«Στη Γαλλία έχουν 51 βιασμούς, εδώ έχουμε μια απόπειρα… μην τρελαθούμε κιόλας…». Αυτά είναι τα λόγια που φέρεται να είπε ο εισαγγελέας στην πρώτη καταγγέλλουσα κατά τη διάρκεια της δίκης του Πέτρου Φιλιππίδη σε δεύτερο βαθμό που διεξήχθη την Πέμπτη για δύο απόπειρες βιασμού το 2010 και το 2014 σε βάρος δύο συναδέλφων του ηθοποιών. Όχι, δεν βρεθήκαμε εντός της δικαστικής αίθουσας, δεν ακούσαμε τη φράση με τα αφτιά μας, την μεταφέρουμε όπως την αντλήσαμε από τους συναδέλφους του δικαστικού ρεπορτάζ κι αυτό φτάνει για να προβληματιστούμε αρκετά.
Να αναρωτηθούμε για τον τρόπο που ένας δικαστικός λειτουργός θέτει ερωτήματα σε μια γυναίκα που φέρεται να έχει υποστεί βία, οποιασδήποτε μορφής κι αν αυτή είναι, καθιστώντας την ουσιαστικά θύμα ακόμα μια φορά, μπροστά στα μάτια όλων, ακόμα και του φερόμενου κακοποιητή της. Ο εισαγγελέας συνέχισε και μεταξύ άλλων ρώτησε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, την καταγγέλλουσα αν «οι βιαστές ανοίγουν πόρτες». Ναι, οι βιαστές ανοίγουν πόρτες, μένουν στο σπίτι σου, κοιμούνται μαζί σου, σε έχουν φροντίσει, σε γνωρίζουν καιρό. Οι βιαστές δεν εμφανίζονται μόνο νύχτες στο σκοτάδι, δεν είναι άγνωστοι που σε έπιασαν εξαπίνης ή δεν είχες δει ποτέ το πρόσωπό τους.
Και είναι απορίας άξιο πως μετά από τόσα περιστατικά βίας, άλλες τόσες δολοφονίες γυναικών και τον συγκλονισμό που τις συνοδεύει, έπειτα από τις αμέτρητες ανεπάρκειες που έχουν αναδειχθεί στην απόκριση του κρατικού μηχανισμού, τα δικαστήρια δεν έχουν υιοθετήσει αυτόματα μηχανισμούς ευαισθητοποίησης και δεν έχουν γίνει ένα με τρόπους εκδίκασης που θα μεριμνούσαν για την προστασία των φερόμενων θυμάτων και όχι για τον περαιτέρω εξευτελισμό τους. Αλλά όχι, όλα αυτά είναι ακόμα πολύ μακριά από εμάς.
Είναι επίσης απορίας άξιο πώς ενώ όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε ότι ένα συμβάν βιασμού ή μιας κακοποίησης είναι μια σύνθετη διαδικασία, τα δικαστήρια, ακόμα και σήμερα, προσεγγίζουν τις υποθέσεις με όρους της δεκαετίας του 1950 και δεν λαμβάνουν υπόψιν τους, δεν στέκονται φροντιστικά πάνω από τα ποικίλα χαρακτηριστικά που τις διαμορφώνουν, χρησιμοποιώντας κι άλλα εργαλεία από άλλες επιστήμες, όπως για παράδειγμα τη ψυχολογία και δη, την ψυχολογία του θύματος.
Διαβάστε ακόμη: Δίκη Φιλιππίδη: Αντιδράσεις για τις ερωτήσεις του Εισαγγελέα - «Στη Γαλλία έχουμε 51 βιασμούς»
Στις αίθουσες των δικαστικών μεγάρων τίθενται στο προσκήνιο πτυχές που ουδεμία σχέση έχουν με την ουσία των υποθέσεων, αλλά μόνο με τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων που καταγγέλλουν. Ερωτήσεις για τη σεξουαλική ζωή, για το ντύσιμο και το στυλ, για την εξωτερική εικόνα γενικότερα, ένας καταιγισμός ερωτήσεων με το ίδιο περιεχόμενο σαν να αποζητάται μια συγκεκριμένη απάντηση, ειρωνικά σχόλια με πινελιές από σεξιστικά συμφραζόμενα, διακοπές στις καταθέσεις, υπονοούμενα είναι δυστυχώς πολλές φορές, όσα έχουν να αντιμετωπίσουν τα θύματα, όταν περάσουν το κατώφλι της δικαστικής αίθουσας, ανάμεσα σε άλλα. Και με δεδομένο το ευάλωτο της προσωπικότητάς τους τη στιγμή εκείνη, το αποτέλεσμα είναι να τραυματίζονται πάλι. Ατέρμονα, βιώνοντας τα ίδια σκοτάδια ξανά και ξανά.
Το είδαμε στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ο εισαγγελέας ρώτησε την καταγγέλλουσα τι φορούσε εκείνη τη μέρα, ενώ στη συνέχεια της ζήτησε να καθίσει δίπλα από τον κατηγορούμενο για να κάνει αναπαράσταση τον τρόπο που καθόταν όταν δέχθηκε επίθεση. Το εντοπίσαμε στη δίκη Λιγνάδη, το είχαμε καταγράψει και στη δίκη του ιστιοπλόου. Όλα ακριβείς αναπαραστάσεις ενός σαθρού συστήματος που έχει κάνει το victim blamimg δεύτερη του φύση.
Ποια κουλτούρα προστασίας ενός ατόμου που μπορεί να είναι θύμα; Όλα παίζονται και εξαρτώνται από το ποιος διευθύνει κάθε φορά τη συζήτηση, από τα αντανακλαστικά που έχει απέναντι σε τέτοια θέματα. Υπάρχει εκπαίδευση του δικαστικού σώματος ώστε να δρα με συνέπεια; ‘Εχουν δημιουργηθεί όλες αυτές οι συνθήκες ώστε τα θύματα να μην επανατραυματίζονται και να μην χάνονται -στην τελική- καθοριστικές πληροφορίες για τα εγκλήματα που ίσως έχουν διενεργηθεί; Όχι, δεν έχω την απάντηση, απλά διερωτώμαι και υποθέτω πως μάλλον όχι, αν κρίνουμε από το νομοθετικό πλαίσιο που ίσως υπάρχει, αλλά δεν τηρείται.
Οι προτάσεις αυτού του κειμένου γράφονται λίγες ώρες αφότου μια νέα γυναικοκτονία βλέπει το φως της δημοσιότητας. Μια γυναίκα, στους Αμπελόκηπους, τα στοιχεία της οποίας μέχρι αυτή την ώρα δεν έχουν γίνει γνωστά, έπεσε νεκρή μετά από βάναυση επίθεση που δέχθηκε με αιχμηρό αντικείμενο από τον σύζυγό της. Και κάπως έτσι, όλα συνδέονται μεταξύ τους με έναν τρόπο καθηλωτικό.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
