Η συγκλονιστική ομιλία - «φωτιά» του Κολοκοτρώνη «προς τους νέους» στην Πνύκα

«Παιδιά μου! Εις τον τόπο τούτο, όπου εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των.

» Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ’ αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ’ αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και διά την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα».

Ο Γέρος του Μοριά μπορεί μορφωμένος να μην ήταν, ωστόσο, η ψυχή του και η καρδιά του «μιλούσαν» όπως κανένας επιστήμονας δεν μπόρεσε ποτέ να μιλήσει.

Για πολλούς, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, είναι η προσωποποίηση του απελευθερωτικού αγώνα του 1821. Αυτός ήταν που δε φοβήθηκε, δε λύγισε, δεν έχασε την πίστη του ποτέ, ακόμα και όταν τον πρόδιδαν.

Ο Γέρος του Μοριά με μια μόνο φράση του μπορούσε να δώσει «φτερά» στους πολεμιστές του, να εμψυχώσει όσο κανείς τους υπόδουλους Έλληνες. Είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα, άλλωστε, όλων των πραγματικών ηγετών το να καταφέρνουν να εμπνέουν με μια και μόνο μια φράση τους.

Αυτός ο άνθρωπος, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 8 Οκτωβρίου 1838, στην Πνύκα, στη σκιά της Ακρόπολης, έδωσε μια συγκλονιστική ομιλία προς τους νέους.

Μια ομιλία που σήμερα, πλέον, θεωρείται ως η πνευματική του παρακαταθήκη.

«Να μην έχετε πολυτέλεια, να μην πηγαίνετε εις τους καφενέδες και τα μπιλιάρδα. Να δοθείτε εις τας σπουδάς σας και καλύτερα να κοπιάσετε ολίγον, δύο και τρεις χρόνους και να ζήσετε ελεύθεροι εις το επίλοιπο της ζωής σας, παρά να περάσετε τέσσαρους - πέντε χρόνους τη νεότητά σας, και να μείνετε αγράμματοι. Να σκλαβωθείτε εις τα γράμματά σας.

» Να ακούετε τας συμβουλάς των διδασκάλων και γεροντοτέρων, και κατά την παροιμία, «μύρια ήξευρε και χίλια μάθαινε». Η προκοπή σας και η μάθησή σας να μην γίνη σκεπάρνι μόνο διά το άτομό σας, αλλά να κοιτάζη το καλό της κοινότητος, και μέσα εις το καλό αυτό ευρίσκεται και το δικό σας» είχε πει

Η ιστορική ομιλία στην Πνύκα

Ο Γέρος του Μοριά δεν ήταν μορφωμένος με την ακαδημαϊκή έννοια του όρου. Στάθηκε, όμως, στο ίδιο μέρος που είχαν σταθεί κάποιοι από τους μεγαλύτερους αρχαίους ρήτορες και εκφώνησε έναν από τους σημαντικότερους λόγους στη νεότερη ιστορίας της χώρας.

Έναν λόγο από τα βάθη της ψυχής του. Έναν λόγο που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως η πνευματική παρακαταθήκη του Κολοκοτρώνη στη νέα γενιά και ως τέτοια λογίζεται από τότε μέχρι και τις ημέρες μας.

«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση», είχε πει μεταξύ άλλων ο Κολοκοτρώνης.

Διαβάστε ακόμα: Η Μάχη στο Βαλτέτσι και η στρατιωτική ευφυΐα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

Σε εκείνη την ομιλία του (η οποία παραλίγο να διαλυθεί από την χωροφυλακή γιατί θεωρήθηκε πως θα στρεφόταν κατά του Όθωνα) ο Γέρος του Μοριά δεν είχε διστάσει να κατακεραυνώσει ακόμα και την Εκκλησία για τη στάση της στην περίοδο του Οθωμανικού ζυγού:

«Σαν είδε τούτο (σσ: ότι ο Έλληνας δεν χάνει την πίστη του στον Χριστό) ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ (σσ: εννοεί αντιβασιλέα), έναν πατριάρχη, καί του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος».

Μίλησε, όμως, χωρίς να στρογγυλεύει τον λόγο του και για τις πρώτες τριβές που τελικά οδήγησαν στον αλληλοσπαραγμό μεταξύ των Ελλήνων: «Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη. Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθη η πρώτη προθυμία και ομόνοια».

Συγκλονιστικός είναι και ο τρόπος με τον οποίο ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έκλεισε την ιστορική εκείνη ομιλία του, απευθυνόμενος στους νέους:

«Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ’ ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε».

Οι σοφές κουβέντες του αρχιστράτηγου του Αγώνα

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε «εις τα 1770, Απριλίου 3, την Δευτέρα της Λαμπρής… εις ένα βουνό, εις ένα δέντρο αποκάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι», όπως αναφέρει στα Απομνημονεύματά του.

Ο θρύλος θέλει τον παππού του, τον γέρο Γιάννη Κολοκοτρώνη, τον παλιό ήρωα της κλεφτουριάς, όταν είδε για πρώτη φορά τον εγγονό του, να λέει πως δυστυχώς ούτε αυτό το μωρό αλλά ούτε και τα παιδιά του δε θα έβλεπαν την Ελλάδα ελεύθερη.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ωστόσο, είχε αντίθετη άποψη. «Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για τη λευτεριά της Ελλάδας και δεν την παίρνει πίσω», είχε πει παραμονές της σκληρότατης μάχης με τον Δράμαλη, με τον μεγαλύτερο στρατό που είχε δει ποτέ η Πελοπόννησος.

«Σήμερα γεννηθήκαμε και σήμερα θα αποθάνουμε για την ελευθερία της πατρίδας», φώναξε στους στρατιώτες του στα Δερβενάκια, όταν είδε πως πράγματι ο Δράμαλης γύρναγε προς την Κόρινθο και δε θα πήγαινε στην Τριπολιτσά όπως είχε καταφέρει να ξεγελάσει τους υπόλοιπους Έλληνες οπλαρχηγούς.

Οι εκφράσεις του ήταν βγαλμένες από την ψυχή του και γι αυτό συνεχίζουν να εμπνέουν ακόμα και σήμερα.

«Όχι τα κλαριά να μας κόψεις, όχι τα δένδρα, όχι τα σπίτια που μας έκαψες, μήτε πέτρα απάνω στην πέτρα να μη μείνει, εμείς δεν προσκυνάμε. Μόνο ένας Έλληνας να μείνει, πάντα θα πολεμούμε. Και μην ελπίζεις πως τη γη μας θα την κάνεις δική σου, βγάλ’ το από το νου σου», είχε πει απευθυνόμενος στον Ιμπραήμ όταν ο Αιγύπτιος εφάρμοσε την τακτική της καμένης γης για να αντιμετωπίσει το αντάρτικο του Κολοκοτρώνη.

Όταν έκατσε στο εδώλιο του κατηγορουμένου για εσχάτη προδοσία, ο αρχιστράτηγος των Ελλήνων συγκλόνισε το ακροατήριο, όταν ερωτηθείς «τι επάγγελμα έχεις;», έδωσε την ιστορική απάντηση: «Στρατιωτικός. Κρατάω σαράντα εννιά χρόνους στο χέρι το ντουφέκι και πολεμώ για την πατρίδα».

Διαβάστε ακόμα: Ο Κολοκοτρώνης και η τακτική της καμένης γης

Μετά την έκδοση της καταδικαστικής απόφασης σε βάρος του που τον οδηγούσε στην γκιλοτίνα, κάποιος έσκυψε, του φίλησε τα χέρια και του είπε: «άδικά σε σκοτώνουν, στρατηγέ» και εκείνος του απάντησε: «καλύτερα που με σκοτώνουν άδικα, παρά να με σκότωναν δίκαια»!

Ο Κολοκοτρώνης θα μπορούσε με τον λόγο του να σε προβληματίσει: «Το ‘’αν’’ εσπάρθη πολλές φορές, αλλά δεν εφύτρωσε» αλλά και να σε τρομάξει όταν ήθελε να επιβληθεί.

Όπως τότε που κατά γενική ομολογία κατάφερε να σώσει την επανάσταση στην Πελοπόννησο όταν απέναντι στην τρομοκρατία που είχε επιβάλει με το περιβόητο «προσκύνημα» του ο Ιμπραημ, εκείνος βροντοφώναξε το ιστορικό πλέον «τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους».

Είχε και χιούμορ, όμως. «Κι ευγενέστατο, κι ενδοξότατο, κι εκλαμπρότατο, κι εξοχώτατο, και μεγαλειότατο, και μονάχα παναγιώτατο δε μ’ ωνομάσανε», είχε πει.

Ακολουθήστε το Reader στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις και τα νέα από την Ελλάδα και τον κόσμο.