Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου στρέφει το βλέμμα της παγκόσμιας κοινότητας σε κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Μία από αυτές, που άφησε μάλιστα και ισχυρό αποτύπωμα στην Ελλάδα, ήταν η πρώτη επίσημη επίσκεψη του προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στη χώρα μας, στις 4 και 5 Μαΐου του 2001, από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄.
Η ανακοίνωση του Βατικανού ήδη από το 1999 για ένα προσκυνηματικό ταξίδι του Ποντίφικα στα «βήματα του Αποστόλου Παύλου» –στην Ελλάδα, τη Συρία και τη Μάλτα– προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδος. Το σχέδιο περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, επίσκεψη στον Άρειο Πάγο, σημείο όπου ο Απόστολος των Εθνών κήρυξε για πρώτη φορά στους Αθηναίους το μήνυμα του Ευαγγελίου.
Η εποχή, ωστόσο, δεν προσφερόταν για τέτοιες θρησκευτικές πρωτοβουλίες. Η ποιμαντορία του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου βρισκόταν ακόμη στα πρώτα της βήματα, καθώς είχε ενθρονιστεί μόλις το 1998.
Μέσα σε αυτό το διάστημα, είχε ήδη έρθει αντιμέτωπος με μία βαθιά θεσμική κρίση που κλόνιζε τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας, με αιχμή του δόρατος την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες.
Η αντίδραση της Εκκλησίας ήταν άμεση και μαζική: χιλιάδες πολίτες συμμετείχαν στις ογκώδεις συγκεντρώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2000, υπό την καθοδήγηση του ίδιου του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου και κορυφαίων Μητροπολιτών, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα ότι το εκκλησιαστικό σώμα δεν επιθυμούσε περαιτέρω απομάκρυνση από την ελληνορθόδοξη ταυτότητα.
Μέσα σε αυτό το φορτισμένο κλίμα, η επικείμενη επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄, ως αρχηγού κράτους με πρόσκληση του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Χρήστου Σαρτζετάκη, θεωρήθηκε από πολλούς στην Εκκλησία ως συνέχιση της κρίσης ή και ως δεύτερο «επεισόδιο» στη διαρκή ένταση μεταξύ των δύο θεσμών.
Διαβάστε ακόμη: Πέντε φορές που ο πάπας Φραγκίσκος ενόχλησε έντονα τα συντηρητικά μυαλά
Οι διαχρονικές εκκλησιολογικές, ιστορικές και πολιτισμικές διαφορές ανάμεσα στην Ορθοδοξία και τον Ρωμαιοκαθολικισμό εξακολουθούσαν να παραμένουν αγεφύρωτες, παρά την ιστορική "Άρση των Αναθεμάτων" το 1965.
Οι αντιδράσεις δεν περιορίστηκαν σε θεσμικό επίπεδο. Ένα μεγάλο μέρος του ορθοδόξου πληρώματος εκδήλωνε έντονη δυσφορία, θεωρώντας ότι η επίσκεψη υπονοούσε αποδοχή και συγχώρεση για αδικίες του παρελθόντος, οι οποίες δεν είχαν ακόμη επαρκώς αναγνωριστεί.
Η μνήμη των σταυροφοριών, της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 και της γενικότερης επιθετικότητας του Λατινισμού παρέμενε ζωντανή στις συνειδήσεις πολλών πιστών.
Ωστόσο, μέσα από τις εντάσεις και τις αντιπαραθέσεις, η επίσκεψη εκείνη σηματοδότησε και μια στροφή: την αναγνώριση της ανάγκης για διάλογο. Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄, γνωστός για τη βαθιά του πίστη στον οικουμενικό χαρακτήρα της Εκκλησίας, επιχείρησε με τη στάση του –και ιδιαίτερα με τη δημόσια συγγνώμη που ζήτησε για τα λάθη του παρελθόντος– να ρίξει γέφυρες προς την Ορθοδοξία.
με πληροφορίες από τη μεταπτυχιακή διατριβή "Η Επίσκεψη του Πάπα Ιωάννου Παύλου Β΄ στην Αθήνα επί Αρχιεπισκοπίας" του Κεντικελένη Σταύρου Δημητρίου
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
