Μενού
  • Α-
  • Α+

Μετά τους πολέμους σε Συρία, Λιβύη και Ναγκόρνο Καραμπάχ, τις επιθετικές ενέργειες εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, το φλερτ με τη Ρωσία και τη ρήξη με τις ΗΠΑ, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βάζει πλώρη να κατακτήσει συνολικά την αφρικανική ήπειρο. Η ασφυκτική οικονομική κατάσταση στην χώρα του, που πυροδοτείται από την ιστορική κατάρρευση του εθνικού νομίσματος, οδηγώντας στην εξαθλίωση εκατομμύρια πολίτες δεν ανατρέπει την φιλόδοξη στρατηγική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που εκτείνεται πολύ πιο μακριά από το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Διαβάστε ακόμη: Τουρκική λίρα: Ουρές στα ανταλλακτήρια της Τουρκίας αλλά ο Ερντογάν επιμένει στη λογική του

Οι νεοθωμανικοί σχεδιασμοί του δεν εξαντλούνται στην πολυδιαφημισμένη «Γαλάζια Πατρίδα» σφετεριζόμενος επί χάρτου τμήματα της ελληνικής επικράτειας αλλά περιλαμβάνουν την ραγδαία επέκταση της τουρκικής επιρροής ευρύτερα. Για το λόγο αυτό, η εξωτερική πολιτική της γείτονα τα τελευταία 15 χρόνια οικοδομήθηκε με προσανατολισμό τη δημιουργία των συνθηκών εκείνων, που θα οδηγούσαν στην ανάδειξη της Τουρκίας σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη και ισχυρό παίκτη στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα κατακτώντας παράλληλα τα σκήπτρα μεταξύ των μουσουλμανικών χωρών.

Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη η 3η Σύνοδος Κορυφής Εταιρικής Σχέσης Τουρκίας-Αφρικής, «Ενισχυμένη Εταιρική Σχέση για Κοινή Ανάπτυξη και Ευημερία», στην οποία παραβρέθηκαν αρχηγοί και αξιωματούχοι 36 αφρικανικών κρατών και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών. «Η Τουρκία δεν γύρισε ποτέ την πλάτη στην Αφρική και στους λαούς της», είπε ο Τούρκος πρόεδρος αναφέροντας ότι οι δεσμοί του τουρκικού έθνους με τους λαούς της Αφρικής χρονολογούνται από τον 9ο αιώνα. Σημαντική υπήρξε η επισήμανσή του ότι η Τουρκία στηρίζει σθεναρά τα κινήματα ελευθερίας στην αφρικανική ήπειρο, ιδιαίτερα στις χώρες της Βόρειας Αφρικής, «φωτογραφίζοντας» τη Λιβύη. Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος υποσχέθηκε στους ηγέτες των αφρικανικών χωρών 15 εκατ. δόσεις του εγχώριου εμβολίου κατά του κορονοϊού Turkovac ότι ολοκληρωθεί η έγκριση του για επείγουσα χρήση.

Ενδεικτικό της σημασίας, που αποδίδει η Αγκυρα στην αναβάθμιση των σχέσεων της με τις αφρικανικές χώρες είναι το γεγονός ότι ο αριθμός των πρεσβειών της Τουρκίας στην αφρικανική ήπειρο αυξήθηκε σε 42 από 12, που ήταν το 2005, ενώ αντίστοιχα ο αριθμός των πρεσβειών των αφρικανικών χωρών στην τουρκική πρωτεύουσα έφτασε τις 37 από 10. Η οικονομική διάσταση αυτής της προσέγγισης αποτυπώνεται στη θεαματική αύξηση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών της Τουρκίας με την αφρικανική ήπειρο καθώς από τα 5,4 δισ. δολάρια, ξεπέρασε το 2020 τα 25,3 δισ. δολάρια με την τουρκική πλευρά να έχει ως στόχο την περαιτέρω αύξηση του διμερούς εμπορίου στα 50 δισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια και στη συνέχεια στα 75 δισ. δολάρια. Είναι χαρακτηριστικό πώς οι Τουρκικές Αερογραμμές συνδέουν την Κωνσταντινούπολη με 33 αφρικανικές χώρες μέσω 52 πτήσεων όταν πριν από 15 χρόνια η Τουρκία είχε αεροπορική σύνδεση με 14 αφρικανικά κράτη.

Ερντογάν: Πρόθεση να συσφίξει τις σχέσεις με την Αφρική 

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιχείρησε, και σε ένα βαθμό το κατάφερε, να εκμεταλλευτεί, το κενό που δημιουργήθηκε από την υποχώρηση δυτικών κρατών από την Αφρική, όπου είχαν αναπτύξει αποικιοκρατική σχέση κατά τους περασμένους αιώνες. Σε αυτές τις συνθήκες μειωμένου ενδιαφέροντος της Δύσης η εκτεταμένη τουρκική παρουσία σε όλη την αφρικανική ήπειρο αρχικά εκδηλώθηκε μέσω οργανισμών, ινστιτούτων και μορφωτικών ιδρυμάτων με τον Τούρκο πρόεδρο να οραματίζεται ότι η Τουρκία θα έχει λόγο σε μία ήπειρο με πληθυσμό 1,2 δισ. ανθρώπους και προοπτικές διπλασιασμού του το 2050.

Στη σύσφιξη των επαφών με τα αφρικανικά κράτη η Αγκυρα είδε μία πρώτης τάξης ευκαιρία να διευρύνει τους οικονομικούς ορίζοντές της με μία αναπτυσσόμενη ήπειρο, που εκτός του πλούσιου ορυκτού πλούτου της διαθέτει ένα ανεξάντλητο εν δυνάμει εργατικό δυναμικό λόγω της ηλιακής σύνθεσης του πληθυσμού της. Πράγματι, τουρκικές εταιρείες εκτελούν μεγάλα έργα υποδομής σε πολλές αφρικανικές χώρες αποκομίζοντας σημαντικά κεφάλαια και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη χωρών, από τις οποίες η Τουρκία αναμένει σημαντικά γεωπολιτικά οφέλη. Από την άλλη πλευρά, το εκτεταμένο ισλαμιστικό στοιχείο δημιούργησε τον συνδετικό κρίκο για το τουρκικό καθεστώς ώστε να επηρεάσει και να ελέγξει τελικά καταστάσεις στην Αφρική μέσω της εκπαίδευσης τοπικών στρατευμάτων, της υποστήριξης ακραίων ομάδων ακόμα και του εξοπλισμού τρομοκρατικών οργανώσεων.

Η στρατιωτική διείσδυση όμως της Τουρκίας στη Βόρεια αλλά και στην Υποσαχάρια Αφρική αποτελεί μια εξέλιξη κρίσιμης σημασίας τόσο για την εθνική ασφάλεια της χώρας μας όσο και για τα δεδομένα συμφέροντα ευρωπαϊκών χωρών στην περιοχή, όπως η Γαλλία. Εάν η Σομαλία, όπου η Τουρκία διατηρεί τη μεγαλύτερη βάση της στο εξωτερικό από το 2017, θεωρητικά είναι αρκετά μακριά η ενεργή στρατιωτική εμπλοκή της Αγκυρας στον εμφύλιο στη Λιβύη, το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβικό μνημόνιο και η προσπάθεια για μόνιμες τουρκικές βάσεις στην αφρικανική χώρα υπήρξαν κινήσεις, που απειλούσαν ευθέως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Η Λιβύη βέβαια δεν είναι το μόνο σημείο αντιπαράθεσης, καθώς υποστήριξαν αντίπαλες πλευρές στον εμφύλιο, μεταξύ Τουρκίας και Γαλλίας στην Αφρική. Εκτός από τη συστηματική προσπάθεια ανάπτυξης δεσμών με πρώην γαλλικές αποικίες, όπως ο Νίγηρας και το Μάλι μέσω της ανέγερσης τζαμιών και νοσοκομείων, η στρατιωτική τουρκική παρουσία στην περιοχή του Σαχέλ, που ανήκει στη σφαίρα επιρροής της Γαλλίας, δημιουργεί μία νέα εστία έντασης μεταξύ Παρισίων και Αγκυρας. Η παράμετρος αυτή ενδιαφέρει και την Αθήνα καθώς στην ελληνογαλλική συμφωνία με ρήτρα αμυντικής συνδρομής περιλαμβάνεται και το Σαχέλ, ως πεδίο στο οποίο οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις δεσμεύονται να αναπτύξουν δυνάμεις για την υποστήριξη των επιχειρήσεων υπό γαλλική διοίκηση. Στην περιοχή αυτή δρουν θύλακες τρομοκρατών, που υποκινούνται από την Τουρκία.

Στην περίπτωση της Λιβύης δείχνουν να ξεκαθαρίζουν τα πράγματα με τη Δύση να επανακάμπτει δυναμικά προβαίνοντας σε κινήσεις εξοβελισμού της Τουρκίας ακυρώνοντας στην ουσία τον ρυθμιστικό ρόλο, που επιχείρησε να διαδραματίσει στην επόμενη μέρα της χώρας. Στόχος της Αγκυρας να κρατά τα κλειδιά της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και της πύλης εισόδου στη Σαχάρα, απειλώντας ευθέως την Ελλάδα και από το νότο. Στην υπόλοιπη Αφρική όμως η κατάσταση είναι πιο σύνθετη. Οι μεγάλες πωλήσεις όπλων της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας σε αφρικανικές χώρες συνθέτουν ένα νέο τοπίο, που επηρεάζει άμεσα και άλλες δυνάμεις της περιοχής.

Σε αυτή την κατεύθυνση ενδιαφέρον για την απόκτηση του τουρκικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους Bayraktar, που επιχείρησε στα πεδία των συγκρούσεων σε Συρία, Λιβύη και Ναγκόρνο Καραμπάχ, έχουν εκδηλώσει η Αιθιοπία, το Μαρόκο και η Αγκόλα ενώ η Τυνησία έχει ήδη προμηθευτεί τουρκικά drones. Η Αιθιοπία αποτελεί έναν πολύτιμο σύμμαχο για την Τουρκία και ένα μέσο πίεσης για τον μεγάλο αντίπαλο της Αγκυρας στον μουσουλμανικό κόσμο, την Αίγυπτο, η οποία βρίσκεται σε διαμάχη με την Αντίς Αμπέμπα με αφορμή ένα υδροηλεκτρικό φράγμα στον Μπλε Νείλο. Η αύξηση ρεκόρ, ύψους 700%, που καταγράφηκε στις τουρκικές πωλήσεις πολεμικού υλικού προς αφρικανικές χώρες το 2021 σε σύγκριση με το 2020, φτάνοντας τα 327 εκατ. δολάρια, δείχνει την ξεκάθαρη στόχευση της Αγκυρας να αναπτύξει ισχυρούς στρατιωτικούς δεσμούς σε όλη την περιοχή επηρεάζοντας τοπικές ή ευρύτερες πολεμικές συγκρούσεις βάσει των στρατηγικών της συμφερόντων.

 

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA