Η ψυχική υγεία αποτελούσε για πολλές δεκαετίες ένα ισχυρό ταμπού για την ελληνική κοινωνία, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικά βήματα προόδου.
Για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, η λήψη βοήθειας από ειδικούς δεν είναι πλέον συνώνυμο με την «τρέλα» και την «παράνοια». Παρόλα αυτά, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και δυσκολεύονται να απευθυνθούν σε ψυχολόγους και ψυχιάτρους.
Μια γρήγορη ματιά στην επικαιρότητα επιβεβαιώνει ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερες συντονισμένες προσπάθειες, καμπάνιες και εξειδικευμένες υπηρεσίες με στόχο να προστατευτούν και να θεραπευτούν άνθρωποι που υποφέρουν από ψυχικές ασθένειες και διαταραχές.
Το πρόσφατο τραγικό περιστατικό με την αυτοκτονία φοιτήτριας στην Πάτρα, ο 30χρονος Ειδικός Φρουρός που έβαλε τέλος στη ζωή του και ο εφοπλιστής στη Βούλα είναι τα πιο πρόσφατα θλιβερά περιστατικά που επιβεβαιώνουν ότι στην Ελλάδα χρειάζεται να γίνουν δράσεις για να περιοριστούν οι αυτοχειρίες.
Φορέας πρόληψης και καταγραφής
Η «Κλίμακα» είναι ένας κοινωνικός φορέας, που ιδρύθηκε το 2000 και δραστηριοποιείται στη λειτουργία Μονάδων και στην υλοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων ομάδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
«Η Ελλάδα παραμένει μία από τις λίγες χώρες στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια σφαίρα που δεν έχει λάβει καμία θεσμική πρωτοβουλία για την προστασία των αυτοκαταστροφικών ατόμων. Η πρόληψη της αυτοκτονίας απαιτεί συντονισμένες δράσεις και την ανάληψη πρωτοβουλιών και ανάλογων ευθυνών από όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Η αυτοκτονία μπορεί να προληφθεί», τονίζει χαρακτηριστικά η «Κλίμακα».
Αυτοκτονίες: Τα στοιχεία
Σύμφωνα με το παρατηρητήριο αυτοκτονιών της «Κλίμακας» για το 2022:
- Η πλειοψηφία των αυτοχείρων ήταν άντρες κατά συντριπτική πλειοψηφία (78%) και ακολούθησαν οι γυναίκες σε ποσοστό 22%.
- Τα άτομα άνω των 60 ήταν εκείνα που σημείωσαν τις περισσότερες αυτοκτονίες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού.
- Σε επίπεδο φύλου, οι περισσότεροι θάνατοι για τους άντρες συγκεντρώθηκαν στις ηλικίες 60 – 64 ενώ εν αντιθέσει στις γυναίκες οι θάνατοι συγκεντρώθηκαν στις νεαρές ηλικίες των 35 – 39 ετών.
- Αυξητικές τάσεις παρουσιάζει ο αριθμός των αυτοκτονιών στις νεαρές ηλικίες εν γένει (ηλικίες άνω των 20) σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2021.
- Ο υψηλότερος αριθμός αυτοκτονιών για το 2022 καταγράφηκε στην Κρήτη (το 17% του συνολικού αριθμού των θανάτων) και έπειτα ακολούθησε η Κεντρική Μακεδονία.
- Η Κρήτη αποτελεί μία περιφέρεια με διαχρονικά υψηλούς δείκτες αυτοκτονίας πάνω από μία δεκαετία. Το ζήτημα της υψηλής αυτοκτονικότητας στην Κρήτη είναι κρίσιμης σημασίας και αποτελεί από ετών ένα πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών.
- Η πιο συχνή μέθοδος αυτοκτονίας σε επίπεδο πληθυσμού αποτέλεσε ο απαγχονισμός και ακολούθησαν η πτώση και ο αυτοπυροβολισμός.
- Το μεγαλύτερο μέρος των αυτοχείρων άνηκε στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό της χώρας και βρισκόταν εντός γάμου.
- Το 55% των θανάτων έλαβε χώρα εντός της οικείας του θανόντα.
- Η πλειοψηφία των αυτοκτονιών σημειώθηκε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος).
- Οι ημέρες στις οποίες καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός αυτοκτονιών ήταν η Δευτέρα και η Τρίτη. Οι περισσότεροι θάνατοι έλαβαν χώρα τα ξημερώματα.
Πως να βοηθήσετε
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε έναν άνθρωπο με αυτοκτονικό ιδεασμό σύμφωνα με το suicide-help.gr:
- Να παίρνετε πάντα στα σοβαρά τα αυτοκαταστροφικά σχόλια.
- Προσπαθήστε να μην φανείτε σοκαρισμένος.
- Ζητήστε βοήθεια αμέσως.
- Ακούστε προσεχτικά όλα όσα έχει να σας πει αυτός ο άνθρωπος.
- Ενδυναμώστε και ενθαρρύνετε αυτόν τον άνθρωπο.
- Πείτε του ότι ανησυχείτε πολύ γι’ αυτόν.
- Μην τον αφήσετε μόνο του.
Εάν ο άνθρωπος αυτός έχει προσχεδιάσει την μέθοδο και την χρονική στιγμή τότε βρίσκετε σε εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο, γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να διστάσετε να καλέσετε το 1018 και να εξασφαλίσετε ότι το άτομο αυτό θα πάρει βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας.
Αυτοκτονίες: Τα σημάδια
Προειδοποιητικά σημάδια στη συμπεριφορά ενός ανθρώπου που σκέφτεται να αυτοκτονήσει:
- Είναι πολύ θλιμμένος, ανήσυχος ή βρίσκεται σε πανικό
- Κλείνεται στον εαυτό του, απομονώνεται
- Δυσκολεύεται στις σχέσεις του με την οικογένεια και τους φίλους του
- Χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που πριν τον ευχαριστούσαν
- Πέφτει η απόδοσή του στη δουλειά ή το σχολείο
- Αλλάζει η συμπεριφορά του (γίνεται απαισιόδοξος, ευερέθιστος, απαθής ή εμφανίζει οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή στη συμπεριφορά)
- Μιλά για το θάνατο ή για την αυτοκτονία
- Αναζητά θανατηφόρα μέσα (όπλα, χάπια κλπ)
- Αλλάζουν οι διατροφικές του συνήθειες (έχει αυξημένη όρεξη για φαγητό ή αντίθετα έχει μειωμένη όρεξη και χάνει βάρος)
- Αλλάζουν οι συνήθειες του ύπνου του (έχει αϋπνία ή υπνηλία)
- Αισθάνεται ενοχή, ντροπή, αναξιότητα
- Αισθάνεται απελπισμένος
- Αισθάνεται αβοήθητος
- Αισθάνεται παγιδευμένος, ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο
- Έχει την ξαφνική επιθυμία να τακτοποιήσει προσωπικές υποθέσεις (π.χ. συντάσσει τη διαθήκη του)
- Χαρίζει προσωπικά του αντικείμενα
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
