Πάνω από τα κεφάλια των ανθρώπων όλου του κόσμου, οι δορυφόροι που αποτελούν το Παγκόσμιο Σύστημα Εντοπισμού Θέσης κρατούν αθόρυβα τον κόσμο σε λειτουργία. Το σύστημα πλοήγησης GPS βασίζεται σε δορυφόρο και ανήκει στη Διαστημική Δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Τι θα συνέβαινε όμως αν η ανθρωπότητα ερχόταν αντιμέτωπη με ένα ολικό μπλακ άουτ; Είναι προετοιμασμένα τα Κράτη σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο;
Το σύστημα εντοπισμού θέσης GPS σχηματίζει ένα παγκόσμιο δίκτυο, με εμβέλεια που καλύπτει ξηρά, θάλασσα και αέρα. Εξαιτίας αυτής της έκτασής του, χωρίζεται σε επιμέρους τμήματα, στα οποία πραγματοποιούνται οι λειτουργίες και ο συντονισμός του. Tα τμήματα αυτά είναι: 1) Διαστημικό τμήμα 2) Επίγειο τμήμα ελέγχου 3) Το τμήμα τελικού χρήστη.
Πώς μπορεί να προκληθεί η διακοπή λειτουργίας στο GPS;
Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο κύριες μορφές επίθεσης κατά των σημάτων των παγκόσμιων δορυφορικών συστημάτων πλοήγησης (GNSS) που λειτουργούν: η παρεμβολή και η πλαστογράφηση.
Η παρεμβολή περιλαμβάνει το μπλοκάρισμα των σημάτων, έτσι ώστε ο εντοπισμός θέσης να μην είναι διαθέσιμος, ενώ η πλαστογράφηση περιλαμβάνει τη δημιουργία ψεύτικων σημάτων που κάνουν κάτι να εμφανίζεται κάπου αλλού στον χάρτη.
Τα πλοία έχουν σχεδιαστεί για να εμφανίζονται στην ενδοχώρα στα αεροδρόμια, ενώ τα αεροπλάνα έχουν σχεδιαστεί για να μοιάζουν σαν να πετούν σε στενούς κύκλους. Σε ένα βίντεο που κοινοποίησε το Resilient Navigation and Timing Foundation, το οποίο φαίνεται να δείχνει παρεμβολές GPS, τα συστήματα ενός αεροπλάνου εκπέμπουν ένα προειδοποιητικό μήνυμα για να «σηκωθεί» όταν οι πιλότοι του ανέφεραν ότι πετούσαν ψηλότερα από το Έβερεστ.
Οι συνθήκες που απαιτούνται για να προκληθεί η πλήρης διακοπή λειτουργίας ολόκληρου του δικτύου GPS θα ήταν εξαιρετικές και πιθανότατα θα είχαν ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις. Μια τέτοια διακοπή, για παράδειγμα, θα μπορούσε να προκληθεί από την εκτόξευση αντιδορυφορικών όπλων από την Κίνα ή τη Ρωσία εναντίον των δορυφόρων GPS (οι ΗΠΑ διαθέτουν επίσης αντιδορυφορικά όπλα), μια ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα ή μια κλιμάκωση των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού πολέμου.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Wired, μια διακοπή λειτουργίας του GPS θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα καταστροφική, ειδικότερα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το κυρίαρχο διαστημικό τους σύστημα και έχουν καθυστερήσει στην κατασκευή εφεδρικών συστημάτων που μπορούν να παρέχουν την απαιτούμενη ανθεκτικότητα που απαιτείται ώστε να διατηρηθεί η χώρα σε λειτουργία.
Αντίθετα, η Κίνα έχει ενισχύσει το δικό της πιο σύγχρονο σύστημα δορυφορικής πλοήγησης - το BeiDou - με ένα εκτεταμένο δίκτυο καλωδίων οπτικών ινών και επίγειων ραδιοσημάτων.
«Θα βλέπατε κυκλοφοριακή συμφόρηση, πολύ περισσότερα τροχαία ατυχήματα, επειδή οι μεταφορές θα δουν την πρώτη και πιο άμεση επίδραση», λέει η Dana Goward, ιδρύτρια του Resilient Navigation and Timing Foundation, ενός φιλανθρωπικού οργανισμού που εργάζεται για την ενίσχυση του GPS.
Χιλιάδες αεροπλάνα στον αέρα, τα οποία χρησιμοποιούν GPS, μεταξύ άλλων συστημάτων, για πλοήγηση και προσγείωση ακριβείας, θα αντιμετωπίσουν το χάος. Άλλα κρίσιμα μέρη της κοινωνίας - από τις οικονομικές συναλλαγές έως τα συστήματα παραγωγής ενέργειας - τα οποία έχουν καταλήξει να βασίζονται στην ακριβή τοποθέτηση, πλοήγηση και χρονισμό (PNT) που παρέχεται από τον αμερικανικό αστερισμό 31 δορυφόρων GPS, ενδέχεται να αρχίσουν να παρουσιάζουν προβλήματα. Οι κυματισμοί θα γίνουν αισθητοί σε όλο τον κόσμο.
Οι δορυφόροι GPS είναι μόνο ένα από τα τέσσερα λεγόμενα παγκόσμια δορυφορικά συστήματα πλοήγησης (GNSS) που λειτουργούν. Εκτός από το BeiDou της Κίνας, υπάρχει το GLONASS της Ρωσίας και ο αστερισμός Galileo της Ευρώπης.
Ωστόσο, την τελευταία πενταετία, τα σήματα GNSS έχουν δεχθεί ολοένα και περισσότερες επιθέσεις, καθώς η τεχνολογία για την διατάραξή τους έχει γίνει φθηνότερη και πιο εξελιγμένη. Συνηθέστερα, οι διαταραχές συμβαίνουν γύρω από τη Ρωσία, το Ισραήλ, τη Μιανμάρ, τη Νότια Σινική Θάλασσα, περιοχές της Μέσης Ανατολής και τις χώρες της Βαλτικής στην Ευρώπη.
Πώς μπορεί να οχυρωθεί το GPS
Οι εκκλήσεις για εκσυγχρονισμό του PNT γίνονται ολοένα και πιο επείγουσες. Το 2020, ένα εκτελεστικό διάταγμα της πρώτης θητείας του Τραμπ ζητούσε να καταστούν τα συστήματα PNT πιο ανθεκτικά. Στα τέλη Μαρτίου του τρέχοντος έτους, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Επικοινωνιών ξεκίνησε έρευνα για τον εντοπισμό εναλλακτικών λύσεων GPS που μπορούν να παρέχουν αντίγραφα ασφαλείας.
«Η εξάρτηση μόνο από το GPS ως κύρια πηγή δεδομένων PNT αφήνει την Αμερική εκτεθειμένη σε ένα μόνο σημείο αποτυχίας και αφήνει το σύστημα PNT μας εκτεθειμένο σε διαταραχές ή χειραγώγηση από αντιπάλους», δήλωσε τότε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προστεθεί μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και να αναβαθμιστεί το υπάρχον σύστημα GPS. Ο στρατός εργάζεται εδώ και καιρό για αναβαθμίσεις που θα χρησιμοποιούνται σε αμυντικές καταστάσεις.
Η Λίζα Ντάιερ, εκτελεστική διευθύντρια της GPS Innovation Alliance, λέει ότι το σύστημα GPS θα μπορούσε να ενσωματώσει έλεγχο ταυτότητας για να επιβεβαιώνει ότι τα σήματα του είναι γνήσια, όπως το Galileo και το BeiDou. Αναφέρει επίσης ότι η κυκλοφορία του νεότερου σήματος L5 μπορεί επίσης να ενισχύσει την προστασία των αεροπλάνων και της αεροπορίας. «Για μένα, αυτός είναι ένας σημαντικός εθνικός στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών: το GPS να παραμείνει το de facto διεθνές πρότυπο πλοήγησης», λέει η Ντάιερ.
Υπάρχουν επίσης ενημερώσεις υλικού, αν και ορισμένες από αυτές είναι αργές και έχουν καθυστερήσει εδώ και χρόνια. Η Διαστημική Δύναμη των ΗΠΑ χρηματοδοτεί πρόσφατα πολλές εταιρείες για την ανάπτυξη δορυφορικών συσσωματωμάτων GPS σε χαμηλή τροχιά Γης και την ταχεία εκτόξευση συστημάτων στο διάστημα. Αλλού, οι κβαντικές τεχνολογίες χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία νέων συστημάτων πλοήγησης . Η SandboxAQ, μια εταιρεία που αναπτύσσει τεχνολογία της Google, εργάζεται πάνω στη μαγνητική πλοήγηση .
Τελικά, εκτός από την καλύτερη κυβερνητική διαχείριση γύρω από το GPS, οι οργανισμοί πρέπει να δαπανήσουν χρήματα για να αναβαθμίσουν τα συστήματα και τις προστασίες τους, λέει ο Bennington. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δαπανήσουν χρήματα.
«Εάν συνέβαινε παρεμβολή ή πλαστογράφηση του GPS σε οποιοδήποτε μεγάλο αεροδρόμιο, είτε πρόκειται για το Heathrow, τη Φρανκφούρτη, το Μόναχο, τη Νέα Υόρκη, το ποσό των ακυρώσεων και των καθυστερήσεων στο κόστος που θα επωμίζονταν οι αεροπορικές εταιρείες σε λίγες μόνο ώρες θα ήταν μεγαλύτερο από το κόστος αναβάθμισης του στόλου τους», λέει.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
