«Oλοι αυτοί οι ισχυρισμοί για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, δηλητηριάσεις, παρεμβάσεις σε εκλογές, που αποδίδονται στη Ρωσία είναι τόσο παράλογοι και σε ορισμένες περιπτώσεις τόσο αξιολύπητοι...δεν φαίνεται σκόπιμο να σχολιάσουμε. Αυτοί οι ισχυρισμοί είναι σαν ένα κακό αστυνομικό μυθιστόρημα». Με αυτά τα λόγια ο επικεφαλής της πανίσχυρης Υπηρεσίας Κατασκοπείας (SVR) της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Ναρίσκιν προσπάθησε στο παρελθόν να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τις ευθείες κατηγορίες της Δύσης ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του βρίσκονται πίσω από τις δολοφονίες των εχθρών του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά και από σχέδια αποσταθεροποίησης ανά τον κόσμο.
Οταν τον Ιούνιο του 2016 ο Ρώσος πρόεδρος έχριζε τον Σεργκέι Ναρίσκιν διάδοχο του πρώην πρωθυπουργού Μιχαήλ Φραντκόφ στην ηγεσία των μυστικών υπηρεσιών της Μόσχας όλοι γνώριζαν ότι ο 65χρονος διπλωμάτης τοποθετούνταν στην «ηλεκτρική» καρέκλα μιας υπηρεσίας, που τη συνοδεύουν ιστορίες αλλά και μύθοι ενός ολόκληρου αιώνα για την αποτελεσματικότητά της και κυρίως για τις μεθόδους, που ακολουθεί για να επιτύχει με κάθε μέσο και κόστος τους εκάστοτε στόχους του Κρεμλίνου. Η στενή σχέση Πούτιν - Ναρίσκιν χρονολογείται πίσω στις αρχές του '90 όταν ο πρώτος ήταν αντιπρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Αγίας Πετρούπολης και ο δεύτερος εργαζόταν στη δημοτική αρχή. Ολοι όμως ξέρουν ότι ο πραγματικός συνδετικός κρίκος των δύο αντρών δεν είναι άλλος από την KGB, την οποία υπηρέτησαν και οι δύο. Από τη θέση του προέδρου της Κρατικής Δούμας, της κάτω βουλής του ρωσικού κοινοβουλίου, ο Ναρίσκιν βρέθηκε στο στόχαστρο των αμερικανικών κυρώσεων μετά την κατάληψη της χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Διαβάστε ακόμη: Ουκρανία: Άγρια κατσάδα του Πούτιν on camera στον επικεφαλής της ρωσικής αντικατασκοπείας
Ο τρόπος με τον οποίο ο Βλαντιμίρ Πούτιν απευθύνθηκε στον επικεφαλής της SVR κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβούλιου Ασφαλείας της Ρωσίας κάνοντας τον, όπως φάνηκε, να χάσει τα λόγια του όταν του ζήτησε να τοποθετηθεί εάν συμφωνεί με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ αποτελεί αντικείμενο ερμηνείας από δυτικούς αναλυτές και δημοσιογράφους. Αρκετοί ήταν αυτοί, που έσπευσαν να μιλήσουν για μια εικόνα, που παραπέμπει σε έναν αυταρχικό ηγέτη, ο οποίος κατευθύνει και χειρίζεται ως πιόνια τους συνεργάτες του. Βέβαια, όσοι υποστηρίζουν αυτή την οπτική δείχνουν να αγνοούν ποιας υπηρεσίας ηγείται ο Ναρίσκιν, με την έμπειρη ματιά των μυστικών υπηρεσιών στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού να μην ξεγελιέται τόσο εύκολα.
Ο Ρώσος πρόεδρος είναι το απόλυτο αφεντικό της SVR
Η Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας αποτελείται από πολλές ειδικές κρατικές υπηρεσίες και είναι ζωτικό μέρος του συστήματος ασφαλείας της χώρας από εξωτερικές απειλές, υπαγόμενη απευθείας στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Πέρα από τη σχετική τυπική νομική πρόβλεψη, ο Ρώσος πρόεδρος είναι το απόλυτο αφεντικό της SVR καθώς ο ίδιος προσωπικά έστησε τη νέα δομή της υπηρεσίας στα τέλη του '90. Στο στρατηγείο της ρωσικής κατασκοπείας στη Μόσχα συλλέγονται όλες οι πληροφορίες, που προέρχονται από το πολυπλόκαμο δίκτυο πρακτόρων, το οποίο θεωρείται ως το κορυφαίο στο κόσμο και από κάθε είδους άλλη πηγή, για τους εξωτερικούς αντιπάλους του Κρεμλίνου.
Οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες μετρούν ήδη 102 χρόνια δράσης καθώς στις 20 Δεκεμβρίου του 1920 ο Φέλιξ Τσερσίνσκι, ύστερα από εντολή του Λένιν, υπέγραψε την ίδρυση του τμήματος κατασκοπείας εξωτερικού. Το απόγειο της δράσης και των επιχειρήσεων σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου με την KGB, η οποία ιδρύθηκε το 1954, να αποτελεί το μακρύ χέρι του Κρεμλίνου σε κάθε γωνιά της γης. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991 και τον κατακερματισμό της KGB η SVR ανέλαβε το ρόλο της πρώτης γενικής διεύθυνσης της πάλαι ποτέ κραταιάς υπηρεσίας στον τομέα συλλογής ξένων πληροφοριών. Ο επίσημος ρόλος της περιγράφεται σε νόμο, που ψηφίστηκε από την Κρατική Δούμα το 1995, εστιάζοντας στη συλλογή στρατηγικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών, επιστημονικών και τεχνολογικών πληροφοριών για άτομα-στόχους, ομάδες ή κλάδους. Ο νόμος παρέχει επίσης νομική εξουσία στην SVR για τη διεξαγωγή σειράς επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της στρατολόγησης ξένων πρακτόρων, της αντικατασκοπείας, της ηλεκτρονικής επιτήρησης, της προστασίας των ρωσικών κυβερνητικών αξιωματούχων, καθώς και της προστασίας των Ρώσων στο εξωτερικό.
Η επιχείρηση στον κυβερνοχώρο με κωδική ονομασία Cozy Bear
Οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες αναλαμβάνουν να φέρουν εις πέρας τις ψυχολογικές επιχειρήσεις και τον υβριδικό πόλεμο, που κατά περίπτωση, εξαπολύει η Μόσχα για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Ακριβώς ότι δηλαδή κάνουν και στην ουκρανική κρίση συμμετέχοντας καθοριστικά στα προπαρασκευαστικά στάδια των πολυεπίδων ρωσικών κινήσεων. Στα μέσα, που χρησιμοποιεί η SVR για τους σκοπούς αυτούς συγκαταλέγονται εκστρατείες παραπληροφόρησης και κυβερνοεπιθέσεις μεγάλης κλίμακας έως επιχειρήσεις εκλογικής επιρροής σε άλλες χώρες και δολοφονίες, όπως άλλωστε της καταλογίζει η CIA αλλά και άλλες δυτικές υπηρεσίες.
Εκτός από την επιχείρηση παρέμβασης στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2020 αλλά και στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας το 2014, Αμερικανοί και Βρετανοί κατηγορούν την Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών της Ρωσίας για τις επιχειρήσεις, που πραγματοποιεί στον κυβερνοχώρο το τμήμα χάκερ της με την κωδική ονομασία Cozy Bear. Η δράση της συγκεκριμένης ομάδας ταξινομήθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ ως προηγμένη απειλή APT29 αποδίδοντας της εμπλοκή σε μια σειρά κλοπών πληροφοριών από τις αμερικανικές, βρετανικές και καναδικές μυστικές υπηρεσίες αλλά και για απόπειρα κλοπής τεχνολογίας εμβολίων από τις κυβερνήσεις και τα πανεπιστήμια τους. Τον περασμένο Απρίλιο, Ουάσιγκτον και Λονδίνο κατήγγειλαν ότι η SVR ήταν πίσω από κυβερνοεπιθέσεις με στόχους κρατικές υπηρεσίες με τους Ρώσους χάκερ να έχουν καταφέρει να διεισδύσουν ακόμα και στο υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ.
Η SVR προήλθε από το DNA της KGB
Με βάση τις εκτιμήσεις των δυτικών πρακτόρων, η SVR του Βλαντίμιρ Πούτιν «κουβαλάει» το DNA της περιβόητης KGB, που χαρακτηριζόταν ως «το σπαθί και η ασπίδα» του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης. Τα στελέχη της υπηρεσίας συλλογής και επεξεργασίας ξένων πληροφοριών της KGB θεωρούνταν η ελίτ στους κόλπους της οργάνωσης, απολαμβάνοντας προνόμια, που ήταν ανεκπλήρωτο όνειρο για του πράκτορες, που δρούσαν εντός της επικράτειας της Σοβιετικής Ενωσης. Η καριέρα του Ρώσου αξιωματικού πληροφοριών την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου προσέφερε πολλές προκλήσεις, περιπέτειες και κινδύνους, παράγοντες που προσέλκυσαν πολλούς κατάλληλους υποψηφίους αναδεικνύοντας την ΕΣΣΔ σε υπερδύναμη των πληροφοριών. Η ανάπτυξη του δικτύου των πρακτόρων στο εξωτερικό τότε αλλά και τώρα εξαρτιόταν, μεταξύ άλλων, από τη σημασία μιας χώρας λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας της με τη Ρωσία, την εγγύτητα ή τη σημασία της για τους αντιπάλους της Μόσχας, την επιστημονική και βιομηχανική της ανάπτυξη καθώς και την παρουσία των ΗΠΑ στο έδαφός της.
Οι τεκτονικές αλλαγές στην πρώην Σοβιετική Ενωση οδήγησαν στη δημιουργία της SVR στις 18 Δεκεμβρίου 1991, ένα ξεχωριστό όργανο, με απευθείας αναφορά στον τότε πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν. Τα πρώτα δύσκολα χρόνια της σοβιετικής μετάβασης θα οδηγήσουν στη συρρίκνωση των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών εντός της χώρας αλλά και στο εξωτερικό. Βέβαια, από τότε έως σήμερα πολλά μεσολάβησαν και η εποχή, που ο διευθυντής της CIA Ρόμπερτ Γκέιτς επισκεπτόταν τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη τον Οκτώβριο του 1992 και δύο μήνες αργότερα αντιπροσωπεία της SVR έφτανε στις ΗΠΑ για επαφές με Αμερικανούς βουλευτές, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να βάζει την υπογραφή του στην ανασυγκρότηση των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών.
Ηταν η χρονιά του 1998 όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν οριζόταν διοικητής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ρωσίας. Την περίοδο εκείνη η SVR θα εμπλακεί περισσότερο στην επιχείρηση χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης ενισχύοντας τη δράση της στις πρακτικές παραπληροφόρησης. Ενα χρόνο αργότερα ο Μπόρις Γέλτσιν θα τον ορίσει πρωθυπουργό της χώρας αναλαμβάνοντας ουσιαστικά τα ηνία της Ρωσίας. Η αλλαγή προσανατολισμού της προεδρίας Πούτιν θα πολλαπλασιάσει το πεδίο παρουσίας και παρέμβασης των Ρώσων πρακτόρων στο εξωτερικό. Ο ίδιος ως πρώην αξιωματικός της KGB γνωρίζει άριστα πώς λειτουργεί ο κόσμος των μυστικών υπηρεσιών αλλά και τις δυνατότητες της ρωσικής σχολής, οι οποίες αν και δεν έπαψαν ποτέ να απασχολούν τη Δύση έρχονται ξανά στο προσκήνιο λόγω του πρωταγωνιστικού ρόλου τους στην ουκρανική κρίση.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
