Πρόσφατα παρατήρησα την παρακάτω δημοσίευση, σχετικά με το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στη Σίφνο και τους αμέτρητους τουρίστες που δίνουν το παρών εκεί, για να κεραστούν κρασί και φαγητό και φυσικά να χορέψουν χέρι με χέρι, να προσπαθήσουν έστω να ακολουθήσουν τα βήματα, μήπως και πετύχει το στόρι ή το ποστ στο Instagram, πάντα με το σχετικό φίλτρο, που «ματσάρει» τα ρούχα τους με το χρώμα του ουρανού.
Δεν είναι μόνο η Σίφνος όμως.
Και το κείμενο
«Προβληματισμοί για το Σιφνέικο πανηγύρι
Μέσα από αυτό το κείμενο θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας λίγες σκέψεις από όσα έχουμε δει τελευταία να λαμβάνουν χώρα στα καλοκαιρινά Σιφνέικα πανηγύρια και μας προβληματίζουν ιδιαίτερα.
Τα καλοκαιρινά πανηγύρια των Κυκλάδων έχουν επανέλθει στο προσκήνιο και θεωρούνται πλέον ένας “must” προορισμός διασκέδασης. Συνεπώς επικρατεί ένας συνωστισμός στα ξωκλήσια που πανηγυρίζουν όταν ο εσπερινός ακολουθείται από φαγητό /μεζέδες και παραδοσιακή μουσική.
Στη Σίφνο υπόψιν το φαγητό, τα κεράσματα, το κρασί προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ, και η μουσική αφορά τα Σιφνέικα συρτά, και άλλα τραγούδια που έχουν ενσωματωθεί εδώ και χρόνια στο σιφνέικο ρεπερτοριο, το οποίο σας διαβεβαιώνουμε οτι είναι μεγάλο και από τα ελάχιστα που παραμένουν αναλλοίωτα και χωρίς πολλες εξωγενείς μουσικές επιρροές. Το δυσάρεστο λοιπόν είναι οτι η πλειοψηφία της νεολαίας που προσέρχεται για «όλη αυτή τη φάση» δεν έχει ίχνος σεβασμού ως προς το όλο τελετουργικό που αφορά το θρησκευτικό και το παραδοσιακό κομμάτι . Οι περισσότεροι το βλέπουν ως ‘’τσάμπα φαγητό και κρασί’’ απαιτώντας με την ώρα, όλο και περισσότερα. Ένας πανηγυράς οταν πανηγυρίζει ένα εξωκλήσι το κάνει λόγω βαθιάς θρησκευτικής συνείδησης και παράλληλα θέλοντας να ευχαριστήσει τον κόσμο, προσφέρει ένα ΚΕΡΑΣΜΑ...κέρασμα σημαίνει πως με ο,τι δυνατότητα υπάρχει θα βγει ένα πιάτο φαγητό και ένα ποτήρι κρασί και αναλόγως θα ακολουθήσει ή όχι γλέντι με παραδοσιακά όργανα. Τελευταία βλέπουμε κόσμο να απαιτεί περισσότερο φαγητό και αλκοόλ, χωρίς να δίνει σημασία στο θεσμό του Σιφνέικου πανηγυριού αλλά και στον κόπο των πανηγυράδων και τον επιτρόπων κάθε εκκλησίας.
Τα εξωκλήσια αυτά όμως ανα τους αιώνας συντηρούνται από τους Σιφνιούς που δίνουν προσωπικό χρόνο και εργασία για να μένουν πάντοτε κάτασπρα και καθαρά, με ο,τι μαζεύει το παγκάρι της εκκλησίας αλλά και με προσωπικά έξοδα...και παρά τον κόσμο που μαζεύεται στην αυλή της εκκλησίας , το παγκάρι παραμένει άδειο και η αυλή με σκουπίδια πεταμένα δεξιά και αριστερά.
Η συμμετοχή σε όλο αυτό απαιτεί έναν σεβασμό ως προς τη θρησκευτικότητα του χώρου και την λαογραφική παράδοση του νησιού (δίχως να απαιτείται να καταλύσει κανείς τα δικά του «πιστέυω»).
Τέλος, αν θέλουμε να γίνουμε συμμέτοχοι σε όλο αυτό το παραδοσιακό κομμάτι του νησιού, και εφόσον η μουσική παράδοση της Σίφνου είναι πλούσια μεν, άγνωστη δε, καλό είναι να αφήσουμε τον Ικαριώτικο και το Μεσσαρίτικο για τους τόπους καταγωγής τους και να χορέψουμε με τα πολλά Σιφνέικα συρτά, τα σιφνιοποιημένα φοξ κλπ.
Πρέπει να διαφυλάξουμε την ιδιαίτερη παράδοση μας, και να μετέχουμε στο Σιφνέικο πανηγύρι με σεβασμό δίχως αυτό να γίνει βορά από τη νέα τάση.
Το παραδοσιακό πανηγύρι είναι εν δυνάμει κάτι μυσταγωγικό, δεν είναι εναλλακτικός τρόπος διασκέδασης.
Παντελής – Γιάννης – Θάνος – Γιάννης»
Και μια εξήγηση
Ο υπερτουρισμός ως έννοια εμφανίστηκε στις ζωές μας αρχικά, μαζι με την καθιέρωση των low cost αεροπορικών εταιρειών. Όλοι μπορούσαν να ταξιδέψουν, έστω στοιβαγμένοι σε κάπως ανυπόφορα αεροπλάνα, μα πάντα με φτηνό εισιτήριο.
Ύστερα από το τέλος της εποχής της καραντίνας του κορωνοϊού, ύστερα από μια εποχή όπου η ανθρωπότητα έμαθε να βγαίνει ραντεβού στο σαλόνι, να επιλέγει ερωτικούς παρτενέρ αποκλειστικά από mobile apps και να ψωνίζει για το σουπερμάρκετ από το τάμπλετ, ξεκίνησε μια μαζική «απελευθέρωση», το λεγόμενο και revenge tourism.
Η δραστηριότητα αυτή απέκτησε έξτρα δυναμική, μέσα από τη συστηματοποιημένη προβολή προορισμών διακοπών μέσα από το TikTok, το Instagram και δευτερευόντως, το Facebook. Ξαφνικά οι δρόμοι γέμισαν από υπερκινητικές φιγούρες με μια βαλίτσα στο ένα χέρι και ένα smartphone με GPS σε υπερδιέγερση, αναζητώντας μια διαδρομή χωρίς μετρό, με αφετηρία την Καραϊσκου στον Πειραιά με προορισμό την Σωτήρη Πέτρουλα στην Αγία Παρασκευή (τυχαίο παράδειγμα).
Τους λένε τουρίστες και είναι ικανοί για όλα, ακόμα και να πυροδοτήσουν πανικό, επιπέδου lockdown για ντόπιους, σε μέρη όπως η Σαντορίνη. Στη Βαρκελώνη, σε περιοχές - μνημεία του Β' Παγκοσμίου ανοίγουν μπαρ και οι ντόπιοι φωνάζουν έξαλλοι: «παλιά εδώ, όταν ήμουν παιδί, ερχόμουν για να παίξω, τώρα δεν μπορώ ούτε να περάσω από τους δρόμους, που μυρίζουν απαίσια από τους μεθυσμένους τουρίστες που κατουράνε πάνω στις πόρτες».
Toυς λένε επίσης και ψηφιακούς νομάδες, και η remote εργασία, όπως εν μέρει την καθιέρωσε η πανδημία, τους δίνει τη δυνατότητα να ζήσουν σε ένα ημι-τουριστικό καθεστώς για κάμποσους μήνες, συνήθως μέχρι να αυξηθούν όλα τα νοίκια στην αστική γειτονιά ή στο νησί που ζουν.
Ωραία, με τα νησιά όμως τι γίνεται;
Στην Αμοργό, όλοι οι Αθηναίοι φίλοι μου ανέβασαν Instagram stories από τα πανηγύρια, πιασμένοι χέρι-χέρι, νιώθοντας λίγη αγνή «χωριατίλα» μέσα τους. Το ίδιο και με τους Αθηναίους «ανταποκριτές» μου από Σίφνο.
Στη Σύμη είδα ακόμα και ξένους τουρίστες σε τοπική γιορτή, να χορεύουν ό,τι να ναι, χαμογελώντας, μαζί με τα παιδάκια τους, χωρίς να πολυκαταλαβαίνουν τι συμβαίνει γύρω τους, μα με τεράστια χαρά που βίωναν κάτι local, κάτι μακριά από τον «λόχο» με τις ταβέρνες με τις τεράστιες πινακίδες που απεικονίζουν στιφάδο, μουσακά, χοιρινή μπριζόλα, μπαρμπούνια και μαρίδες, και ό,τι άλλο χωράει στα ψυγεία τους.
Δεν μπορεί κανείς να προδικάσει πότε θα «τελειώσει» (κι αν «τελειώνει» τελικά!) ο υπερτουρισμός. Ακούμε πώς στη Βαρκελώνη πρόκειται να απαγορευτούν οι μισθώσεις μέσω Airbnb μέσα στα επόμενα 3-4 χρόνια, να αυξηθεί η φορολογία για κάθε επισκέπτη της πόλης, να μειωθούν οι αφίξεις από τη θάλασσα και πολλά ακόμα μέτρα, που ίσως καταφέρουν να συγκρατήσουν την οργή των ντόπιων, που βλέπουν την πόλη τους να αλλοιώνεται μέσα από τον υπερτουρισμό.
Κι ένα εισιτήριο στις τοπικές γιορτές, μια δωρεά για την τοπική κοινότητα από κάθε επισκέπτη, θα ήταν κάτι που λογικά, θα έφερνε ανταποδοτικά, τον σεβασμό του κάθε επισκέπτη.
Ο κόσμος στη μετά την πανδημία εποχή, και ενώ δύο πολεμικές συρράξεις, σε Γάζα και Ουκρανία βρίσκονται σε εξέλιξη. βαδίζει σε αχαρτογράφητα νερά. Σε όλο τον κόσμο επισκέπτες «στριμώχνονται» ξεδιάντροπα με τους ντόπιους σε κοινωνίες που αλλάζουν διαρκώς πρόσωπο.
Οι παραδόσεις, όπως αυτή του πανηγυριού της Σίφνου πρέπει να διαφυλαχθούν. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος αν αρκεί η επιβολή ενός εισιτηρίου, ώστε να προστατευθεί η ιερότητα τους. Ίσως να είναι μια καλή αρχή. Μέχρι να ανακαθορίσουμε τα όρια των κοινωνιών μας, δίνοντας χώρο στους τουρίστες, χωρίς να χάνουμε το χώρο στον οποίο ζούμε.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
