάποιος για να το εντοπίσει;
Μπορείς να ξεκινήσει κανείς κάνοντας εξετάσεις αίματος για να δει αν έχει τα αντιγλιαδινικά αντισώματα IgA και IgG AGA, είναι αυτά που «επιτίθενται» στις λάχνες. Αν βρει ότι έχει αυτά σε ένα υψηλό ποσοστό, τότε θα πρέπει να κάνει και μια γαστροσκόπηση για να δει αν υπάρχει φλεγμονή στο λεπτό έντερο και πόσο εκτεταμένη είναι.
Πιστεύεις ο κόσμος καταλαβαίνει ακριβώς τι σημαίνει η δυσανεξία στη γλουτένη, ή έχει εξελιχθεί λίγο και σε “μόδα” το να κυκλοφορούν τρόφιμα χωρίς γλουτένη;
Όσο περνούν τα χρόνια γίνεται πιο ευρέως γνωστό ότι υπάρχει αυτό το αυτοάνοσο, και επίσης άτομα που το έχουν δεν ντρέπονται πλέον να αναφέρουν ότι πάσχουν από κοιλιοκάκη. Ότι υπάρχουν πλέον περισσότερα προϊόντα χωρίς γλουτένη, πρώτον πρέπει τα προϊόντα αυτά να φέρουν την ειδική σήμανση ότι είναι χωρίς γλουτένη, και ότι συσκευάζονται σε χώρους που δεν υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης. Υπάρχει μάλιστα και συγκεκριμένη διαδικασία πιστοποίησης που πρέπει να ακολουθήσουν για να πουν ότι τα προϊόντα τους είναι χωρίς γλουτένη.
Οι άνθρωποι που έχουν κοιλιοκάκη αγγίζουν περίπου το 2% του παγκοσμίου πληθυσμού, και μάλιστα αυτών που έχουν διαγνωστεί, ενώ υπάρχει ποσοστό μέχρι και 4% του παγκοσμίου πληθυσμού που δεν έχει διαγνωστεί. Επίσης, υπάρχουν σύλλογοι που έχουν αναλάβει να σε ενημερώσουν για το συγκεκριμένο ζήτημα, κάνουν συνέδρια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Για παράδειγμα οι τρεις σύλλογοι της Ελλάδας «Ελληνική Εταιρεία Κοιλιοκάκης» (Αθήνα), «Η εστία της κοιλιοκάκης» (Ήπειρος) και η «Η δράση της κοιλιοκάκης» (Θεσσαλονίκη), έχουν αναλάβει πολλά πράγματα ώστε να σε βοηθήσουν, όπως επαφές με νοσοκομεία για να κάνεις ειδικές εξετάσεις και διαγνώσεις, εκδίδουν καταλόγους με όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα που δεν έχουν γλουτένη και μπορούμε να τα καταναλώσουμε κατόπιν επικοινωνίας με τις εταιρείες παραγωγής, αναλαμβάνουν διαδικασίες πιστοποίησης. Είχαν και έχουν κομβικό ρόλο για να λαμβάνουμε το κρατικό επίδομα ειδικής διατροφής που είναι 100 ευρώ τον μήνα.
Μόδα περισσότερο έχουν γίνει οι διάφορες διατροφές χωρίς γλουτένη που γίνονται στα πλαίσια «αποτοξίνωσης» και για να χάσει κανείς κιλά. Επίσης, υπάρχει η αντιμετώπιση του κόσμου σε κάποιες περιπτώσεις που θα του πεις ότι κάνεις τέτοια διατροφή και θα θεωρήσουν ότι το κάνεις από ιδιοτροπία και ιδιορρυθμία, και θα το σχολιάσουν αρνητικά.
Επίσης, κάτι άλλο που είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς είναι ότι επειδή βλέπουν ένα κατά τα άλλα υγιή εξωτερικά άνθρωπο, δεν θεωρούν ότι είναι μια σοβαρή ασθένεια, είτε θεωρούν ότι πολύ εύκολο να κάνεις μια τέτοια είδους διατροφή, και το λένε από την ασφάλεια της δικής τους θέσης που μπορούν να φάνε ό,τι θέλουν και όποτε το θέλουν, αλλά δεν καταλαβαίνουν ότι είναι πολύ πιο δύσκολο από ότι φαίνεται. Όπως μου έχουν πει και οι γιατροί μου, η κοιλιοκάκη είναι μια σχετικά εύκολη ασθένεια αλλά με δύσκολη διαδικασία αντιμέτωπισης, η οποία δυσκολεύει την καθημερινότητά σου.
Πρέπει να σκέφτεσαι κάθε φορά τι μπορείς να φας και τι όχι, να έχεις πάντα φαγητό μαζί σου, να είσαι «αλερτ» να μην φας κάτι που έχει γλουτένη και να πρέπει να ενημερώνεις τον καθένα για κάτι που αποτελεί στην τελική και ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο. Οπότε μπορεί να σε δυσκολέψει και ψυχολογικά, δηλαδή σε κάθε συνέδριο μας συστήνουν πέρα από γαστρεντερολόγο, παθολόγο κλπ, να επισκεπτόμαστε και ψυχολόγο ή ψυχίατρο για να υπάρχει και τέτοιου είδους υποστήριξη.
Τέλος, θα σου πω και ένα fun fact για να αντιληφθείς την δυσκολία που μπορεί να σου δημιουργήσει η κοιλιοκάκη: Αν θέλω να αποφύγω τελείως την επιμόλυνση από κοιλιοκάκη, θα πρέπει το άτομο που έχει φάει πριν κάτι που περιέχει γλουτένη και μετά θέλει να με φιλήσει, ιδανικά θα πρέπει να πλύνει τα δόντια του πριν με φιλήσει. Και ναι ξέρω αγόρι που έβαζε την κοπέλα του να το κάνει αυτό, γιατί έχει κοιλιοκάκη σε πολύ πιο σοβαρό βαθμό από εμένα.
Αυτό το άρθρο στο Reader δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη γνωμάτευση ενός ιατρού. Για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας έχετε, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιο επαγγελματία υγείας.
