Ο Αουγκούστο Πινοσέτ ήταν ένας από τους χειρότερους, σκληρότερους και πιο αιμοσταγείς δικτάτορες που πέρασαν ποτέ από τον πλανήτη. Και όμως. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν πως ο Πινοσέτ ήταν αυτός που πέτυχε το λεγόμενο «Θαύμα της Χιλής». Τι ήταν αυτό το «θαύμα»;
Με το καθεστώς του κατάφερε και «έχτισε» ένα σταθερότατο οικονομικό σύστημα το οποίο στηριζόταν στις ιδιωτικοποιήσεις και την πλήρη ελευθερία της αγοράς καταφέροντας έτσι να μειώσει σημαντικά το έλλειμμα που μέχρι τότε ταλάνιζε τη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Οι υποστηρικτές του, βέβαια, τονίζουν αυτό το επίτευγμά του, «ξεχνώντας» να αναφέρουν πώς το κατάφερε και κυρίως ποιος επωφελήθηκε.
Η αλήθεια είναι πως το κατάφερε διαλύοντας τις μη προνομιούχες τάξεις της Χιλής. Οι κοινωνικές δαπάνες ήταν ελάχιστες έως μηδενικές, η ανεργία έφτασε ακόμα και το 30% ενώ σχεδόν όλες οι νομοθετικές παρεμβάσεις του στρατιωτικού καθεστώτος ήταν υπέρ του κεφαλαίου και της άρχουσας τάξης.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς τις εκτελέσεις, τις δολοφονίες και τις «εξαφανίσεις» χιλιάδων αντικαθεστωτικών.
Πολλά χρόνια μετά την πτώση της αιματοβαμμένης δικτατορίας του, ο Πινοσέτ κατηγορήθηκε για εγκλήματα πολέμου κατά του λαού της Χιλής. Πρόλαβε, ωστόσο, και πέθανε πριν καταδικαστεί για αυτά. Σε ένα «παιχνίδι» της μοίρας που μοιάζει με... τρολάρισμα ο Πινοσέτ πέθανε, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 10 Δεκεμβρίου 2006. Την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων!
Ένας (υπερ) φιλόδοξος στρατιωτικός καριέρας
Ο Αουγκούστο Χοσέ Ραμόν Πινοσέτ Ουγκάρτε γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1915 στο Βαλπαραΐζο. Ο πατέρας του, ένας δημόσιος υπάλληλος, ήταν γαλλικής καταγωγής. Η μητέρα του, μια νοικοκυρά, ήταν μια σκληρή γυναίκα, αυστηρών αρχών, που επέβαλε στο σπίτι της απόλυτη πειθαρχία.
Λέγεται πως εκείνη ήταν που έσπρωξε τον γιό της στο να ακολουθήσει καριέρα στρατιωτικού.
Από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στη στρατιωτική σχολή, ο Αουγκούστο Πινοσέτ, έκανε οτιδήποτε περνούσε από το χέρι του προκειμένου να αποδείξει πως ήταν στρατιωτικός καριέρας.
Ένα από αυτά που έκανε ήταν και ο γάμος του με τη Λουσία Ιριάρτ, κόρη ενός εξέχοντος πολιτικού της Χιλής. Παράλληλα, ο Πινοσέτ είχε σπουδάσει στη Σχολή Πεζικού, στην Ακαδημία Πολέμου και στην Ακαδημία Εθνικής Άμυνας, χτίζοντας με ταχύτητα «όνομα».
Επιπλέον, ο Πινοσέτ είχε και ένα ακόμα τεράστιο «προσόν». Ήταν φανατικός αντικομμουνιστής. Ήταν από τους αξιωματικούς που πρωτοστάτησαν στις διώξεις των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής με περίσσιο πάθος, κάτι που εκτιμήθηκε δεόντως από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όταν, μάλιστα, ο Πινοσέτ πήγε στην Ουάσινγκτον ως μέλος της στρατιωτικής αντιπροσωπείας της Χιλής, είχε πολλές και σημαντικές επαφές με ανθρώπους που υπηρετούσαν σε κρίσιμες θέσεις.
Για τις ΗΠΑ, ο Πινοσέτ ήταν ένα «δυνατό χαρτί» στη μάχη κατά των Αριστερών κομμάτων που εκείνη την εποχή είχαν τεράστια απήχηση στη Λατινική Αμερική.
Ο Πινοσέτ κέρδιζε συνεχώς πόντους, χτίζοντας βήμα – βήμα την καριέρα του. Σπουδάζει οτιδήποτε έχει σχέση με τον στρατό και παράλληλα γράφει και πέντε βιβλία σχετικά με την τέχνη του πολέμου αλλά και την πολιτική.
Σε ηλικία 55 ετών ο Αουγκούστο Πινοσέτ ήταν ήδη στρατηγός! Τον βαθμό αυτόν τον πήρε όταν διορίστηκε επικεφαλής της φρουράς του Σαντιάγο. Ο Άνθρωπος που τον τοποθέτησε εκεί ήταν ο τότε πρόεδρος της χώρας Σαλβαδόρ Αλιέντε!
Οι δυο τους είχαν γνωριστεί πολλά χρόνια νωρίτερα όταν ο Αλιέντε, ως νεαρός βουλευτής της αριστεράς, είχε επισκεφθεί το στρατόπεδο συγκέντρωσης των χιλιανών κομμουνιστών, προκειμένου να εξετάσεις τις συνθήκες κράτησης. Διευθυντής του στρατοπέδου ήταν ο Πινοσέτ!
Και κάπου εδώ αρχίζουν τα πολιτικά παράδοξα. Οι ΗΠΑ δεν έβλεπαν με καθόλου καλό μάτι τη λαοφιλία του Αλιέντε ο οποίος με το που ορκίστηκε πρόεδρος της χώρας του άρχισε να εφαρμόζει το πρόγραμμά του κάτι που τον έκανε αμέσως αγαπητό στον λαό ο οποίος τον αποκαλούσε «σύντροφο πρόεδρο».
Απαλλοτρίωσε μεγάλες γαιοκτησίες προς όφελος γεωργικών συνεταιρισμών και ευνόησε μεγάλες αυξήσεις για τους βιομηχανικούς εργάτες. Η ανεργία έπεσε από το 8,8% στο 3%. Η παιδική θνησιμότητα μειώθηκε κατά 20,1%. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας δημιουργήθηκε καθολικό υγειονομικό σύστημα.
Επιπλέον, εθνικοποίησε ορισμένες βιομηχανίες και με μια τροποποίηση του Συντάγματος θεμελίωσε το δικαίωμα της χώρας του να εθνικοποιεί τον ορυκτό και όχι μόνο πλούτο της (ορυχεία σιδηρομεταλλεύματος και νίτρου, τα εργοστάσια τσιμέντου, την κλωστοϋφαντουργία, την παραγωγή και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος καθώς και τις τράπεζες), έχοντας η ίδια τη διακριτική ευχέρεια στον προσδιορισμό της αποζημίωσης.
Το πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου και η στυγνή δικτατορία
Οι κινήσεις αυτές εξόργισαν τις ΗΠΑ και όποιες άλλες χώρες είχαν συμφέροντα στη Χιλή. «Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κυβέρνηση δημοκρατική, εθνική, επαναστατική και λαϊκή που θα οδηγήσει στον Σοσιαλισμό» έλεγε ο Αλιέντε και ο Λευκός Οίκος... άλλαζε χρώματα!
Με εντολή Νίξον ο γνωστός και μη εξαιρετέος Χένρι Κίσιντζερ ανέλαβε το «πρόβλημα Αλιέντε». Ο αόρατος οικονομικός αποκλεισμός που επέβαλαν οι ΗΠΑ, σε συνδυασμό με το μεγάλο εξωτερικό χρέος της Χιλής, το οποίο μεταφραζόταν σε 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, και σε συνάρτηση με την πτώση της τιμής του χαλκού, το κύριο προς εξαγωγή προϊόν της χώρας, έφερε την οικονομία στο χείλος της καταστροφής.
Σταδιακά άρχισαν και οι υποκινούμενες από την αντιπολίτευση διαδηλώσεις. Η χώρα βυθιζόταν ολοένα και περισσότερο στο χάος. Για να καταστείλει ο Αλιέντε τις διαδηλώσεις χρησιμοποιεί τον Πινοσέτ ο οποίος δείχνει... ιδιαίτερο ζήλο και έτσι κερδίζει την εμπιστοσύνη του Χιλιανού προέδρου.
Όταν μετά από μια απόπειρα πραξικοπήματος, ο τότε αρχηγός του στρατού, Κάρλος Πρατς, συμβούλεψε τον Αλιέντε να δώσει στον λαό όπλα προκειμένου να υπερασπιστεί τη Δημοκρατία, ο σοσιαλιστής πρόεδρος αρνήθηκε λέγοντας πως «αυτή η επανάσταση θα γίνει χωρίς σταγόνα αίμα. Βασίζεται σε αξίες και όχι στη βία».
Λίγο καιρό αργότερα, ο Πρατς, αντιλαμβανόμενος πως δεν μπορεί να ελέγξει τον στρατό παραιτήθηκε.
Στις 23 Αυγούστου 1973, ο Αλιέντε τοποθέτησε τον Πινοσέτ αρχηγό του στρατού. Δεν πρόλαβε καν να το μετανιώσει! Με τις «ευλογίες» των ΗΠΑ, 10 ημέρες αργότερα ο Πινοσέτ κάνει τη δική του κίνηση και καταλαμβάνει πραξικοπηματικά την εξουσία στη Χιλή.
Οι πραξικοπηματίες, αφού πρώτα περικύκλωσαν και βομβάρδισαν το Προεδρικό Μέγαρο στη συνέχεια εισέβαλαν μέσα σε αυτό. Ο εκλεγμένος πρόεδρος της Χιλής, επέλεξε ο ίδιος να δώσει τέλος στη ζωή του με ένα Καλάσνικοφ που του είχε χαρίσει ο Φιντέλ Κάστρο.
Στη συνέχεια ο Πινοσέτ εγκαθίδρυσε μια στυγνή δικτατορία. Το «μενού» περιελάμβανε απαγωγές, εξαφανίσεις, δολοφονίες, φρικτά βασανιστήρια. Κανείς δεν ξέρει πόσοι ήταν οι νεκροί αντικαθεστωτικοί την περίοδο της παντοκρατορίας του Πινοσέτ. Υπολογίζεται πως οι δολοφονίες ήταν πάνω από 3.100, πάνω από 28.000 άνθρωποι φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν, ενώ περίπου 200.000 εξορίστηκαν!
Δυο από τους «διασημότερους» νεκρούς του στρατιωτικού καθεστώτος ήταν ο νομπελίστας Πέμπλο Νερούδα και ο λαϊκός τραγουδιστής Βίκτορ Χάρα.
Το 1988 ο Πινοσέτ προχώρησε σε δημοψήφισμα θεωρώντας πως ο λαός θα του δώσει ψήφο για να συνεχίσει να κυβερνά τη Χιλή. Οι πολίτες, ωστόσο, με 54,71% έναντι 45,29% τον «έστειλαν» σπίτι του. Ο Πινοσέτ αναγκάστηκε να κάνει εκλογές τις οποίες κέρδισε ο χριστιανοδημοκράτης Πατρίσιο Άιλγουιν. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, ο Πινοσέτ συνέχισε να κυβερνά τη Χιλή αφού πριν αποχωρήσει φρόντισε να δώσει υπερεξουσίες στον στρατό τον οποίο είχε υπό τον πλήρη έλεγχό του. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Με κλονισμένη υγεία κατέφυγε στην Αγγλία τον Οκτώβριο του 1998. Εκεί ένας Ισπανός εισαγγελέας ξεκίνησε τις διαδικασίες προκειμένου να συλληφθεί ο Πινοσέτ και να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.
Οι υποστηρικτές του, ωστόσο, φρόντισαν να καθυστερούν διαρκώς τις διαδικασίες, επικαλούμενοι τα σοβαρά προβλήματα υγείας που είχε. Το 2005 το Ανώτατο Δικαστήριο της Χιλής αποφάσισε να τον στείλει στο εδώλιο του κατηγορουμένου αλλά τελικά δεν έκατσε ποτέ εκεί αφού μια ημέρα σαν σήμερα, στις 10 Δεκεμβρίου 2006, πέθανε σε ηλικία 91 ετών.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
