Οι άνθρωποι που έχουν αναπνευστικά προβλήματα επιβαρύνονται περισσότερο από την έξαρση των αλλεργιογόνων στην ατμόσφαιρα, όπως εξηγεί ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας. Τα συνήθη αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν τις γύρεις των φυτών και των δέντρων τα οποία προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, άσθμα κτλ. Σε αυτά προστίθενται και τα σωματίδια σκόνης που μεταφέρονται με τους ανέμους από την Αφρική κάνοντας ακόμα πιο αποπνικτική την ατμόσφαιρα, και δημιουργώντας σεληνιακά τοπία σε καφε-κόκκινο φόντο.
Παρότι τα μικροσωματίδια σκόνης σε συνδυασμό με τις γύρεις των φυτών δυσχεραίνουν την αναπνοή και κάνουν τα μάτια να τσούζουν, οι ασθενείς με άσθμα και όσοι νοσούν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, είναι εκπαιδευμένοι μέσα από την καλή σχέση με τον γιατρό τους, ώστε να ξέρουν πώς να προστατεύονται. Πιο ευάλωτοι είναι οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, τα μικρά παιδιά και οι έγκυες γυναίκες. Όταν η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική, όσοι είναι επιρρεπείς σε παροξύνσεις (π.χ. ασθματικοί) καλό είναι να περιορίσουν την έκθεσή τους στα αλλεργιογόνα και να αποφύγουν όλοι-υγιείς και χρονίως πάσχοντες- τις αθλητικές δραστηριότητες σε αυτές τις συνθήκες.
Φωτιές και αλλεργίες
Επίσης ένας παράγοντας που επιβαρύνει τις αλλεργίες αλλά και το καρδιο-αναπνευστικό σύστημα είναι οι δασικές πυρκαγιές. Σε περιπτώσεις πυρκαγιάς, η εισπνοή τοξικών καπνών σε συνδυασμό με το έντονο στρες, που δημιουργεί μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά δημιουργούν ένα επικίνδυνο μίγμα και έχουμε δει στο παρελθόν ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους από εμφράγματα του μυοκαρδίου σε τέτοιες συνθήκες, καθώς το καρδιο-αναπνευστικό στρες είναι μεγάλο.
Διαβάστε ακόμη: Γιατί ταλαιπωρούν τόσους πολλούς οι ιώσεις το τελευταίο διάστημα; Πώς θα προστατευτείτε
Αν συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει να παραμείνουμε σε εσωτερικό κλιματιζόμενο χώρο και να αποφύγουμε να βγούμε έξω μέχρι να καθαρίσει η ατμόσφαιρα, ενώ για τις επείγουσες μετακινήσεις συνιστάται η χρήση ιατρικής μάσκας. Η ενόχληση στα μάτια μπορεί να ανακουφιστεί με τη χρήση τεχνητών δακρύων σε κολλύριο, όπως κάνουμε και όταν δουλεύουμε πολλές ώρες σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, οπότε εντείνεται η ξηροφθαλμία από την απουσία συχνού βλεφαρίσματος. Στο σημείο αυτό ο χειρουργός οφθαλμίατρος, Παντελής Παπαδόπουλος θυμίζει πως η αλόγιστη χρήση κολλύριων για την αντιμετώπιση οφθαλμικών αλλεργιών (που μάλιστα περιέχουν κορτιζόνη) μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση γλαυκώματος και θα πρέπει να αποφεύγεται.
Οικιακά αλλεργιογόνα
Τα ενοχλητικά αλλεργιογόνα δεν βρίσκονται μόνο στην ατμόσφαιρα, αλλά παραμονεύουν και μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Η Αργυρώ Λαγούδη χημικός, με PhD στην περιβαλλοντική χημεία εξηγεί ότι μέσα στο σπίτι συναντούμε ένα κοκτέιλ αλλεργιογόνων που περιλαμβάνει ακάρεα της σκόνης, υπολείμματα καπνού (αν καπνίζουμε, πράγμα ανεπίτρεπτο), μύκητες, υγρασία και διάφορα πτητικά συστατικά από λογής-λογής οικιακά καθαριστικά.
Διαβάστε ακόμη: Μύθοι και αλήθειες για τον καρκίνο του δέρματος από τον ήλιο - Πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνος
Τι μπορούμε να κάνουμε για να έχουμε πιο καθαρή, πιο υγιεινή ατμόσφαιρα στο σπίτι μας;
Καταρχάς να το αερίζουμε καθημερινά ανοίγοντας μπαλκονόπορτες και παράθυρα ώστε να δημιουργείται ρεύμα και να επιλέγουμε τις σωστές ώρες για τον αερισμό. Οι ειδικοί από το Παρατηρητήριο της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης της Περιφέρειας Αττικής εξηγούν πως αν αερίζουμε το σπίτι τις λάθος ώρες, όταν έξω η ατμοσφαιρική ρύπανση βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, τότε οι ρύποι εισέρχονται μέσα στους χώρους του σπιτιού και μπορεί να παγιδευτούν εκεί με συνέπεια για αρκετές ώρες οι συγκεντρώσεις τους να παραμείνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, υψηλότερα από αυτά που συναντούμε έξω. Με άλλα λόγια αερίζοντας το σπίτι μας τις λάθος ώρες μπορεί να αποβεί πιο βλαβερό για την υγεία από το να μην το αερίζουμε καθόλου.
Επίσης, είναι χρήσιμο να διαθέτουμε αφυγραντήρα με ιονιστή στο σπίτι-ειδικά σε παλιές κατοικίες με προβλήματα υγρασίας-και να αποφεύγουμε τα καλύμματα επιπλώσεων και τις μοκέτες. Όσο περισσότερα υφάσματα και βαριά υφάσματα έχουμε στο σπίτι, τόσο μεγαλύτερες οι συγκεντρώσεις αλλεργιογόνων. Υπό αυτή την έννοια, η minimal αισθητική στην διακόσμηση αποτελεί την πιο ασφαλή και πιο υγιεινή επιλογή.
Επίσης, είναι σημαντική η αποφυγή της κατάχρησης οικιακών καθαριστικών με πτητικά συστατικά που ενοχλούν το αναπνευστικό και τα μάτια. Τέτοιου τύπου οικιακά καθαριστικά έχουν την μορφή λιποκαθαριστών που διαφημίζουν ότι καθαρίζουν όλους τους λεκέδες και επιπλέον έχουν και αρώματα από λουλούδια ή φρούτα για να καλύψουν την ερεθιστική τους μυρωδιά.
Μια άλλη παρόμοια κατάχρηση, εν προκειμένω αντισηπτικού, που έγινε κατά κόρον κατά τη διάρκεια της πανδημίας οδήγησε σε έξαρση εμφάνισης εκζέματος στα χέρια από την διαταραχή του υδρολιπιδικού φιλμ του δέρματος. Το έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) εμφανίζεται σύμφωνα με μελέτες σε 4 στα 10 παιδιά στην Ελλάδα και κυρίως εμφανίζεται σε άτομα με ατοπικό υπόβαθρο, που εμφανίζουν εύκολα αλλεργίες. Τα καλά νέα είναι με την ηλικία το έκζεμα συνήθως υποχωρεί. Μεγαλώνοντας τα παιδιά έχουν λιγότερα προβλήματα.
Τα κακά νέα είναι πως ειδικά στην παιδική ηλικία, το έκζεμα προκαλεί σωρεία προβλημάτων από αϋπνία (λόγω της φαγούρας και του ξυσίματος) και ευερεθιστότητα, μέχρι μαθησιακές δυσκολίες. Εκτιμάται μάλιστα ότι τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα χάνουν μια νύχτα ύπνου την εβδομάδα, όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Μήτσιας, αλλεργιολόγος Παίδων και Ενηλίκων, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Επίσης, πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι αλλεργίες έχουν γενετικό υπόβαθρο και ένα άτομο με ροπή στην ατοπία θα εμφανίσει πιθανώς και δερματική και αναπνευστική και διατροφική αλλεργία. Αν οι γονείς τους είχαν αλλεργίες, η πιθανότητα να εμφανίσει αλλεργία αυξάνεται πάνω από το 80%. Το έκζεμα το επιδεινώνεται τον χειμώνα με το κρύο και καθαρίζει το καλοκαίρι με την θεραπευτική επίδραση του θαλασσινού νερού και την έκθεση στην αντιφλεγμονώδη ηλιακή ακτινοβολία.
Για την αντιμετώπισή του συστήνεται η χρήση ειδικών υπο-αλλεργικών καλλυντικών που θωρακίζουν το υδρολιπιδικό φιλμ του δέρματος και έχουν υφή ορού ή στικ, (μη λιπαρή) που δεν «κολλάει». Τέλος, όσο προχωράμε προς το καλοκαίρι κάνουν την εμφάνιση τους και οι φωτο-αλλεργίες που μπορεί να προκληθούν από καλλυντικά, αρώματα, ακόμα και αντηλιακά με πολύ πλούσια σύνθεση σε χημικά συστατικά. Μια απλή συμβουλή είναι να προτιμάτε τα αντηλιακά με φυσικά φίλτρα, να αποφεύγετε τα προϊόντα με πολύ υψηλούς δείκτες προστασίας που είναι «τίγκα» στα χημικά σύμπλοκα και φυσικά να αποφεύγετε την χρήση μακιγιάζ και αρωμάτων στην παραλία.
Αυτό το άρθρο στο Reader δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη γνωμάτευση ενός ιατρού. Για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας έχετε, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιο επαγγελματία υγείας.
