«Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, με βαθιά λύπη πρέπει να ανακοινώσω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου». Είναι τα λόγια του καρδιναλίου, Κέβιν Φάρελ το πρωί της 21ης Απριλίου 2025, όταν και ανακοινώνεται ο θάνατος του ποντίφικα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών, έχοντας προλάβει να στείλει το τελευταίο μήνυμα αγάπης του προς το πλήθος από την πλατεία του Αγίου Πέτρου την Κυριακή του Πάσχα. Η είδηση για την επιβαρυμένη υγεία του Πάπα Φραγκίσκου ήταν γνωστή παγκοσμίως εδώ και καιρό και για τον λόγο αυτό η απώλειά του δεν έπεσε στη γη σαν κεραυνός εν αιθρία.
Ο θάνατος είναι θάνατος και σε πολλές περιπτώσεις είναι αδύνατο να αποφευχθεί. Αυτό που προκαλεί όμως ενδιαφέρον στην περίπτωση του Φραγκίσκου είναι ο λόγος για τον οποίο όλοι μιλούν για το έργο του όσο ήταν στη ζωή. Παρά τα φάουλ που έχουν γίνει, όπως για παράδειγμα το ομοφοβικό σχόλιο για το οποίο κατηγορήθηκε τον Μάιο του 2024, όταν φέρεται να είπε πως «υπάρχει ήδη αρκετή παρουσία ομοφυλόφιλων στους κόλπους της εκκλησίας», δεν είναι λίγες οι φορές που έχει πάρει ανοιχτά θέση για πολύ σοβαρά ζητήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Και για τα οποία άλλοι, επικεφαλής της εκκλησίας ή της πολιτικής επιλέγουν συχνά να κλείσουν τα μάτια.
Η ιστορία θα κρίνει τι από όλα αυτά που επιχείρησε να πράξει έφεραν ουσιαστικό αποτέλεσμα, ωστόσο ας καταλήξουμε στο ότι κάποιες τουλάχιστον από τις κατά καιρούς δηλώσεις του ήταν κάπως ρηξικέλευθες για τους κόλπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Γι’ αυτό και πολλοί τον αποκάλεσαν υπερασπιστή των φτωχών, των μειονοτήτων και των πάσης φύσεως αδύναμων της γης. Είτε είπε ό,τι είπε από βαθιά πεποίθηση, είτε για να ενώσει το ποίμνιο του, ο πάπας Φραγκίσκος εξέτασε μείζονα ζητήματα όπως το διαζύγιο, τη δυνατότητα να παντρεύονται οι ιερείς, την αποδοχή των ομόφυλων ζευγαριών και τον αυξημένο ρόλο των γυναικών στην εκκλησία.
Διαβάστε ακόμη: Η ακριβής προφητεία του Νοστράδαμου για τον Πάπα Φραγκίσκο και τον διάδοχό του
Όπως σημείωσε άλλωστε ο Τζέισον Χόροβιτς, επικεφαλής του γραφείου των New York Times στη Ρώμη, ο Φραγκίσκος πίστευε ότι το μέλλον της εκκλησίας έγκειται όχι στην απομόνωση και στην εσωτερικότητα αλλά στο περιθώριο της κοινωνίας και στον εναγκαλισμό όλων των πιστών του σύγχρονου κόσμου. Κι αυτό ακριβώς ήταν που ενόχλησε αρκετούς από τους θιασώτες συντηρητικών ιδεολογιών στον κόσμο. Στη συνέχεια θυμόμαστε πέντε φορές που ο ποντίφικας πήρε πολιτική θέση για καίρια κοινωνικά ζητήματα, προκαλώντας αντιδράσεις, θετικές και αρνητικές, ανάλογα με τα πιστεύω της κάθε πλευράς.
Πάπας Φραγκίσκος: Πέντε φορές που ο πολιτικός του λόγος ενόχλησε
H κοινότητα LGBT+, η συμπερίληψη και η προσέγγιση των ατόμων που ανήκουν σε αυτή ήταν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα που τέθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του. Το 2013, λίγους μόλις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, απάντησε με μαεστρία σε ερώτηση που του έθεσαν σχετικά με τους ομοφυλόφιλους ιερείς λέγοντας: «Ποιος είμαι εγώ για να κρίνω;». Το σχόλιο έγινε πρωτοσέλιδο σε ολόκληρο τον κόσμο και για πολλούς σηματοδότησε μια πρώτη αλλαγή στον τόνο της εκκλησίας, ακόμη και αν δεν άλλαξε το βασικό δόγμα από τις ρίζες του.
Πιο πρόσφατα, ενέκρινε μια πολιτική ορόσημο που επιτρέπει στους ιερείς να ευλογούν και να παντρεύουν ζευγάρια του ίδιου φύλου, κίνηση που εξόργισε πολλούς συντηρητικούς του κύκλου του. Η στάση του προκάλεσε τις αντιδράσεις ορισμένων ιερέων από δεκάδες χώρες, οι οποίοι δήλωσαν ότι δεν θα εφαρμόσουν τη νέα απόφαση του Βατικανού. Οι εξελίξεις δε, ανέδειξαν την πόλωση που μπορεί να προκαλέσει το εν λόγω ζήτημα και το πώς η δεκαετής προσπάθεια του Φραγκίσκου να κάνει την εκκλησία ένα πιο φιλόξενο μέρος για την συγκεκριμένη κοινότητα ήταν ακόμη σε θέση να προκαλέσει την αντίσταση των παραδοσιακών και συντηρητικών καθολικών ηγετών.
Ο Φραγκίσκος μίλησε επίσης ανοιχτά για την κλιματική κρίση και για όσους την προκαλούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Προέτρεψε πολλές φορές για δράση ενάντια στην περιβαλλοντική υποβάθμιση, ενώ το 2017 κάλεσε τους ηγέτες των κρατών να πουν ευθέως πως το πρόβλημα του περιβάλλοντος έχει δημιουργήσει μια οικολογική κρίση που πλήττει περισσότερο τους φτωχότερους του κόσμου. Ήταν τότε που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, η κορυφαία προσωπικότητα του ανατολικού ορθόδοξου χριστιανισμού, ακολουθώντας το παράδειγμα του πάπα, κάλεσε σε επείγουσα δράση.
Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 2020, ο ποντίφικας είπε επίσης ότι η πανδημία του κορονοϊού απέδειξε πως η γη μπορεί να ανακάμψει «αν την αφήσουμε να ξεκουραστεί» και πως όλη αυτή η δοκιμασία πρέπει να κάνει τους ανθρώπους να υιοθετήσουν απλούστερους τρόπους ζωής για να βοηθήσουν έναν πλανήτη που «στενάζει» κάτω από τη συνεχή απαίτηση για οικονομική ανάπτυξη. Ο ακτιβισμός του για την κλιματική κρίση κέρδισε επαίνους από περιβαλλοντολόγους και παγκόσμιους ηγέτες, αλλά προκάλεσε επικρίσεις από εκκλησιαστικούς παράγοντες που υποστήριξαν ότι τόλμησε να θέσει ζητήματα που θίγουν πολλούς.
Ενόχληση όμως προκάλεσαν και κάποιες από τις συμβολικές κινήσεις του πάπα Φραγκίσκου. Όπως για παράδειγμα η επιλογή του να ζει σε έναν ξενώνα του Βατικανού αντί για το Αποστολικό Παλάτι, ή το πλύσιμο των ποδιών φυλακισμένων και μεταναστών τη Μεγάλη Πέμπτη, πράγματα που οι επικριτές του έσπευσαν να χαρακτηρίσουν ως «προβληματικά για την παράδοση».
Η προσέγγισή του για τους διαζευγμένους και εκ νέου παντρεμένους καθολικούς, οι οποίοι επί μακρόν δεν μπορούσαν να λάβουν τη θεία κοινωνία της εκκλησίας, αποδείχθηκε επίσης διχαστική. Ο πάπας το 2016 ζήτησε μια πιο συμπονετική προσέγγιση για τα εν λόγω άτομα.
Ο Φραγκίσκος ειδικότερα, απέστειλε επιστολή στους επισκόπους της Αργεντινής στις 5 Σεπτεμβρίου του 2016, μέσα από την οποία επαινούσε έγγραφο που είχαν συντάξει και το οποίο έλεγε ότι οι ιερείς θα μπορούσαν - σε ορισμένες περιπτώσεις - να προσφέρουν τη «βοήθεια των μυστηρίων» σε καθολικούς που ζουν σε «παράτυπες οικογενειακές καταστάσεις», ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την υποστήριξη και την ένταξη των διαζευγμένων και ξαναπαντρεμένων καθολικών στη ζωή της εκκλησίας. «Δεν υπάρχουν άλλες ερμηνείες», είχε γράψει χαρακτηριστικά ο Φραγκίσκος. Η έγκρισή του θεωρήθηκε ως μια αξιοσημείωτη κίνηση, αλλά προκάλεσε αντιδράσεις από τους παραδοσιακούς που τον κατηγόρησαν ότι αποδυναμώνει το δόγμα.
Διαβάστε ακόμη: Πάπας Φραγκίσκος: Το Σάββατο στις 10 το πρωί η κηδεία του - Σε ανοιχτό φέρετρο το σκήνωμά του
Όλα αυτά είναι αναμφισβήτητα γεγονότα, αλλά ίσως η πιο έντονη διαμάχη κατά τη διάρκεια της παποσύνής του ήταν ο χειρισμός των σκανδάλων που έρχονταν στο φως αναφορικά με τη σεξουαλική κακοποίηση που λάμβανε χώρα, σύμφωνα με τις καταγγελίες, στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Ο Φραγκίσκος έλαβε μέτρα για να καταστήσει τους επισκόπους υπόλογους και δημιούργησε νέες επιτροπές για τη διερεύνηση της κακοποίησης. Αρκετοί επιζώντες αντίστοιχων συμβάντων ωστόσο, αλλά και συνήγοροι αυτών δήλωσαν ότι ζήτησαν απαντήσεις που δεν έλαβαν ποτέ.
Το 2018, ο πάπας είχε εκφράσει την υποστήριξή του σε έναν επίσκοπο από τη Χιλή και στη συνέχεια κατηγορήθηκε για συγκάλυψη της κακοποίησης. Η στάση του προκάλεσε διεθνή σάλο και ο πάπας ζήτησε, στη συνέχεια, συγνώμη, παραδεχόμενος πως είχε κάνει σοβαρά λάθη στην κρίση του. Οι επικριτές του στο Βατικανό είχαν όμως προλάβει να τον κατηγορήσουν και τότε πως προκαλεί σύγχυση στον λαό.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
